«Աշխարհամաս»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
Տող 36. Տող 36.
Օլիմպիական դրոշը սպիտակ կտավ է, որի կենտրոնում ասեղնագործված է հինգ միահյուսված օլիմպիական խորհրդանիշ: Խորհրդանիշը ստեղծվել է 1912 թվականին հույն [[Անգելո Բոլանկի]] կողմից, ներկայացվել է [[Միջազգային օլիմպիական կոմիտե|Միջազգային Օլիմպիական Կոմիտեի]] կոնգրեսում Փարիզում 1914 թվականին [[Պիեռ դը Կուբերտեն]]ի առաջարկությամբ: [[Օլիմպիական դրոշ|Օլիմպիական դրոշը]] իրենից ներկայացնում է սպիտակ կտավ, որի կենտրոնում տեղադրված է [[Օլիմպիական խորհրդանիշներ|Օլիմպիական խորհրդանիշը]]՝ 5 միահյուված օղակներ, որոնք տեղադրված են երկու շարքով (երեքը վերևում, իսկ երկուսը ներքևում)՝ կապույտ, սև, կարմիր, դեղին և կանաչ: Անտարկտիդա մայրցամաքը օղակի ձևով ներկայացված չէ։ Սակայն, ի տարբերություն տարածվածված տարբերակի, օղակներից յուրաքանչյուրը չի պատկանում որևէ կոնկրետ մայրցամաքի<ref>{{cite web|url=http://www.olympic.org/Documents/Reports/EN/en_report_1303.pdf|title=The Olympic symbols|publisher=[[Международный олимпийский комитет|МОК]]|accessdate=2014-02-08}}</ref>: Վեց գույն (կտավի սպիտակ ֆոնի հետ միասին) համակցված են, նրանք ներկայացնում են աշխարհի բոլոր երկրների ազգային գույներն առանց բացառության:
Օլիմպիական դրոշը սպիտակ կտավ է, որի կենտրոնում ասեղնագործված է հինգ միահյուսված օլիմպիական խորհրդանիշ: Խորհրդանիշը ստեղծվել է 1912 թվականին հույն [[Անգելո Բոլանկի]] կողմից, ներկայացվել է [[Միջազգային օլիմպիական կոմիտե|Միջազգային Օլիմպիական Կոմիտեի]] կոնգրեսում Փարիզում 1914 թվականին [[Պիեռ դը Կուբերտեն]]ի առաջարկությամբ: [[Օլիմպիական դրոշ|Օլիմպիական դրոշը]] իրենից ներկայացնում է սպիտակ կտավ, որի կենտրոնում տեղադրված է [[Օլիմպիական խորհրդանիշներ|Օլիմպիական խորհրդանիշը]]՝ 5 միահյուված օղակներ, որոնք տեղադրված են երկու շարքով (երեքը վերևում, իսկ երկուսը ներքևում)՝ կապույտ, սև, կարմիր, դեղին և կանաչ: Անտարկտիդա մայրցամաքը օղակի ձևով ներկայացված չէ։ Սակայն, ի տարբերություն տարածվածված տարբերակի, օղակներից յուրաքանչյուրը չի պատկանում որևէ կոնկրետ մայրցամաքի<ref>{{cite web|url=http://www.olympic.org/Documents/Reports/EN/en_report_1303.pdf|title=The Olympic symbols|publisher=[[Международный олимпийский комитет|МОК]]|accessdate=2014-02-08}}</ref>: Վեց գույն (կտավի սպիտակ ֆոնի հետ միասին) համակցված են, նրանք ներկայացնում են աշխարհի բոլոր երկրների ազգային գույներն առանց բացառության:
<ref>{{cite web|url=http://www.olympic.org/Documents/Reports/EN/en_report_1303.pdf|title=The Olympic symbols|publisher=[[Международный олимпийский комитет|МОК]]|accessdate=2014-02-08}}</ref>:
<ref>{{cite web|url=http://www.olympic.org/Documents/Reports/EN/en_report_1303.pdf|title=The Olympic symbols|publisher=[[Международный олимпийский комитет|МОК]]|accessdate=2014-02-08}}</ref>:

== Տես նաև ==
* [[Մայրցամաք]]

{{Տարածաշրջաններ}}

[[Կատեգորիա:Աշխարհամասեր|*]]
[[Կատեգորիա:Աշխարհագրական տերմիններ|աշխարհամասեր]]



== Աղբյուրներ ==
== Աղբյուրներ ==

11:00, 6 Մայիսի 2020-ի տարբերակ

Աշխարհամաս, ցամաքի տարածքներ, որոնք ընդգրկում են մայցամաքներն իրենց շրջապատող կղզիների հետ միասին[1][2][3][4][5][6][7]։

Աշխարհամասերը՝ Ավստրալիա և Օվկիանիա - մանուշակագույն
Ասիա - նարնջագույն
Ամերիկա - կանաչ
Անտարկտիդա - երկնագույն
Աֆրիկա - դեղին
Եվրոպա - կարմիր

Սովորաբար առանձնացվում են վեց աշխարհամասեր՝

Երբեմն առանձնահատուկ մաս առանձնացվում Օվկիանիան[1][2][4][7]։ Ավելի հազվադեպ, Ավստրալիա և Օվկիանիան Ավստրալիա մայրցամաքի հետ միասին դիտվում է որպես աշխարհի կրկնակիացած մաս[1] (Օվկիանիա[6]

Չպետք է շփոթել մայրցամաքների բաժանումը աշխարհամասերի բաժանման հետ, ինչպես նաև Հին աշխարհը ([[[Եվրասիա]]ն և Աֆրիկան), որը հայտնի էր մինչև Ամերիկայի բացահայտումը, և Նոր աշխարհը (Հյուսիսայի Ամերիկա և Հարավային Ամերիկա)[1][2][3][4][7]։ Ցամաքների բաժանումը աշխարհամասերի զարգացել է պատմականորեն։[2][3][4][7]։

Գոյություն ունի տարբերություն «մայրցամաք» և «աշխարհամաս» եզրույթների միջև։ Մայրցամաքների առանձնացումը կատարվում է այլ մայրցամաքներից ջրային տարածությունների անջատումով, իսկ աշխարհամասն ավելի պատմամշակութային հասկացություն է։ Աշխարհամասերը մայրցամաքներից բացի ընդգրկում են նաև իրենց շրջապատող կղզիները։ Աշխարհամասերի բաժանումը է պայմանական է։ Օրինակ՝ Եվրասիա մայրցամաքը բաժանվում է Ասիա և Եվրոպա աշխարհամասերի։ Ամերիկա աշխարհամասը ընդգրկում է երկու մարյցամաքներ՝ Հյուսիսային Ամերիկան և Հարավային Ամերիկան, իրենց հարակից կղզիների հետ միասին։ Ավստրալիա մայրցամաքի ափերը ողողող Խաղաղ օվկիանոսի կղզիների հետ միասին կոչվում է Ավստրալիա և Օվկիանիա աշխարհամաս։ Անդտարկտիդա մայրցամաքը հարակից կղզիների հետ միասին կազմում է Անտարկտիկա աշխարհամասը։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աշխարհամաս» հոդվածին։

Հին Աշխարհ և Նոր Աշխարհ

Աշխարհամասերի բաժանումը չպետք է շփոթել «Հին աշխարհ» և «Նոր աշխարհ» բաժանումների հետ, այսինքն, 1492 թվականից առաջ և դրանից հետո (բացի Ավստրալիա և Անտարկըիդա եվրոպացիներին հայտնի մայրցամաքների իմացությամբ։ Հին աշխարհ «հնագույն մարդկանց» հայտնի աշխարհի բոլոր երեք մասերը՝ Եվրոպան, Ասիան և Աֆրիկան, իսկ Նոր աշխարհը սկսեց կոչվել հարավային անդրատլանտյան մայրցամաքը, որը հայտնաբերեցին է պորտուգալացիները 1500 և 1501-1502 թվականներին։ Ենթադրվում է, որ տերմինը 1503 թվականին առաջարկել է Ամերիգո Վեսպուչիին[8], այնուամենայնիվ,այս կարծիքը վիճելի է: Մի շարք աղբյուրների համաձայն այն վերագրում են իտալա-իսպանացի պատմաբան Պետրո Մարտիրե դը’Անգերա[it]ին, ում նամակում արդեն իսկ կա Քրիստափոր Կոլումբոս[9] առաջին ճանապարհորդության մասին, հասցեագրված 1492 թվականի նոյեմբերի 1-ին, օգտագործելով լատինական նշումը «novi orbis»[10], ապա մեկ տարի անց մեկ այլ նամակով այն վերափոխվում է «orbis novus»[11], և 1516 թվականին, նա հրատարակում է մի հայտնի ստեղծագործություն, որի վերնագիրը «De orbe novo…» («В Новом свете…») էր, նկարագրելով բնիկների հետ եվրոպացիների առաջին շփումը բաց տարածությունում: 1524 թվականինին նույն տերմինը գործածեց իտալացի ծովագնաց Ջովանի դե Վերացանոն, արդեն Հյուսիսային Ամերիկայի ափեր նավարկության մասին պատմելու ժամանակ (ժամանակակից ԱՄՆ և Կանադա)[12]։ Ամեն դեպքում, Նոր Աշխարհ անվանումը սկսեց կիրառվել նաև ամբողջ հարավային մայրցամաքում, և 1541 թվականից ի վեր «Ամերիկա» անվան հետ միասին այն տարածվեց հյուսիսային մայրցամաքում ՝ նշանակելով աշխարհի չորրորդ աշխարհամասը Եվրոպայից, Ասիայից և Աֆրիկայից հետո:

Աշխարամասերը օլիմպիական օղակներում

Օլիմպիական հինգ օղակները խորհրդանշում են հինգ մայրցամաքներ: Օլիմպիական դրոշը սպիտակ կտավ է, որի կենտրոնում ասեղնագործված է հինգ միահյուսված օլիմպիական խորհրդանիշ: Խորհրդանիշը ստեղծվել է 1912 թվականին հույն Անգելո Բոլանկի կողմից, ներկայացվել է Միջազգային Օլիմպիական Կոմիտեի կոնգրեսում Փարիզում 1914 թվականին Պիեռ դը Կուբերտենի առաջարկությամբ: Օլիմպիական դրոշը իրենից ներկայացնում է սպիտակ կտավ, որի կենտրոնում տեղադրված է Օլիմպիական խորհրդանիշը՝ 5 միահյուված օղակներ, որոնք տեղադրված են երկու շարքով (երեքը վերևում, իսկ երկուսը ներքևում)՝ կապույտ, սև, կարմիր, դեղին և կանաչ: Անտարկտիդա մայրցամաքը օղակի ձևով ներկայացված չէ։ Սակայն, ի տարբերություն տարածվածված տարբերակի, օղակներից յուրաքանչյուրը չի պատկանում որևէ կոնկրետ մայրցամաքի[13]: Վեց գույն (կտավի սպիտակ ֆոնի հետ միասին) համակցված են, նրանք ներկայացնում են աշխարհի բոլոր երկրների ազգային գույներն առանց բացառության: [14]:

Տես նաև


Աղբյուրներ

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Части света // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Толковый военно-морской словарь. — 2010.
  3. 3,0 3,1 3,2 Энциклопедический словарь. — 2009.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Энциклопедический словарь «Естествознание».
  5. Словарь многих выражений. — 2014.
  6. 6,0 6,1 Словарь по географии. — 2015.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 Կաղապար:Из
  8. Новый Свет (южн. часть заатлантич. материка) // Никко — Отолиты. — М. : Советская энциклопедия, 1974. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров ; 1969—1978, т. 18).
  9. См։ O’Gorman, Edmundo «The Invention of America», 1961, стр. 84(անգլ.)
  10. См. de Madariaga, Salvador «Vida del muy magnífico señor Don Cristóbal Colón» (5-е изд.), Mexico: Editorial Hermes, 1952, на стр. 363: «„новый свет“, […] обозначение, которое Педро Мартир употребил первым»(իսպ.)
  11. См. Zerubavel, Eviatar «Terra Cognita: The Mental Discovery of America», 2003, стр. 72 — где цитируется по Thachohn B. «Christopher Columbus», 1903, том 1, стр. 62(անգլ.)
  12. См. «The Written Record of the Voyage of 1524 of Giovanni da Verrazzano as recorded in a letter to Francis I, King of France, July 8th, 1524» Արխիվացված 2006-09-08 Wayback Machine, адаптированный перевод Сюзанны Тарроу из Cellere Codex: Lawrence C. Wroth, ed., «The Voyages of Giovanni da Verrazzano, 1524—1528», Yale, 1970, стр. 133—143(անգլ.)
  13. «The Olympic symbols» (PDF). МОК. Վերցված է 2014-02-08-ին.
  14. «The Olympic symbols» (PDF). МОК. Վերցված է 2014-02-08-ին.