«Կինիկներ»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
No edit summary |
||
| Տող 1. | Տող 1. | ||
[[Պատկեր:Sanzio 01 cropped.png|400px|մինի|աջից|Կինիկներ]] |
[[Պատկեր:Sanzio 01 cropped.png|400px|մինի|աջից|Կինիկներ]] |
||
'''Կինիկներ''' ({{lang-el|''κυυικός, Κυνόσαργες''}}՝ [[Կինոսարգես]]՝ բլուր [[Աթենք]]ում), ցինիկներ ({{Lang-lat|''cynici''}}), [[Հին Հունաստան]]ում գործած սոկրատեսյան փիլիսոփայական ամենանշանակալից դպրոցներց մեկը, որի հիմնադիրը համարվում է [[Սոկրատես|Սոկրատե]]սի աշակերտ [[Անտիսթենես]]ը <ref>[http://iph.ras.ru/elib/EM7_5.html#_edn6 Электронная библиотека<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref>, իսկ ամենավառ ներկայացուցիչը՝ [[Դիոգենես |
'''Կինիկներ''' ({{lang-el|''κυυικός, Κυνόσαργες''}}՝ [[Կինոսարգես]]՝ բլուր [[Աթենք]]ում), ցինիկներ ({{Lang-lat|''cynici''}}), [[Հին Հունաստան]]ում գործած սոկրատեսյան փիլիսոփայական ամենանշանակալից դպրոցներց մեկը, որի հիմնադիրը համարվում է [[Սոկրատես|Սոկրատե]]սի աշակերտ [[Անտիսթենես]]ը <ref>[http://iph.ras.ru/elib/EM7_5.html#_edn6 Электронная библиотека<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref>, իսկ ամենավառ ներկայացուցիչը՝ [[Դիոգենես Սինոպացի]]ն։ |
||
== Գաղափարախոսություն == |
== Գաղափարախոսություն == |
||
Անտիկ [[պոլիս]]ների ճգնաժամի պայմաններում կինիկները ([[Անտիսթենես]], [[Դիոգենես Սինոպացի]], [[Կրատես]]) արտահայտել են ազատ [[հույներ]]ի աղքատ դասերի գաղափարախոսությունը։ Առավել հայտնի են նրանց բարոյական ըմբռնումները։ Կինիկները ձգտել են ծայրահեղ պարզեցված ապրելակերպի մշակման, որի սկզբունքները գործնականում կիրառել են իրենց կյանքում։ Մարդու էությունն ու երջանկությունը գտել են սոցիալական շրջապատից դուրս, անհատի բարոյական ինքնուրույնության մեջ, այս պատճառով կոչ են արել ասկետիզմ և կոսմոպոլիտիզմ, վերադարձ դեպի [[բնություն]], ժխտել են [[կրոն]]ը, [[բարոյականություն]]ը, [[իրավունք]]ը և ընդհանրապես [[քաղաքակրթություն]]ն ու նրա նշանակությունը մարդու կյանքում, լավագույն են համարել մարդու ծայրահեղ թշվառ, նույնիսկ նվաստացուցիչ վիճակը։ Սոցիալ-բարոյական ըմբռնումների և հասարակական նորմերի նկատմամբ նրանց անտարբերության արտահայտություն են տակառում [[Դիոգենես]]ի բնակվելու և [[Կրատես]]ի՝ ուղղակի հրապարակում ամուսնանալու ավանդությունները։ Իմացաբանության մեջ կինիկները հարել են [[սոփեստներ]]ի սենսուալիզմին։ |
Անտիկ [[պոլիս]]ների ճգնաժամի պայմաններում կինիկները ([[Անտիսթենես]], [[Դիոգենես Սինոպացի]], [[Կրատես]]) արտահայտել են ազատ [[հույներ]]ի աղքատ դասերի գաղափարախոսությունը։ Առավել հայտնի են նրանց բարոյական ըմբռնումները։ Կինիկները ձգտել են ծայրահեղ պարզեցված ապրելակերպի մշակման, որի սկզբունքները գործնականում կիրառել են իրենց կյանքում։ Մարդու էությունն ու երջանկությունը գտել են սոցիալական շրջապատից դուրս, անհատի բարոյական ինքնուրույնության մեջ, այս պատճառով կոչ են արել ասկետիզմ և կոսմոպոլիտիզմ, վերադարձ դեպի [[բնություն]], ժխտել են [[կրոն]]ը, [[բարոյականություն]]ը, [[իրավունք]]ը և ընդհանրապես [[քաղաքակրթություն]]ն ու նրա նշանակությունը մարդու կյանքում, լավագույն են համարել մարդու ծայրահեղ թշվառ, նույնիսկ նվաստացուցիչ վիճակը։ Սոցիալ-բարոյական ըմբռնումների և հասարակական նորմերի նկատմամբ նրանց անտարբերության արտահայտություն են տակառում [[Դիոգենես]]ի բնակվելու և [[Կրատես]]ի՝ ուղղակի հրապարակում ամուսնանալու ավանդությունները։ Իմացաբանության մեջ կինիկները հարել են [[սոփեստներ]]ի սենսուալիզմին։ |
||
| Տող 9. | Տող 9. | ||
== Հայտնի կինիկներ == |
== Հայտնի կինիկներ == |
||
* [[Անտիսթենես]] |
* [[Անտիսթենես]] |
||
* [[Դիոգենես]] |
* [[Դիոգենես Սինոպացի]] |
||
* [[Հիպարխիյա]] |
* [[Հիպարխիյա]] |
||
* [[Կերկիդ]] |
* [[Կերկիդ]] |
||
06:12, 26 հունվարի 2020-ի տարբերակ
Կինիկներ (հուն․՝ κυυικός, Κυνόσαργες՝ Կինոսարգես՝ բլուր Աթենքում), ցինիկներ (լատին․՝ cynici), Հին Հունաստանում գործած սոկրատեսյան փիլիսոփայական ամենանշանակալից դպրոցներց մեկը, որի հիմնադիրը համարվում է Սոկրատեսի աշակերտ Անտիսթենեսը [1], իսկ ամենավառ ներկայացուցիչը՝ Դիոգենես Սինոպացին։
Գաղափարախոսություն
Անտիկ պոլիսների ճգնաժամի պայմաններում կինիկները (Անտիսթենես, Դիոգենես Սինոպացի, Կրատես) արտահայտել են ազատ հույների աղքատ դասերի գաղափարախոսությունը։ Առավել հայտնի են նրանց բարոյական ըմբռնումները։ Կինիկները ձգտել են ծայրահեղ պարզեցված ապրելակերպի մշակման, որի սկզբունքները գործնականում կիրառել են իրենց կյանքում։ Մարդու էությունն ու երջանկությունը գտել են սոցիալական շրջապատից դուրս, անհատի բարոյական ինքնուրույնության մեջ, այս պատճառով կոչ են արել ասկետիզմ և կոսմոպոլիտիզմ, վերադարձ դեպի բնություն, ժխտել են կրոնը, բարոյականությունը, իրավունքը և ընդհանրապես քաղաքակրթությունն ու նրա նշանակությունը մարդու կյանքում, լավագույն են համարել մարդու ծայրահեղ թշվառ, նույնիսկ նվաստացուցիչ վիճակը։ Սոցիալ-բարոյական ըմբռնումների և հասարակական նորմերի նկատմամբ նրանց անտարբերության արտահայտություն են տակառում Դիոգենեսի բնակվելու և Կրատեսի՝ ուղղակի հրապարակում ամուսնանալու ավանդությունները։ Իմացաբանության մեջ կինիկները հարել են սոփեստների սենսուալիզմին։
Կինիկների ուսմունք
Կինիկների ուսմունքը ստոիցիզմի անմիջական հիմքերից է, իսկ նրանց ընդունած ապրելակերպի սկզբունքները ազդել են քրիստոնեական ասկետականության գաղափարախոսության ձևավորման վրա։
Հայտնի կինիկներ
Գրականություն
- Нахов И. М., Киническая литература, М., «Наука», 1981.
- Нахов И. М. Кинизм и цинизм. Отжившее и живое (к истории понятия и слов) // Живое наследие античности. Вопросы классической филологии, Вып. IX. М., 1987, с. 231—245
- Нахов И.М. Философия киников. - М. - 1982.
- «Антология кинизма», М., «Наука», 1984.
- Диоген Лаэртский, «О жизни, учениях и изречениях знаменитых философов», М., «Мысль», 1986.
Արտաքին հղումներ
- А. Ф. Лосев, «Сократики»
- Диоген Лаэртский. «О жизни, учениях и изречениях знаменитых философов»
- И. М. Нахов, Очерк истории кинической философии. 1984
- Сократические школы
Ծանոթագրություններ
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 432)։ 
|