«Թանգարանագիտություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

19:28, 27 Սեպտեմբերի 2020-ի տարբերակ

Թանգարանագիտություն, գիտական եզրույթ, որն առաջացել է 19-րդ դարում և ուսումնասիրում է թանգարանների պատմությունը, նրանց հասարակական գործառույթները, թանգարանային գործի տեսությունն ու մեթոդիկան:

1982 թվականին պրոֆեսոր Տոմիսլավ Շոլան առաջարկեց նաև հերիտոլոգիա եզրույթը, անգլ.՝ cultural heritage բառից, որ մի շարք թանգարանագետների կարծիքով, օրինակ՝ Յուվյասկյուլյայի համալսարանի պրոֆեսոր Յանա Վուլկինայի կարծիքով առավել կոնցեպտուալ է արտացոլում մարդկության մշակութային ժառանգության ուսումնասիրման նպատակային ուղղվածությունը^[1]^[2], ինչպես նաև որպես հիմնական մաս մնեմոսոֆիայի (գիտություն մշակութային ժառանգության և այն սոցիալական ինստիտուտների մասին, որոնք պահպանում են մարդկային փորձը):

20-րդ դարի վերջին տասնամյակում թանգարանների սոցիալականացման և թանգարանագիտության տեսության ուժեղացմանը զուգընթաց որոշակի միտում է նկատվում տարանջատելու, որի գլխավոր նպատակը այս երկու մասնագիտությունների կրթական չափանիշների առանձնացումն է: Որպես գիտական դիսցիպլիններ՝ այս բնորոշումները չեն տարբերակվում, քանի որ տեսական թանգարանագիտության շրջանակում իրականացվում է համակարգային մոտեցում, հետազոտվում և քննարկվում է խնդրի ժամանակակից սպեկտրը ամբողջությամբ, որը կապված է բնական և մշակութային, շարժական և անշարժ, նյութական և ոչ նյութական ողջ ժառանգության պահպանման և արդիականացման հետ: Խնդրի առաջքաշումն ու լուծումը սոցիալ-մշակութային լայն ընդգրկմամբ պայմանավորված է XX և XXI դարերի արտասահմանյան այն միտումների հետ, որոնք թանգարանագիտությունը դիտում են մշակութաբանության տիրույթում: Ընդհանուր թանգարանագիտությունն ուսումնասիրում է այն օրինաչափությունները, որոնք բնութագրական են ցանկացած թանգարանի համար՝ որպես հանրային համընդհանուր հիշողության ինստիտուտի: Հատուկ թանգարանագիտությունը ուսումնասիրում է այդ օրինաչափությունների յուրահատկությունը կապված կոնկրետ թանգարանի առանձնահատկությամբ և գործունեության տեսակով:

Որպես գիտական եզրույթ՝ թանգարանագիտությունը ունի ուսումնասիրման իր օբյեկտը, առարկան, մեթոդը, լեզուն և կառուցվածքը:

Թանգարանագիտությունը Ռուսաստանում. համալսարաններ

1988 թվականին Լենինգրադի Ն․Կ․ Կրուպսկայայի անվան մշակույթի պետական համալսարանում (այժմ ռուս.՝ СПбГИК) բացվում է նոր մասնագիտություն՝ 052800 «Թանգարանային գործ և պատմամշակութային հուշարձանների պահպանում», «Մշակույթ և արվեստ» ուղղությամբ և ստեղծվում է թանգարանագիտության ամբիոն, որը դառնում է առաջիններից մեկը երկրում:1992 թվականին Ռուսաստանի Դաշնության մշակույթի նախարարության հատուկ նամակով ինստիտուտին թույլատրվում է պատրաստել զբոսավարներ, որի հիման վրա ամբիոնը վերանվանվում է թանգարանագիտության և զբոսաշրջության ամբիոն: Ամբիոնի կազմակերպիչն ու ղեկավարը հիմնադրման պահից մինչև 2010 թվականը եղել է Նադեժդա Իվանովնա Սերգեևան (1920—2011): 1994 թվականին Թանգարանագիտության և զբոսավարագիտության ամբիոնում բացվում է համանուն արտաբյուջետային ֆակուլտետ, որը հնարավորություն է տալիս ընդլայնել հարակից մասնագիտությունների շրջանակը և երիտասարդ մասնագետներին ապահովում ապագա աշխատանքի հնարավորությունով: Վալենտին Պետրովիչ Գրիցկևիչը (1933-2013) նպաստել է թանգարանագիտության առարկաների դասավանդման հայեցակարգի և մեթոդաբանության ձևավորմանը և զարգացմանը, մասնագետների և գիտական կադրերի պատրաստմանը: Նրա աշխատանքները պատմական թանգարանագիտության գիտական դպրոցի ձևավորման համար հիմք են հանդիսացել:

1987թվականինին, Մոսկվայի պետական պատմաարխիվային ինստիտուտում (ռուս.՝ МГИАИ) ստեղծվում է թանգարանային գործերի ամբիոնը (ամբիոնի վարիչ ՝ Ֆրոլով Ա.Ի.)^[3]: Սկզբում ամբիոնն իր գործունեությունն իրականացնում էր Արխիվային գործի ֆակուլտետում, իսկ 1991թվականին ^[3] շարունակում է իր գործունեությունը Ռուսաստանի պետական հումանիտար համալսարանում (ռուս.՝ РГГУ), որը հիմնադրվել է Մոսկվայի պետական պատմաարխիվային ինստիտուտի հիմքի վրա, որտեղ բացվում է թանգարանագիտության ֆակուլտետը: Ֆակուլտետի կոլեկտիվը մշակել է նոր մասնագիտության՝ «Թանգարանագիտություն», կրթական ծրագիր, որը փոխարկելի է թանգարանային մասնագետների պատրաստման եվրոպական համակարգերի համար: Մասնագիտությունը բացվել է 1994 թվականին^[4]։

1994 թվականից ^[4] այս մասնագիտության ուսանողների վերապատրաստումն իրականացվում է թանգարանագիտության ամբիոնում (ամբիոնի վարիչ ՝ Սոտնիկովա Ս.Ի^[5].^[4] ^[6]-^[7]- պրոֆեսոր, գիտությունների դոկտոր) առկա և հեռակա բաժիններում: Տարբեր տարիներին ֆակուլտետում դասավանդում էին հայտնի մասնագետներ `Կոզլով Վ.Ֆ., Վեքսլեր Ա.Գ., Զվերևա Գ.Ի., Պոլյակով Տ.Պ.^[8], Չերնեցով Ա.Վ., Յուրգանով Ա.Լ., Պոլյակովա Մ.Ա. , Սոտնիկովա Ս․Ի․, Բելովինսկի Լ․Վ․,Մկրտիչև Տ․Կ․,Գուրալնիկ Յու․Ու․,Իստոմինա Է․Գ․,Բառանովա Ս․Ի․,Գոլիկով Վ․Պ․,Նոլ Լ․Յա․,Դանիլովա Ի․Ե․,Մեդուշևսկայա Օ․Մ․, Ֆրոլով Ա․Ի․,Կոնդակով Վ․Ի․, Մասլյանիցին Ս․Ի․, Սունդիևա Ա․Ա^[9]․, Պչելով Ա․Վ․, Յախոնտ Օ․Վ․,ՄիզիանոՎ․Ա․ և ուրիշներ։

Այսօր (2020 թվական) ամբիոնն աշխատում է որպես Ռուսաստանի հումանիտար գիտությունների արվեստի պատմության ֆակուլտետի մաս (դեկան՝ Կոլոտաև Վլադիմիր Ալեքսեևիչ): 2006 թվականից ՝ ամբիոնի վարիչ , պատմական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Ա.Ա.Սունդիևա, 2018 թվականից ՝ ամբիոնի վարիչ, պատմական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Ստեֆկո Մարիա Ստանիսլավովնա ^[10]։ «Թանգարանագիտություն» մասնագիտության գծով դասընթացներն իրականացվում են առկա և երեկոյան բաժանմունքներում^[11]:

↑ Mitä museologia on? Jyväskylän yliopisto, Taiteiden ja kulttuurin tutkimuksen laitos. Viitattu 14.10.2009.
↑ Janne Vilkuna: Paikallisuuden asema arkeologissa ja museologiassa Paikallisuus tieteessä — kotiseuduntutkimusseminaari I (Kotiseutuliitto). 12.4.2005. Jyväskylä: Kotiseutuliitto. Viitattu 14.10.2009.(չաշխատող հղում)
↑ ^3,0 ^3,1 Фролов, А. И. Изучение русской усадьбы на кафедре музейного дела Российского Государственного Гуманитарного Университета // Русская усадьба: сборник Общества изучения русской усадьбы. Москва—Рыбинск: Рыбинское подворье, 1994. Выпуск 1 (17). С. 225—229.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Сотникова С. И. Музеология: Пособие для вузов — М.: Дрофа, 2004. — 190 с.; ISBN 5-7107-7436-7. C. 8—9.
↑ Сотникова С. И. Музейное образование в университете // Гуманитарные науки и новые информационные технологии. М., 1995. Вып. 3.
↑ Сотникова С. И. Концепция современного музейного образования // Музей и образование. СПб. 1999.
↑ Сотникова С. И. Чему учат будущих музейщиков (интервью) // Мир музея. 2007. № 9 (241). С. 2-7.
↑ Ревзин Г. И. Музей довольно острого мгновенья // Коммерсантъ Weekend. 2010. № 15 (161).
↑ Сундиева А. А. Подготовка музейных специалистов: решаемые и нерешенные проблемы // Мир музея. 2010. № 6. С. 29-32.
↑ «Стефко Мария Станиславовна».
↑ сайт кафедры музеологии РГГУ

[1] Mitä museologia on? Jyväskylän yliopisto, Taiteiden ja kulttuurin tutkimuksen laitos. Viitattu 14.10.2009.

[2] Janne Vilkuna: Paikallisuuden asema arkeologissa ja museologiassa Paikallisuus tieteessä — kotiseuduntutkimusseminaari I (Kotiseutuliitto). 12.4.2005. Jyväskylä: Kotiseutuliitto. Viitattu 14.10.2009.(չաշխատող հղում)

[frol-3] 3,0 ^3,1 Фролов, А. И. Изучение русской усадьбы на кафедре музейного дела Российского Государственного Гуманитарного Университета // Русская усадьба: сборник Общества изучения русской усадьбы. Москва—Рыбинск: Рыбинское подворье, 1994. Выпуск 1 (17). С. 225—229.

[sotn-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Сотникова С. И. Музеология: Пособие для вузов — М.: Дрофа, 2004. — 190 с.; ISBN 5-7107-7436-7. C. 8—9.

[5] Сотникова С. И. Музейное образование в университете // Гуманитарные науки и новые информационные технологии. М., 1995. Вып. 3.

[6] Сотникова С. И. Концепция современного музейного образования // Музей и образование. СПб. 1999.

[7] Сотникова С. И. Чему учат будущих музейщиков (интервью) // Мир музея. 2007. № 9 (241). С. 2-7.

[8] Ревзин Г. И. Музей довольно острого мгновенья // Коммерсантъ Weekend. 2010. № 15 (161).

[9] Сундиева А. А. Подготовка музейных специалистов: решаемые и нерешенные проблемы // Мир музея. 2010. № 6. С. 29-32.

[10] «Стефко Мария Станиславовна».

[11] сайт кафедры музеологии РГГУ

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

@@ Տող 10. / Տող 10. @@
 Որպես գիտական եզրույթ՝ թանգարանագիտությունը ունի ուսումնասիրման իր օբյեկտը, առարկան, մեթոդը, լեզուն և կառուցվածքը:
 === Թանգարանագիտությունը Ռուսաստանում. համալսարաններ  ===
-թվականին [[Սանկտ Պետերբուրգ|Լենինգրադ]]<nowiki/>ի Ն․Կ․ [[Նադեժդա Կրուպսկայա|Կրուպսկայա]]<nowiki/>յի անվան մշակույթի պետական համալսարանում (այժմ {{lang-ru|}} СПбГИК) բացվում է նոր մասնագիտություն՝ 052800 «Թանգարանային գործ և պատմամշակութային հուշարձանների պահպանում», «Մշակույթ և արվեստ» ուղղությամբ և ստեղծվում  է թանգարանագիտության ամբիոն, որը դառնում է առաջիններից մեկը երկրում:1992 թվականին  [[Ռուսաստանի Դաշնության պահպանության դաշնային ծառայություն|Ռուսաստանի Դաշնության]] մշակույթի նախարարության հատուկ նամակով ինստիտուտին թույլատրվում է պատրաստել զբոսավարներ, որի հիման վրա ամբիոնը վերանվանվում է թանգարանագիտության և զբոսաշրջության ամբիոն: Ամբիոնի կազմակերպիչն ու ղեկավարը հիմնադրման պահից մինչև 2010 թվականը եղել է Նադեժդա Իվանովնա Սերգեևան (1920—2011): 1994 թվականին Թանգարանագիտության և զբոսավարագիտության ամբիոնում բացվում է համանուն արտաբյուջետային ֆակուլտետ, որը հնարավորություն է տալիս ընդլայնել հարակից մասնագիտությունների շրջանակը և երիտասարդ մասնագետներին ապահովում ապագա աշխատանքի հնարավորությունով: Վալենտին Պետրովիչ Գրիցկևիչը (1933-2013) նպաստել է թանգարանագիտության առարկաների դասավանդման հայեցակարգի և մեթոդաբանության ձևավորմանը և զարգացմանը, մասնագետների և գիտական կադրերի պատրաստմանը: Նրա աշխատանքները պատմական թանգարանագիտության գիտական դպրոցի ձևավորման համար հիմք են հանդիսացել:www.spbgik.ru/cathedra/Kafedra-muzeologii-i-kulturnogo-naslediya/int_cathedra/23-Istoriya/
+թվականին [[Սանկտ Պետերբուրգ|Լենինգրադ]]<nowiki/>ի Ն․Կ․ [[Նադեժդա Կրուպսկայա|Կրուպսկայա]]<nowiki/>յի անվան մշակույթի պետական համալսարանում (այժմ {{lang-ru|}} СПбГИК) բացվում է նոր մասնագիտություն՝ 052800 «Թանգարանային գործ և պատմամշակութային հուշարձանների պահպանում», «Մշակույթ և արվեստ» ուղղությամբ և ստեղծվում  է թանգարանագիտության ամբիոն, որը դառնում է առաջիններից մեկը երկրում:1992 թվականին  [[Ռուսաստանի Դաշնության պահպանության դաշնային ծառայություն|Ռուսաստանի Դաշնության]] մշակույթի նախարարության հատուկ նամակով ինստիտուտին թույլատրվում է պատրաստել զբոսավարներ, որի հիման վրա ամբիոնը վերանվանվում է թանգարանագիտության և զբոսաշրջության ամբիոն: Ամբիոնի կազմակերպիչն ու ղեկավարը հիմնադրման պահից մինչև 2010 թվականը եղել է Նադեժդա Իվանովնա Սերգեևան (1920—2011): 1994 թվականին Թանգարանագիտության և զբոսավարագիտության ամբիոնում բացվում է համանուն արտաբյուջետային ֆակուլտետ, որը հնարավորություն է տալիս ընդլայնել հարակից մասնագիտությունների շրջանակը և երիտասարդ մասնագետներին ապահովում ապագա աշխատանքի հնարավորությունով: Վալենտին Պետրովիչ Գրիցկևիչը (1933-2013) նպաստել է թանգարանագիտության առարկաների դասավանդման հայեցակարգի և մեթոդաբանության ձևավորմանը և զարգացմանը, մասնագետների և գիտական կադրերի պատրաստմանը: Նրա աշխատանքները պատմական թանգարանագիտության գիտական դպրոցի ձևավորման համար հիմք են հանդիսացել:
 [[Պատկեր:Vladimir_Putin_in_Saint_Petersburg_9-10_April_2001-14.jpg|մինի|Վ.Պուտինը և Գ. Շրյոդերը Ցարական գյուղում]]
 թվականինին, [[Մոսկվա]]<nowiki/>յի պետական պատմաարխիվային ինստիտուտում ({{lang-ru|}}МГИАИ) ստեղծվում է թանգարանային գործերի ամբիոնը (ամբիոնի վարիչ ՝ Ֆրոլով Ա.Ի.)<ref name="frol">Фролов, А. И. Изучение русской усадьбы на кафедре музейного дела Российского Государственного Гуманитарного Университета // Русская усадьба: сборник Общества изучения русской усадьбы. Москва—Рыбинск: Рыбинское подворье, 1994. Выпуск 1 (17). С. 225—229.</ref>: Սկզբում ամբիոնն իր գործունեությունն իրականացնում էր Արխիվային գործի ֆակուլտետում, իսկ 1991թվականին <ref name="frol" /> շարունակում է իր գործունեությունը Ռուսաստանի պետական հումանիտար համալսարանում ({{lang-ru|}}РГГУ), որը հիմնադրվել է  [[Մոսկվա]]<nowiki/>յի պետական պատմաարխիվային ինստիտուտի հիմքի վրա, որտեղ բացվում է թանգարանագիտության ֆակուլտետը: Ֆակուլտետի կոլեկտիվը մշակել է նոր մասնագիտության՝  «Թանգարանագիտություն», կրթական  ծրագիր, որը փոխարկելի է թանգարանային մասնագետների պատրաստման եվրոպական համակարգերի համար: Մասնագիտությունը բացվել է 1994 թվականին<ref name="sotn" />։