«Սիբիրական պլատֆորմ»–ի խմբագրումների տարբերություն
"Historical_map_of_Russia_AD_1500-1600,_1590.svg" Ֆայլը Ջնջվել է: Վիքիպահեստում՝ 1989 մասնակցի կողմից: Պատճառը սա է՝ per c:Commons:Deletion requests/All uploads by Istkart: |
No edit summary |
||
| Տող 1. | Տող 1. | ||
'''Սիբիրական Պլատֆորմ''' [[Հյուսիսային Ասիայի]] կենտրոնական մասի հին ([[մինչռիֆեյան]]) խոշոր պլատֆորմ։ ''Սիբիրական Պլատֆորմ''-ի կառուցվածքումառանձնացնում են արխեյպրոտերոզոյան ծալքավոր բյուրեղային հիմքը և նրավրա մեղմ տեղադրված ռիֆեյֆաներոզոյան ծածկոցը։ Բյուրեղային հիմքը տեղ-տեղ ([[Անաբարի զանգված]], [[Ալդանի վահան]] են) մերկանում է Երկրի մակերևույթին, իսկ մնացած վայրերում ծածկված է10—12 կմ հաստության նստվածքներով, մասնատվել է առանձին բլոկների և իջելտարբեր խորություններ։ Սիբիրական Պլատֆորմ–ի հիմքըկազմված է արխեյի և պրոտերոզոյի [[բյուրեղային ապարներ]]ից ([[գնեյս]]ներ, [[թերթաքար]]եր, [[մարմար]]ներ են), նստվածքայինծածկոցը՝ վերին քեմբրիից մինչև [[անթրոպոգեն]]ի հասակի նստվածքներից, որոնցից լայնորեն տարածված են [[ռիֆե]]յի,[[քեմբրի]]ի և [[օրդովիկ]]ի բեկորային, [[կարբոն]]ատային և աղաբեր հաստվածքները։ Սիբիրական Պլատֆորմի սահմաններում են գտնվում [[Տունգուսկա]]յի [[կարբոն]]ի ու [[պերմ]]ի, [[Իրկուտսկ]]ի յուրայի ածխաբեր ավազանները։[[Տունգուսկա]]յի [[սինեկլիզ]]ի ծայրամասերում կան հիմքային հրային ապարներ՝ [[ւորապ]]ներ, որոնք առաջացնում են [[դայք]]եր,[[երակ]]ներ և [[ծածկոց]]ներ, ինչպես նաև [[կիմբեռլիտ]]ներ՝ իրենց ալմաստաբեր փողակներով։ Սիբիրական Պլատֆորմ-ի հիմքային ապարներին հարում են [[երկաթ]]ի, [[փայլար]]ի, [[պիեզոքվարց]]ի, [[ապատիտ]]ի, նստվածքային ծածկոցիապարներին՝ [[նավթ]]ի, այրվող և [[բիտում]]ինային [[թերթաքար]]երի, [[գազ]]ի, ածխի([[Լենա (գետ)|Լենայի]], [[Տունգուսկա]]յի, [[Իրկուտս]]կի [[ավազան]]ներ), [[քարաղ]]ի, [[գիպս]]ի, [[երկաթ]]ի, [[ֆոսֆորիտ]]ների, [[մանգան]]ի, [[ցրոնա]]յին ոսկու և այլ հանքավայրեր։ [[Տրապա]]յին ֆորմացիայի ապարների հետ կապված են [[մագնետիտ]]ի, [[նիկել]]ի, [[Պղինձ|պղնձի]], ազնիվ [[մետաղ]]ների, [[գրաֆիտ]]ի, իսլանդական սպաթի և [[ալմաստ]]ի հանքավայրերը։ |
'''Սիբիրական Պլատֆորմ''' [[Հյուսիսային Ասիա|Հյուսիսային Ասիայի]] կենտրոնական մասի հին ([[մինչռիֆեյան]]) խոշոր պլատֆորմ։ ''Սիբիրական Պլատֆորմ''-ի կառուցվածքումառանձնացնում են արխեյպրոտերոզոյան ծալքավոր բյուրեղային հիմքը և նրավրա մեղմ տեղադրված ռիֆեյֆաներոզոյան ծածկոցը։ Բյուրեղային հիմքը տեղ-տեղ ([[Անաբարի զանգված]], [[Ալդանի վահան]] են) մերկանում է Երկրի մակերևույթին, իսկ մնացած վայրերում ծածկված է10—12 կմ հաստության նստվածքներով, մասնատվել է առանձին բլոկների և իջելտարբեր խորություններ։ Սիբիրական Պլատֆորմ–ի հիմքըկազմված է արխեյի և պրոտերոզոյի [[բյուրեղային ապարներ]]ից ([[գնեյս]]ներ, [[թերթաքար]]եր, [[մարմար]]ներ են), նստվածքայինծածկոցը՝ վերին քեմբրիից մինչև [[անթրոպոգեն]]ի հասակի նստվածքներից, որոնցից լայնորեն տարածված են [[ռիֆե]]յի,[[քեմբրի]]ի և [[օրդովիկ]]ի բեկորային, [[կարբոն]]ատային և աղաբեր հաստվածքները։ Սիբիրական Պլատֆորմի սահմաններում են գտնվում [[Տունգուսկա]]յի [[կարբոն]]ի ու [[պերմ]]ի, [[Իրկուտսկ]]ի յուրայի ածխաբեր ավազանները։[[Տունգուսկա]]յի [[սինեկլիզ]]ի ծայրամասերում կան հիմքային հրային ապարներ՝ [[ւորապ]]ներ, որոնք առաջացնում են [[դայք]]եր,[[երակ]]ներ և [[ծածկոց]]ներ, ինչպես նաև [[կիմբեռլիտ]]ներ՝ իրենց ալմաստաբեր փողակներով։ Սիբիրական Պլատֆորմ-ի հիմքային ապարներին հարում են [[երկաթ]]ի, [[փայլար]]ի, [[պիեզոքվարց]]ի, [[ապատիտ]]ի, նստվածքային ծածկոցիապարներին՝ [[նավթ]]ի, այրվող և [[բիտում]]ինային [[թերթաքար]]երի, [[գազ]]ի, ածխի([[Լենա (գետ)|Լենայի]], [[Տունգուսկա]]յի, [[Իրկուտս]]կի [[ավազան]]ներ), [[քարաղ]]ի, [[գիպս]]ի, [[երկաթ]]ի, [[ֆոսֆորիտ]]ների, [[մանգան]]ի, [[ցրոնա]]յին ոսկու և այլ հանքավայրեր։ [[Տրապա]]յին ֆորմացիայի ապարների հետ կապված են [[մագնետիտ]]ի, [[նիկել]]ի, [[Պղինձ|պղնձի]], ազնիվ [[մետաղ]]ների, [[գրաֆիտ]]ի, իսլանդական սպաթի և [[ալմաստ]]ի հանքավայրերը։ |
||
{{ՀՍՀ|հատոր=10|էջ=357}} |
{{ՀՍՀ|հատոր=10|էջ=357}} |
||
11:53, 20 Հունիսի 2020-ի տարբերակ
Սիբիրական Պլատֆորմ Հյուսիսային Ասիայի կենտրոնական մասի հին (մինչռիֆեյան) խոշոր պլատֆորմ։ Սիբիրական Պլատֆորմ-ի կառուցվածքումառանձնացնում են արխեյպրոտերոզոյան ծալքավոր բյուրեղային հիմքը և նրավրա մեղմ տեղադրված ռիֆեյֆաներոզոյան ծածկոցը։ Բյուրեղային հիմքը տեղ-տեղ (Անաբարի զանգված, Ալդանի վահան են) մերկանում է Երկրի մակերևույթին, իսկ մնացած վայրերում ծածկված է10—12 կմ հաստության նստվածքներով, մասնատվել է առանձին բլոկների և իջելտարբեր խորություններ։ Սիբիրական Պլատֆորմ–ի հիմքըկազմված է արխեյի և պրոտերոզոյի բյուրեղային ապարներից (գնեյսներ, թերթաքարեր, մարմարներ են), նստվածքայինծածկոցը՝ վերին քեմբրիից մինչև անթրոպոգենի հասակի նստվածքներից, որոնցից լայնորեն տարածված են ռիֆեյի,քեմբրիի և օրդովիկի բեկորային, կարբոնատային և աղաբեր հաստվածքները։ Սիբիրական Պլատֆորմի սահմաններում են գտնվում Տունգուսկայի կարբոնի ու պերմի, Իրկուտսկի յուրայի ածխաբեր ավազանները։Տունգուսկայի սինեկլիզի ծայրամասերում կան հիմքային հրային ապարներ՝ ւորապներ, որոնք առաջացնում են դայքեր,երակներ և ծածկոցներ, ինչպես նաև կիմբեռլիտներ՝ իրենց ալմաստաբեր փողակներով։ Սիբիրական Պլատֆորմ-ի հիմքային ապարներին հարում են երկաթի, փայլարի, պիեզոքվարցի, ապատիտի, նստվածքային ծածկոցիապարներին՝ նավթի, այրվող և բիտումինային թերթաքարերի, գազի, ածխի(Լենայի, Տունգուսկայի, Իրկուտսկի ավազաններ), քարաղի, գիպսի, երկաթի, ֆոսֆորիտների, մանգանի, ցրոնային ոսկու և այլ հանքավայրեր։ Տրապային ֆորմացիայի ապարների հետ կապված են մագնետիտի, նիկելի, պղնձի, ազնիվ մետաղների, գրաֆիտի, իսլանդական սպաթի և ալմաստի հանքավայրերը։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 10, էջ 357)։ 
|