Վիքիպեդիա:Ոչ ազատ պատկերների օգտագործում

Այս էջը Հայերեն Վիքիպեդիայի կանոնակարգերից և ուղեցույցներից մեկն է, որի նպատակն է օգնել Վիքիպեդիայի համայնքին գործելու համաձայնեցված կերպով՝ ըստ քննարկումների արդյունքում ձեռք բերված պայմանավորվածությունների։ Ուստի կարևոր է էջում փոփոխություն անելուց առաջ խորհրդակցել քննարկման էջում կամ Խորհրդարանում։

Ներածական

Վիքիպեդիայի քաղաքականության հիմնական նպատակը ազատ նյութի ստեղծումն ու տարածումն է, որը կարող է օգտագործվել ցանկացած անձ, ցանկացած կրիչի վրա։ Իհարկե այս նպատակին կարելի է հասնել միայն ոչ ազատ նյութի լրիվ արգելմամբ։ Բայց մյուս կողմից հակադրվում է լավ հանրագիտարան ստեղծելու գաղափարին։ Այդ պատճառով թույլ է տրվում օգտագործել ոչ ազատ նյութ այնտեղ, ուր առանց նրա օգտագործման հնարավոր չէ։ Օգտագործել կարելի է որոշ պայմանններով, որոնք բխում են նյութի կամ ատեղծագործության ազատ օգտագործման սկզբունքից հաշվի առնելով ազատ հանրագիտարան ստեղծելու նպատակն ու օրեքի անցանկալի հետևանքներից խուսափելու ձգտումը։

Օգտագործման պայմաններ

Ոչ ազատ նիշք բեռնելու համար, այն պետք է համապատասխանի ստորև բերված բոլոր պահանջներին։

1. Ազատ նյութը առկա չէ։ Ոչ ազատ նիշքը կարող է օգտագործվել միայն այն ժամանակ, երբ ազատ նիշքը, նրան փոխարինողը չկա և չի կարող հայտնվել մոտ ժամանակում։ Եթե ազատ նիշքը հնարավոր է փոխարինել ազատով և այն ունի հանրագիտարանային պահանջը ապահովող որակ, ապա ոչ ազատ նիշքը բեռնել չի կարելի։
2. Առևտրային արժեքի պահպանում։ Ոչ ազատ նյութի օգտագործումը չպետք է նվազեցնի ստեղծագործության առևտրային արժեքը և խանգարի նրան ձեռք բերելուն։
3. Նվազագույն օգտագործում։ Ոչ ազատ նիշքերի քանակը հոդվածում պետք է նվազագույնը լինի։ Եթե հոդվածի լուսաբանման համար հերիք է մեկ պատկեր, ապա ավելին պետք չէ։ Եթե հոդվածում կան ազատ պատկերներ, ապա նույն թեմայով ոչ ազատ պատկերները ավելորդ են։
4. Ստուգելու հնարավորություն։ Ոչ ազատ նյութը պետք է օրինական հրապարակված լինի որևէ տեղ։
5. Նշանակալիությունը։ Նյութը պետք է համապատասխանի Վիքիպեդիայի նշանակելիության պահանջներին և չօգտագործվի դեկորատիվ նպատակներով։ Ոչ ազատ նյութի օգտագործումը պատկերասրահներում և ցուցակներումարգելված է։
6. Փոքր թույլտվություն։ Ոչ ազատ նիշքերը կարող են բեռնվել միայն փոքր (մինչև 600px) թույլտվությամբ: Կարող են օգտագործվել միայն՝
   • Հոդվածներում
   • Ինկուբատորում (ավազարկղ), մեկ ամսից ոչ ավելի։ Հիմնական տարածք դուրս գալուց հետո ենթակա են ջնջվելու ինկուբատոր էջից։

   Չեն կարող օգտագործվել մասնակցի էջում, կաղապարներում, կատեգորիաներում։

7. Ամբողջական տվյալներ։ Ոչ ազատ նիշքի նկարագրությունը պետք է պարունակի՝
   • լրիվ լրացրած ոչ ազատ նիշքի կաղապարը (հատկապես աղբյուրի ճիշտ հղումը, նշվի հեղինակը, կամ հեղինակային իրավունքի իրավատերը եթե տարբեր անձիք են)։
   • նշում թե որ հոդվածում է օգտագործված և ինչու, ամեն մի հոդվածի համար առանձին։

Պատկերների ազատ օգտագործում

Ոչ ազատ նիշքերը կարող են օգտագործվել միայն բացառության կարգով և առանց հեղինակի համաձայնության, սակայն հեղինակի անվան և սկզբնաղբյուրի պարտադիր նշումով։ Հայերեն Վիքիպեդիայում կարելի է բեռնել միայն հետևյալ ոչ ազատ պատկերները՝

• այցելության համար բաց վայրերում տեղադրված ճարտարապետական, լուսանկարչական կամ կերպարվեստի ստեղծագործությունը։
• օրինական ճանապարհով հրապարակված արվեստի ստեղծագործությունները օգտագործել միայն լուսաբանման նպատակով, լուսաբանելու նպատակն արդարացնող ծավալով։
• «ազատ օգտագործմամբ» բեռնել լուսանկարը եթե լուսանկարված առարկան կամ մարդուն տեխնիկապես չես կարող ինքնուրույն լուսանկարել։
• «ազատ օգտագործմամբ» օգտագործել նաև կայքերի և ծրագրերի պատկերներ (խուսափելով գովազդային հատվածներից), ֆիլմերի ու երաժշտական ալբոմների շապիկներ։