«Բաբկեն Առաքելյան»–ի խմբագրումների տարբերություն
ավելացվեց Կատեգորիա:Խորհրդային պատմաբաններ ՀոթՔաթ գործիքով |
չ →Կենսագրություն: մանր-մունր oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 11. | Տող 11. | ||
1942 թվականին Բ. Առաքելյանը զորակոչվել է բանակ, մինչև վերջ մասնակցել [[Հայրենական մեծ պատերազմ]]ին, պարգևատրվել տարբեր շքանշաններով և մեդալներով։ 1946 թվականին վերադարձել է Երևան։ |
1942 թվականին Բ. Առաքելյանը զորակոչվել է բանակ, մինչև վերջ մասնակցել [[Հայրենական մեծ պատերազմ]]ին, պարգևատրվել տարբեր շքանշաններով և մեդալներով։ 1946 թվականին վերադարձել է Երևան։ |
||
1947 թվականին Առաքելյանը եղել է հասարակական գիտություների «Տեղեկագիր» ամսագրի խմբագիրը, 1949 թվականին վարել է ՀԳԱ պատմության ինստիտուտի հնագիտության և վիմագրության բաժինները։ 1954 թվականին պաշտպանել է դոկտորական ատենախոսություն «Քաղաքները և արհեստները Հայաստանում 9-13-րդ դարերում» երկհատոր մենագրությունը և ստացել պատմական գիտությունների դոկտորի աստիճան։ 1957 թվականին նրան շնորհվել է պրոֆեսորի կոչում։ 1959-1990 թթ. նա եղել է իր իսկ հիմնադրած ՀԳԱ [[Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ]]ի տնօրեն<ref>«Ով ով է հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան», հատոր առաջին, Երևան,2005:</ref>։ Երկար տարիներ ղեկավարել է [[Գառնի (այլ կիրառումներ)|Գառնիի]], [[Արմավիր]]ի, հին [[Արտաշատ]]ի հնագիտական պեղումների աշխատանքները։ |
1947 թվականին Առաքելյանը եղել է հասարակական գիտություների «Տեղեկագիր» ամսագրի խմբագիրը, 1949 թվականին վարել է ՀԳԱ պատմության ինստիտուտի հնագիտության և վիմագրության բաժինները։ 1954 թվականին պաշտպանել է դոկտորական ատենախոսություն «Քաղաքները և արհեստները Հայաստանում 9-13-րդ դարերում» երկհատոր մենագրությունը և ստացել պատմական գիտությունների դոկտորի աստիճան։ 1957 թվականին նրան շնորհվել է պրոֆեսորի կոչում։ 1959-1990 թթ. նա եղել է իր իսկ հիմնադրած ՀԳԱ [[Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ]]ի տնօրեն<ref>«Ով ով է հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան», հատոր առաջին, Երևան,2005:</ref>։ Երկար տարիներ ղեկավարել է [[Գառնի (այլ կիրառումներ)|Գառնիի]], [[Արմավիր]]ի, հին [[Արտաշատ]]ի հնագիտական պեղումների աշխատանքները։ |
||
1968 թվականին ընտրվել է Հայաստանի ԳԱ թղթակից անդամ, իսկ 1974 թվականին՝ ակադեմիկոս։ 1982-1990 թթ. գլխավորել է ակադեմիայի պատմության և տնտեսագիտության բաժանմունքի աշխատանքները։ |
1968 թվականին ընտրվել է Հայաստանի ԳԱ թղթակից անդամ, իսկ 1974 թվականին՝ ակադեմիկոս։ 1982-1990 թթ. գլխավորել է ակադեմիայի պատմության և տնտեսագիտության բաժանմունքի աշխատանքները։ |
02:59, 6 Հուլիսի 2020-ի տարբերակ
Բաբկեն Առաքելյան | |
---|---|
Ծնվել է | փետրվարի 1, 1912[1][2] Մրգաշատ, Էջմիածնի գավառ, Երևանի նահանգ, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն[1][2] |
Մահացել է | օգոստոսի 16, 2004[1] (92 տարեկան) Երևան, Հայաստան |
Քաղաքացիություն | Ռուսական կայսրություն, ԽՍՀՄ և Հայաստան |
Ազգություն | Հայ |
Մասնագիտություն | հնագետ, պատմաբան, պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր |
Գործունեության ոլորտ | հնագիտություն |
Պաշտոն(ներ) | տնօրեն |
Անդամակցություն | ՀՀ ԳԱԱ[2] |
Ալմա մատեր | ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետ (1968)[1] |
Կոչում | պրոֆեսոր[1][2] |
Գիտական աստիճան | պատմական գիտությունների դոկտոր[1][2] (1954) |
Տիրապետում է լեզուներին | հայերեն[3] |
Պարգևներ | |
Կուսակցություն | ԽՄԿԿ[1] |
Բաբկեն Նիկոլայի Առաքելյան (փետրվարի 1, 1912, Մրգաշատ, ՀՀ Արմավիրի մարզ - օգոստոսի 16, 2004), հայ հնագետ, պատմաբան, պատմական գիտությունների դոկտոր, ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս, 1959 թվականից առ 1990 թվականը ՀԽՍՀ ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի տնօրեն։
Կենսագրություն
Բաբկեն Առաքելյանը ծնվել է 1912 թվականի փետրվարի 1-ին Արմավիրի մարզի Մրգաշատ գյուղում։ 1930-ական թվականների կեսերին սովորել և ավարտել է Երևանի պետական համալսարանի պատմության ֆակուլտետը, այնուհետև 1936 թ. դարձել է Լենինգրադի համալսարանի ազատ ունկնդիր։ 1938 թվականին ընդունվել է Արմֆանի պատմության ինստիտուտի ասպիրանտուրան և ուսումնառության մի մասն անցկացրել Լենինգրադում՝ Հովսեփ Օրբելու գիտական ղեկավարությամբ։ 1941 թվականին պաշտպանել է թեկնածուական ատենախոսություն նվիրված հայ միջնադարյան պատկերաքանդակների հետազոտությանը։
1942 թվականին Բ. Առաքելյանը զորակոչվել է բանակ, մինչև վերջ մասնակցել Հայրենական մեծ պատերազմին, պարգևատրվել տարբեր շքանշաններով և մեդալներով։ 1946 թվականին վերադարձել է Երևան։
1947 թվականին Առաքելյանը եղել է հասարակական գիտություների «Տեղեկագիր» ամսագրի խմբագիրը, 1949 թվականին վարել է ՀԳԱ պատմության ինստիտուտի հնագիտության և վիմագրության բաժինները։ 1954 թվականին պաշտպանել է դոկտորական ատենախոսություն «Քաղաքները և արհեստները Հայաստանում 9-13-րդ դարերում» երկհատոր մենագրությունը և ստացել պատմական գիտությունների դոկտորի աստիճան։ 1957 թվականին նրան շնորհվել է պրոֆեսորի կոչում։ 1959-1990 թթ. նա եղել է իր իսկ հիմնադրած ՀԳԱ Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի տնօրեն[4]։ Երկար տարիներ ղեկավարել է Գառնիի, Արմավիրի, հին Արտաշատի հնագիտական պեղումների աշխատանքները։
1968 թվականին ընտրվել է Հայաստանի ԳԱ թղթակից անդամ, իսկ 1974 թվականին՝ ակադեմիկոս։ 1982-1990 թթ. գլխավորել է ակադեմիայի պատմության և տնտեսագիտության բաժանմունքի աշխատանքները։
Նա հեղինակ է ավելի քան 120 գիտական մեծ ու փոքր աշխատությունների[5][6][7]։ «Հայ ժողովրդի պատմություն» ութհատորյա ակադեմիական հրատարակության համահեղինակներից է։
Անդամակցություն
ՀՀ ԳԱԱ թղթակից անդամ (1968) ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս (1974)
Պարգևներ
- Հայկական ԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ
- ՀԽՍՀ պետական մրցանակների դափնեկիր (1978, 1985)
- Կարմիր դրոշի շքանշան
- Հայրենական պատերազմի I աստիճանի շքանշան
- Հայրենական մեծ պատերազմի II աստիճանի շքանշան
- Կարմիր աստղ շքանշան
- Աշխատանքային կարմիր դրոշի (2) շքանշան
- ԽՍՀՄ «Արիության համար» մեդալ
- Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան
- «Աշխատանքային արիության համար» մեդալ
- «Կովկասի պաշտպանության համար» մեդալ
- «1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմում Գերմանիայի դեմ տարած հաղթանակի համար» մեդալ
Երկեր
- Հայկական պատկերաքանդակները IV-VII դարերում, Երևան, 1949:
- Գառնի, Հ. 1-3, Երևան, 1951-1962 (հ. 1-2, ռուսերեն, հ. 3 (համահեղինակ):
- Քաղաքները և արհեստնետը Հայաստանում IX-XIII դարերում, հ. 1-2, Երևան, 1958-1964:
- Հին Արտաշատ, Երևան, 1975:
- Ակնրակներ Հին Հայաստանի արվեստի պատմություն, Երևան, 1976:
- Аракелян Б. Н., Арташат, Е., 1982.
Գրականություն
- Բարխուդարյան Վ., Վաստակաշատ պատմաբան-հնագետը: (Հայկական ՍՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս Բ. Ն. Առաքելյանի ծննդյան 70-ամյակի առթիվ): Սովետ. Հայաստան, 1982, 3 փետրվարի:
- Թումանյան Հ. Ե., Տեղեկագիր հասարակական գիտությունների, ՀՍՍՌ ԳԱ.,1959, № 3. - էջ 73-77: Առալելյան Բ. Ն. Քաղաքները և արհեստները Հայաստանում X-XIII դարերում. Հ. 1. - Եր.։ ՀԽՍՀ ԳԱ հրատ. - 1958, 376 էջ, 76 թ. նկ., Գրախոսություն:
- Կարախանյան Գ. Հ., Բազմավաստակ գիտնականը: (Հայկական ՀՍՍՀ ԳԱ թղթակից-անդամ Բաբկեն Առաքելյանի ծննդյան 60-ամյակի առթիվ): Լրաբեր հաս. գիտ., ՀԽՍՀ ԳԱ. - 1971, № 12, էջ 80-81:
- Կարախանյան Գ. Հ., Հայաստանի պատմության և մշակույթի ականավոր հետազոտողը: (ՀԽՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս Բ. Ն. Առաքելյանի ծննդյան 70-ամյակը): Լրաբեր հաս. գիտ., ՀԽՍՀ ԳԱ. - 1982, № 2. - էջ 96-99:
- Կարախանյան Գ. Հ., Հայագիտության երախտավորը: (Հայկական ՍՍՀ ԳԱ թղթակից-անդամ Բ.Ն. Առաքելյանի ծննդյան 60-ամյակի առթիվ): Սովետական Հայաստան, 1972, 1 փետրվարի:
- Հակոբյան Ս., Տեղեկագիր հասարակական գիտությունների / ՀՍՍՌ ԳԱ. - 1952. - № 3. - էջ 105-109: Առաքելյան Բ. Ն. Հայաստանի պատկերաքանդակները IV-VII դարերում. Եր., ՀԽՍՀ ԳԱ հրատ., 1948, 128 էջ:
- Հովնաթան Հ., Անմնացորդ նվիրումով: [Բ. Ն. Առաքելյանի մասին]: Հայրենիքի ձայն, 1971, 24 նոյեմբ., էջ 4:
- Մնացականյան, Ա. Շ., Պատմաբանասիրական հանդես, ՀԽՍՀ ԳԱ, 1965, № 4. - էջ 259-265: Առաքելյան Բ. Ն. Քաղաքները և արհեստները Հայաստանում. Հ. 1, Եր., 1958-1964:
- Պարսամյան Վ. Ա., Հայագիտական վաստակով: [Բ.Ն. առաքելյանի ծննդյան 70-ամյակի առթիվ]: Հայրենիքի ձայն, 1982, 10 փետր., էջ 4:
- Տիրացյան Գ. Ա., Բ. Ն. Առաքելյան: (Ծննդյան 60-ամյակի առթիվ): Պատմաբանասիր. հանդես, ՀԽՍՀ ԳԱ, 1972, № 1, էջ 286:
- Տիրացյան Գ. Ա., Բաբկեն Առաքելյան: (Ծննդյան 80-ամյակի առթիվ): Պատմաբանասիրական հանդես, ՀՀ ԳԱԱ, 1992, էջ 195-196:
Ծանոթագրություններ
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 1.
- ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ «Ով ով է հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան», հատոր առաջին, Երևան,2005:
- ↑ «Բ. Ն. Առաքելյանի աշխատությունների մատենագիտություն».
- ↑ Առաքելյան, Բաբկեն Նիկոլայի (1968). Марр и вопросы арменоведения. ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ.
- ↑ Առաքելյան, Բաբկեն Նիկոլայի (1984). Հայաստանի միջնադարյան կոթողային հուշարձանները. IX-XIII դարերի խաչքարերը. ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ.
Աղբյուրներ
Արտաքին հղումներ
- Փետրվարի 1 ծնունդներ
- 1912 ծնունդներ
- Ռուսական կայսրությունում ծնվածներ
- Օգոստոսի 16 մահեր
- 2004 մահեր
- Երևան քաղաքում մահացածներ
- ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետի շրջանավարտներ
- Կարմիր դրոշի շքանշանի ասպետներ
- Հայրենական պատերազմի 1-ին աստիճանի շքանշանակիրներ
- Հայրենական պատերազմի 2-րդ աստիճանի շքանշանակիրներ
- Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշանի ասպետներ
- Կարմիր աստղի շքանշանի ասպետներ
- «Խիզախության համար» մեդալով պարգևատրվածներ (ԽՍՀՄ)
- «Աշխատանքային արիության համար» մեդալակիրներ
- Կովկասի պաշտպանության համար մեդալակիրներ
- «1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմում Գերմանիայի դեմ տարած հաղթանակի համար» մեդալակիրներ
- ՀԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչներ
- ՀԽՍՀ պետական մրցանակի դափնեկիրներ
- ԽՄԿԿ անդամներ
- Գիտնականներ այբբենական կարգով
- Անձինք այբբենական կարգով
- Հայ պատմաբաններ
- Հայ հնագետներ
- Մրգաշատ (Արմավիրի մարզ) գյուղում ծնվածներ
- ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոսներ
- Պատմական գիտությունների դոկտորներ
- ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետ
- Հայ ուսուցիչներ
- 20-րդ դարի պատմաբաններ
- Խորհրդային պատմաբաններ