«Ռեջեփ Թայիփ Էրդողան»–ի խմբագրումների տարբերություն

	Ռեջեփ Թայիփ Էրդողան; թուրքերեն՝ Recep Tayyip Erdoğan
Կուսակցություն՝	Արդարության և զարգացման կուսակցություն
Կրթություն՝	Մարմարայի համալսարանի տնտեսագիտական և ադմինիստրատիվ գիտությունների ֆակուլտետ (1981), İmam Hatip school? և Մարմարա համալսարան
Մասնագիտություն՝	պետական գործիչ
Դավանանք	սուննի իսլամ
Ծննդյան օր	փետրվարի 26, 1954 (70 տարեկան)
Ծննդավայր	Քասըմփաշա, Բեյօղլու, Ստամբուլ, Թուրքիա կամ Բեյօղլու, Ստամբուլ, Թուրքիա
Քաղաքացիություն	Թուրքիա
Ամուսին	Էմինե Էրդողան
Զավակներ	Սյումեյե Էրդողան, Բիլալ Էրդողան, Ahmet Burak Erdoğan? և Esra Erdoğan?
Կայք՝	tccb.gov.tr
Ինքնագիր
Պարգևներ	ալ-Կադդաֆիի միջազգային մրցանակ մարդու իրավունքների համար Շտայգերի մրցանակ Իսլամին ծառայելու համար Ֆեյսալ թագավորի միջազգային մրցանակ Գոլդեն Փլեյթ մրցանակ honorary doctor of the Shanghai International Studies University? Մոսկվայի միջազգային հարաբերությունների պետական ինստիտուտի պատվավոր դոկտոր honorary doctor of Marmara University? Իգնոբելյան մրցանակ Order of Sheikh-ul-Islam? Order "For contribution to the development of cooperation"? և
Recep Tayyip Erdoğan

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ Հաջորդ տարբ →

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

18:54, 29 Օգոստոսի 2020-ի տարբերակ

Ռեջեփ Թայիփ Էրդողան (թուրքերեն՝ Recep Tayyip Erdoğan, փետրվարի 26, 1954(1954-02-26)^[1]^[2]^[3], Քասըմփաշա, Բեյօղլու, Ստամբուլ, Թուրքիա և Բեյօղլու, Ստամբուլ, Թուրքիա), թուրք պետական և քաղաքական գործիչ։ 2014 թվականից Թուրքիայի նախագահն է: Եղել է Թուրքիայի վարչապետը 2003-2014 թվականներին: Չափավոր պահպանողական (իսլամիստական) «Արդարություն և զարգացում» կուսակցության նախագահ։

Կենսագրություն

Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը ծնվել է 1954 թվականին փետրվարի 26-ին, Ստամբուլի Բեյօղլու շրջանի Կասըմփաշա թաղամասում, սևծովյան ծովափի Առափնյա պահպանության ուժերի զինծառայողի ընտանիքում։ Ըստ Թուրքական «Միլլեթ» թերթի, Էրդողանը իր տված հարցազրույցներից մեկում ասել է, որ իր ընտանիքը գաղթել է Աջարիայից (Վրաստան), նրանք եղել են լազեր, ովքեր հաստատվել են Ռիզեում: Դեռահաս տարիքում նա զովացուցիչ ըմպելիքներ և բուլկիներ էր վաճառում քաղաքի վտանգավոր փողոցներում։

1965 թվականին Էրդողանը ավարտել է Կասըմփաշայ թաղամասի Փիալե տարրական դպրոցը, իսկ 1973 թվականին իմամ հաթիբների կրոնական լիցեյը Ստամբուլում։

1976 թվականին նա դառնում է Ստամբուլի Բեյօղլու շրջանի «Ազգային փրկություն» կուսակցության երիտասարդական սկզբնական կազմակերպության նախագահը։ Նույն թվականին նա դառնում է նաև Ստամբուլյան մասնաճյուղի նախագահը։ 1978 թվականին նա ամուսնանում է Էմինե Գյուլբարանի հետ։ 1980 թվականին Էրդողանը աշխատում էր Ստամբուլի տրանսպոտային ընկերություններում։ 1980 թվականի սեպտեմբերի 12-ին երկրում տեղի է ունենում ռազմական հեղաշրջում և բոլոր քաղաքական կուսակցությունները արգելվում են։ Նույն թվականին տրանսպորտի քաղաքային խորհրդում Էրդողանի պետը հրամայում է Էրդողանին սափրել բեղերը, սակայն վերջինս հրաժարվում է դա անել և արդյունքում հեռացվում է աշխատանքից։ Ռազմական հեղաշրջումից հետո Էրդողանը աշխատում է մասնավոր սեկտորում։ 1981 թվականին նա ավարտում է Մարմարայի համալսարանի էկոնոմիկայի և առևտրային գիտությունների բաժինը։

1984 թվականին Էրդողանը դառնում է «Բարoրություն» կուսակցություն Բեյօղլուի մասնաճյուղի նախագահ, իսկ 1985 թվականին արդեն դառնում է Ստամբուլի մասնաճյուղի նախագահ, ինչպես նաև կուսակցությունը ղեկավարող գերագույն խորհրդի անդամ։ Իր քաղաքական հայացքների վրա մեծ ազդեցություն է ունենում «քաղաքական իսլամի» հիմնադիր Նեջմեթթին Էրբաքանը:

Քաղաքական գործունեություն

1994 թվականին նա ընտրվում է Ստամբուլի քաղաքապետ։1996 թվականին «Բարօրություն» կուսակցությունը մասնակցում է ղեկավարող իսլամական կոալիցիային, սակայն 1997 թվականի ռազմական հեղաշրջումից հետո կուսակցությունը արգելվում է, իսկ Էրդողանը 4 ամսով ազատազրկվում է։

2001 թվականի հուլիսին Էրդողանը հիմնում է «Արդարություն և զարգացում» կուսակցությունը, որը 2002 թվականի նոյեմբերին հաղթում է պառլամենտական ընտրություններում։ Դատվածությունը խանգարում է Էրդողանին վարչապետ դառնալ, սակայն Իրաքի դեմ ռազմական գործողություններ սկսելուց հետո, թուրքական էլիտան, որ ուղղված էր ԱՄՆ-ի կողմը, համաձայնություն է տալիս օրենքենրի փոփոխությանը և թույլ է տալիս Էրդողանին ղեկավարել կաավարությունը։ Թուրքիան որոշում է ընդունում զորքեր մտցնել Իրաքի հյուսիս, որտեղ ապրում էին քրդերը:

Էրդողանը կողմնակից էր Թուրքիայի Եվրամիությանը միանալուն։

Աղբյուրներ

Recep Tayyip Erdoğan (անգլ.)

Արտաքին հղումներ

Ռեջեփ Թայիփ Էրդողան կայքը
Черкасова Ирина. "Геостратегия Турции - военный, политический и религиозный аспекты" - Информационно-аналитический канал ANSAR. [1]
Политические воззрения Реджепа Тайипа Эрдогана на власть, общество и культуру
WeakiLeaks: «Посол Израиля в Анкаре считает, что Эрдоган испытывает религиозную ненависть к евреям и Израилю» 26.08.2011
Густерин Павел Вячеславович| Турецкий гамбит (Арабское турне Эрдогана 2011)

Թուրքիայի նախագահներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռեջեփ Թայիփ Էրդողան» հոդվածին։

↑ ^1,0 ^1,1 Discogs — 2000.
↑ ^2,0 ^2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ ^3,0 ^3,1 Munzinger Personen (գերմ.)
↑ http://www.moe.gov.cn/s78/A22/xwb_left/moe_829/201802/t20180228_328136.html (չին.) — 中华人民共和国教育部.
↑ Honorary Doctorates — Moscow State Institute of International Relations.

[_eba9f3409e60e06c-1] 1,0 ^1,1 Discogs — 2000.

[_50f7d355ffc3d63b-2] 2,0 ^2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_a98fde0659bb4424-3] 3,0 ^3,1 Munzinger Personen (գերմ.)

[_41a9a6d04d5d2509-4] ttp://www.moe.gov.cn/s78/A22/xwb_left/moe_829/201802/t20180228_328136.html (չին.) — 中华人民共和国教育部.

[_af0ceafdebdec60d-5] Honorary Doctorates — Moscow State Institute of International Relations.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Տող 2. / Տող 2. @@
 | բնօրինակ անուն = {{lang-tr|Recep Tayyip Erdoğan}}
 }}
+'''Ռեջեփ Թայիփ Էրդողան''' ({{lang-tr|Recep Tayyip Erdoğan}}, {{ԱԾ}}), թուրք պետական և քաղաքական գործիչ։ 2014 թվականից Թուրքիայի նախագահն է: Եղել է Թուրքիայի վարչապետը 2003-2014 թվականներին: Չափավոր պահպանողական (իսլամիստական) «[[Արդարություն և զարգացում կուսակցություն (Թուրքիա)|Արդարություն և զարգացում]]» կուսակցության նախագահ։
-'''Ռեջեփ Թայիփ Էրդողան''' ({{lang-tr|Recep Tayyip Erdoğan}}, {{ԱԾ}}), թուրք քաղաքական գործիչ, [[Թուրքիայի նախագահների ցանկ|Թուրքիայի 12-րդ նախագահը]], ով պաշտոնավարում է մինչ օրս: 1994-1998 թվականներին եղել է [[Ստամբուլ|Ստամբուլի]] [[Քաղաքապետ|քաղաքապետը]], իսկ 2003-2014՝ Թուրքիայի վարչապետը: 2001-ին հիմնադրել է չափավոր պահպանողական(իսլամիստական)[[Արդարություն և զարգացում կուսակցություն (Թուրքիա)|«Արդարություն և զարգացում» կուսակցությունը]] (ԱԶԿ),որն իր գլխավորությամբ 2002, 2007 և 2011 թվականների ընտրություններում հաղթանակ է տարել: 2014 թվականին [[Թուրքիայի նախագահ|նախագահի]] պաշտոնում ընտրվելուց հետո  կուսակցության ղեկավարումը փոխանցել է [[Բինալի Յըլդըրըմ|Բինալի Յըլդըրըմին]]: Ավելի ուշ՝ 2017 թվականի [[Սահմանադրական հանրաքվե Թուրքիայում (2017)|Սահմանադրական հանրաքվեից]] հետո նա կրկին ստանձնեց ԱԶԿ-ի նախագահի պաշտոնը: Լինելով իսլամիստական քաղաքական հայացքների տեր և իրեն  հռչակելով պահպանողական դեմոկրատ՝ նա իր կառավարման տարիներին առաջ է քաշել սոցիալապես պահպանողական և [[Պոպուլիզմ|պոպուլիստական]] քաղաքականություն<ref name="foxnews.com">{{cite news|url=http://www.foxnews.com/world/2014/08/21/turkey-davutoglu-expected-to-be-docile-prime-minister-with-erdogan-calling/|title=Turkey's Davutoglu expected to be a docile Prime Minister with Erdogan calling the shots|agency=Associated Press|publisher=Fox News|date=21 August 2014|accessdate=27 November 2014}}</ref><ref name=":0" /><ref>{{cite book|title=From Fascism to Populism in History|last=Finchelstein|first=Federico|publisher=University of California Press|year=2019|page=152}}</ref>:
-Էրդողանը 1994-ին որպես իսլամիստական բարեկեցիկ կուսակցության թեկնածու Ստամբուլի քաղաքապետ ընտրվելուց առաջ Կասիմփաշա ակումբի [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]] էր: Հետագայում [[Զիա Գյոքալփ|Զիա Գյոքալփի]] բանաստեղծության ասմունքի միջոցով կրոնական ատելություն սերմանելու մեղադրանքով զրկեցին պաշտոնից, արգելեցին քաղաքական գործունեությամբ զբաղվել և ենթարկեցին չորս ամիս բանտարկության<ref name="erdogan-imprisoned">{{cite journal|last=Shambayati|first=Hootan|date=May 2004|title=A Tale of Two Mayors: Courts and Politics in Iran and Turkey|journal=International Journal of Middle East Studies|publisher=Cambridge University Press|volume=36|issue=2|pages=253–275|doi=10.1017/S0020743804362057|hdl=11693/24287|hdl-access=free}}</ref><ref name="Turkey's Most Eluded Prime Minister" />: Այնուհետև Էրդողանը հրաժարվեց բացահայտ իսլամիստական քաղաքականությունից՝ 2001 թ. հիմնադրելով չափավոր պահպանողական ԱԶԿ-ն, որը 2002 թ. հասավ համոզիչ հաղթանակի: Քանի որ Էրդողանին դեռ տեխնիկապես արգելված էր պաշտոնավարելը, փոխարենը ԱԶԿ համահիմնադիր [[Աբդուլա Գյուլ|Աբդուլլա Գյուլը]] դարձավ վարչապետ, իսկ ավելի ուշ չեղյալ հայտարարեց Էրդողանի պաշտոնավարման արգելքը: 2003-ին [[Սիիրթի մարզ|Սիիրթում]] կայացած լրացուցիչ ընտրություններում հաղթելուց հետո Էրդողանը վարչապետի պաշտոնում փոխարինեց Գյուլին, իսկ վերջինս դարձավ ԱԶԿ կողմից առաջադրված նախագահի թեկնածու<ref name="Kumbaracibasi2009">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=tZLL9cg--u0C&pg=PA2|title=Turkish Politics and the Rise of the AKP: Dilemmas of Institutionalization and Leadership Strategy|author=Arda Can Kumbaracibasi|date=24 July 2009|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-87629-9|pages=1–2}}</ref>: Մինչև 2014-ին նախագահ ընտրվելը և 2018-ին վերընտրվելը, Էրդողանը ԱԶԿ-ին հասցրեց հաղթանակի եւս երկու ընտրություններում ՝ 2007-ին և 2011-ին:
-Էրդողանի վարչապետի պաշտոնավարման առաջին տարիներին շոշափելի առաջընթաց գրանցվեց [[Թուրքիայի ԵՄ անդամակցության հարց|Թուրքիայի Եվրամիությանը անդամակցելու]] բանակցություններում, 2001-ին տեղի ունեցած ֆինանսական աղետից հետո տնտեսական վերականգնման և  ենթակառուցվածքներում(ներառյալ [[Ճանապարհ|ճանապարհները]], [[Օդանավակայան|օդանավակայանները]] և արագընթաց գնացքների ցանցը) ներդրումներ կատարելու գործընթացներում: Նա նաև հաղթեց 2007 և 2010 թվականների սահմանադրական երկու հանրաքվեներում: Այնուամենայնիվ նրա կառավարությունը քննադատվեց [[Ֆեթուլլահ Գյուլեն|Ֆեթուլլահ Գյուլենի]] և Գյուլենական շարժման հետ սերտ կապեր ունենալու պատճառով(նախքան Թուրքիայի կառավարության կողմից ահաբեկչական կազմակերպություն որակվելը), որի հետ միասին ԱԶԿ-ն մեղադրվում էր Բալյոզի և Էրգենեկոնի հանցաձորձերի միջոցով աշխարհիկ չինովնիկների և ռազմական սպաների դեմ զտումներ կազմակերպելու մեջ<ref>{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/2013/02/18/us-turkey-constitution-idUSBRE91H0C220130218|title=Erdogan's ambition weighs on hopes for new Turkish constitution|author=Nick Tattersall|date=28 February 2013|publisher=Stratejik Boyut|accessdate=9 July 2013}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.metrogroup.de/internet/site/ts_turkey/print/234842/Len/index.html|title=Growing consumption|date=24 November 2011|work=Metro Group|accessdate=28 July 2012}}</ref>: 2012-ի վերջին նրա կառավարությունը սկսեց խաղաղ բանակցություններ [[Քրդական բանվորական կուսակցություն|Քրդական բանվորական կուսակցության]] (ՔԲԿ) հետ` [[Թուրք-քրդական հակամարտություն|թուրք-քրդական հակամարտությունը]] լուծելու համար(1978 թ.-մինչ օրս): Հրադադարը խափանվեց 2015-ին՝ հանգեցնելով հակամարտության նոր սրացման: Էրդողանի արտաքին քաղաքականությունը բնութագրվեց որպես [[նեոօսմանիզմ]] և հանգեցրեց Թուրքիայի ներգրավվմանը [[Սիրիական ճգնաժամ|Սիրիայի քաղաքացիական պատերազմին]]: Նրա հիմնական նպատակն էր կանխել [[Սիրիայի դեմոկրատական ուժեր|Սիրիայի դեմոկրատական ուժերի]] կողմից [[Սիրիա-թուրքական սահման|սիրիա-թուրքական սահմանին]] տարածքների գրավումը:
-Էրդողանի կառավարման օրոք Թուրքիան ժողովրդավարական հետընթաց ապրեց, իսկ հետագա տարիներին աճեց [[Կոռուպցիա|կոռուպցիայի]] մակարդակը<ref name=":0">{{Cite news|url=https://www.washingtonpost.com/news/monkey-cage/wp/2016/12/08/is-there-still-hope-for-turkish-democracy/|title=Is there still hope for Turkish democracy?|last=Yildirim|first=A. Kadir|date=2016-12-08|work=Washington Post|access-date=2018-06-27|last2=Lynch|first2=Marc|language=en-US|issn=0190-8286}}</ref><ref>{{Cite journal|last1=Esen|first1=Berk|last2=Gumuscu|first2=Sebnem|date=2016|title=Rising competitive authoritarianism in Turkey|url=http://repository.bilkent.edu.tr/bitstream/11693/36632/1/Rising%20competitive%20authoritarianism%20in%20Turkey.pdf|journal=Third World Quarterly|volume=37|issue=9|pages=1581–1606|doi=10.1080/01436597.2015.1135732|hdl=11693/36632}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2018/turkey|title=Turkey|date=5 January 2018|publisher=Freedom House|language=en|access-date=2018-06-27}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.washingtonpost.com/amphtml/news/theworldpost/wp/2018/06/25/erdogan|title=Turkey takes a big step toward nationalist fascism|website=washingtonpost.com|access-date=2018-06-27}}</ref>: [[Լարվածություն Թուրքիայում (2013)|2013-ի հակակառավարական ցույցերից]] հետո նրա կառավարությունը ճնշում գործադրեց [[Մամուլ|մամուլի]] և սոցիալական լրատվամիջոցների վրա՝ սահմանափակելով մուտքը այնպիսի կայքեր, ինչպիսիք են [[ՅուԹյուբ|YouTube-ը]], [[Թվիթթեր|Twitter-ը]] և [[Վիքիպեդիա|Wikipedia-ն]]<ref name="Turkey Blocks Twitter">{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/world/middle_east/turkey-blocks-access-to-twitter/2014/03/20/7bad19d2-b08c-11e3-b8b3-44b1d1cd4c1f_story.html|title=Turkey Blocks Twitter|newspaper=The Washington Post|date=21 March 2014|accessdate=27 November 2014}}</ref>: Դադարեցվեց ԵՄ-ին Թուրքիայի անդամակցության բանակցությունները: Իսկ 2013-ին 100 միլիարդ ԱՄՆ դոլարի կոռուպցիոն սկանդալը Էրդողանի մերձավոր դաշնակիցների ձերբակալման և Էրդողանին մեղադրանք առաջադրելու առիթ հանդիսացավ<ref>{{cite news|url=http://www.zaman.com.tr/gundem_yeni-yolsuzluk-dosyasinin-ekonomik-boyutu-100-milyar-dolar_2189530.html|title=Yeni yolsuzluk dosyasının ekonomik boyutu 100 milyar dolar|trans-title=New economic corruption files valued at $100&nbsp;billion|language=Turkish|date=27 December 2013|accessdate=3 December 2014|work=Zaman|last1=Genç|first1=Göksel|last2=Esit|first2=Elif|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141217043626/http://www.zaman.com.tr/gundem_yeni-yolsuzluk-dosyasinin-ekonomik-boyutu-100-milyar-dolar_2189530.html|archivedate=17 December 2014|df=dmy-all}}</ref><ref>{{cite news|url=http://sozcu.com.tr/2013/gundem/100-milyar-dolarlik-yolsuzluk-430737/|title=100 milyar dolarlık yolsuzluk|language=Turkish|trans-title=$100&nbsp;billion dollar corruption|work=Sözcü|date=26 December 2013|accessdate=3 December 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.milliyet.com.tr/yolsuzluk-operasyonunun-maliyeti-10/gundem/detay/1809059/default.htm|title=Yolsuzluk operasyonunun maliyeti 100 milyar Euro|language=Turkish|trans-title=Corruption operation costs 100&nbsp;billion euros|work=Milliyet|date=17 December 2013|accessdate=3 December 2014}}</ref>: Գյուլենի հետ հարաբերությունների վատթարացումից հետո, Էրդողանը սկսեց քաղաքական հետապնդման ենթարկել նրա դատական, բյուրոկրատական և ռազմական պաշտոնների կողմնակիցներին: 2016-ի հուլիսին տեղի ունեցած [[Հեղաշրջման փորձ Թուրքիայում (2016)|ռազմական հեղաշրջման ձախողված փորձը]] հանգեցրեց հետագա քաղաքական հետապնդումների և [[Արտակարգ դրություն|արտակարգ դրության]]: Կառավարությունը պնդում էր, որ հեղաշրջման առաջնորդները կապված են Գյուլենի հետ, բայց վերջինս հերքեց դրանում իր մասնակցություն ունենալը<ref>{{cite web|url=http://www.aljazeera.com/news/2016/12/turkey-failed-coup-attempt-161217032345594.html|title=Turkey's failed coup attempt: All you need to know|website=aljazeera.com}}</ref>:
-Որպես Թուրքիայի [[Պառլամենտական համակարգ|խորհրդարանական կառավարման համակարգը]] նախագահական դարձնելու երկարամյա կողմնակից, Էրդողանը դաշինք կնքեց աջ ծայրահեղական «<nowiki/>[[Ազգայնական շարժման կուսակցություն|Ազգայնական շարժում]]<nowiki/>» կուսակցության('''ԱՇԿ''') հետ՝ 2017 թ. նախագահական համակարգ ստեղծելու համար. փոփոխություններն ընդունվեցին [[Սահմանադրական հանրաքվե Թուրքիայում (2017)|սահմանադրական հանրաքվեում]]: Կառավարման նոր համակարգը պաշտոնապես ուժի մեջ մտավ 2018-ի ընտրություններից հետո, որտեղ վերընտրվեցին Էրդողանն ու նոր AKP-MHP ժողովրդական դաշինքը: Դրանից հետո նա պայքարում էր, բայց նաև մեղադրվում էր 2018-ի [[Թուրքական լիրա|թուրքական արժույթի]] և պարտքային ճգնաժամին նպաստելու մեջ, ինչը նրա ժողովրդականությանը զգալի անկում է հասցրել<ref>{{Cite web|url=https://euobserver.com/foreign/145409|title=Erdogan picks EU fight, as Turkish economy tanks|website=EUobserver|language=en|access-date=2019-08-29}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.haaretz.com/middle-east-news/turkey/as-turkish-economy-sours-erdogan-s-party-could-lose-grip-on-big-cities-1.6851941|title=As Turkish Economy Sours, Erdogan's Party Could Lose Grip on Big Cities|date=2019-01-19|work=Haaretz|access-date=2019-08-29|language=en}}</ref>, և ինչպես կարծում են մեծապես նպաստել է 2019-ի տեղական ինքնակառավարման մարմինների ընտրությունների արդյունքներին, որտեղ իշխող կուսակցությունը վերջին 15 տարվա ընթացքում առաջին անգամ կորցրեց վերահսկողությունը [[Անկարա|Անկարայի]] և [[Ստամբուլ|Ստամբուլի]] նկատմամբ<ref name=":2">{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2019/06/23/europe/turkey-istanbul-mayor-election-intl/index.html|title=Istanbul election rerun won by opposition, in blow to Erdogan|website=CNN|author=Isil Sariyuce and Ivana Kottasová|access-date=2019-08-20}}</ref><ref name=":3">{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2019/06/23/world/europe/istanbul-mayor-election-erdogan.html|title=Turkey's President Suffers Stinging Defeat in Istanbul Election Redo|last=Gall|first=Carlotta|date=2019-06-23|work=The New York Times|access-date=2019-08-20|language=en-US|issn=0362-4331}}</ref>: Պարտություն կրելուց հետո Թուրքիայի կառավարությունը որոշում կայացրեց Ստամբուլում կրկին ընտրություններ անցկացնել, սակայն իշխող կուսակցությունը նորից պարտվեց,այս անգամ էլ ավելի մեծ տարբերությամբ<ref name="bbcelection" /><ref name=":4" /><ref name=":5" /><ref name=":6" />: Երկու անընդմեջ պարտություններըը համարվում էին էական կորուստ Էրդողանի համար, ով ժամանակին ասել էր, որ եթե իր կուսակցությունը «կորցնի Ստամբուլը, մենք կկորցնեինք Թուրքիան»<ref name="tele1.com.tr">{{Cite web|url=https://tele1.com.tr/erdogan-istanbulda-teklersek-turkiyede-tokezleriz-44258/|title=Erdoğan: 'İstanbul'da teklersek, Türkiye'de tökezleriz'|date=2 April 2019|website=Tele1}}</ref>:
--ի հուլիսին Էրդողանը հրամայեց [[Սուրբ Սոֆիայի տաճար (Ստամբուլ)|Սուրբ Սոֆիայի տաճարը]] դարձնել [[մզկիթ]]<ref name="iletisim">{{Cite web|url=http://wt.iletisim.gov.tr/english/haberler/detay/presidential-decree-on-the-opening-of-hagia-sophia-to-worship-promulgated-on-the-official-gazette-of-the-republic-of-turkey/|title=Presidential Decree on the opening of Hagia Sophia to worship promulgated on the Official Gazette|date=2020-07-10|work=Presidency of the Republic of Turkey: Directorate of Communications|language=English|archive-url=|archive-date=|url-status=live|access-date=2020-07-17}}</ref>: Որոշումը ոչ միատեսակ ընդունվեց՝ դատապարտվելով թուրքական ընդդիմության, [[ՅՈՒՆԵՍԿՕ|ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի]], [[Եկեղեցիների Համաշխարհային Խորհուրդ|Եկեղեցիների համաշխարհային խորհրդի]] և բազմաթիվ միջազգային առաջնորդների կողմից<ref name="BBC">{{citenews|date=11 July 2020|title=Church body wants Hagia Sophia decision reversed|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-53375739|accessdate=13 July 2020|work=BBC News|language=English}}</ref><ref name="BBC2020">{{citenews|date=12 July 2020|title=Pope 'pained' by Hagia Sophia mosque decision|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-53371341|accessdate=13 July 2020|work=BBC News|language=English}}</ref><ref name="AJ2020">{{citenews|date=10 July 2020|title=World reacts to Turkey reconverting Hagia Sophia into a mosque|url=https://www.aljazeera.com/news/2020/07/world-reacts-turkey-reconverting-hagia-sophia-mosque-200710135637861.html|url-status=live|archive-url=|archive-date=|accessdate=10 July 2020|work=Al Jazeera|publisher=|language=English}}</ref>:
 == Կենսագրություն ==