«Գերտրուդա Վոկեր»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
չ misc cosmetic changes |
||
Տող 1. | Տող 1. | ||
{{Տեղեկաքարտ Գիտնական}} |
{{Տեղեկաքարտ Գիտնական}} |
||
'''Գերտրուդա Վոկեր''' ({{Lang-de|Gertrud Woker}} {{ԱԾ}}),[[Շվեյցարիա|շվեյցարացի]] [[Պացիֆիզմ|խաղաղության]] ակտիվիստ, [[քիմիկոս]] և կանանց իրավունքների պաշտպան: |
'''Գերտրուդա Վոկեր''' ({{Lang-de|Gertrud Woker}} {{ԱԾ}}),[[Շվեյցարիա|շվեյցարացի]] [[Պացիֆիզմ|խաղաղության]] ակտիվիստ, [[քիմիկոս]] և կանանց իրավունքների պաշտպան: |
||
== Կենսագրություն == |
== Կենսագրություն == |
||
⚫ | Նա հին կաթոլիկ աստվածաբանության և պատմության պրոֆեսոր Ֆիլիպ Ուոլքերի դուստրն էր: [[1900]] թվականից Բեռնի համալսարանում սովորել է [[օրգանական քիմիա]], իսկ 1903 թվականին պաշտպանել է դոկտորական դիսերտացիան ՝ «3,4-դիօսիֆլավոնի սինթեզ» թեմայով: 1907 թվականին ստացել է բարձրագույն դպրոցում դասավանդելու իրավունք և դարձել առաջին կին-պրիվատ՝ գերմանալեզու բարձրագույն ուսումնական հաստատություններում քիմիայի դոցենտ: Պաշտոնն ստանձնելու կապակցությամբ Վոկերը դասախոսություն է կարդցել «<nowiki/>[[ |
||
⚫ | Նա հին կաթոլիկ աստվածաբանության և պատմության պրոֆեսոր Ֆիլիպ Ուոլքերի դուստրն էր: [[1900]] թվականից Բեռնի համալսարանում սովորել է [[օրգանական քիմիա]], իսկ 1903 թվականին պաշտպանել է դոկտորական դիսերտացիան ՝ «3,4-դիօսիֆլավոնի սինթեզ» թեմայով: 1907 թվականին ստացել է բարձրագույն դպրոցում դասավանդելու իրավունք և դարձել առաջին կին-պրիվատ՝ գերմանալեզու բարձրագույն ուսումնական հաստատություններում քիմիայի դոցենտ: Պաշտոնն ստանձնելու կապակցությամբ Վոկերը դասախոսություն է կարդցել «<nowiki/>[[կատալիզ]]ի հետազոտության խնդիրները» թեմայով, որը ուրվագծել է իր ապագա գիտական հետաքրքրությունների շրջանակը: |
||
⚫ | Առաջին [[Առաջին համաշխարհային պատերազմ|համաշխարհային պատերազմի]] բռնկումով նա միացել է հակապատերազմական շարժմանը, և նրա գործունեության հիմնական թեման քիմիական պատերազմի դեմ պայքարն էր: Թռուցիկներից սկսելով՝ հետագայում Վոկերը ավելի ու ավելի էր դիվերսիֆիկացնում այս բողոքի ձևերը: Բացի այդ, նա գործել է կանանց իրավունքների ոլորտում, մասնավորապես, պահանջելով, որ կանայք ունենան ընտրելու իրավունք: 1915 թվականին նա դարձել է կայուն խաղաղության կանանց միջազգային կոմիտեի համահիմնադիր, որը այնուհետև անվանվել է Խաղաղության և ազատության միջազգային կանանց լիգա (MZHLMS), ինչպես նաև հանդիսացել է MZHLMS շվեյցարական մասնաճյուղի հիմնադիրներից մեկը: |
||
⚫ | Առաջին [[Առաջին համաշխարհային պատերազմ|համաշխարհային պատերազմի]] բռնկումով նա միացել է հակապատերազմական շարժմանը, և նրա գործունեության հիմնական թեման քիմիական պատերազմի դեմ պայքարն էր: Թռուցիկներից սկսելով՝ հետագայում Վոկերը ավելի ու ավելի էր դիվերսիֆիկացնում այս բողոքի ձևերը: Բացի այդ, նա գործել է կանանց իրավունքների ոլորտում, մասնավորապես, պահանջելով, որ կանայք ունենան ընտրելու իրավունք: 1915 թվականին նա դարձել է կայուն խաղաղության կանանց միջազգային կոմիտեի համահիմնադիր, որը այնուհետև անվանվել է Խաղաղության և ազատության միջազգային կանանց լիգա (MZHLMS), ինչպես նաև հանդիսացել է MZHLMS շվեյցարական մասնաճյուղի հիմնադիրներից մեկը: |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
== Աշխատանքներ == |
== Աշխատանքներ == |
||
Տող 22. | Տող 24. | ||
* Die Katalyse. Allgemeiner Teil: 1910. |
* Die Katalyse. Allgemeiner Teil: 1910. |
||
* Die Katalyse. Spez. Teil 1: Anorganische Katalysatoren, 1916. |
* Die Katalyse. Spez. Teil 1: Anorganische Katalysatoren, 1916. |
||
* Die Katalyse. II. Teil: Biologische Katalysatoren, |
* Die Katalyse. II. Teil: Biologische Katalysatoren, 1924–1931. |
||
* Über Giftgase (Vortrag, gehalten beim Kongreß der I.F.F.F. in Washington, Mai 1924) |
* Über Giftgase (Vortrag, gehalten beim Kongreß der I.F.F.F. in Washington, Mai 1924) |
||
* Wissenschaft und wissenschaftlicher Krieg. — Zürich: Schweiz. Zentralstelle f. Friedensarbeit, 1925. |
* Wissenschaft und wissenschaftlicher Krieg. — Zürich: Schweiz. Zentralstelle f. Friedensarbeit, 1925. |
||
* Der kommende Giftgaskrieg. — Leipzig: Ernst Oldenburg Verlag, 1925. |
* Der kommende Giftgaskrieg. — Leipzig: Ernst Oldenburg Verlag, 1925. |
||
* Selbstbiografie. |
* Selbstbiografie. — Führende Frauen Europas. In sechzehn Selbstschilderungen. — München, 1928. |
||
* Giftgas und Tiere. — Zürich: Zentralstelle für Friedensarbeit. 1928. |
* Giftgas und Tiere. — Zürich: Zentralstelle für Friedensarbeit. 1928. |
||
* Hidigeigeis Ende. — Zürich: Zentralstelle für Friedensarbeit. 1929. |
* Hidigeigeis Ende. — Zürich: Zentralstelle für Friedensarbeit. 1929. |
||
Տող 41. | Տող 43. | ||
== Ծանոթագրություններ == |
== Ծանոթագրություններ == |
||
{{ծանցանկ}} |
{{ծանցանկ}} |
||
== Գրականություն == |
== Գրականություն == |
||
* Larsen, Majken. «Der Kampf der Frauen gegen die Hölle von Gift und Feuer». Die IFFF, Gertrud Woker und die Giftgasdiskussion in der Schweiz der Zwischenkriegszeit. — Lizentiatsarbeit, Universität Zürich, 1995. |
* Larsen, Majken. «Der Kampf der Frauen gegen die Hölle von Gift und Feuer». Die IFFF, Gertrud Woker und die Giftgasdiskussion in der Schweiz der Zwischenkriegszeit. — Lizentiatsarbeit, Universität Zürich, 1995. |
||
* Leitner, Gerit von. Wollen wir unsere Hände in Unschuld waschen? Gertrud Woker ( |
* Leitner, Gerit von. Wollen wir unsere Hände in Unschuld waschen? Gertrud Woker (1878–1968), Chemikerin & Internationale Frauenliga 1915–1968. — Berlin: Weidler, 1998. |
||
* Lexikon der Frau. — Zürich: Encyclios, |
* Lexikon der Frau. — Zürich: Encyclios, 1953–1954. — Bd. 2. — Sp. 1653 f. |
||
* Der Kampf um gleiche Rechte — Le combat pour les droits égaux. — Basel: Schwabe, 2009. |
* Der Kampf um gleiche Rechte — Le combat pour les droits égaux. — Basel: Schwabe, 2009. |
||
* Autobiographien von Frauen: Ein Lexikon. — Köln: Böhlau, 2010. — [[:ru:Special:BookSources/9783412205850|ISBN 978-3-412-20585-0]]. — S. 944. |
* Autobiographien von Frauen: Ein Lexikon. — Köln: Böhlau, 2010. — [[:ru:Special:BookSources/9783412205850|ISBN 978-3-412-20585-0]]. — S. 944. |
||
Տող 56. | Տող 59. | ||
[[Կատեգորիա:1878 ծնունդներ]] |
[[Կատեգորիա:1878 ծնունդներ]] |
||
[[Կատեգորիա:Դեկտեմբերի 16 ծնունդներ]] |
[[Կատեգորիա:Դեկտեմբերի 16 ծնունդներ]] |
||
{{Արտաքին հղումներ}} |
{{Արտաքին հղումներ}} |
13:26, 17 Ապրիլի 2020-ի տարբերակ
Գերտրուդա Վոկեր | |
---|---|
Ծնվել է | դեկտեմբերի 16, 1878[1] Բեռն, Շվեյցարիա[1] |
Մահացել է | սեպտեմբերի 13, 1968[2] (89 տարեկան) Marin-Epagnier, La Tène |
Քաղաքացիություն | Շվեյցարիա |
Մասնագիտություն | քիմիկոս |
Անդամակցություն | Խաղաղության և ազատության կանանց միջազգային միություն |
Հայր | Philipp Woker? |
Gertrud Woker Վիքիպահեստում |
Գերտրուդա Վոկեր (գերմ.՝ Gertrud Woker դեկտեմբերի 16, 1878[1], Բեռն, Շվեյցարիա[1] - սեպտեմբերի 13, 1968[2], Marin-Epagnier, La Tène),շվեյցարացի խաղաղության ակտիվիստ, քիմիկոս և կանանց իրավունքների պաշտպան:
Կենսագրություն
Նա հին կաթոլիկ աստվածաբանության և պատմության պրոֆեսոր Ֆիլիպ Ուոլքերի դուստրն էր: 1900 թվականից Բեռնի համալսարանում սովորել է օրգանական քիմիա, իսկ 1903 թվականին պաշտպանել է դոկտորական դիսերտացիան ՝ «3,4-դիօսիֆլավոնի սինթեզ» թեմայով: 1907 թվականին ստացել է բարձրագույն դպրոցում դասավանդելու իրավունք և դարձել առաջին կին-պրիվատ՝ գերմանալեզու բարձրագույն ուսումնական հաստատություններում քիմիայի դոցենտ: Պաշտոնն ստանձնելու կապակցությամբ Վոկերը դասախոսություն է կարդցել «կատալիզի հետազոտության խնդիրները» թեմայով, որը ուրվագծել է իր ապագա գիտական հետաքրքրությունների շրջանակը:
Առաջին համաշխարհային պատերազմի բռնկումով նա միացել է հակապատերազմական շարժմանը, և նրա գործունեության հիմնական թեման քիմիական պատերազմի դեմ պայքարն էր: Թռուցիկներից սկսելով՝ հետագայում Վոկերը ավելի ու ավելի էր դիվերսիֆիկացնում այս բողոքի ձևերը: Բացի այդ, նա գործել է կանանց իրավունքների ոլորտում, մասնավորապես, պահանջելով, որ կանայք ունենան ընտրելու իրավունք: 1915 թվականին նա դարձել է կայուն խաղաղության կանանց միջազգային կոմիտեի համահիմնադիր, որը այնուհետև անվանվել է Խաղաղության և ազատության միջազգային կանանց լիգա (MZHLMS), ինչպես նաև հանդիսացել է MZHLMS շվեյցարական մասնաճյուղի հիմնադիրներից մեկը:
Նա դարձել է կենսաքիմիայի առաջատարներից մեկը և 1933 թվականին իր նորարարական աշխատանքի համար ստացել է արտակարգ պրոֆեսորի կոչում՝ չնայած գիտական համայնքի կողմից պացիֆիստական քաղաքական գործունեությանը չհամաձայնելուն:
Նույն թվականին, Գերմանիայում, նացիստները այրել են նրա «Der kommende Gift- und Brandkrieg und seine» գիրքը Auswirkungen gegen derber der Zivilbevölkerung գիրքը:
Վոլկերը մասնակցում էր Կաթոլիկ եկեղեցու գործունեությանը և զբաղվում արվեստով:
1957 թվականից նա ղեկավարում էր MZHLMS շվեյցարական մասնաճյուղը:
Բերնում և Դյուսելդորֆում փողոցները կոչվում են Վոլկերի անունով:
Աշխատանքներ
- Skizzen. — Bern: Sturzenegger, 1902.
- Die Katalyse. Allgemeiner Teil: 1910.
- Die Katalyse. Spez. Teil 1: Anorganische Katalysatoren, 1916.
- Die Katalyse. II. Teil: Biologische Katalysatoren, 1924–1931.
- Über Giftgase (Vortrag, gehalten beim Kongreß der I.F.F.F. in Washington, Mai 1924)
- Wissenschaft und wissenschaftlicher Krieg. — Zürich: Schweiz. Zentralstelle f. Friedensarbeit, 1925.
- Der kommende Giftgaskrieg. — Leipzig: Ernst Oldenburg Verlag, 1925.
- Selbstbiografie. — Führende Frauen Europas. In sechzehn Selbstschilderungen. — München, 1928.
- Giftgas und Tiere. — Zürich: Zentralstelle für Friedensarbeit. 1928.
- Hidigeigeis Ende. — Zürich: Zentralstelle für Friedensarbeit. 1929.
- Der kommende Gift- und Brandkrieg und seine Auswirkungen gegenüber der Zivilbevölkerung. — Leipzig: Ernst Oldenburg Verlag, 1932.
- Bericht über biologischen Krieg. 1949.
- Massenvernichtungs-Waffen, 1952.
- An die Ewiggestrigen. — Zürich (Genossenschaftsdruck), um 1956.
- Die Chemie der natürlichen Alkaloide. — Stuttgart: F. Enke, 1956.
- Atomic Energy and alternative sources of power. — Genf: Women’s International League for Peace and Freedom, 1957.
- Atomaufrüstung auch in der Schweiz? — Zürich: Pazifistische Bücherstube, 1958.
- Rettet die Menschheit! Ansprache an dem am 6. Mai 1962 im «Hirschen» in Lörrach stattgefundenen Deutsch-Französisch-Schweizerischen Friedenstreffen, 1962.
- Wie steht es mit der Achtung vor dem menschlichen Leben?, 1963.
Ծանոթագրություններ
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Deutsche Nationalbibliothek Record #120255340 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Historische Lexikon der Schweiz, Dictionnaire historique de la Suisse, Dizionario storico della Svizzera (գերմ.) — Bern: 1998.
Գրականություն
- Larsen, Majken. «Der Kampf der Frauen gegen die Hölle von Gift und Feuer». Die IFFF, Gertrud Woker und die Giftgasdiskussion in der Schweiz der Zwischenkriegszeit. — Lizentiatsarbeit, Universität Zürich, 1995.
- Leitner, Gerit von. Wollen wir unsere Hände in Unschuld waschen? Gertrud Woker (1878–1968), Chemikerin & Internationale Frauenliga 1915–1968. — Berlin: Weidler, 1998.
- Lexikon der Frau. — Zürich: Encyclios, 1953–1954. — Bd. 2. — Sp. 1653 f.
- Der Kampf um gleiche Rechte — Le combat pour les droits égaux. — Basel: Schwabe, 2009.
- Autobiographien von Frauen: Ein Lexikon. — Köln: Böhlau, 2010. — ISBN 978-3-412-20585-0. — S. 944.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գերտրուդա Վոկեր» հոդվածին։ |
|