«Ռաստաֆարական շարժում»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

19:42, 3 Մարտի 2012-ի տարբերակ

Ռաստաֆարական շարժում
Գլխավոր վարդապետությունները
Ջահ ·Աֆրոկենտարիզմ ·իտալ ·Սիոն ·Կանեփի օգտագործում
Առանցքային ներկայացուցիչներ
Հայլե Սլասսիե I ·Հիսուս ·Մենեն Ասֆո ·Մարկուս Գարվի
Հիմնական գրությունները
Աստվածաշունչ ·Քեբրա Նագաստ ·The Promise Key · Սուրբ Պիբի ·Իմ կյանքը և Եթովպիայի առաջընթացը ·
Ճյուղեր և տոնակատարություններ
Ռաստաֆարիի առանձնատները ·Ռաստաֆարական շարժումը Միացյալ նահանգներում ·Շաշամանե ·Grounation Day ·Reasoning
Նշմարելի անձինք
Լեոնարդ Հաուել ·Ջոզեֆ Հիբերթ ·Մորթիմեր Պլանո ·Վեռնոն Քարինգթոն ·Չարլզ Էդվարդս ·Բոբ Մառլի ·Փիթեր Թոշ
Տես Նաև:
Դռեդլոկ ·Ռեգգի · Այս կաղապարը․ դիտել քննարկել խմբագրել

Ռաստաֆարական Կրոնը կամ ռաստան քրիստոնեության նոր ձևավորված ճյուղ է, որը սկիզբ է առել Ճամայկայում` 1930-ականներին, ինչն էլ իր հերթին առաջ է բերում 60-ականներին ռեգգի երաժշտական ոճի առաջացմանը և զարգամանը: Ռաստաֆարական կրոնի կողմնակիցներին կոչում են ռաստամաններ: Վերջիններից շատերը երկրպագում են Հայլե Սլասսիե I-ին, ով Եթովպիայի ինքնակալն էր 1930-1974թթ.` համարելով նրան Աստծո մարմնավորումը երկրի վրա, Քրիստոսի երկրորդ գալուստը կամ էլ Քրիստոսի ռեինկարնացիան: Կրոնի հետևորդների մյուս մասն էլ Սլասսիեին համարում էր պարզապես Աստծո կողմից ընտրված երկրային թագավոր:

Ռաստաֆարական կրոնն իր մեջ ընդգրկում է այնպիսի բաղադրիչներ, ինչպիսիք են կանեփի ծիսական օգտագործումը և արևմտյան հասարակության բարքերի մերժումը, որը անվանվում է Բաբելոն (Աստվածաշնչում նկարագրվող խառնաշփոթային Բաբելոն քաղաքի անունով): Այն Աֆրիկան (ինչպես նաև` Սիոն լեռը) համարում է համայն մարդկության սկզբնային ծննդավայր:

«Ռաստաֆարի» անվանումը ծագել է «Ռաս Տաֆարի» անունից, որը Սլասսիեի կեղծանունն էր մինչև թագադրվելը: Վերջինիս ռաստամանները անվանում են նաև «Ջա աստված»:

1997 թ.-ի տվյալներով աշխարհում կա մոտ 1 000 000 ռաստաման: Կրոնը բավականին հաջողությամբ տարածվել է աշխարհով մեկ շնորհիվ ռեգգի երաժշտության, որի կարակառուն դեմքերից է Բոբ Մառլին:
Լինել ռաստաման նշանակում է չօգտագործել ալկոհոլ, չկտրել մազերը, ծիսականորեն ծխել կանեփ, անխտիր կերպով մասնակցել ռաստաֆարական պահքի տոնին և պաս պահել: Ընդհանուր առմամբ հետևորդների զգալի մաս գտնում է, որ իրենց կրոնը պարզապես կրոն չէ, այլ նաև ապրելակերպ է:

Ռաստամանական աշխարհայացքը

Աստված

Ռաստաֆարականները մոնոթեիստ են, ուստի երկրպագում են միայն մի աստծո, ում կոչում են Ջա:Ջան դիտարկվում է որպես սուրբ երրորդության բաղկացուցիչ մաս (Հայր, Որդի և Սուրբ հոգի):Ռաստաների խոսքերով` Ջա Աստվածը Սուրբ հոգու կերպարանքով մտնում է բոլոր մարդկանց մեջ: Այս պարագայում նրանք օգտագործում են «ես և ես» տերմինը` նկատի ունենալով` «մենք»: Ասպես նրանք ավելի են շեշտում մարդկանց` հավասար իրավունքներ ունենալը:
Ռաստամանները ընդունում են քրիստոնեական ուսմունքն այն մասին, որ Աստված իրեն է կերպարանավորել Հիսուս Քրիստոսի մեջ` որպեսզի հասցնի խոսքն համայն մարդկությանը:Սակայն այդ ամենը քայքայվում է Բաբելոնի պատճառով:
Գտնելով, որ «Հիսուս» անվան անգլերեն արտասանությունը (/ˈdʒiːzəs/, «Ջի'զըս) հնչում է անմաքուր և ոչ հաճելի` ռաստամանները գերադասում են այն փոխարինել եբրայերեն(«Յեշու) և ամհարերեն(«Իյեսուս) արտասանություններով:

Սուրբ երրորդություն

Սուրբ երրորդության հետ կապված ռաստայական ուսմունքների մեջ ամենակարևորներից մեկն է «Հայլե Սլասսիե» անվան արտահայտչականության շեշտումը, քանզի հին եթովպեերենով այն նշանակում է «Երրորդության ուժ»:

Հայլե Սլասսիե

Հայլե Սլասսիե I-ը (1892 –1975թթ.) Եթովպիայի կայսրն էր 1930-1974թթ.-ին: Ռաստամանների կարծիքով նա հարություն առած Քրիստոսի ցուցաբերումն էր և հետևապես` Ջայի մարմնավորումը երկիր մոլորակի վրա: Նրանք նաև պնդում են, որ Սլասսիեն արդարացիորեն կառաջնորդի իրենց դեպի կատարյալ աշխարհի կառուցմանը, որը կկոչվի «Սիոն»` Իսրայելի տարածքում գտնվող համանուն սուրբ լեռան անունով: Սիոնը ռաստաների համար կդառնա վերջնական դրախտը: Սիոնի մայրաքաղաքը պիտի լինի Նոր Երուսաղեմը (Եթովպիայի Լալիբելա սրբազան քաղաքը):

1975թ.-ին հայտարարվում է Սլասսիեի մահվան մասին, սակայն ռաստամանները գտնում էին, որ դա խաբեություն էր, և որ Աստված չի կարող մահանալ: Նրանք նաև պնդում են, որ կայսրը մուտք է գործել մենաստան և դեռ կվերադառնա հաղթահարելու բոլոր չար ուժերին և վերականգնելու իր արաչագործական գործունեությունը: Այսօր մի շարք ռաստաֆարականներ վերոնշյալ իրավիճակին մոտենում են որպես աստվածաշնչյան մարգարեություններից մեկի մասնակի իրականացում:

Ռաստաների համար Սլասսիեն մնացել և մնում է Աստված և թագավոր: Ննվազագույնը նա մարդ է, ով համաշխարհային մամուլի և գերտերությունների առաջ ներկայացրել է սևամորթների իրավունքները: Օրինակ` 1936թ.-ին Սլասսիեն Ազգերի լիգայում մասնակցություն ունեցավ որպես ամբողջ Աֆրիկայի մասշտաբով միակ սևամորթ և անկախ միապետ: Հենց սկզբից ռաստաները որոշում են, որ պետք է լինեն հավատարիմ ինքնակալին և եթովպական դրոշին, որը խորհրդանաշում էր Սողոմոնյան դինաստիան` ի հակասություն կոմունիստական ճամբարի:

Հիսուս

Ռաստաֆարական շարժումը առաքելական եկեղուցու նման ընդունում է Քրիստոսի միայն աստվածային բնույթը, իսկ աշխարհիկ արևմտյան հասարակությանը վերաբերվում որպես Հիսուսի ուսմունքների համար վնասակար և ավերիչ ազդեցություն ունեցող երևույթ (պատկերավոր կերպով այն անվանելով «Բաբելոն»):Այդ պատճառով էլ նրանք հավատացած են, որ դա պատկերված է Հովհաննես Մկրտչի «Հայտնության գրքում», և Հիսուսը կվերադառնա նոր անվամբ:Այդ անունը գրված կլինի իր 144 000 ամենահավատարիմ ծառաների ճակատներին:Սլասսիեի թագադրմամբ որպես արքայից արքա(նոյեմբերի 2, 1930թ.)` ռաստաները կարծում են որ այն փրկիչ-մեսիան, ում դեռ սպասում են հրեաները, արդեն իջել է երկրի վրա:
Ռաստաներն ասում են որ, Հիսուսը սևամորթ է, այնինչ արևմտյան հասարակությունը (Բաբելոն) դարեր շարունակ Աստծո որդուն պատկերել է որպես սպիտակամորթ:

Սիոն և Բաբելոն

Ռաստամանները հայտարարում են, որ Սիոնն է լինելու այն երկիրը, ուր նրանց բնակեցնելու է Ջան:Որպեսզի հասնեն դրան` նրանք պետք է կտրականապես մերժեն ժամանակակից արևմտյան հասարակության բարքերը, որը կոչում են «Բաբելոն»:Համարվում է, որ աստվածաշնչյան թագավոր Նիմրոդի կառավարման տարիներից սկսած «Բաբելոն»-ը ապստամբության մեջ է մտել մոլորակի արդարացի կառավարիչ Ջայի դեմ:

Դրախտը

Շատ ռաստաֆարականներ անմահության գաղափարի կրողներ են և հավատացած են, որ քիչ թվով ընտրյալների վիճակված կլինի հավերժ ապրելու երկրի վրա, այսինքն` հոգին չի լքի մարմինը:Այս գործընթացը ռաստամանական դիալեկտով կոչվում է «Կյանքի հավիտենականություն»( "Life Everliving"):

Աֆրոկենտարիզմ

Աֆրոկենտարիզմը ռաստամանական մշակույթի առանցքային վարդապետություններից է, ըստ որի` Աֆրիկան, ավելի կոնկրետ` Եթովպիան պիտի լինի այն վայրը, որտեղ պետք է հիմնվի Ջայի խոստացած սիոնյան դրախտը:Ռաստաֆարին գտնում է, որ «Բաբելոնյան» հասարակության մեջ միշտ էլ գերակշռել են սպիտակամորթերը, ովքեր աֆրիկայան ժողովրդի դեմ կատարել են այնպիսի չարագործություններ, ինչպիսին է ստրուկների ատլանտյան առուծախը:Սակայն դա դեռ չի նշանակում, որ սպիտակամորթերը չեն կարող լինել ռաստաման, քանի որ ռաստան բոլորի համար է:

Ռաստաֆարական կրոնը զարգացել է աֆրիկյան արմատներ ունեցող այն աղքատ ջամայկացիների շրջանում, ովքեր ճնշված էին իրենց զգում և գտնում էին, որ հասարակությունն անտարբեր է իրենց ցավերի ու վշտերի նկատմամբ:

Կրոնական տոներ

Ռաստաֆարական կրոնում կան հետևյալ ոչ շարժական տոները.

Հունվարի 7 – Եթովպիական ուղղափառ Սուրբ ծնունդ
Մարտի 25 – Էմպրես Մենենի ծնունդը
Ապրիլի 21 – Հայլե Սլասիյեի Ճամայկա կատարած այցելության տարելիցը (Grounation Day)
Մայիսի 25 – Աֆրիկայի ազատագրության օրը
Հուլիսի 23 – Կայսր Հայլե Սլասիյեի ծնունդը
Օգոստոսի 17 – Մարկուս Գարվիի ծնունդը
Սեպտեմբերի 11 – Եթովպական Նոր տարի
Նոյեմբերի 2 – Հայլե Սլասիյեի թագադրության օրը

Սա քրիստոնեության մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։

@@ Տող 47. / Տող 47. @@
 === Հայլե Սլասսիե ===
 [[File:Addis Ababa-8e00855u.jpg|thumb|300px|right|Եթովպական կայսր [[Հայլե Սլասսիե I]]-ը, ում ռաստամանները համարում էին [[Քրիստոս]]ի մարմնավորումն երկրի վրա]]
-[[Հայլե Սլասսիե I]]-ը([[1892]]–[[1975]]թթ.) [[Եթովպիա]]յի կայսրն էր [[1930]]-[[1974]]թթ.-ին: Ռաստամանների կարծիքով նա հարություն առած Քրիստոսի ցուցաբերումն էր և հետևապես` Ջայի մարմնավորումը երկիր մոլորակի վրա: Նրանք նաև պնդում են, որ Սլասսիեն արդարացիորեն կառաջնորդի իրենց դեպի կատարյալ աշխարհի կառուցմանը, որը կկոչվի «[[Սիոն]]»` [[Իսրայել]]ի տարածքում գտնվող համանուն սուրբ լեռան անունով: Սիոնը ռաստաների համար կդառնա վերջնական դրախտը: Սիոնի մայրաքաղաքը պիտի լինի [[Նոր Երուսաղեմ]]ը ([[Եթովպիա]]յի [[Լալիբելա]] սրբազան քաղաքը):
+[[Հայլե Սլասսիե I]]-ը ([[1892]]–[[1975]]թթ.) [[Եթովպիա]]յի կայսրն էր [[1930]]-[[1974]]թթ.-ին: Ռաստամանների կարծիքով նա հարություն առած Քրիստոսի ցուցաբերումն էր և հետևապես` Ջայի մարմնավորումը երկիր մոլորակի վրա: Նրանք նաև պնդում են, որ Սլասսիեն արդարացիորեն կառաջնորդի իրենց դեպի կատարյալ աշխարհի կառուցմանը, որը կկոչվի «[[Սիոն]]»` [[Իսրայել]]ի տարածքում գտնվող համանուն սուրբ լեռան անունով: Սիոնը ռաստաների համար կդառնա վերջնական դրախտը: Սիոնի մայրաքաղաքը պիտի լինի [[Նոր Երուսաղեմ]]ը ([[Եթովպիա]]յի [[Լալիբելա]] սրբազան քաղաքը):
 [[1975]]թ.-ին հայտարարվում է Սլասսիեի մահվան մասին, սակայն ռաստամանները գտնում էին, որ դա խաբեություն էր, և որ [[Աստված]] չի կարող մահանալ: Նրանք նաև պնդում են, որ կայսրը մուտք է գործել մենաստան և դեռ կվերադառնա հաղթահարելու բոլոր չար ուժերին և վերականգնելու իր արաչագործական գործունեությունը: Այսօր մի շարք ռաստաֆարականներ վերոնշյալ իրավիճակին մոտենում են որպես [[Աստվածաշունչ|աստվածաշնչյան]] մարգարեություններից մեկի մասնակի իրականացում: