«Լրագրող»–ի խմբագրումների տարբերություն

Լրագրող
	Լրագրողը հարցազրույց է վերցնում
Մասնագիտություն
Հոմանիշներ	ժուռնալիստ, թղթակից
	Հետաքննական լրագրություն, Լրատվական ոճ, Լուսանկարչություն, Սոցիալական մեդիա
Գործունեության ոլորտ	ժուռնալիստիկա
Նկարագրություն
Պահանջվող կրթություն	Լրագրություն
Կապված մասնագիտություններ	Սոցիոլոգիա Վիճակագրություն Հոգեբան

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ Հաջորդ տարբ →

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

11:03, 11 Հուլիսի 2020-ի տարբերակ

Լրագրող (ժուռնալիստ, թղթակից), մարդ, ով զբաղվում է տեղեկատվության հավաքմամբ, գրանցված զանգվածային լրատվության միջոցների համար նյութերի ստեղծմամբ, խմբագրմամբ ու ձևավորմամբ, կամ էլ զբաղվում է այդ գործունեությամբ սեփական նախաձեռնությամբ:

Լրագրողի աշխատանքը կոչվում է լրագրություն: Լրագրողը կարող է աշխատել ընդհանուր թեմաներով կամ մասնագիտանալ որոշակի թեմաներով: Այնուամենայնիվ, լրագրողների մեծ մասը մասնագիտանում է որոշակի թեմաներով և համագործակցելով այլ լրագրողների հետ, ստեղծում է լրատվամիջոցներ, որոնք պատմում են շատ տարբեր երևույթների մասին^[1]: Օրինակ, սպորտային լրագրողը գրում է սպորտային նորությունների մասին, բայց այս լրագրողը կարող է մասը լինել մի ամսագրի, որը պատմում է շատ տարբեր թեմաների մասին:Լրագրությունը պահանջում է պատասխանատվություն:

Լրագրողի իրավունքներ և պարտականություններ

Լրագրողն ունի շատ իրավունքներ և պարտականություններ: Դրանք բոլորը սահմանված են մամուլի, ռադիոյի և հեռուստատեսության ոլորտները կարգավորող օրենքներով^[2]:

Լրագրողի իրավունքներ

Տեղեկատվության ազատ ստացում, օգտագործում, տարածում և պահպանում,
այցելություն պետական, կառավարական հաստատություններ, տեղական և շրջանային ինքնակառավարման մարմիններ, ընդունելություն դրանց պատասխանատուների կողմից,
բացահայտ կերպով ձայնագրություններ անելու իրավունք, այդ թվում և` օգտագործելով ցանկացած տեխնիկական միջոց, բացառությամբ` օրենքով արգելված դեպքերի,
ազատ մուտք դեպի վիճակագրական տվյալներ, արխիվներ, գրադարանային և թանգարանային ֆոնդեր, բացառությամբ` հատուկ արժեք ներկայացնող նյութերի, որոնց օգտագործումը կարգավորվում է օրենքով,
առավելություն` տեղեկատվության աղբյուրների հետ աշխատելիս,
պաշտոնական փաստաթղթերին հարցում անելիս` անվճար տեղեկատվություն ստանալու իրավունք,
լրագրողի վկայական ներկայացնելու դեպքում տարերային աղետների գոտում, վթարների վայրում, մասսայական անկարգություններին, ցույցերին ու միտինգներին, արտակարգ իրավիճակ հայտարարված վայրերում գտնվելու իրավունք,
մասնագետներին դիմելու իրավունք` տեղեկատվությունն ստուգելու համար,
իր կողմից պատրաստված նյութերն ու հաղորդագրությունները սեփական ստորագրությամբ, կեղծանունով կամ անանուն տարածելու իրավունք,
նյութի տակ ստորագրելուց հրաժարվելու իրավունք, եթե դրա բովանդակությունը խմբագրական փոփոխություններից հետո հակասում է հեղինակի համոզմունքներին,
տեղեկատվության հեղինակին ու աղբյուրին չբացահայտելու իրավունք, բացառությամբ, երբ այդ գաղտնիքը բացահայտելը պահանջվում է դատարանով:

Լրագրողի պարտականություններ

Հանրությանը ներկայացնել օբյեկտիվ ու հավաստի տեղեկատվություն,
բավարարել այն մարդկանց խնդրանքը հեղինակության ու անձի բացահայտման վերաբերյալ, ովքեր տեղեկատվություն են տրամադրում,
հրաժարվել խմբագրի կամ գլխավոր խմբագրի հանձնարարությունից, եթե այն անհնար է իրականացնել առանց օրենսդրության խախտման,
ներկայացնել խմբագրության վկայական կամ այլ փաստաթուղթ, որն ապացուցում է նրա աշխատակցելը տվյալ լրատվամիջոցին,
հրաժարվել կոմերցիոն նպատակներով նյութերի տարածումից, որոնք պարունակում են ապրանքի կամ ծառայության գովազդ:

Դերեր

Իրադարձային լրագրողն այն լրագրողն է, ով ուսումնասիրում է, գրում և հաղորդում է` լինելով դեպքի վայրում, անց է կացնում հարցազրույցներ, հետազոտություններ է անում և հրապարակում է պատրաստում: Տեղեկատվության հավաքման գործընթացը երբեմն կոչվում է «հաղորդում»: Կախված համատեքստից` լրագրող տերմինը կարող է ներառել խմբագիր, հոդվածագիր կամ էլ լուսանկարիչ իմաստները:

Լրագրության մեջ ձևավորվել են լրագրության էթիկայի որոշակի նորմեր: Օբյեկտիվությունն ու անաչառությունն ամենապարզ ու առաջնային սկզբունքներն են: Իսկ լրագրության առավել ազատ ուղղություններ, ինչպես, օրինակ, սոցիալական ցանցերը, բլոգները կամ էլ քարոզչության և որոշակի հայացքներ տարածելու համար օգտագործվող հարթակները միջազգայնորեն ընդունված են որպես լրագրության ոչ օբյեկտիվ տեսակներ:

Լրագրողների ազատություն

Լրագրողները երբեմն վտանգում են իրենց կյանքը, հատկապես, երբ նրանք հաղորդում են զինված հակամարտության գոտիներից կամ այն պետություններից, որտեղ չեն հարգում մամուլի ազատությունը: Այնպիսի կազմակերպություններ, ինչպիսիք են Լրագրողների պաշտպանության կոմիտեն և Լրագրողներ առանց սահմաններին, զեկույցներ են հրապարակում լրագրության ազատության և լրագրողների ազատության վերաբերյալ: 2011 թվականի տվյալներով, 1992 թվականից հետո աշխարհում սպանվել է 887 լրագրող, որոնցից 71%-ն սպանվել է, 17%-ը` մահացել պատերազմական գոտիներում և 11%-ը մահացել են վտանգավոր հանձնարարությունների ժամանակ: Լրագրողների համար ամենամահաբեր 10 պետություններն են Իրաքը, Ֆիլիպինները, Ռուսաստանը, Կոլումբիան, Մեքսիկան, Ալժիրը, Պակիստանը, Հնդկաստանը, Սոմալին, Բրազիլիան և Շրի Լանկան^[3]:

Լրագրողների պաշտպանության կոմիտեն նաև զեկույցներ է հրապարակում բանտարկված լրագրողների վերաբերյալ: Այս ցուցանիշով «առաջատար» են Թուրքիան^[4], Չինաստանը, Իրանը, Էրիթրեան, Բիրման, Ուզբեկստանը, Վիետնամը, Կուբան, Եթովպիան և Սուդանը^[5]:

Բացի ֆիզիկական վնասվածքները, լրագրողները նաև հոգեբանական ճնշումների են ենթարկվում: Սա հատկապես վերաբերվում է պատերազմական գոտիներում աշխատող լրագրողներին, սակայն այս լրագրողների խմբագրությունները հաճախ չեն իմանում, թե ինչպես ճիշտ վարվել ռազմական գոտում աշխատող լրագրողների հետ: Այս դեպքում լրագրողներին անհրաժեշտ է շարունակական հոգեբանական օժանդակություն: Այնուամենայնիվ, նմանատիպ օգնություն տրամադրող մի քանի կազմակերպություններ կան^[6]:

Պատկերասրահ

Ֆոտոլրագրողները 2013 թվականի աթլետիկայի աշխարհի առաջնությանը
Լրագրողը հարցազրույց է վերցնում Բորիս Ջոնսոնից, երբ վերջինս Լոնդոնի քաղաքապետն էր
Լրագրողները հարցազրույց են վերցնում քոսփլեյից
Ծրագրի ղեկավարը ցուցումներ է տալիս հեռուստալրագրողներին
Պաշտոնյան փորձում է ջուրը լրագրողների ներկայությամբ Մոգադիշոյում, Սոմալի, 2014
Ռադիո Ազադիի լրագրողը զրուցում է Աֆղանստանի Հելմենդ շրջանի քաղաքացիների հետ, 2009
Հեռուստահաղորդավար Ջինա Լոուդոնը հարցազրույց է վերցնում ԱՄՆ պաշտոնյա Սքոթ Փրուիթից, 2017

Տոներ և հիշարժան օրեր

Լրագրողի օր
Մասնագիտական պարտականություններ իրականացնելիս սպանված լրագրողների հիշատակի օր

Տես նաև

Ծանոթագրություններ

↑ Diderot, Denis. «Journalist». The Encyclopedia of Diderot & d'Alembert: Collaborative Translations Project. Վերցված է ապրիլի 1, 2015-ին.
↑ «DocumentView». www.arlis.am. Վերցված է 2017-12-01-ին.
↑ "887 Journalists Killed since 1992." Committee to Protect Journalists. Retrieved 28 August 2012.
↑ «Number of Jailed Journalists Nearly Doubles in Turkey». Los Angeles Times. ապրիլի 5, 2012. Վերցված է ապրիլի 6, 2012-ին.
↑ Iran, China drive prison tally to 14-year high. «Iran, China drive prison tally to 14-year high (December 8, 2010). Committee to Protect Journalists. Retrieved November 18, 2011». Cpj.org. Վերցված է ապրիլի 16, 2013-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
↑ "staying safe and sane" http://www.dandc.eu/en/article/petra-tabeling-crisis-areas-journalists-are-risk-physical-and-psychological-terms, Petra Tabeling in E+Z/D+C January 2015

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Լրագրող կատեգորիայում։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լրագրող» հոդվածին։

[1] Diderot, Denis. «Journalist». The Encyclopedia of Diderot & d'Alembert: Collaborative Translations Project. Վերցված է ապրիլի 1, 2015-ին.

[2] «DocumentView». www.arlis.am. Վերցված է 2017-12-01-ին.

[3] "887 Journalists Killed since 1992." Committee to Protect Journalists. Retrieved 28 August 2012.

[4] «Number of Jailed Journalists Nearly Doubles in Turkey». Los Angeles Times. ապրիլի 5, 2012. Վերցված է ապրիլի 6, 2012-ին.

[5] Iran, China drive prison tally to 14-year high. «Iran, China drive prison tally to 14-year high (December 8, 2010). Committee to Protect Journalists. Retrieved November 18, 2011». Cpj.org. Վերցված է ապրիլի 16, 2013-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)

[6] "staying safe and sane" http://www.dandc.eu/en/article/petra-tabeling-crisis-areas-journalists-are-risk-physical-and-psychological-terms, Petra Tabeling in E+Z/D+C January 2015

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

@@ Տող 15. / Տող 15. @@
 }}
 '''Լրագրող''' (''ժուռնալիստ'', ''թղթակից''), մարդ, ով զբաղվում է տեղեկատվության հավաքմամբ, գրանցված [[զանգվածային լրատվության միջոցներ]]ի համար նյութերի ստեղծմամբ, խմբագրմամբ ու ձևավորմամբ, կամ էլ զբաղվում է այդ գործունեությամբ սեփական նախաձեռնությամբ:
-Լրագրողի աշխատանքը կոչվում է [[ժուռնալիստիկա|լրագրություն]]: Լրագրողը կարող է աշխատել ընդհանուր թեմաներով կամ մասնագիտանալ որոշակի թեմաներով: Այնուամենայնիվ, լրագրողների մեծ մասը մասնագիտանում է որոշակի թեմաներով և համագործակցելով այլ լրագրողների հետ, ստեղծում է լրատվամիջոցներ, որոնք պատմում են շատ տարբեր երևույթների մասին<ref>{{cite web|last1=Diderot|first1=Denis|title=Journalist|url=http://quod.lib.umich.edu/cgi/t/text/text-idx?c=did;cc=did;rgn=main;view=text;idno=did2222.0000.536|website=The Encyclopedia of Diderot & d'Alembert: Collaborative Translations Project|accessdate=1 April 2015}}</ref>: Օրինակ, սպորտային լրագրողը գրում է սպորտային նորությունների մասին, բայց այս լրագրողը կարող է մասը լինել մի ամսագրի, որը պատմում է շատ տարբեր թեմաների մասին:Լրագրությունը պահանջում է պատասխանատվություն:
+Լրագրողի աշխատանքը կոչվում է [[ժուռնալիստիկա|լրագրություն]]: Լրագրողը կարող է աշխատել ընդհանուր թեմաներով կամ մասնագիտանալ որոշակի թեմաներով: Այնուամենայնիվ, լրագրողների մեծ մասը մասնագիտանում է որոշակի թեմաներով և համագործակցելով այլ լրագրողների հետ, ստեղծում է լրատվամիջոցներ, որոնք պատմում են շատ տարբեր երևույթների մասին<ref>{{cite web|last1=Diderot|first1=Denis|title=Journalist|url=http://quod.lib.umich.edu/cgi/t/text/text-idx?c=did;cc=did;rgn=main;view=text;idno=did2222.0000.536|website=The Encyclopedia of Diderot & d'Alembert: Collaborative Translations Project|accessdate=ապրիլի 1, 2015}}</ref>: Օրինակ, սպորտային լրագրողը գրում է սպորտային նորությունների մասին, բայց այս լրագրողը կարող է մասը լինել մի ամսագրի, որը պատմում է շատ տարբեր թեմաների մասին:Լրագրությունը պահանջում է պատասխանատվություն:
 == Լրագրողի իրավունքներ և պարտականություններ ==
@@ Տող 47. / Տող 47. @@
 ''Իրադարձային լրագրողն'' այն լրագրողն է, ով ուսումնասիրում է, գրում և հաղորդում է` լինելով դեպքի վայրում, անց է կացնում հարցազրույցներ, հետազոտություններ է անում և հրապարակում է պատրաստում: Տեղեկատվության հավաքման գործընթացը երբեմն կոչվում է «հաղորդում»:
 Կախված համատեքստից` ''լրագրող'' տերմինը կարող է ներառել խմբագիր, հոդվածագիր կամ էլ լուսանկարիչ իմաստները:
 Լրագրության մեջ ձևավորվել են լրագրության էթիկայի որոշակի նորմեր: Օբյեկտիվությունն ու անաչառությունն ամենապարզ ու առաջնային սկզբունքներն են: Իսկ լրագրության առավել ազատ ուղղություններ, ինչպես, օրինակ, սոցիալական ցանցերը, բլոգները կամ էլ քարոզչության և որոշակի հայացքներ տարածելու համար օգտագործվող հարթակները միջազգայնորեն ընդունված են որպես լրագրության  ոչ օբյեկտիվ տեսակներ:
@@ Տող 54. / Տող 54. @@
 Լրագրողները երբեմն վտանգում են իրենց կյանքը, հատկապես, երբ նրանք հաղորդում են զինված հակամարտության գոտիներից կամ այն պետություններից, որտեղ չեն հարգում մամուլի ազատությունը: Այնպիսի կազմակերպություններ, ինչպիսիք են [[Լրագրողների պաշտպանության կոմիտե]]ն և [[Լրագրողներ առանց սահմանների]]ն, զեկույցներ են հրապարակում լրագրության ազատության և լրագրողների ազատության վերաբերյալ: 2011 թվականի տվյալներով, 1992 թվականից հետո աշխարհում սպանվել է 887 լրագրող, որոնցից 71%-ն սպանվել է, 17%-ը` մահացել պատերազմական գոտիներում և 11%-ը մահացել են վտանգավոր հանձնարարությունների ժամանակ: Լրագրողների համար ''ամենամահաբեր 10 պետություններն'' են [[Իրաք]]ը, [[Ֆիլիպիններ]]ը, [[Ռուսաստան]]ը, [[Կոլումբիա]]ն, [[Մեքսիկա]]ն, [[Ալժիր]]ը, [[Պակիստան]]ը, [[Հնդկաստան]]ը, [[Սոմալի]]ն, [[Բրազիլիա]]ն և [[Շրի Լանկա]]ն<ref>"[http://cpj.org/killed/ 887 Journalists Killed since 1992]." Committee to Protect Journalists. Retrieved 28 August 2012.</ref>:
-Լրագրողների պաշտպանության կոմիտեն նաև զեկույցներ է հրապարակում բանտարկված լրագրողների վերաբերյալ: Այս ցուցանիշով «առաջատար» են Թուրքիան<ref>{{cite news |title=Number of Jailed Journalists Nearly Doubles in Turkey |url= http://latimesblogs.latimes.com/world_now/2012/04/jailed-journalists-nearly-double-in-turkey.html |work=Los Angeles Times |date=5 April 2012|accessdate=6 April 2012 }}</ref>, [[Չինաստան]]ը, [[Իրան]]ը, [[Էրիթրեա]]ն, [[Բիրմա]]ն, [[Ուզբեկստան]]ը, [[Վիետնամ]]ը, [[Կուբա]]ն, [[Եթովպիա]]ն և [[Սուդան]]ը<ref>{{cite web|author=Iran, China drive prison tally to 14-year high |url=http://cpj.org/reports/2010/12/cpj-journalist-prison-census-iran-china-highest-14-years.php |title=Iran, China drive prison tally to 14-year high (December 8, 2010). Committee to Protect Journalists. Retrieved November 18, 2011 |publisher=Cpj.org |accessdate=16 April 2013}}</ref>:
+Լրագրողների պաշտպանության կոմիտեն նաև զեկույցներ է հրապարակում բանտարկված լրագրողների վերաբերյալ: Այս ցուցանիշով «առաջատար» են Թուրքիան<ref>{{cite news |title=Number of Jailed Journalists Nearly Doubles in Turkey |url= http://latimesblogs.latimes.com/world_now/2012/04/jailed-journalists-nearly-double-in-turkey.html |work=Los Angeles Times |date=ապրիլի 5, 2012|accessdate=ապրիլի 6, 2012 }}</ref>, [[Չինաստան]]ը, [[Իրան]]ը, [[Էրիթրեա]]ն, [[Բիրմա]]ն, [[Ուզբեկստան]]ը, [[Վիետնամ]]ը, [[Կուբա]]ն, [[Եթովպիա]]ն և [[Սուդան]]ը<ref>{{cite web|author=Iran, China drive prison tally to 14-year high |url=http://cpj.org/reports/2010/12/cpj-journalist-prison-census-iran-china-highest-14-years.php |title=Iran, China drive prison tally to 14-year high (December 8, 2010). Committee to Protect Journalists. Retrieved November 18, 2011 |publisher=Cpj.org |accessdate=ապրիլի 16, 2013}}</ref>:
 Բացի ֆիզիկական վնասվածքները, լրագրողները նաև հոգեբանական ճնշումների են ենթարկվում: Սա հատկապես վերաբերվում է պատերազմական գոտիներում աշխատող լրագրողներին, սակայն այս լրագրողների խմբագրությունները հաճախ չեն իմանում, թե ինչպես ճիշտ վարվել ռազմական գոտում աշխատող լրագրողների հետ: Այս դեպքում լրագրողներին անհրաժեշտ է շարունակական հոգեբանական օժանդակություն: Այնուամենայնիվ, նմանատիպ օգնություն տրամադրող մի քանի կազմակերպություններ կան<ref>"staying safe and sane" http://www.dandc.eu/en/article/petra-tabeling-crisis-areas-journalists-are-risk-physical-and-psychological-terms, Petra Tabeling in E+Z/D+C January 2015</ref>:
@@ Տող 72. / Տող 72. @@
 == Տոներ և հիշարժան օրեր ==
 * Լրագրողի օր
 * Մասնագիտական պարտականություններ իրականացնելիս սպանված լրագրողների հիշատակի օր
 == Տես նաև ==