«Եկատերինյան պալատ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
չ clean up, փոխարինվեց: ) - → ), , )- → ), , ) — → ) , oգտվելով ԱՎԲ
Տող 40. Տող 40.
}}
}}


'''Եկատերինյան պալատ''' (նաև՝ '''Ցարսկոսելսկյան մեծ պալատ''', '''Եկատերինյան մեծ պալատ''', '''Մեծ պալատ'''<ref>{{Cite web|url=http://bse.sci-lib.com/particle002835.html|title=Большой дворец (г. Пушкин). Общий вид Иллюстрация|website=bse.sci-lib.com|accessdate=2020-07-29}}</ref>, '''Հին պալատ'''<ref>[http://tsarselo.ru/yenciklopedija-carskogo-sela/adresa/ekaterininskii-dvorec-1850---1862-i-monigetti-a-shtakenshneider.html#.Vkigk3bhDIU Екатерининский дворец, 1850—1862. И. Монигетти, А. Штакеншнейдер] // Екатерининский дворец. — сайт «Энциклопедия Царского Села», 2015 — проверено 15.11.2015</ref>)- նախկին կայսերական պալատ, ռուսական երեք կայսրուհիների՝ [[Եկատերինա I|Եկատերինա I-ի]], [[Ելիզավետա Պետրովնա|Ելիզավետա Պետրովնայի]] և [[Եկատերինա II|Եկատերինա II-ի]] ամառային պաշտոնական նստավայր: Պալատը գտնվում է [[Սանկտ Պետերբուրգ|Սանկտ Պետերբուրգի]] կենտրոնից 26 կմ հարավ, նախկին Ցարսկոյե Սելոյում (այսօր` [[Պուշկին (քաղաք)|Պուշկին]] քաղաք):
'''Եկատերինյան պալատ''' (նաև՝ '''Ցարսկոսելսկյան մեծ պալատ''', '''Եկատերինյան մեծ պալատ''', '''Մեծ պալատ'''<ref>{{Cite web|url=http://bse.sci-lib.com/particle002835.html|title=Большой дворец (г. Пушкин). Общий вид Иллюстрация|website=bse.sci-lib.com|accessdate=2020-07-29}}</ref>, '''Հին պալատ'''<ref>[http://tsarselo.ru/yenciklopedija-carskogo-sela/adresa/ekaterininskii-dvorec-1850---1862-i-monigetti-a-shtakenshneider.html#.Vkigk3bhDIU Екатерининский дворец, 1850—1862. И. Монигетти, А. Штакеншнейдер] // Екатерининский дворец. — сайт «Энциклопедия Царского Села», 2015 — проверено 15.11.2015</ref>), նախկին կայսերական պալատ, ռուսական երեք կայսրուհիների՝ [[Եկատերինա I|Եկատերինա I-ի]], [[Ելիզավետա Պետրովնա]]յի և [[Եկատերինա II|Եկատերինա II-ի]] ամառային պաշտոնական նստավայր: Պալատը գտնվում է [[Սանկտ Պետերբուրգ]]ի կենտրոնից 26 կմ հարավ, նախկին Ցարսկոյե Սելոյում (այսօր` [[Պուշկին (քաղաք)|Պուշկին]] քաղաք):


Համարվում է Ռուսաստանի մշակութային ժառանգության օբյեկտ<ref>{{Cite web|url=http://opendata.mkrf.ru/opendata/7705851331-egrkn/#%7B%22version%22:%225ae10f85ce1c6c2f0e5d29af%22,%22tab%22:%22build_passport%22%7D|title=Сведения из Единого государственного реестра объектов культурного наследия (памятников истории и культуры) народов Российской Федерации|publisher=opendata.mkrf.ru|accessdate=2018-04-30|lang=ru}}</ref>, ներառված է «Պուշկին քաղաքի պալատա-պուրակային անսամբլը և նրա պատմական կենտրոնը» համալիրի մեջ , որն էլ համալրում է [[ՅՈՒՆԵՍԿՕ|ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի]] կողմից պահպանվող հուշարձանների ցանկը՝ որպես [[Սանկտ Պետերբուրգի պատմական կենտրոն և նրա հետ կապված հուշարձանների խմբեր|«Սանկտ Պետերբուրգի պատմական կենտրոն և հարակից հուշարձանների համալիր»]]<ref>[http://whc.unesco.org/en/list/540/multiple=1&unique_number=1958 540-006. The Palaces and Parks Ensembles of the Town of Pushkin (Tzarskoe Selo) Russian Federation, 1990] // Historic Centre of Saint Petersburg and Related Groups of Monuments. — World Heritage List. [[UNESCO]]</ref>:
Համարվում է Ռուսաստանի մշակութային ժառանգության օբյեկտ<ref>{{Cite web|url=http://opendata.mkrf.ru/opendata/7705851331-egrkn/#%7B%22version%22:%225ae10f85ce1c6c2f0e5d29af%22,%22tab%22:%22build_passport%22%7D|title=Сведения из Единого государственного реестра объектов культурного наследия (памятников истории и культуры) народов Российской Федерации|publisher=opendata.mkrf.ru|accessdate=2018-04-30|lang=ru}}</ref>, ներառված է «Պուշկին քաղաքի պալատա-պուրակային անսամբլը և նրա պատմական կենտրոնը» համալիրի մեջ , որն էլ համալրում է [[ՅՈՒՆԵՍԿՕ|ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի]] կողմից պահպանվող հուշարձանների ցանկը՝ որպես [[Սանկտ Պետերբուրգի պատմական կենտրոն և նրա հետ կապված հուշարձանների խմբեր|«Սանկտ Պետերբուրգի պատմական կենտրոն և հարակից հուշարձանների համալիր»]]<ref>[http://whc.unesco.org/en/list/540/multiple=1&unique_number=1958 540-006. The Palaces and Parks Ensembles of the Town of Pushkin (Tzarskoe Selo) Russian Federation, 1990] // Historic Centre of Saint Petersburg and Related Groups of Monuments. — World Heritage List. [[UNESCO]]</ref>:


Պալատը կառուցվել է 1717 թվականին Եկատերինա I կայսրուհու հրամանով, որի անունով էլ կոչվում է: XVIII դարի ընթացքում բազմիցս վերանորոգվել է և այժմյան տեսքով հանդիսանում է ուշ [[Բարոկկո|բարոկկոյի]] օրինակ: Խորհրդային շրջանում պալատում բացվել է թանգարան: [[Հայրենական մեծ պատերազմ|Հայրենական մեծ պատերազմի]] տարիներին պալատը խիստ վնասվել է: Նրա վերականգնումը տևել է երկար տարիներ և ընթացքի մեջ է: Վերականգնումը խիստ գիտական հիմքով իրականացվում է Լենինգրադի ռեստավրատորների դպրոցի կողմից:
Պալատը կառուցվել է 1717 թվականին Եկատերինա I կայսրուհու հրամանով, որի անունով էլ կոչվում է: XVIII դարի ընթացքում բազմիցս վերանորոգվել է և այժմյան տեսքով հանդիսանում է ուշ [[բարոկկո]]յի օրինակ: Խորհրդային շրջանում պալատում բացվել է թանգարան: [[Հայրենական մեծ պատերազմ]]ի տարիներին պալատը խիստ վնասվել է: Նրա վերականգնումը տևել է երկար տարիներ և ընթացքի մեջ է: Վերականգնումը խիստ գիտական հիմքով իրականացվում է Լենինգրադի ռեստավրատորների դպրոցի կողմից:


== Պատմություն ==
== Պատմություն ==
Պալատի պատմության և ճարտարապետության մեջ իրենց արտացոլումն են գտել ոչ միայն պալատի վերապրած դարաշրջանների ճարտարապետական ուղղությունները, այլ նաև տվյալ ժամանակաշրջանի ռուսական տիրակալների անձնական հակումները: Պալատի կառուցումը սկսվել է 1717 թվականին գերմանացի ճարտարապետ [[Իոհան Ֆրիդրիխ Բրաունշտեյն|Յոհան Ֆրիդրիխ Բրաունշտեյնի]] գլխավորությամբ՝ որպես Եկատերինա I-ի ամառային նստավայր: 1724 թվականի օգոստոսին շինարարության ավարտի կապակցությամբ պալատում տոնակատարություն են կազմակերպում, որի ընթացքում «13 թնդանոթից երեք անգամ կրակ են արձակել»: Հանդիսությանը ներկա էր կայսրը: Առաջին նախագծով պալատը հիրենից ներկայացնում էր XVIII դարի սկսզբի ռուսական ճարտարապետությանը բնորոշ երկհարկանի ոչ մեծ շինություն՝ հոլանդական ոճով՝ «16 շքասրահներով»:
Պալատի պատմության և ճարտարապետության մեջ իրենց արտացոլումն են գտել ոչ միայն պալատի վերապրած դարաշրջանների ճարտարապետական ուղղությունները, այլ նաև տվյալ ժամանակաշրջանի ռուսական տիրակալների անձնական հակումները: Պալատի կառուցումը սկսվել է 1717 թվականին գերմանացի ճարտարապետ [[Իոհան Ֆրիդրիխ Բրաունշտեյն|Յոհան Ֆրիդրիխ Բրաունշտեյնի]] գլխավորությամբ՝ որպես Եկատերինա I-ի ամառային նստավայր: 1724 թվականի օգոստոսին շինարարության ավարտի կապակցությամբ պալատում տոնակատարություն են կազմակերպում, որի ընթացքում «13 թնդանոթից երեք անգամ կրակ են արձակել»: Հանդիսությանը ներկա էր կայսրը: Առաջին նախագծով պալատը հիրենից ներկայացնում էր XVIII դարի սկսզբի ռուսական ճարտարապետությանը բնորոշ երկհարկանի ոչ մեծ շինություն՝ հոլանդական ոճով՝ «16 շքասրահներով»:


1743 թվականին նոր գահ բարձրացած Ելիզավետ Պետրովնան հանձնարարում է ռուս ճարտարապետ [[Միխայիլ Զեմցով|Միխայիլ Զեմցովին]] և [[Անդրեյ Վասիլևիչ Կվասովին]] ընդարձակել և կառուցապատել պալատը: Կվասովի հետ միաժամանկ հրավիրվում է նաև [[Սավվա Չևակինսկի|Սավվա Չևակինսկին]], որն ըդարձակում է պալատը՝ գրեթե հասցնելով ներկայիս երկարությանը: Նրա նախագծով է իրականացվում եկեղեցու, Գահական դահլիճի ինտերիերը, բակային առանձնաշենքերը: Այդպիսով, Ելիզավետա Պետրովնայի օրոք պալատը ստանում է այժմյան տեսքն ու ոճը: 1752 թվականի մայիսին նա հանձնարարում է ճարտարապետ [[Վարֆոլոմեյ Ռաստրելլի|Վարֆոլոմեյ Ֆրանչեսկո Ռաստրելլիին]] կրկին վերակառուցել պալատը: Չորս տարի տևած վերակառուցողական և շինարարական հսկայածավալ աշխատանքից հետո հայտնվեց այժմյան պալատը՝ կատարված [[Ռուսական բարոկկո|Ռուսական բարոկկոյի]] ոճով: Ավելի քան 100 կգ ոսկի է ծախսվել ճակատային նոր հարդարանքների և տանիքի բազմաթիվ քանդակների ոսկեզօծման համար: Փառահեղ ճակատի առջև փռված էր ոչ պակաս վեհասքանչ «ճիշտ» զբոսայգին: 1756 թվականի հուլիսի 30-ին 325 մետրանոց պալատը ի ցույց դրվեց հիացած ռուս մեծատոհմիկներին և օտարերկրյա հյուրերին:
1743 թվականին նոր գահ բարձրացած Ելիզավետ Պետրովնան հանձնարարում է ռուս ճարտարապետ [[Միխայիլ Զեմցով]]ին և [[Անդրեյ Վասիլևիչ Կվասովին]] ընդարձակել և կառուցապատել պալատը: Կվասովի հետ միաժամանկ հրավիրվում է նաև [[Սավվա Չևակինսկի]]ն, որն ըդարձակում է պալատը՝ գրեթե հասցնելով ներկայիս երկարությանը: Նրա նախագծով է իրականացվում եկեղեցու, Գահական դահլիճի ինտերիերը, բակային առանձնաշենքերը: Այդպիսով, Ելիզավետա Պետրովնայի օրոք պալատը ստանում է այժմյան տեսքն ու ոճը: 1752 թվականի մայիսին նա հանձնարարում է ճարտարապետ [[Վարֆոլոմեյ Ռաստրելլի|Վարֆոլոմեյ Ֆրանչեսկո Ռաստրելլիին]] կրկին վերակառուցել պալատը: Չորս տարի տևած վերակառուցողական և շինարարական հսկայածավալ աշխատանքից հետո հայտնվեց այժմյան պալատը՝ կատարված [[Ռուսական բարոկկո]]յի ոճով: Ավելի քան 100 կգ ոսկի է ծախսվել ճակատային նոր հարդարանքների և տանիքի բազմաթիվ քանդակների ոսկեզօծման համար: Փառահեղ ճակատի առջև փռված էր ոչ պակաս վեհասքանչ «ճիշտ» զբոսայգին: 1756 թվականի հուլիսի 30-ին 325 մետրանոց պալատը ի ցույց դրվեց հիացած ռուս մեծատոհմիկներին և օտարերկրյա հյուրերին:


Ավանդաբար պալատը կապում են [[Եկատերինա II|Եկատերինա Մեծի]] անվան հետ, թեև կայսրուհին համարում էր այդ «հարած կրեմը» հնաոճ: Հանգուցյալ Ելիզավետա կայսրուհու կամքի համաձայն՝ Եկատերինան աառաջին հերթին կարգադրեց ոսկեզօծել զբոսայգու արձանները: Երբ դրանց մի մասը մշակեցին, Եկատերինան, իմանալով նրանց աշխատանքի արժեքը, հրամայեց դադարեցնել աշխատանքը: Իր հուշերում նա հանդիմանում է իր նախորդին շռայլությունը: Իր թագավորության ընթացքում նա վերակառուցում էր պալատը և զբոսայգին իր ճաշակով՝ դարձնելով ապրելու համար հարմար և համեստ:
Ավանդաբար պալատը կապում են [[Եկատերինա II|Եկատերինա Մեծի]] անվան հետ, թեև կայսրուհին համարում էր այդ «հարած կրեմը» հնաոճ: Հանգուցյալ Ելիզավետա կայսրուհու կամքի համաձայն՝ Եկատերինան աառաջին հերթին կարգադրեց ոսկեզօծել զբոսայգու արձանները: Երբ դրանց մի մասը մշակեցին, Եկատերինան, իմանալով նրանց աշխատանքի արժեքը, հրամայեց դադարեցնել աշխատանքը: Իր հուշերում նա հանդիմանում է իր նախորդին շռայլությունը: Իր թագավորության ընթացքում նա վերակառուցում էր պալատը և զբոսայգին իր ճաշակով՝ դարձնելով ապրելու համար հարմար և համեստ:
Տող 82. Տող 82.


=== Լիոնյան դահլիճ ===
=== Լիոնյան դահլիճ ===
Լիոնյան դահլիճ- Եկատերինյան պալատի ամենահանդիսավոր սրահներից մեկը՝ կառուցված ճարտարապետ Չարլզ Կամերոնի նախագծով 1781-1783 թվականներին: Այդպես է կոչվում, քանի որ պատերը հարդարված են [[Լիոն|Լիոնում]] արտադրված մետաքսով: Վերջին անգամ Լիոնյան դահլիճը բացվել է 1941 թվականի հունիսի 22-ին:
Լիոնյան դահլիճ- Եկատերինյան պալատի ամենահանդիսավոր սրահներից մեկը՝ կառուցված ճարտարապետ Չարլզ Կամերոնի նախագծով 1781-1783 թվականներին: Այդպես է կոչվում, քանի որ պատերը հարդարված են [[Լիոն]]ում արտադրված մետաքսով: Վերջին անգամ Լիոնյան դահլիճը բացվել է 1941 թվականի հունիսի 22-ին:


2019 թվականի հունիսի 6-ից, մոտ 80 տարի անց, սրահը կրկին բաց է այցելուների առջև:
2019 թվականի հունիսի 6-ից, մոտ 80 տարի անց, սրահը կրկին բաց է այցելուների առջև:
Տող 92. Տող 92.
== Պատկերասրահ ==
== Պատկերասրահ ==
<gallery class="center">
<gallery class="center">
Պատկեր:2002-11-15 071b Puschkin Bernsteinzimmer.jpg|[[Սաթե սենյակ|Սաթե սենյակ]]
Պատկեր:2002-11-15 071b Puschkin Bernsteinzimmer.jpg|[[Սաթե սենյակ]]
Պատկեր:Catherine Palace in Tsarskoe Selo 02.jpg|Հարավային կողմը՝ Ռոմանովների տան կայսերական դրոշով
Պատկեր:Catherine Palace in Tsarskoe Selo 02.jpg|Հարավային կողմը՝ Ռոմանովների տան կայսերական դրոշով
Պատկեր:Большой-Екатерининский-дворец.jpg|Կողմնային թևը և Քրիստոսի Հարության եկեղեցին
Պատկեր:Большой-Екатерининский-дворец.jpg|Կողմնային թևը և Քրիստոսի Հարության եկեղեցին

22:50, 6 Օգոստոսի 2020-ի տարբերակ

Եկատերինյան պալատ
Екатерининский дворец
ԵրկիրՌուսաստան
🌐tzar.ru(ռուս.)(անգլ.)
Քարտեզ
Քարտեզ

Եկատերինյան պալատ (նաև՝ Ցարսկոսելսկյան մեծ պալատ, Եկատերինյան մեծ պալատ, Մեծ պալատ[1], Հին պալատ[2]), նախկին կայսերական պալատ, ռուսական երեք կայսրուհիների՝ Եկատերինա I-ի, Ելիզավետա Պետրովնայի և Եկատերինա II-ի ամառային պաշտոնական նստավայր: Պալատը գտնվում է Սանկտ Պետերբուրգի կենտրոնից 26 կմ հարավ, նախկին Ցարսկոյե Սելոյում (այսօր` Պուշկին քաղաք):

Համարվում է Ռուսաստանի մշակութային ժառանգության օբյեկտ[3], ներառված է «Պուշկին քաղաքի պալատա-պուրակային անսամբլը և նրա պատմական կենտրոնը» համալիրի մեջ , որն էլ համալրում է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կողմից պահպանվող հուշարձանների ցանկը՝ որպես «Սանկտ Պետերբուրգի պատմական կենտրոն և հարակից հուշարձանների համալիր»[4]:

Պալատը կառուցվել է 1717 թվականին Եկատերինա I կայսրուհու հրամանով, որի անունով էլ կոչվում է: XVIII դարի ընթացքում բազմիցս վերանորոգվել է և այժմյան տեսքով հանդիսանում է ուշ բարոկկոյի օրինակ: Խորհրդային շրջանում պալատում բացվել է թանգարան: Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին պալատը խիստ վնասվել է: Նրա վերականգնումը տևել է երկար տարիներ և ընթացքի մեջ է: Վերականգնումը խիստ գիտական հիմքով իրականացվում է Լենինգրադի ռեստավրատորների դպրոցի կողմից:

Պատմություն

Պալատի պատմության և ճարտարապետության մեջ իրենց արտացոլումն են գտել ոչ միայն պալատի վերապրած դարաշրջանների ճարտարապետական ուղղությունները, այլ նաև տվյալ ժամանակաշրջանի ռուսական տիրակալների անձնական հակումները: Պալատի կառուցումը սկսվել է 1717 թվականին գերմանացի ճարտարապետ Յոհան Ֆրիդրիխ Բրաունշտեյնի գլխավորությամբ՝ որպես Եկատերինա I-ի ամառային նստավայր: 1724 թվականի օգոստոսին շինարարության ավարտի կապակցությամբ պալատում տոնակատարություն են կազմակերպում, որի ընթացքում «13 թնդանոթից երեք անգամ կրակ են արձակել»: Հանդիսությանը ներկա էր կայսրը: Առաջին նախագծով պալատը հիրենից ներկայացնում էր XVIII դարի սկսզբի ռուսական ճարտարապետությանը բնորոշ երկհարկանի ոչ մեծ շինություն՝ հոլանդական ոճով՝ «16 շքասրահներով»:

1743 թվականին նոր գահ բարձրացած Ելիզավետ Պետրովնան հանձնարարում է ռուս ճարտարապետ Միխայիլ Զեմցովին և Անդրեյ Վասիլևիչ Կվասովին ընդարձակել և կառուցապատել պալատը: Կվասովի հետ միաժամանկ հրավիրվում է նաև Սավվա Չևակինսկին, որն ըդարձակում է պալատը՝ գրեթե հասցնելով ներկայիս երկարությանը: Նրա նախագծով է իրականացվում եկեղեցու, Գահական դահլիճի ինտերիերը, բակային առանձնաշենքերը: Այդպիսով, Ելիզավետա Պետրովնայի օրոք պալատը ստանում է այժմյան տեսքն ու ոճը: 1752 թվականի մայիսին նա հանձնարարում է ճարտարապետ Վարֆոլոմեյ Ֆրանչեսկո Ռաստրելլիին կրկին վերակառուցել պալատը: Չորս տարի տևած վերակառուցողական և շինարարական հսկայածավալ աշխատանքից հետո հայտնվեց այժմյան պալատը՝ կատարված Ռուսական բարոկկոյի ոճով: Ավելի քան 100 կգ ոսկի է ծախսվել ճակատային նոր հարդարանքների և տանիքի բազմաթիվ քանդակների ոսկեզօծման համար: Փառահեղ ճակատի առջև փռված էր ոչ պակաս վեհասքանչ «ճիշտ» զբոսայգին: 1756 թվականի հուլիսի 30-ին 325 մետրանոց պալատը ի ցույց դրվեց հիացած ռուս մեծատոհմիկներին և օտարերկրյա հյուրերին:

Ավանդաբար պալատը կապում են Եկատերինա Մեծի անվան հետ, թեև կայսրուհին համարում էր այդ «հարած կրեմը» հնաոճ: Հանգուցյալ Ելիզավետա կայսրուհու կամքի համաձայն՝ Եկատերինան աառաջին հերթին կարգադրեց ոսկեզօծել զբոսայգու արձանները: Երբ դրանց մի մասը մշակեցին, Եկատերինան, իմանալով նրանց աշխատանքի արժեքը, հրամայեց դադարեցնել աշխատանքը: Իր հուշերում նա հանդիմանում է իր նախորդին շռայլությունը: Իր թագավորության ընթացքում նա վերակառուցում էր պալատը և զբոսայգին իր ճաշակով՝ դարձնելով ապրելու համար հարմար և համեստ:

Վերակառուցում

Ռաստրելլին վերակառուցեց Մեծ (Եկատերինյան) պալատը (1752—1756) Ցարսկոյե Սելոյում հետևյալ կերպ: Կառույցի երկայնակի առանցքը դարձավ նրա նախագծի գլխավոր տարածական կոորդինատը: Հանդիսավոր շինությունների երկու զուգահեռ սենեկաշարերի (անֆիլադների) հսկայական տարածականությունը, որի մասշտաբը աճում է դեպի կենտրոն՝ Մեծ դահլիճ և Պատկերասրահ, ընգծված է շքամուտքի աստիճանները դուրս բերումով կառույցի հարավ - արևմտյան կողմ: Ճակատի Օրդերայի համակարգի ռիթմիկ բազմազանությունը, անտաբլեմենտով պսակված սյունաշարի խոյակները, պատուհանների խորը գոգավորությունները, որոնք լուսաստվերային հարուստ խաղ են ստեղծում, դեկորատիվ քանդակների առատությունը, ճակատի բազմերանգությունը (սպիտակ և երկնագույն գույները՝ համադրված ոսկեգույնի հետ) կառույցին հաղորդում են զգայական, հագեցած, տոնական և շատ հանդիսավոր տեսք:

Կոմս Ս. Դ. Շերեմետևի հուշերից. «Առաջին անգամ Ցարսկոսելսկյան Մեծ պալատը տեսա իր ողջ շքեղությամբ պարահանդեսի ժամանակ (1863 թվական): Պարում էինք մեծ դահլիճում, իսկ միջանցիկ սրահում ընթրիքի սեղան էր գցված անթիվ հյուրերի համր: Ոսկեզօծ փայտե սյուները՝ անցած դարի ոճով հյուսված դարասանգներով, շողում էին լույսերով: Այն ժամանակ ոչ մեկի մտքով չէր անցնում էլեկտրական լուսավորությունը, և վառվում էին անհամար մոմերը, ինչպես Եկատերինայի ժամանակ: Հրաշալի տեսարան էր, որը հնարավոր չէ մոռանալ... Ես այն ժամանակ երիտասարդ սպա էի և պարում էի մազուրկա արքայադուստր Եկատերինա Պետրովնա Օլդենբուրգսկայայի հետ»:

Պալատը 1917 թվականից հետո

Գերմանական շրջափակման շրջանում համալիրը խիստ տուժվեց, պալատները կողոպտվեցին, շատ ցուցադրանմուշներ այրվեցին: Այսօր պալատն ամբողջությամբ վերականգնված է ռեստավրատորներ Ն. Վ. Բարանովի, Ա.Ա. Կեդրինսկու, Ն. Ե. Թումանովի, Ի. Պ.Սաուտովի և ուրիշների կողմից:

2010թվականի մայիսի 23-ին «Ցարսկոյե Սելո» պետական արգելոց - թանգարանի տնօրեն Օլգա Տարատինովան հայտնեց լրագրողներին, որ Ցարսկոյե Սելոյի 300-ամյա հոբելյանին կբացվեն մի քանի վերանորոգված դահլիճներ և տաղավարներ.

«Կբացենք կրկնակի վերանորգված Գահադահլիճը Եկատերինյան պալատում: Կբացենք Նաև մեր հյուրերի համար անհայտ դահլիճ պալատի այն հատվածից, որտեղ ապրել է եկատերինան՝ Արաբեսկյան դահլիճը: Այժմ այնտեղ տարվում են կահույքի և վարագույրների հետ կապված աշխատանքներ»:

Կբացենք կրկնակի վերանորգված Գահադահլիճը Եկատերինյան պալատում: Կբացենք նաև մեր հյուրերին անհայտ մի դահլիճ պալատի այն հատվածից, որտեղ ապրել է Եկատերինան՝ Արաբեսկյան դահլիճը: Այժմ այնտեղ տարվում են կահույքի և վարագույրների հետ կապված աշխատանքներ[5]:

Ճարտարապետություն

Մեծ պալատի հսկա ծավալը անմիջապես նկատվում է: Բացի դրանից, պալատի ճակատի դրվագված պորտիկների համաչափ առանցքային համակարգը համապատասխանում է զբոսայգու նախագծի հիմնական տարածական կոորդինատներին:

Պալատի դահլիճներ և սենյակներ

Սաթե սենյակ

Սաթե սենյակ կամ Սաթե առանձնասենյակ (ռուս.՝ Янтарная комната) - Եկատերինյան մեծ պալատի ամենանշանավոր սենյակներից մեկը: Սաթե սենյակի հիմնական կահավորանքը արվել է XVIII դարի սկզբին Պրուսիայում, 1716 թվականին նվիրվել Պետրոս I-ին Ֆրիդրիխ Վիլհելմի I-ի կողմից, 1746թ վականին լրացվել և հավաքվել Պետերբուրգի Ձմեռային պալատում, 1755 թվականին՝ Ցարսկոյե սելոյում:

Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին Սաթե սենյակի հարդարանքը դուրս է բերվում գերմանացի շրջափակողների կողմից Քյոնիգսբերգ: Սենյակի հետագա ճակատագիրն անհայտ է: 1979 թվականից Սանկտ Պետերբուրգում Սաթե սենյակը վերստեղծելու աշխատանքներ են տարվում, 2003 թվականին Սանկտ Պետերբուրգի 300 ամյակի առիթով այն ամբողջովին վերականգնվում է ռուս մասնագետների կողմից, այդ թվում և գերմանական ընկերությունների միջոցներով:

Պալատական եկեղեցի

Տաճարը կառուցվել է հյուսիսային կողաշենքում 1746-1756 թվականներին: Մի քանի անգամ վերանորոգվել է 1820 և 1863 թվականների հրդեհներից հետո: Նրա

ձևավորմանը մասնակցել են Չևակինսկին, Ռաստրելլին, Ստասովը և ուրիշներ: Եկեղեցու ինտերիերը գրեթե ոչնչացվել է Պուշկինի շրջափակման ժամանակ և մինչ այսօր վերանորոգված չէ: 1993 թվականից եկեղեցում հազվադեպ է արարողակարգ կատարվում:

Լիոնյան դահլիճ

Լիոնյան դահլիճ- Եկատերինյան պալատի ամենահանդիսավոր սրահներից մեկը՝ կառուցված ճարտարապետ Չարլզ Կամերոնի նախագծով 1781-1783 թվականներին: Այդպես է կոչվում, քանի որ պատերը հարդարված են Լիոնում արտադրված մետաքսով: Վերջին անգամ Լիոնյան դահլիճը բացվել է 1941 թվականի հունիսի 22-ին:

2019 թվականի հունիսի 6-ից, մոտ 80 տարի անց, սրահը կրկին բաց է այցելուների առջև:

Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին պատերի հարդարանքը և առաստաղի որմնանկարները ոչնչացվել են: Նախկին կահավորանքից պահպանվել էր միայն լազուրիտի կիրառումով պատրաստված կահույքի 25 իր: Բարեբախտաբար, պահպանվել է նաև փայտով և սադափով հարդարված մանրահատակը, որը ֆաշիստների կողմից տարվել է Գերմանիա և վերադարձվել 1947 թվականին:

Լիոնյան դահլիճի վերականգնումը իրականացվել է պահպանված պալատական նկարագրությունների, արխիվային փաստաթղթերի և նկարների հիման վրա: Մետաքսե գործվածքը վերստեղծվել է լիոնյան «Փրելլ» մանուֆակտուրայում, որի արխիվում պահպանվել են 1866 թվականին ռուսական կայսերական պալատի պատվերով պատրաստված գործվածքի և թելերի նմուշներ: Կահույքի լազուրիտե տարրերը վեռստեղծվել են Ցարսկոսելսկի սաթի արհեստանոցի մասնագետների կողմից՝ օգտագործելով Աֆղանստանից բերված կիսաթանկարժեք քարերը, որոնք կիրառվել են նաև XIX դարում: Վառարանը և մանրահատակը կվերադարձվեն ավելի ուշ[6]:

Պատկերասրահ

Ծանոթագրություններ

  1. «Большой дворец (г. Пушкин). Общий вид Иллюстрация». bse.sci-lib.com. Վերցված է 2020-07-29-ին.
  2. Екатерининский дворец, 1850—1862. И. Монигетти, А. Штакеншнейдер // Екатерининский дворец. — сайт «Энциклопедия Царского Села», 2015 — проверено 15.11.2015
  3. «Сведения из Единого государственного реестра объектов культурного наследия (памятников истории и культуры) народов Российской Федерации» (ռուսերեն). opendata.mkrf.ru. Վերցված է 2018-04-30-ին.
  4. 540-006. The Palaces and Parks Ensembles of the Town of Pushkin (Tzarskoe Selo) Russian Federation, 1990 // Historic Centre of Saint Petersburg and Related Groups of Monuments. — World Heritage List. UNESCO
  5. В Екатерининском дворце Царского Села откроют Арабесковый и Тронный залы(ռուս.)
  6. «Музей Царское Село 6 июня откроет воссозданный Лионский зал Екатерининского дворца». ТАСС Культура (05.06.2019).

Գրականություն

  • Петров А. Н., Пушкин. Дворцы и парки, [2 изд.], Л., 1969;
  • Եկատերինյան պալատ — հոդված Սովետական մեծ հանրագիտարանից.
  • Мосякин А. Г. Жемчужное ожерелье Санкт-Петербурга. Дворцы, восставшие из пепла. Санкт-Петербург, «Паритет», 2014. — 432 с., илл. — ISBN 978-5-93437-405-2
  • Мосякин А. Г. Прусское проклятие. Тайна Янтарной комнаты. Санкт-Петербург, «Пальмира», 2018. — 479 с. : илл. (Серия «Исчезнувшие сокровища») — ISBN 978-5-521-00932-9

Արտաքին հղումներ