«Պարոն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ Բոտ: կոսմետիկ փոփոխություններ |
No edit summary |
||
| Տող 1. | Տող 1. | ||
'''Պարոն''', [[հայերեն]]ի [[Հարգալից դիմելաձևերը հայերենում|հարգալից դիմելաձևի համակարգում]] ընդունված բառ<ref name="Սարգսյան37" /><ref name="Աղայան">Էդուարդ Բագրատի Աղայան, [http://www.nayiri.com/imagedDictionaryBrowser.jsp?dictionaryId=24&dt=HY_HY&query=%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B8%D5%B6&forceIndex=yes Արդի հայերենի բացատրական բառարան], «Հայաստան» հրատարակչություն, Երևան, 1976։</ref>, որը կրում է «հարգարժան այր» իմաստը{{փաստ}}: |
'''Պարոն''', [[հայերեն]]ի [[Հարգալից դիմելաձևերը հայերենում|հարգալից դիմելաձևի համակարգում]] ընդունված բառ<ref name="Սարգսյան37" /><ref name="Աղայան">Էդուարդ Բագրատի Աղայան, [http://www.nayiri.com/imagedDictionaryBrowser.jsp?dictionaryId=24&dt=HY_HY&query=%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B8%D5%B6&forceIndex=yes Արդի հայերենի բացատրական բառարան], «Հայաստան» հրատարակչություն, Երևան, 1976։</ref>, որը կրում է «հարգարժան այր» իմաստը{{փաստ}}: Տղամարդու պատվավոր անվանում, որն ունի երկու իմաստ՝ կոչում և դիմելաձև<ref name="Казарян" /><ref name="Ачарян" />։ |
||
== Ծագում == |
== Ծագում == |
||
Հայերենում «պարոն» բառը առաջին անգամ գործածվել է Կիլիկյան Հայաստանում, ունենալով «իշխան, մեծավոր» իմաստը: Բառը առաջացել է ֆրանսերեն «բարոն»<ref name="Ջահուկյան">Գևորգ Ջահուկյան, [http://www.nayiri.com/imagedDictionaryBrowser.jsp?dictionaryId=51&dt=HY_HY&query=%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B8%D5%B6&forceIndex=yes Հայերեն ստուգաբանական բառարան], «Ասողիկ» հրատարակչություն, Երևան, 2010։</ref><ref name="Աճառյան">Հրաչեայ Աճառեան, [http://www.nayiri.com/imagedDictionaryBrowser.jsp?dictionaryId=7&dt=HY_HY&pageNumber=2095 Հայերէն արմատական բառարան], Երևան, 1926։</ref> ({{lang-fr|Baron}}, թարգ.՝ ''«իշխանավոր»'') բառից, որն էլ իր հերթին ծագում է գերմաներեն ''baro'' «ազատ մարդ» նշանակությունից<ref name="Աճառյան" />: Կիլիկյան Հայաստանում օգտագործվել է որպես ազնվական կալվածատիրոջ տիտղոս (բարոն)<ref name="Աղայան" />: Հետագայում արևմտահայերը գրել են «պարոն» և կարդացել «բարոն»: Ժամանակակից արևելահայերենում գրվում և կարդացվում է «պարոն»<ref name=Սարգսյան37>{{Գիրք:Վաչագան Սարգսյան:Հայերենը ափի մեջ}}</ref>: |
Հայերենում «պարոն» բառը առաջին անգամ գործածվել է Կիլիկյան Հայաստանում, ունենալով «իշխան, մեծավոր» իմաստը: Բառը առաջացել է ֆրանսերեն «բարոն»<ref name="Ջահուկյան">Գևորգ Ջահուկյան, [http://www.nayiri.com/imagedDictionaryBrowser.jsp?dictionaryId=51&dt=HY_HY&query=%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B8%D5%B6&forceIndex=yes Հայերեն ստուգաբանական բառարան], «Ասողիկ» հրատարակչություն, Երևան, 2010։</ref><ref name="Աճառյան">Հրաչեայ Աճառեան, [http://www.nayiri.com/imagedDictionaryBrowser.jsp?dictionaryId=7&dt=HY_HY&pageNumber=2095 Հայերէն արմատական բառարան], Երևան, 1926։</ref> ({{lang-fr|Baron}}, թարգ.՝ ''«իշխանավոր»'') բառից, որն էլ իր հերթին ծագում է գերմաներեն ''baro'' «ազատ մարդ» նշանակությունից<ref name="Աճառյան" />: Կիլիկյան Հայաստանում օգտագործվել է որպես ազնվական կալվածատիրոջ տիտղոս (բարոն)<ref name="Աղայան" />: Հետագայում արևմտահայերը գրել են «պարոն» և կարդացել «բարոն»: Ժամանակակից արևելահայերենում գրվում և կարդացվում է «պարոն»<ref name=Սարգսյան37>{{Գիրք:Վաչագան Սարգսյան:Հայերենը ափի մեջ}}</ref>: |
||
== Տիտղոս == |
|||
Եզրույթը լայն տարածում է ստացել [[Կիլիկիայի հայկական թագավորություն|Կիլիկիայի հայկական թագավորությունում]]։ Այն փոխառվել է հին ֆրանսերենից (''baron'')։ Նշանակել է հողամասի ազնվական-սեփականատեր<ref name="Ачарян">{{книга |
|||
|автор = Рачья Ачарян |
|||
|заглавие = Этимологический словарь армянского языка |
|||
|оригинал = |
|||
|ответственный = |
|||
|издание = 2-е издание |
|||
|место = Ереван |
|||
|ссылка = http://www.nayiri.com/imagedDictionaryBrowser.jsp?dictionaryId=7&query=%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B8%D5%B6 |
|||
|издательство = |
|||
|год = |
|||
|страницы = {{{1|65–66}}} |
|||
|страниц = |
|||
|тираж = |
|||
|isbn = |
|||
}}</ref>։ |
|||
== Դիմելաձև == |
|||
Հայաստանում պարոնը տղամարդուն քաղաքավարի դիմելու ձև է։ Սովորաբար այսպես դիմում են պետին կամ կոչումով ավագին, ինչպես նաև այն դեպքում, երբ զրուցակցի անունը հայտնի չէ։ Կնոջը համապատասխան դիմելու ձևն է՝ տիկին ({{lang-ru|тикин}})<ref name="Казарян">{{книга |
|||
|автор = Рубен Казарян, Генрик Аветисян |
|||
|заглавие = Словарь среднеармянского языка |
|||
|оригинал = |
|||
|ответственный = |
|||
|издание = 2-е издание |
|||
|место = Ереван |
|||
|ссылка = http://www.nayiri.com/imagedDictionaryBrowser.jsp?dictionaryId=56&pageNumber=649 |
|||
|издательство = |
|||
|год = |
|||
|страницы = {{{1|648-649}}} |
|||
|страниц = |
|||
|тираж = |
|||
|isbn = |
|||
}}</ref>։ |
|||
== Տես նաև == |
== Տես նաև == |
||
* [[Հայերենի հարգալից դիմելաձևեր]] |
* [[Հայերենի հարգալից դիմելաձևեր]] |
||
* [[Բարոն]] |
* [[Բարոն]] |
||
* [[Բերդատեր պարոն]] |
|||
== Ծանոթագրություններ == |
== Ծանոթագրություններ == |
||
13:15, 7 փետրվարի 2020-ի տարբերակ
Պարոն, հայերենի հարգալից դիմելաձևի համակարգում ընդունված բառ[1][2], որը կրում է «հարգարժան այր» իմաստը[փա՞ստ]: Տղամարդու պատվավոր անվանում, որն ունի երկու իմաստ՝ կոչում և դիմելաձև[3][4]։
Ծագում
Հայերենում «պարոն» բառը առաջին անգամ գործածվել է Կիլիկյան Հայաստանում, ունենալով «իշխան, մեծավոր» իմաստը: Բառը առաջացել է ֆրանսերեն «բարոն»[5][6] (ֆր.՝ Baron, թարգ.՝ «իշխանավոր») բառից, որն էլ իր հերթին ծագում է գերմաներեն baro «ազատ մարդ» նշանակությունից[6]: Կիլիկյան Հայաստանում օգտագործվել է որպես ազնվական կալվածատիրոջ տիտղոս (բարոն)[2]: Հետագայում արևմտահայերը գրել են «պարոն» և կարդացել «բարոն»: Ժամանակակից արևելահայերենում գրվում և կարդացվում է «պարոն»[1]:
Տիտղոս
Եզրույթը լայն տարածում է ստացել Կիլիկիայի հայկական թագավորությունում։ Այն փոխառվել է հին ֆրանսերենից (baron)։ Նշանակել է հողամասի ազնվական-սեփականատեր[4]։
Դիմելաձև
Հայաստանում պարոնը տղամարդուն քաղաքավարի դիմելու ձև է։ Սովորաբար այսպես դիմում են պետին կամ կոչումով ավագին, ինչպես նաև այն դեպքում, երբ զրուցակցի անունը հայտնի չէ։ Կնոջը համապատասխան դիմելու ձևն է՝ տիկին (ռուս.՝ тикин)[3]։
Տես նաև
Ծանոթագրություններ
- ↑ 1,0 1,1 Վաչագան Սարգսյան, Հայերենը ափի մեջ, Երևան, «9-րդ հրաշալիք», 2005։
- ↑ 2,0 2,1 Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, «Հայաստան» հրատարակչություն, Երևան, 1976։
- ↑ 3,0 3,1 Рубен Казарян, Генрик Аветисян Словарь среднеармянского языка. — 2-е издание. — Ереван. — С. 648-649.
- ↑ 4,0 4,1 Рачья Ачарян Этимологический словарь армянского языка. — 2-е издание. — Ереван. — С. 65–66.
- ↑ Գևորգ Ջահուկյան, Հայերեն ստուգաբանական բառարան, «Ասողիկ» հրատարակչություն, Երևան, 2010։
- ↑ 6,0 6,1 Հրաչեայ Աճառեան, Հայերէն արմատական բառարան, Երևան, 1926։
| ||||||||||||||||