«Մասնակից:Ռաննա/Ավազարկղ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

20:28, 9 Սեպտեմբերի 2020-ի տարբերակ

Բաժանման նշան-մաթեմատիակական նշան վերջակետի (։) տեսքով, օբելիուս(÷) կամ թեք գիծ ( ∕ ) նշանով, օգտագործվում է բաժանման օպերատոր նշելու համար:

⁄

∕

÷

∶

Շատ երկրներում օգտագործվում է (:) նշանը^[1]: Անգլախոս երկրներում և հաշվիչների ստեղների վրա` (÷) նշանը: Մեծ անհարմարության պատճառով և նույնիսկ անհնարինությամբ համակարգչի մեջ կոտորակների ներմուծման դեռևս առանց GUI օպերացիոն համակարգի ժամանակներից օգտագործել են պարզեցված նշաններ բանաձևերի համար, այդ թվում բաժանման նշանի համար օգտագործել են թեք գիծ ( ∕ ) նշանը:

Նշանի պատմություն

Հերոնը, Դիոֆանտը և իսլամական մաթեմատիկները որպես բաժանման նշան օգտագործել են կոտորակի հորիզոնական գիծը: Միջնադարյան Եվրոպայում բաժանումը հաճախ նշվում էր D տառով: Օտրեդը իր Clavis Mathematicae (1631) աշխատությունում նախընտրել է թեք գիծ կամ (երբեմն) փակագծի աջ կողմի թեք կորը, վերջինս հանդիպում է նաև Շտիֆելի մոտ. կոնստրուկցիաներ $8)24$ կամ $8)24($ նշանակում էին բաժանում $24$ -ը $8$ -ի): Հորիզոնական երկու կետը կամ վերջակետը բաժանման նշան դարձավ 1684 թվականից Լայբնիցի Acta eruditorum^[2] տրակտատում:

Շվեյցարիացի մաթեմատիկ Յոհան Ռանը բաժանման նշանակում մտցրեց (÷) նշանը (Օբելիուս): (*) աստղանիշ տեսքի բազմապատկման նշանի հետ միասին այն հաըտնվեց 1659 թվականին նրա «Teutsche Algebra» գրքում: Ռանի նշանը Անգլիայում տարածվելու պատճառով հաճախ անվանում են «անգլիական բաժանման նշան», բայց նրա արմատները գտնվում են Շվեյցարիայում: Նախկինում Ալբեռը օգտագործել է օբելիուս նշանը որպես մինուսի հոմանիշ^[3]^[4]: Ամերիկյան մաթեմատիկական ստանդարտների ազգային հանձնաժողովի փորձը (անգլ.՝ National Committee on Mathematical Requirements) հանել Օբելիուսը պրակտիկայից (1923) անարդյունավետ էր^[5]:

Նշանների այլ կիրառումներ (÷) և (∶)

Նշաններ (÷) և (∶) կարող է օգտագործվել նաև միջակայք նշելու համար: Օրինակ` «5 ÷ 10» կարող է նշանակել [5, 10] միջակայք, այսինքն` 5-ից 10-ը ներառյալ: Եթե կա աղյուսակ, որի տողերը նշանակում են թվերով, իսկ սյուները լատինական տառերով, ապա «D4:F11» տեսքի գրառումները կարող է օգտագործվել բջիջների միջակայքին հղում կատարելու համար (երկչափ միջակայք) D-ից F կամ 4-ից 11:

Կոդավորում

Կոդավորում Unicode, HTML и LaTeX
Նշան	Unicode		Անվանում	HTML/XML			LaTeX
Նշան	Код	Անվանում	Անվանում	Տասնվեցական	Տասական	Մնեմոնիկա	LaTeX
∶	U+2236	RATIO		`∶`	`∶`	—	`\vdotdot`
:	U+003A	COLON	Վերջակետ	`:`	`:`	—	:
÷	U+00F7	DIVISION SIGN		`÷`	`÷`	`÷`	`\div`
∕	U+2215	DIVISION SLASH		`∕`	`∕`	—	/
⁄	U+2044	FRACTION SLASH	Բաժանման նշան	`⁄`	`⁄`	`&frasl;`	/

Գրականություն

Ալեքսանդրովա Ն. Վ. Մաթեմատիկական տերմինների, հասկացությունների, նշանակումների պատմություն. Բառարան-տեղեկանք. — 3-րդ հրատարակչություն. — ՍՊԲ: ԼԿԻ, 2008. — 248 с. — ISBN 978-5-382-00839-4
Cajori F. A History of Mathematical Notations. Vol. 1 (1929 reprint). — NY: Cosimo, Inc., 2007. — xvi + 456 p. — ISBN 978-1-60206-684-7
Cajori F. A History of Mathematical Notations. Vol. 2 (1929 reprint). — NY: Cosimo, Inc., 2007. — xii + 392 p. — ISBN 978-1-60206-713-4

Դիտել նաև

Կոտորակ (մաթեմատիկա)

Ծանոթագրություններ

↑ Համապատասխանեցման սիմվոլը Юникод հասանելի չէ բոլոր տառատեսակներով (կարելի է օգտագործել սովորական վերջակետ (:), իսկ Lucida Sans Unicode այն բաղկացած է երեք կետից.
↑ History of Mathematical Notations, vol. 1, 2007, §235—239
↑ Ալեքսանդրովա Ն. Վ., 2008, էջ 40
↑ History of Mathematical Notations, vol. 1, 2007, §164
↑ «Some History Notes and Some Requests for Information on Division Symbols» (անգլերեն). Վերցված է 17 դեկտեմբեր 2019-ին.

[1] Համապատասխանեցման սիմվոլը Юникод հասանելի չէ բոլոր տառատեսակներով (կարելի է օգտագործել սովորական վերջակետ (:), իսկ Lucida Sans Unicode այն բաղկացած է երեք կետից.

[History_of_Mathematical_Notations,_vol._1—2007—§235—239—-2] History of Mathematical Notations, vol. 1, 2007, §235—239

[Ալեքսանդրովա_Ն._Վ.—2008——40-3] Ալեքսանդրովա Ն. Վ., 2008, էջ 40

[CAJ1-164-4] History of Mathematical Notations, vol. 1, 2007, §164

[5] «Some History Notes and Some Requests for Information on Division Symbols» (անգլերեն). Վերցված է 17 դեկտեմբեր 2019-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Տող 6. / Տող 6. @@
 == Նշանի պատմություն ==
 {{main|Մաթեմատիկական նշանակումների պատմություն}}
-[[Հերոն Ալեքսանդրիացի|Հերոն]]ը, [[Դիոֆանտ]]ը և [[Իսլամական միջնադարի մաթեմատիկա|իսլամական մաթեմատիկները]] որպես բաժանման նշան օգտագործել են կոտորակի հորիզոնական գիծը: Միջնադարյան Եվրոպայում բաժանումը հաճախ նշվում էր D տառով: [[Ուիլյամ Օտրեդ|Օտրեդը]] իր ''Clavis Mathematicae'' (1631) աշխատությունում նախընտրել է թեք գիծ կամ (երբեմն) փակագծի աջ կողմի թեք կորը, վերջինս հանդիպում է նաև [[Միքայել Շտիֆելի|Շտիֆելի]] մոտ. կոնստրուկցիաներ <math>8)24</math> կամ <math>8)24(</math> նշանակում էին բաժանում <math>24</math>-ը <math>8</math>-ի: Հորիզոնական երկու կետը կամ վերջակետը բաժանման նշան դարձավ [[1684]] թվականից [[Գոթֆրիդ Լայբնից| Լայբնիցի]] ''[[Acta eruditorum]]''{{sfn |History of Mathematical Notations, vol. 1|2007|loc=§235—239}} տրակտատում:
+[[Հերոն Ալեքսանդրիացի|Հերոն]]ը, [[Դիոֆանտ]]ը և [[Իսլամական միջնադարի մաթեմատիկա|իսլամական մաթեմատիկները]] որպես բաժանման նշան օգտագործել են կոտորակի հորիզոնական գիծը: Միջնադարյան Եվրոպայում բաժանումը հաճախ նշվում էր D տառով: [[Ուիլյամ Օտրեդ|Օտրեդը]] իր ''Clavis Mathematicae'' (1631) աշխատությունում նախընտրել է թեք գիծ կամ (երբեմն) փակագծի աջ կողմի թեք կորը, վերջինս հանդիպում է նաև [[Միքայել Շտիֆելի|Շտիֆելի]] մոտ. կոնստրուկցիաներ <math>8)24</math> կամ <math>8)24(</math> նշանակում էին բաժանում <math>24</math>-ը <math>8</math>-ի): Հորիզոնական երկու կետը կամ վերջակետը բաժանման նշան դարձավ [[1684]] թվականից [[Գոթֆրիդ Լայբնից| Լայբնիցի]] ''[[Acta eruditorum]]''{{sfn |History of Mathematical Notations, vol. 1|2007|loc=§235—239}} տրակտատում:
 [[Շվեյցարիա|Շվեյցարիացի]] մաթեմատիկ [[Յոհան Ռան]]ը բաժանման նշանակում մտցրեց (÷) նշանը ([[Օբելիուս]]): (*) աստղանիշ տեսքի [[Բազմապատկման նշան|բազմապատկման նշանի]]  հետ միասին այն հաըտնվեց [[1659]] թվականին նրա «Teutsche Algebra» գրքում: Ռանի նշանը [[Անգլիա|Անգլիայում]] տարածվելու պատճառով հաճախ անվանում են «անգլիական բաժանման նշան», բայց նրա արմատները գտնվում են Շվեյցարիայում: Նախկինում [[Ժիրայր Ալբեռ|Ալբեռը]]  օգտագործել է օբելիուս նշանը որպես մինուսի հոմանիշ{{sfn |Ալեքսանդրովա Ն. Վ.|2008|с=40}}{{sfn |History of Mathematical Notations, vol. 1|2007|loc=§164|name=CAJ1-164}}: Ամերիկյան մաթեմատիկական ստանդարտների ազգային հանձնաժողովի փորձը ({{lang-en|National Committee on Mathematical Requirements}}) հանել Օբելիուսը պրակտիկայից ([[1923]]) անարդյունավետ էր<ref>{{cite web |url=https://pballew.blogspot.com/2015/07/some-history-notes-and-some-requests.html |title=Some History Notes and Some Requests for Information on Division Symbols  |accessdate=17 դեկտեմբեր 2019 |lang=en}}</ref>:
 == Նշանների այլ կիրառումներ (÷) և (∶) ==
 Նշաններ (÷) և (∶) կարող է օգտագործվել նաև միջակայք նշելու համար: Օրինակ` «5 ÷ 10» կարող է նշանակել [5, 10] միջակայք, այսինքն` 5-ից 10-ը ներառյալ: Եթե կա  աղյուսակ, որի տողերը նշանակում են թվերով, իսկ սյուները լատինական տառերով, ապա «D4:F11» տեսքի գրառումները կարող է օգտագործվել բջիջների միջակայքին հղում կատարելու համար (երկչափ միջակայք) ''D''-ից ''F'' կամ  4-ից 11: