«Էխնաթոնի դամբարան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
չ մանր-մունր oգտվելով ԱՎԲ
Տող 5. Տող 5.
Դամբարանը հայտնաբերել է իտալացի հնագետ [[Ալեսանդրո Բորսանտի]]ն 1893-1894 թվականներին։
Դամբարանը հայտնաբերել է իտալացի հնագետ [[Ալեսանդրո Բորսանտի]]ն 1893-1894 թվականներին։


Այն սկսվում է իջնող միջանցքով։ Նրա կեսին անավարտ սենյակ է (հնարավոր է, նախատեսված [[Նեֆերտիտի|Նեֆերտիտի]]ի համար)։ Աջում կա մեկ այլ սենյակ։ Միջանցքի վերջում ոչ մեծ շինություն է և թաղման խուցը։
Այն սկսվում է իջնող միջանցքով։ Նրա կեսին անավարտ սենյակ է (հնարավոր է, նախատեսված [[Նեֆերտիտի]]ի համար)։ Աջում կա մեկ այլ սենյակ։ Միջանցքի վերջում ոչ մեծ շինություն է և թաղման խուցը։


==Դամբարանի տեսարաններ==
==Դամբարանի տեսարաններ==
Երեք խցերից (որոնք կոչվում են ալֆա, բետա և գամմա) երկրորդ ճյուղավորումը, հնարավոր է, եղել է [[Մակեթաթոն|Մակեթաթոնի]]՝ Էխնաթոնի երկրորդ դստեր, կամ Կիյա անվամբ փարավոնի երկրորդական կնոջ դամբարանը ([[մումիա]]ն չի հայտնաբերվել)։
Երեք խցերից (որոնք կոչվում են ալֆա, բետա և գամմա) երկրորդ ճյուղավորումը, հնարավոր է, եղել է [[Մակեթաթոն]]ի՝ Էխնաթոնի երկրորդ դստեր, կամ Կիյա անվամբ փարավոնի երկրորդական կնոջ դամբարանը ([[մումիա]]ն չի հայտնաբերվել)։


Երկու խցերը (ալֆա և գամմա) ձևավորված են և պատկերում են նմանատիպ տեսարաններ․ ալֆա խցում Էխնաթոնը և Նեֆերտիտին սգում են կորուստը, կողքին դայակը ձեռքերում պահում է նորածնին, կանգնած են հովհարավորները, ինչը ցույց է տալիս մանկան թագավորական ծագումը։ Տեսարանի հերոսների անունները վնասված են։ Գամմա խցում կա նմանատիպ տեսարան․ այստեղ [[հիերոգլիֆներ]]ը մահացածին նույնացնում են Մակեթաթոնի հետ։
Երկու խցերը (ալֆա և գամմա) ձևավորված են և պատկերում են նմանատիպ տեսարաններ․ ալֆա խցում Էխնաթոնը և Նեֆերտիտին սգում են կորուստը, կողքին դայակը ձեռքերում պահում է նորածնին, կանգնած են հովհարավորները, ինչը ցույց է տալիս մանկան թագավորական ծագումը։ Տեսարանի հերոսների անունները վնասված են։ Գամմա խցում կա նմանատիպ տեսարան․ այստեղ [[հիերոգլիֆներ]]ը մահացածին նույնացնում են Մակեթաթոնի հետ։


Նույն խցի մեկ այլ տեսարանում պատկերված է, թե ինչպես է Մակեթաթոնը կանգնած ծածկի տակ, որը սովորաբար կապված է երեխայի ծնունդի հետ, սակայն կարող է մեկնաբանվել նաև որպես արքայադստեր վերածնունդ։ Նրա դիմաց կանգնած են Էխնաթոնը, Նեֆերտիտին և նրանց 3 աղջիկները՝ Մակեթաթոնը, [[Անհեսենամոն]]ը և Նեֆերնեֆերուատոն-թաշերիթը։
Նույն խցի մեկ այլ տեսարանում պատկերված է, թե ինչպես է Մակեթաթոնը կանգնած ծածկի տակ, որը սովորաբար կապված է երեխայի ծնունդի հետ, սակայն կարող է մեկնաբանվել նաև որպես արքայադստեր վերածնունդ։ Նրա դիմաց կանգնած են Էխնաթոնը, Նեֆերտիտին և նրանց 3 աղջիկները՝ Մակեթաթոնը, [[Անհեսենամոն]]ը և Նեֆերնեֆերուատոն-թաշերիթը։


Կա վարկած, որ Մակեթաթոնը մահացել է ծննդաբերության ժամանակ<ref>{{Книга|автор=Dodson, Aidan, 1962-|заглавие=Amarna sunset : Nefertiti, Tutankhamun, Ay, Horemheb, and the Egyptian counter-reformation|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/680621239|ответственный=|издание=|место=Cairo|издательство=American University in Cairo Press|год=2009|страницы=|страниц=207|isbn=9781936190195|isbn2=}}</ref> կամ ժանտախտից։ Համաճարակը, որը բռնկվել էր Եգիպտոսում Էխնաթոնի կառավարման 12-15-րդ տարիներին, ժամանակով համապատասխանում է թագավորական ընտանիքի անդամներից շատերի վերջին անգամ հիշատակման հետ։ Նրանց թվում են արքայամայր Տիյան, թագուհի Նեֆերտիտին, Կիյան, Մակեթաթոնը և փոքր արքայադուստրերը՝ [[Նեֆերնեֆուրա]]ն և [[Սետեպենրա]]ն<ref name=":0">{{Книга|автор=Tyldesley, Joyce A.|заглавие=Nefertiti : Egypt's sun queen|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/39458976|ответственный=|издание=|место=London|издательство=Viking|год=1998|страницы=|страниц=232|isbn=0670869988|isbn2=}}</ref>
Կա վարկած, որ Մակեթաթոնը մահացել է ծննդաբերության ժամանակ<ref>{{Книга|автор=Dodson, Aidan, 1962-|заглавие=Amarna sunset : Nefertiti, Tutankhamun, Ay, Horemheb, and the Egyptian counter-reformation|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/680621239|ответственный=|издание=|место=Cairo|издательство=American University in Cairo Press|год=2009|страницы=|страниц=207|isbn=9781936190195|isbn2=}}</ref> կամ ժանտախտից։ Համաճարակը, որը բռնկվել էր Եգիպտոսում Էխնաթոնի կառավարման 12-15-րդ տարիներին, ժամանակով համապատասխանում է թագավորական ընտանիքի անդամներից շատերի վերջին անգամ հիշատակման հետ։ Նրանց թվում են արքայամայր Տիյան, թագուհի Նեֆերտիտին, Կիյան, Մակեթաթոնը և փոքր արքայադուստրերը՝ [[Նեֆերնեֆուրա]]ն և [[Սետեպենրա]]ն<ref name=":0">{{Книга|автор=Tyldesley, Joyce A.|заглавие=Nefertiti : Egypt's sun queen|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/39458976|ответственный=|издание=|место=London|издательство=Viking|год=1998|страницы=|страниц=232|isbn=0670869988|isbn2=}}</ref>


Դեկորացիաներից շատերը ոչնչացրել է ջրհեղեղը։
Դեկորացիաներից շատերը ոչնչացրել է ջրհեղեղը։
Տող 29. Տող 29.
Էխնաթոնի մարմինը մայրաքաղաք՝ [[Մեմֆիս]] վերադարձնելուց հետո, հնարավոր է վերաթաղել են [[Արքաների հովիտ|Արքաների հովտում]] ինչ-որ տեղ։ Ենթադրվում է, որ այն KV55 դամբարանում գտնվող մումիան է<ref>{{Статья|автор=Hawass, Zahi et al.|заглавие=Ancestry and Pathology in King Tutankhamun’s Family|ссылка=|язык=|издание=The Journal of the American Medical Association|тип=|год=2010|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=644|issn=}}</ref>, սակայն այս տեսակետը վերանայվում է<ref>{{Статья|автор=Jo Marchant|заглавие=Ancient DNA: Curse of the Pharaoh's DNA|ссылка=http://www.nature.com/news/2011/110427/full/472404a.html|язык=en|издание=Nature|год=2011-04-28|том=472|выпуск=7344|страницы=404–406|issn=0028-0836, 1476-4687|doi=10.1038/472404a}}</ref><ref>{{Статья|автор=Strouhal, E.|заглавие=Biological age of skeletonized mummy from Tomb KV 55 at Thebes|ссылка=|язык=|издание=Anthropologie: International Journal of the Science of Man|тип=|год=2010|месяц=|число=|том=48|выпуск=2|номер=|страницы=97-112|issn=}}</ref><ref>{{Статья|автор=Eline D. Lorenzen|заглавие=King Tutankhamun’s Family and Demise|ссылка=http://jama.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=186115|язык=en|издание=JAMA|год=2010-06-23|том=303|выпуск=24|страницы=2471|issn=0098-7484|doi=10.1001/jama.2010.818}}</ref>։
Էխնաթոնի մարմինը մայրաքաղաք՝ [[Մեմֆիս]] վերադարձնելուց հետո, հնարավոր է վերաթաղել են [[Արքաների հովիտ|Արքաների հովտում]] ինչ-որ տեղ։ Ենթադրվում է, որ այն KV55 դամբարանում գտնվող մումիան է<ref>{{Статья|автор=Hawass, Zahi et al.|заглавие=Ancestry and Pathology in King Tutankhamun’s Family|ссылка=|язык=|издание=The Journal of the American Medical Association|тип=|год=2010|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=644|issn=}}</ref>, սակայն այս տեսակետը վերանայվում է<ref>{{Статья|автор=Jo Marchant|заглавие=Ancient DNA: Curse of the Pharaoh's DNA|ссылка=http://www.nature.com/news/2011/110427/full/472404a.html|язык=en|издание=Nature|год=2011-04-28|том=472|выпуск=7344|страницы=404–406|issn=0028-0836, 1476-4687|doi=10.1038/472404a}}</ref><ref>{{Статья|автор=Strouhal, E.|заглавие=Biological age of skeletonized mummy from Tomb KV 55 at Thebes|ссылка=|язык=|издание=Anthropologie: International Journal of the Science of Man|тип=|год=2010|месяц=|число=|том=48|выпуск=2|номер=|страницы=97-112|issn=}}</ref><ref>{{Статья|автор=Eline D. Lorenzen|заглавие=King Tutankhamun’s Family and Demise|ссылка=http://jama.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=186115|язык=en|издание=JAMA|год=2010-06-23|том=303|выпуск=24|страницы=2471|issn=0098-7484|doi=10.1001/jama.2010.818}}</ref>։


Էխնաթոնի [[Սարկոֆագ|սարկոֆագը]] քանդվել է, ներկայումս վերանորոգվել է և գտնվում է [[Կահիրեի եգիպտական թանգարան|Կահիրեի եգիպտական թանգարանի]] այգում։ Սարկոֆագը նկարազարդված է սյուժեով, որը ցույց է տալիս Նեֆերտիտիին պահապան աստվածուհու կերպարով և Աթոնի արևային սկավառակը։
Էխնաթոնի [[սարկոֆագ]]ը քանդվել է, ներկայումս վերանորոգվել է և գտնվում է [[Կահիրեի եգիպտական թանգարան]]ի այգում։ Սարկոֆագը նկարազարդված է սյուժեով, որը ցույց է տալիս Նեֆերտիտիին պահապան աստվածուհու կերպարով և Աթոնի արևային սկավառակը։


== Ծանոթագրություններ ==
== Ծանոթագրություններ ==

07:35, 12 Հուլիսի 2020-ի տարբերակ

Էխնաթոնի դամբարան
Տեսակհնագիտական հուշարձան
Երկիր Եգիպտոս
Քարտեզ
Քարտեզ

Էխնաթոնի դամբարան, փարավոն Էխնաթոնի և նրա դստեր՝ Մակեթաթոնի թաղման նախնական վայրը[1]։ Կառուցվել է Էխնաթոնի ղեկավարությամբ և գտնվում է Ամառնայի լեռներում՝ նրա կողմից կառուցված Ախեթաթոն մայրաքաղաքի մոտ։

Ճարտարապետություն

Դամբարանը հայտնաբերել է իտալացի հնագետ Ալեսանդրո Բորսանտին 1893-1894 թվականներին։

Այն սկսվում է իջնող միջանցքով։ Նրա կեսին անավարտ սենյակ է (հնարավոր է, նախատեսված Նեֆերտիտիի համար)։ Աջում կա մեկ այլ սենյակ։ Միջանցքի վերջում ոչ մեծ շինություն է և թաղման խուցը։

Դամբարանի տեսարաններ

Երեք խցերից (որոնք կոչվում են ալֆա, բետա և գամմա) երկրորդ ճյուղավորումը, հնարավոր է, եղել է Մակեթաթոնի՝ Էխնաթոնի երկրորդ դստեր, կամ Կիյա անվամբ փարավոնի երկրորդական կնոջ դամբարանը (մումիան չի հայտնաբերվել)։

Երկու խցերը (ալֆա և գամմա) ձևավորված են և պատկերում են նմանատիպ տեսարաններ․ ալֆա խցում Էխնաթոնը և Նեֆերտիտին սգում են կորուստը, կողքին դայակը ձեռքերում պահում է նորածնին, կանգնած են հովհարավորները, ինչը ցույց է տալիս մանկան թագավորական ծագումը։ Տեսարանի հերոսների անունները վնասված են։ Գամմա խցում կա նմանատիպ տեսարան․ այստեղ հիերոգլիֆները մահացածին նույնացնում են Մակեթաթոնի հետ։

Նույն խցի մեկ այլ տեսարանում պատկերված է, թե ինչպես է Մակեթաթոնը կանգնած ծածկի տակ, որը սովորաբար կապված է երեխայի ծնունդի հետ, սակայն կարող է մեկնաբանվել նաև որպես արքայադստեր վերածնունդ։ Նրա դիմաց կանգնած են Էխնաթոնը, Նեֆերտիտին և նրանց 3 աղջիկները՝ Մակեթաթոնը, Անհեսենամոնը և Նեֆերնեֆերուատոն-թաշերիթը։

Կա վարկած, որ Մակեթաթոնը մահացել է ծննդաբերության ժամանակ[2] կամ ժանտախտից։ Համաճարակը, որը բռնկվել էր Եգիպտոսում Էխնաթոնի կառավարման 12-15-րդ տարիներին, ժամանակով համապատասխանում է թագավորական ընտանիքի անդամներից շատերի վերջին անգամ հիշատակման հետ։ Նրանց թվում են արքայամայր Տիյան, թագուհի Նեֆերտիտին, Կիյան, Մակեթաթոնը և փոքր արքայադուստրերը՝ Նեֆերնեֆուրան և Սետեպենրան[3]

Դեկորացիաներից շատերը ոչնչացրել է ջրհեղեղը։

Թաղումից հետո

Էխնաթոնի մարմինը մայրաքաղաք՝ Մեմֆիս վերադարձնելուց հետո, հնարավոր է վերաթաղել են Արքաների հովտում ինչ-որ տեղ։ Ենթադրվում է, որ այն KV55 դամբարանում գտնվող մումիան է[4], սակայն այս տեսակետը վերանայվում է[5][6][7]։

Էխնաթոնի սարկոֆագը քանդվել է, ներկայումս վերանորոգվել է և գտնվում է Կահիրեի եգիպտական թանգարանի այգում։ Սարկոֆագը նկարազարդված է սյուժեով, որը ցույց է տալիս Նեֆերտիտիին պահապան աստվածուհու կերպարով և Աթոնի արևային սկավառակը։

Ծանոթագրություններ

  1. «Royal tomb at Amarna». www.ucl.ac.uk. Վերցված է 2019-01-14-ին.
  2. Dodson, Aidan, 1962- Amarna sunset : Nefertiti, Tutankhamun, Ay, Horemheb, and the Egyptian counter-reformation. — Cairo: American University in Cairo Press, 2009. — 207 с. — ISBN 9781936190195
  3. Tyldesley, Joyce A. Nefertiti : Egypt's sun queen. — London: Viking, 1998. — 232 с. — ISBN 0670869988
  4. Hawass, Zahi et al. Ancestry and Pathology in King Tutankhamun’s Family // The Journal of the American Medical Association. — 2010. — С. 644.
  5. Jo Marchant Ancient DNA: Curse of the Pharaoh's DNA(անգլ.) // Nature. — 2011-04-28. — В. 7344. — Т. 472. — С. 404–406. — ISSN 1476-4687 0028-0836, 1476-4687. — doi:10.1038/472404a
  6. Strouhal, E. Biological age of skeletonized mummy from Tomb KV 55 at Thebes // Anthropologie: International Journal of the Science of Man. — 2010. — В. 2. — Т. 48. — С. 97-112.
  7. Eline D. Lorenzen King Tutankhamun’s Family and Demise(անգլ.) // JAMA. — 2010-06-23. — В. 24. — Т. 303. — С. 2471. — ISSN 0098-7484. — doi:10.1001/jama.2010.818

Արտաքին հղումներ