«Էլեոնորա Հաբսբուրգ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
չ մանր-մունր oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1. Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Անձ}}
{{Տեղեկաքարտ Անձ}}


'''Էլեոնորա Հաբսբուրգ''' ({{lang-de|Eleonore von Kastilien}}, {{lang-es|Leonor de Austria}}) —<nowiki/>[[Ավստրիա|Ավստրիայի]] դքսուհի, [[Իսպանիա|Իսպանիայի]] [[Ինֆանտ|ինֆանտա]] և [[Բուրգունդիա|Բուրգունդիայի]] թագուհի։ Նա եղել է [[Պորտուգալիա|Պորտուգալիայի]] թագավոր [[Մանուել I (Պորտուգալիայի թագավոր)|Մանուել I]]-ի երրորդ, իսկ ավելի ուշ՝ [[Ֆրանսիա|Ֆրանսիայի]] թագավոր [[Ֆրանցիսկ I]]-ի կինը։
'''Էլեոնորա Հաբսբուրգ''' ({{lang-de|Eleonore von Kastilien}}, {{lang-es|Leonor de Austria}}) —<nowiki/>[[Ավստրիա]]յի դքսուհի, [[Իսպանիա]]յի [[ինֆանտ]]ա և [[Բուրգունդիա]]յի թագուհի։ Նա եղել է [[Պորտուգալիա]]յի թագավոր [[Մանուել I (Պորտուգալիայի թագավոր)|Մանուել I]]-ի երրորդ, իսկ ավելի ուշ՝ [[Ֆրանսիա]]յի թագավոր [[Ֆրանցիսկ I]]-ի կինը։


== Կենսագրություն ==
== Կենսագրություն ==
Էլեոնորան [[Բուրգունդիա|Բուրգունդիայի]] դուքս [[Ֆիլիպ IV Գեղեցիկ|Ֆիլիպ IV Գեղեցիկի]] և [[Կաստիլիայի թագավորություն|Կաստիլիայի]] թագուհի [[Խուանա I]]-ի դուստրն էր<ref name=":1">{{Книга|автор=Дороти Гис МакГиган|часть=III. Мир Карла V|заглавие=Габсбурги. Блеск и нищета одной королевской династии|ссылка=http://samlib.ru/w/wlasowa_i_g/gabsburgi.shtml|ответственный= Пер. И. Власовой.|издание=|место=|издательство=|год=|страницы=|страниц=|isbn=|isbn2=}}</ref>։ Նրա եղբայրներից [[Կառլոս V կայսր|Կառլոս V]]-ը և [[Ֆերդինանդ I (Սրբազան Հռոմի կայսր)|Ֆերդինանդ I]]-ը եղել են [[Սրբազան Հռոմեական կայսրություն|Սրբազան Հռոմեական կայսրության]] կայսրեր, իսկ քույրերից [[Իզաբելլա Հաբսբուրգ|Իզաբելլա Հաբսբուրգը]]՝ [[Դանիա|Դանիայի]], [[Նորվեգիա|Նորվեգիայի]] և [[Շվեդիա|Շվեդիայի]] թագուհի, [[Մարիա Ավստրիացի|Մարիա Ավստրիացին]]՝ Հունգարիայի թագուհի և [[Եկատերինա Ավստրիացի|Եկատերինա Ավստրիացին]]՝ [[Պորտուգալիա|Պորտուգալիայի]] թագուհի։ Երբ մայրը ամուսնու հետ մեկնեց Կաստիլիա, Էլեոնորան եղբոր` Կառլոս V-ի և քրոջ՝ Իզաբելլայի հետ մնացին Նիդերլանդներում։ Նրանց խնամքով զբաղվում էր Մարգարիտա Ավստրիացին, ով հաստատվել էր [[Մեխելեն|Մեխելենում]]<ref>{{Cite web|url=http://www.fotourizm.ru/rasskasat/mekhelen__rodina_malinovogo_zvona|title=Мехелен — родина малинового звона.|publisher=www.fotourizm.ru|accessdate=2017-02-25}}</ref>։ Նրա ձեռքին արժանանալու համար պայքարել են՝ Անգլիայի թագավորներ [[Հենրի VII (Անգլիա)|Հենրի VII]]-ը և [[Հենրի VIII]]-ը, Ֆրանսիայի թագավորներ՝ Ֆրանցիսկ I-ը և [[Լյուդովիկոս XII (Ֆրանսիայի թագավոր)|Լյուդովիկոս XII]]-ը, լեհական թագավոր [[Սիգիզմունդ I Ծեր]]-ը։
Էլեոնորան [[Բուրգունդիա]]յի դուքս [[Ֆիլիպ IV Գեղեցիկ]]ի և [[Կաստիլիայի թագավորություն|Կաստիլիայի]] թագուհի [[Խուանա I]]-ի դուստրն էր<ref name=":1">{{Книга|автор=Дороти Гис МакГиган|часть=III. Мир Карла V|заглавие=Габсбурги. Блеск и нищета одной королевской династии|ссылка=http://samlib.ru/w/wlasowa_i_g/gabsburgi.shtml|ответственный= Пер. И. Власовой.|издание=|место=|издательство=|год=|страницы=|страниц=|isbn=|isbn2=}}</ref>։ Նրա եղբայրներից [[Կառլոս V կայսր|Կառլոս V]]-ը և [[Ֆերդինանդ I (Սրբազան Հռոմի կայսր)|Ֆերդինանդ I]]-ը եղել են [[Սրբազան Հռոմեական կայսրություն|Սրբազան Հռոմեական կայսրության]] կայսրեր, իսկ քույրերից [[Իզաբելլա Հաբսբուրգ]]ը՝ [[Դանիա]]յի, [[Նորվեգիա]]յի և [[Շվեդիա]]յի թագուհի, [[Մարիա Ավստրիացի]]ն՝ Հունգարիայի թագուհի և [[Եկատերինա Ավստրիացի]]ն՝ [[Պորտուգալիա]]յի թագուհի։ Երբ մայրը ամուսնու հետ մեկնեց Կաստիլիա, Էլեոնորան եղբոր` Կառլոս V-ի և քրոջ՝ Իզաբելլայի հետ մնացին Նիդերլանդներում։ Նրանց խնամքով զբաղվում էր Մարգարիտա Ավստրիացին, ով հաստատվել էր [[Մեխելեն]]ում<ref>{{Cite web|url=http://www.fotourizm.ru/rasskasat/mekhelen__rodina_malinovogo_zvona|title=Мехелен — родина малинового звона.|publisher=www.fotourizm.ru|accessdate=2017-02-25}}</ref>։ Նրա ձեռքին արժանանալու համար պայքարել են՝ Անգլիայի թագավորներ [[Հենրի VII (Անգլիա)|Հենրի VII]]-ը և [[Հենրի VIII]]-ը, Ֆրանսիայի թագավորներ՝ Ֆրանցիսկ I-ը և [[Լյուդովիկոս XII (Ֆրանսիայի թագավոր)|Լյուդովիկոս XII]]-ը, լեհական թագավոր [[Սիգիզմունդ I Ծեր]]-ը։


1517 թվականին [[Կառլոս V կայսր|Կառլոս V կայսեր]] հետ մեկնեց Կաստիլիա։ 1518 թվականի հուլիսի 16-ին, Էլեոնորան եղբոր հրամանով ամուսնացավ Պորտուգալիայի թագավոր ծեր [[Մանուել I (Պորտուգալիայի թագավոր)|Մանուել I]]-ի հետ՝ դառնալով նրա երրորդ կինը<ref name=":1" />։ Նրանք ունեցան երկու երեխա։
1517 թվականին [[Կառլոս V կայսր|Կառլոս V կայսեր]] հետ մեկնեց Կաստիլիա։ 1518 թվականի հուլիսի 16-ին, Էլեոնորան եղբոր հրամանով ամուսնացավ Պորտուգալիայի թագավոր ծեր [[Մանուել I (Պորտուգալիայի թագավոր)|Մանուել I]]-ի հետ՝ դառնալով նրա երրորդ կինը<ref name=":1" />։ Նրանք ունեցան երկու երեխա։


* Կառլոս ([[1520]]), մահացել է մանուկ հասակում
* Կառլոս ([[1520]]), մահացել է մանուկ հասակում
*[[Մարիա (Վիզեուի դքսուհի)|Մարիա]] ([[1521]]—[[1577]]), Եվրոպայի ամենահարուստ թագուհիներից մեկը, ով մահացավ այդպես էլ չամուսնանալով
*[[Մարիա (Վիզեուի դքսուհի)|Մարիա]] ([[1521]]—[[1577]]), Եվրոպայի ամենահարուստ թագուհիներից մեկը, ով մահացավ այդպես էլ չամուսնանալով


1521 թվականի դեկտեմբերին Էլեոնորան այրիացավ։ Մանուելը մահացավ ժանտախտից<ref name=":1" />։ Սկսեցին խոսել նրա և իր խորթ որդու՝ [[Ժուան III]]-ի ամուսնության մասին։ Բայց Ժուանն ամուսնացավ նրա կրտսեր քրոջ՝ [[Եկատերինա Ավստրիացի|Եկատերինայի]] հետ։
1521 թվականի դեկտեմբերին Էլեոնորան այրիացավ։ Մանուելը մահացավ ժանտախտից<ref name=":1" />։ Սկսեցին խոսել նրա և իր խորթ որդու՝ [[Ժուան III]]-ի ամուսնության մասին։ Բայց Ժուանն ամուսնացավ նրա կրտսեր քրոջ՝ [[Եկատերինա Ավստրիացի|Եկատերինայի]] հետ։


[[Կառլոս V կայսր|Կառլոս V]]-ը քրոջ ձեռքը խոստացավ [[Կառլոս III Բուրբոն|Կառլոս III Բուրբոնին]], որպես պարգևատրում [[Ֆրանցիսկ I]]-ին մատնելու համար։ Սակայն Պավիայում տարած հաղթանակից հետո կայսեր մտադրությունը փոխվեց։ 1529 թվականին կնքված Կամբրեի համաձայնագրով որոշվեց Ֆրանսիայի թագավոր Ֆրանցիսկ I-ի և Էլեոնորայի ամուսնությունը<ref>{{Книга|автор= Ивонин Ю. Е., Ивонина Л. И.|часть=Карл V — император мира: иллюзии и реальность|заглавие=Властители судеб Европы: императоры, короли, министры XVI—XVIII вв.|ссылка=https://litlife.club/br/?b=179042&p=1#section_1|ответственный=|издание=|место=|издательство=|год=|страницы=|страниц=|isbn=|isbn2=}}</ref>։ Վկայություններ կան այն մասին, որ Էլեոնորան անտարբեր չէր Ֆրանցիսկի նկատմամբ և ամուսնության թույլտվության համար անձամբ էր խնդրել եղբորը<ref name=":0" />։ 1530 թվականի հուլիսի 4-ին նրանք ամուսնացան։ Այս ամուսնությունն այնքան էլ երջանիկ չէր Էլեոնորայի համար, որքան նախորդն էր։ Ֆրանցիսկը նախապատվություն էր տալիս ժամանակն անցկացնել սիրուհիների հետ, քան՝ կնոջ և դա անում էր անթաքույց<ref name=":0">{{Книга|автор=ШОССИНАН-НОГАРЕ Ги|часть=Глава первая. ДАМСКИЙ ДВОР|заглавие=Повседневная жизнь жен и возлюбленных французских королей|ссылка=http://www.e-reading.club/bookreader.php/65928/Shossinan-Nogare_-_Povsednevnaya_zhizn'_zhen_i_vozlyublennyh_francuzskih_koroleii.html|ответственный=|издание=|место=|издательство=|год=|страницы=|страниц=|isbn=|isbn2=}}</ref>։ Ֆրանսիացիները չէին սիրում Հաբսբուրգներին, ինչն էլ հիմք դարձավ Էլեոնորայի ամուսնու և եղբոր միջև խռովության համար։ Ամուսինները երեխաներ չունեին։ Էլեոնորան ողջ ժամանակն անց էր կացնում պալատական կանանց ընկերակցությամբ։
[[Կառլոս V կայսր|Կառլոս V]]-ը քրոջ ձեռքը խոստացավ [[Կառլոս III Բուրբոն]]ին, որպես պարգևատրում [[Ֆրանցիսկ I]]-ին մատնելու համար։ Սակայն Պավիայում տարած հաղթանակից հետո կայսեր մտադրությունը փոխվեց։ 1529 թվականին կնքված Կամբրեի համաձայնագրով որոշվեց Ֆրանսիայի թագավոր Ֆրանցիսկ I-ի և Էլեոնորայի ամուսնությունը<ref>{{Книга|автор= Ивонин Ю. Е., Ивонина Л. И.|часть=Карл V — император мира: иллюзии и реальность|заглавие=Властители судеб Европы: императоры, короли, министры XVI—XVIII вв.|ссылка=https://litlife.club/br/?b=179042&p=1#section_1|ответственный=|издание=|место=|издательство=|год=|страницы=|страниц=|isbn=|isbn2=}}</ref>։ Վկայություններ կան այն մասին, որ Էլեոնորան անտարբեր չէր Ֆրանցիսկի նկատմամբ և ամուսնության թույլտվության համար անձամբ էր խնդրել եղբորը<ref name=":0" />։ 1530 թվականի հուլիսի 4-ին նրանք ամուսնացան։ Այս ամուսնությունն այնքան էլ երջանիկ չէր Էլեոնորայի համար, որքան նախորդն էր։ Ֆրանցիսկը նախապատվություն էր տալիս ժամանակն անցկացնել սիրուհիների հետ, քան՝ կնոջ և դա անում էր անթաքույց<ref name=":0">{{Книга|автор=ШОССИНАН-НОГАРЕ Ги|часть=Глава первая. ДАМСКИЙ ДВОР|заглавие=Повседневная жизнь жен и возлюбленных французских королей|ссылка=http://www.e-reading.club/bookreader.php/65928/Shossinan-Nogare_-_Povsednevnaya_zhizn'_zhen_i_vozlyublennyh_francuzskih_koroleii.html|ответственный=|издание=|место=|издательство=|год=|страницы=|страниц=|isbn=|isbn2=}}</ref>։ Ֆրանսիացիները չէին սիրում Հաբսբուրգներին, ինչն էլ հիմք դարձավ Էլեոնորայի ամուսնու և եղբոր միջև խռովության համար։ Ամուսինները երեխաներ չունեին։ Էլեոնորան ողջ ժամանակն անց էր կացնում պալատական կանանց ընկերակցությամբ։


Որպես թագուհի ոչ մի ազդեցություն չուներ, չնայած կապող օղակ էր հանդիսանում Ֆրանսիայի և [[Սրբազան Հռոմեական կայսրություն|Սրբազան Հռոմեական կայսրության]] միջև։ Նրա գեղեցկությունը գնալով խամրում էր, ոմանք կարծում էին, որ ամուսինը վարակել է նրան սիֆիլիսով, որի մասին վկայում էին նաև դեմքին գոյացած սպիները<ref name=":1" />։ Երբ վերադառնում էր Եվրոպայից, ուր գնացել էր տեսակցելու դստերը, [[Ասթմա|ասթմայի]] սուր նոպա ունեցավ, որն էլ դարձավ նրա մահվան պատճառը։
Որպես թագուհի ոչ մի ազդեցություն չուներ, չնայած կապող օղակ էր հանդիսանում Ֆրանսիայի և [[Սրբազան Հռոմեական կայսրություն|Սրբազան Հռոմեական կայսրության]] միջև։ Նրա գեղեցկությունը գնալով խամրում էր, ոմանք կարծում էին, որ ամուսինը վարակել է նրան սիֆիլիսով, որի մասին վկայում էին նաև դեմքին գոյացած սպիները<ref name=":1" />։ Երբ վերադառնում էր Եվրոպայից, ուր գնացել էր տեսակցելու դստերը, [[ասթմա]]յի սուր նոպա ունեցավ, որն էլ դարձավ նրա մահվան պատճառը։


== Ծանոթագրություններ ==
== Ծանոթագրություններ ==

08:01, 12 Հուլիսի 2020-ի տարբերակ

Էլեոնորա Հաբսբուրգ
գերմ.՝ Eleonore von Kastilien և պորտ.՝ Leonor de Austria
Դիմանկար
Ծնվել էնոյեմբերի 15, 1498[1]
ԾննդավայրԼյուվեն, Լյովեն, Բելգիա
Մահացել էփետրվարի 18, 1558[1] (59 տարեկան)
Մահվան վայրՏալավերա լա Ռեալ, Բադախոս, Էստրեմադուրա, Իսպանիա[1]
ԳերեզմանPantheon of the Infantes of the Royal Monastery of San Lorenzo de El Escorial
ՔաղաքացիությունԻսպանիա և  Պորտուգալիայի թագավորություն
ԿրոնՀռոմի Կաթոլիկ եկեղեցի
Մասնագիտությունքաղաքական գործիչ
ԱմուսինՄանուել I[2][3] և Ֆրանցիսկ I[3]
Ծնողներհայր՝ Ֆիլիպ I[2][3], մայր՝ Ժուաննա (Կաստիլիայի թագուհի)[2][3]
Զբաղեցրած պաշտոններQueen Consort of Portugal? և Queen Consort of France?
ԵրեխաներԻնֆանտա Մարիա Պորտուգալացի
 Eleanor of Austria Վիքիպահեստում

Էլեոնորա Հաբսբուրգ (գերմ.՝ Eleonore von Kastilien, իսպ.՝ Leonor de Austria) —Ավստրիայի դքսուհի, Իսպանիայի ինֆանտա և Բուրգունդիայի թագուհի։ Նա եղել է Պորտուգալիայի թագավոր Մանուել I-ի երրորդ, իսկ ավելի ուշ՝ Ֆրանսիայի թագավոր Ֆրանցիսկ I-ի կինը։

Կենսագրություն

Էլեոնորան Բուրգունդիայի դուքս Ֆիլիպ IV Գեղեցիկի և Կաստիլիայի թագուհի Խուանա I-ի դուստրն էր[4]։ Նրա եղբայրներից Կառլոս V-ը և Ֆերդինանդ I-ը եղել են Սրբազան Հռոմեական կայսրության կայսրեր, իսկ քույրերից Իզաբելլա Հաբսբուրգը՝ Դանիայի, Նորվեգիայի և Շվեդիայի թագուհի, Մարիա Ավստրիացին՝ Հունգարիայի թագուհի և Եկատերինա Ավստրիացին՝ Պորտուգալիայի թագուհի։ Երբ մայրը ամուսնու հետ մեկնեց Կաստիլիա, Էլեոնորան եղբոր` Կառլոս V-ի և քրոջ՝ Իզաբելլայի հետ մնացին Նիդերլանդներում։ Նրանց խնամքով զբաղվում էր Մարգարիտա Ավստրիացին, ով հաստատվել էր Մեխելենում[5]։ Նրա ձեռքին արժանանալու համար պայքարել են՝ Անգլիայի թագավորներ Հենրի VII-ը և Հենրի VIII-ը, Ֆրանսիայի թագավորներ՝ Ֆրանցիսկ I-ը և Լյուդովիկոս XII-ը, լեհական թագավոր Սիգիզմունդ I Ծեր-ը։

1517 թվականին Կառլոս V կայսեր հետ մեկնեց Կաստիլիա։ 1518 թվականի հուլիսի 16-ին, Էլեոնորան եղբոր հրամանով ամուսնացավ Պորտուգալիայի թագավոր ծեր Մանուել I-ի հետ՝ դառնալով նրա երրորդ կինը[4]։ Նրանք ունեցան երկու երեխա։

  • Կառլոս (1520), մահացել է մանուկ հասակում
  • Մարիա (1521—1577), Եվրոպայի ամենահարուստ թագուհիներից մեկը, ով մահացավ այդպես էլ չամուսնանալով

1521 թվականի դեկտեմբերին Էլեոնորան այրիացավ։ Մանուելը մահացավ ժանտախտից[4]։ Սկսեցին խոսել նրա և իր խորթ որդու՝ Ժուան III-ի ամուսնության մասին։ Բայց Ժուանն ամուսնացավ նրա կրտսեր քրոջ՝ Եկատերինայի հետ։

Կառլոս V-ը քրոջ ձեռքը խոստացավ Կառլոս III Բուրբոնին, որպես պարգևատրում Ֆրանցիսկ I-ին մատնելու համար։ Սակայն Պավիայում տարած հաղթանակից հետո կայսեր մտադրությունը փոխվեց։ 1529 թվականին կնքված Կամբրեի համաձայնագրով որոշվեց Ֆրանսիայի թագավոր Ֆրանցիսկ I-ի և Էլեոնորայի ամուսնությունը[6]։ Վկայություններ կան այն մասին, որ Էլեոնորան անտարբեր չէր Ֆրանցիսկի նկատմամբ և ամուսնության թույլտվության համար անձամբ էր խնդրել եղբորը[7]։ 1530 թվականի հուլիսի 4-ին նրանք ամուսնացան։ Այս ամուսնությունն այնքան էլ երջանիկ չէր Էլեոնորայի համար, որքան նախորդն էր։ Ֆրանցիսկը նախապատվություն էր տալիս ժամանակն անցկացնել սիրուհիների հետ, քան՝ կնոջ և դա անում էր անթաքույց[7]։ Ֆրանսիացիները չէին սիրում Հաբսբուրգներին, ինչն էլ հիմք դարձավ Էլեոնորայի ամուսնու և եղբոր միջև խռովության համար։ Ամուսինները երեխաներ չունեին։ Էլեոնորան ողջ ժամանակն անց էր կացնում պալատական կանանց ընկերակցությամբ։

Որպես թագուհի ոչ մի ազդեցություն չուներ, չնայած կապող օղակ էր հանդիսանում Ֆրանսիայի և Սրբազան Հռոմեական կայսրության միջև։ Նրա գեղեցկությունը գնալով խամրում էր, ոմանք կարծում էին, որ ամուսինը վարակել է նրան սիֆիլիսով, որի մասին վկայում էին նաև դեմքին գոյացած սպիները[4]։ Երբ վերադառնում էր Եվրոպայից, ուր գնացել էր տեսակցելու դստերը, ասթմայի սուր նոպա ունեցավ, որն էլ դարձավ նրա մահվան պատճառը։

Ծանոթագրություններ

  1. 1,0 1,1 1,2 https://dbe.rah.es/biografias/15751/leonor-de-austria
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Бутенко В. Элеонора Австрийская (ռուս.) // Энциклопедический словарьСПб.: Брокгауз — Ефрон, 1904. — Т. XLа. — С. 639.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 Kindred Britain
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Дороти Гис МакГиган III. Мир Карла V // Габсбурги. Блеск и нищета одной королевской династии / Пер. И. Власовой..
  5. «Мехелен — родина малинового звона». www.fotourizm.ru. Վերցված է 2017-02-25-ին. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 8 (օգնություն)
  6. Ивонин Ю. Е., Ивонина Л. И. Карл V — император мира: иллюзии и реальность // Властители судеб Европы: императоры, короли, министры XVI—XVIII вв..
  7. 7,0 7,1 ШОССИНАН-НОГАРЕ Ги Глава первая. ДАМСКИЙ ДВОР // Повседневная жизнь жен и возлюбленных французских королей.

Գրականություն