«Բեկ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Ստեղծել հղումը
Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
Տող 70. Տող 70.
* [[Mirza Ghalib|Միրզա Ասադուլլահ Բեգ Խան]]
* [[Mirza Ghalib|Միրզա Ասադուլլահ Բեգ Խան]]
* ''Միրզա'' [[Babur|Բաբուր Բեգ]], առաջին մողոլ կայսրը
* ''Միրզա'' [[Babur|Բաբուր Բեգ]], առաջին մողոլ կայսրը
* [[Akbar|Միրզա Մուհամմադ Ակբար Բեգ]], նա Հնդկաստանի [[Մեծ մողոլների կայսրություն|Մեծ մողոլների կայսրության]] երրորդ և ամենամեծ իշխաններից մեկն էր
* [[Akbar|Միրզա Մուհամմադ Ակբար Բեգ]], նա Հնդկաստանի [[Մեծ մողոլների կայսրություն|Մեծ մողոլների կայսրության]] երրորդ և ամենամեծ իշխաններից մեկն էր:
*[[Աքբար Մեծ|Աքբար Մեծ (Աբու՛լ-Ֆաթ Ջալալ ուդ-դին Մուհամմադ Աքբար]], [[Timurid dynasty|Թիմուրիդ]] դինաստիայի կառավարիչն էր Կուրասանում (1449–1457)
*[[Աքբար Մեծ|Աքբար Մեծ (Աբու՛լ-Ֆաթ Ջալալ ուդ-դին Մուհամմադ Աքբար]], [[Timurid dynasty|Թիմուրիդ]] դինաստիայի կառավարիչն էր Կուրասանում (1449–1457)
* Միրզա Իշթիագ Բեգ, նախագահ, Էլեկտրաէներգիայի կենտրոնական իշխանության և Հնդկաստանի կառվարության նախկին պաշտոնյա քարտուղար (1939-2017)
* Միրզա Իշթիագ Բեգ, նախագահ, Էլեկտրաէներգիայի կենտրոնական իշխանության և Հնդկաստանի կառվարության նախկին պաշտոնյա քարտուղար (1939-2017)
* [[Mirza Mehboob Beg|Միրզա Մեհուբ Բեգ]], հնդիկ քաղաքական գործիչ, որը պատկանում է [[Jammu & Kashmir National Conference|Ջամու և Քաշմիր Միջազգային համաժողովին]]
* [[Mirza Mehboob Beg|Միրզա Մեհուբ Բեգ]], հնդիկ քաղաքական գործիչ, որը պատկանում է [[Jammu & Kashmir National Conference|Ջամու և Քաշմիր Միջազգային համաժողովին]]:
* [[Mirza Farhatullah Baig|Միրզքա Ֆարհաթուլլահ Բեգ]], հնդիկ ուրդու հումորի և արձակի գրող էր
* [[Mirza Farhatullah Baig|Միրզքա Ֆարհաթուլլահ Բեգ]], հնդիկ ուրդու հումորի և արձակի գրող էր:
* [[Mirza Muhammed Baig Chishti Qalandari Hyderabadi|Մուհամմադ Բեգ Քալանդարի Հայդերաբադի]], նա համարվում էր մեծ գիտնական
* [[Mirza Muhammed Baig Chishti Qalandari Hyderabadi|Մուհամմադ Բեգ Քալանդարի Հայդերաբադի]], համարվում էր մեծ գիտնական:
* [[Ibrahim Khan Fath-i-Jang|Միրզա Իբրահիմ ԲեգMirza Ibrahim Beg]], was Subahdar of [[Bengal]] during the reign of emperor [[Jahangir|Jahangir Beg]]
* [[Ibrahim Khan Fath-i-Jang|Միրզա Իբրահիմ Բեգ]], [[Բենգալիա|Բենգալիայի]] սուբահդար էր [[Ջահանգիր|Ջահանգիր Բեգի]] թագավորության օրոք:
* [[Wali Beg Zul-Qadr|Վալի Բեգ Զուլ-Քադր]], Զինվոր [[Աքբար Մեծ|Աքբար Մեծի]]՝ [[Mughal Emperor|Մողալ կայսրի]] կառավարման օրոք
* [[Wali Beg Zul-Qadr|Վալի Բեգ Զուլ-Քադր]], Զինվոր [[Աքբար Մեծ|Աքբար Մեծի]]՝ [[Mughal Emperor|Մողալ կայսրի]] կառավարման օրոք:
* [[Tardi Beg|Տարդի Բեգ]], 16-րդ դարում ռազմական հրամանատար էր [[Մեծ մողոլների կայսրություն|Մեծ մողոլների կայսրությունում]]
* [[Tardi Beg|Տարդի Բեգ]], 16-րդ դարում ռազմական հրամանատար էր [[Մեծ մողոլների կայսրություն|Մեծ մողոլների կայսրությունում]]:
* [[Mirza Mazhar Beg|Միրզա Մաժար Բեգ]], [[Napara Estate|Նապարա կալվածքի]] տերն էր Ռաջա Նանպարա [[Raja Saadat Ali Khan|Ռաջա Սաադաթ Ալի Խանի]] կառավարման օրոք
* [[Mirza Mazhar Beg|Միրզա Մաժար Բեգ]], [[Napara Estate|Նապարա կալվածքի]] տերն էր Ռաջա Նանպարա [[Raja Saadat Ali Khan|Ռաջա Սաադաթ Ալի Խանի]] կառավարման օրոք:


'''Իրան'''
'''Իրան'''
Տող 94. Տող 94.


* [[Mirza Athar Baig|Միրզա Աթար Բեգ]], հեղինակ
* [[Mirza Athar Baig|Միրզա Աթար Բեգ]], հեղինակ
* ԳեներալGeneral [[Mirza Aslam Baig|Միրզա Ասլամ Բեգ]], [[Chief of Army Staff (Pakistan)|Բանակի շտաբի պետի (Պակիստան)]] պաշտոնից հրաժարվել է
* Գեներալ [[Mirza Aslam Baig|Միրզա Ասլամ Բեգ]], [[Chief of Army Staff (Pakistan)|Բանակի շտաբի պետի (Պակիստան)]] պաշտոնից հրաժարվել է:
* [[Adina Beg|Ադինա Բեգ]], [[Փանջաբ|Փանջաբի]], ինչպես նաև [[Լահոր|Լահորի]], [[Ջալանդհար|Ջալանդհարի]] և [[Մուլտան|Մուլտանի]] կառավարիչն էր 1755 -ից 1758թթ.-ին:
* [[Adina Beg]], was the governor of the [[Punjab region|Punjab]] including [[Lahore]], [[Jalandhar]] and [[Multan]] from 1755 to 1758.
* [[Idrees Baig]], Test cricket umpire
* [[Idrees Baig|Իդրես Բեգ]], մահակախաղի մրցավար
* [[Mirza Aslam Baig]]
* [[Mirza Aslam Baig|Միրզա Ասլամ Բեգ]]
* [[Mirza Aziz Akbar Baig]]
* [[Mirza Aziz Akbar Baig|Միրզա Ազիզ Ակբար Բեգ]]
* [[Mirza Iqbal Baig|Միրզա Իքբալ Բեգ]], սպորտային մեկնաբան և մահակախաղի մրցավար է, ով ներկայումս աշխատում է հեռուստաշոուի հաղորդավար:
* [[Mirza Iqbal Baig]] is a sports journalist and cricket commentator who currently works as a television show host.
* [[Mirza Mohammad Afzal Beg]] was a Kashmiri politician and lieutenant of the late [[Chief Minister of Jammu and Kashmir]].
* [[Mirza Mohammad Afzal Beg|Միրզա Մոհամմադ Աֆզալ Բեգ]], Քաշմիրր քաղաքական գործիչ էր և [[Chief Minister of Jammu and Kashmir|Ջամուի և Քաշմիրի գլխավոր նախարարի]] լեյտենանտ:
* [[Mirza Nazeer Baig Mughal|Միրզա Նազեեր Բեգ մողալ]], դերասան է: Հանդես է եկել մի շարք ֆիլմերում, հեռուստաֆիլմերում, և հեռուստատեսային դրամատիկական սերիալներում:
* [[Mirza Nazeer Baig Mughal]] is an actor. He has acted in several films, tele-films, and TV drama serials.
* General [[Mohammad Abbas Baig]]
* Գեներալ [[Mohammad Abbas Baig|Մոհամմադ Աբբաս Բեգ]]
* [[Naeem Baig|Նաեմ Բեգ]], վիպասան է և պատմվածքների գրող, նաև գրել է հոդվածներ, կարճ պատմվածքներ, և վեպեր ուրդու և անգլերեն լեզուներով:
* [[Naeem Baig]] is a novelist and short story writer, who has written articles, short stories and novels in Urdu and English.
* [[Obaidullah Baig|Օբեյդուլլահ Բեգ]], գիտնական էր, ուրդու գրող/վիպասան, թղթակից, մեդիա փորձագետ, և մասնավորապես, Կարաչիի վավերագրական կինոռեժիսոր:
* [[Obaidullah Baig]] was a scholar, Urdu writer/novelist, columnist, media expert, and most notably a documentary filmmaker from Karachi.
* [[Rafiuddin Raz|Mirza Rafiuddin 'Raz' Baig]] is a poet.
* [[Rafiuddin Raz|Միրզա Ռաֆիուդդին Ռազ Բեգ]], բանաստեղծ է
* [[Diana Baig|Դիաննա Բեգ]], միջազգային կրիկետ խաղացող և ֆուտբոլիստ Գիլգիթ Բալթիստանից:
* [[Diana Baig]] international cricket and football player from Gilgit Baltistan
* [[Samina Baig|Սամինա Բեգ]], միակ պակիստանցի կինը, ով բարձրացել է էվերեստ լեռը:
* [[Samina Baig]] only Pakistani woman to climb Mount Everest


'''Լեհաստան'''
'''Լեհաստան'''
Տող 115. Տող 115.
'''Ռուսաստան'''
'''Ռուսաստան'''


* [[Mirza Kazem-Bey|Միրզա Կազեմ-Բեյ]], Մուհամմադ Ալի Կազիմ-բեյ, ադրբեջանցի և իրանական ծագմամբ հայտնի արևելագետ, պատմաբան և բանասեր էր:
* [[Mirza Kazem-Bey]], Muhammad Ali Kazim-bey, was a famous orientalist, historian and philologist of Azeri and Iranian origin.
* [[Alexander Lvovich Kazembek]] (often spelled '''Kazem-Bek''' or '''Kasem-Beg'''), was a Russian émigré and political activist, and founder of the [[Mladorossi]] political group.
* [[Alexander Lvovich Kazembek|Ալեքսանդր Լվովիչ Կազեմբեկ]] (հաճախ '''Կազեմ-Բեկ''' կամ '''Կասեմ-Բեգ'''), ռուս գաղթական և քաղաքական ակտիվիստ, և [[Mladorossi|Միլադորոսի]] քաղաքական խմբի հիմնադիր էր:
* [[Aleksander Sulkiewicz|Ալեկսանդր Սուլկևիչ]], [[Թաթարներ|թաթարական]] ազգության լեհ քաղաքական գործիչ, ակտիվիստ սոցիալիստական և անկախության շարժումներում, և [[Polish Socialist Party|Լեհաստանի սոցիալիստական կուսակցության]] հիմնադիրներից մեկն էր:
* [[Aleksander Sulkiewicz|Iskander Mirza Huzman Beg Sulkiewicz]], was a Polish politician of [[Tatar]] ethnicity, activist in socialist and independence movements and one of the co-founders of [[Polish Socialist Party]].


'''Շրի Լանկա'''
'''Շրի Լանկա'''


* [[Mohideen Baig]], was a popular Sri Lankan musician.
* [[Mohideen Baig|Մոհիդեն Բայգ]], Շրի Լանկայի հայտնի երաժիշտ էր:


'''Turkey'''
'''Թուրքիա'''


* [[Osman Hamdi Bey|Sultan Osman-beg]],<ref>[[Beg (title)|Same surname beg, baig, bey]] / surname in part of [[Mirza]] and [[Ottoman Empire]] in Name '''[[Osman I]]'''</ref> [[Sultan]] of the [[Ottoman Empire]]
*[[Օսման Համդի Բեյ]],<ref>[[Beg (title)|Same surname beg, baig, bey]] / surname in part of [[Mirza]] and [[Ottoman Empire]] in Name '''[[Osman I]]'''</ref> [[Օսմանյան կայսրություն|Օսմանյան կայսրության]] [[Սուլթան]]
* [[Tugay Bey|Միրզա Թուգայ Բեյ]], [[Ղրիմի թաթարներ|Ղրիմի թաթարների]] նշանավոր ռազմական առաջնորդ և քաղաքական գործիչ էր:
* [[Tugay Bey|Mirza Tugay Bey]], was a notable military leader and politician of the [[Crimean Tatars]].


'''United States'''
'''ԱՄՆ'''


* [[Ed Baig|Էդ Բայգ]], ամերիկացի տեխնոլոգիական թղթակից է:
* [[Ed Baig]], is an American technology columnist.


== See also ==
== Տես նաև ==
{{Div col}}
{{Div col}}
*[[Mirza]]
*[[Միրզա]]
* [[Bey]]
* [[Բեյ]]
* [[Begum]]
* [[Բեգում]]
* [[Beylerbey]]
* [[Բեգլերբեգի]]
* [[Begzada]]
* [[Բեգզադա]]
* [[Atabeg]]
* [[Աթաբեկ]]
* [[Dey]]
* [[Դեյ]]
* [[Khagan Bek]]
* [[Khagan Bek]]
* [[Skanderbeg]]
* [[Skanderbeg]]

10:23, 24 հունվարի 2020-ի տարբերակ

Բեկ, նաև սովորաբար հնչում է Բեյգ, Բեգ, Բեյ կամ Խան (Պարսկերեն: بیگ, Bay, Թուրքերեն: Բեյ) կոչում էր, որը օգտագործվում էր որպես անուն՝ տոհմը ճանաչելու համար: Դա նշանակում է առաջնորդ կամ հրամանատար և տարածված է is common in Պակիստանում, Հնդկաստանում, Աֆղանստանում, Բանգլադեշում, Թուրքիայում, Իրանում, Կովկասում, Կենտրոնական Ասիայում և Արևելյան Եվրոպա (նախկին Հարավսլավիայի) և դրանց թվում նաև Սփյուռքում:

Ստուգաբանություն

Բեկի ծագումնաբանությունը դեռևս վիճելի է, չնայած հիմնականում այն փոխառություն է: Առաջարկվել է երկու հիմնական ստուգաբանություն: Առաջին ստուգաբանությունը միջին-իրանական բագա ձևից է, թեև իմաստը համապատասխանում էր միջին պարսկական ձևերին, որը հաճախ նշանակում էր «տեր», և օգտագրործվում՝ թագավորների և ուրիշների կողմից: Երկրորդ ստուգաբանությունը չինարենից է՝ «ավագ (եղբայր), (ֆեոդալ) տիրակալ»: Խերարդ Դեորֆերը լրջորեն խորհում է այն հավանակությունը, որ այս բառը իրականում թուրքերեն է: Ինչ էլ, որ լինի ճշմարտությունը, ոչ մի կապ չկա թուրքական բերկի, մոնղոլական բերկի՝ «ուժեղ» կամ թուրքական բոգու, մոնղոլական «կախարդ, շաման»-ի հետ[1][2]:

Բեկը հետագայում օգտագործվել է որպես ռազմական կոչում Օսմանյան կայսրությունում[Ն 1]:

Այն օգտագործվել է նաև Չինաստանում Ցին կայսրության ժամանակ: Երբ Ցին կայսրությունը կառավարում էր Սինծիանը, դա թույլ տվեց թուրքական բեկերին պահպանել իրենց նախկին կարգավիճակը Ալտիշարում, և նրանք կառավարում էին տարածքը Ցին կայսրության համար որպես պաշտոնատար անձինք[3][4][5][6]: Բարձրաստիճան բեկերին թույլ էր տրվում կրել սանրվածք[7]:

Գործածումը որպես անուն

Որպես պարսկական անուն, սովորական է տեսնել բեկ անունը 'զադա' (արական), 'զադի' (իգական) պարսկերեն ածանցներում, որը նշանակում է «որդի» կամ «դուստր»: Օրինակ՝ Միրզա Բեկզադա կամ Նուր Բեկզադի[փա՞ստ]: Որպես թուրքական անուն, առավել հաճախ ընդունված է «բեկ» կամ «բեյ» ուղղագրությամբ:

(Երբեմն, այն օգտագործվում է «Միրզա» կոչումի հետ, որը նման է մողոլի օգտագործմանը)[փա՞ստ]:

Մողոլների դինաստիայում, բոլոր տղամարդկան տրվել է Միրզա (պարս.՝ مرزا) պատվավոր կոչումը, ինչպես նաև «Բայգ» (պարս.՝ بیگ) կոչումը կամ Բեգում (պարս.՝ بگوم) տղամարդկանց համար, ավելացվել է որպես ընտանեկան անուն: Օրինակ՝ Միրզա Աբդուլլահ Բեկ կամ Ֆարզանա Բեգում: Սա Մողոլյան դինաստիայի ժառանգների համար պատվավոր կոչում էր: Այսօր, այնուամենայնիվ, մողոլների սերունդներն օգտագործում են «Բայգ»-ը որպես միջին անուն, իսկ Միրզան որպես ազգանուն կամ հակառակը: Օրինակ՝ Աբդուլլահ Բայգ Միրզա կամ Աբդուլլահ Միրզա Բայգ:

Որպես Սլավոնական կամ բոսնիական անուն, բեկ անունին ավելանում է «ovic», «ovich» սլավոնական վերջածանցները, որոնք կոչվում են «սերունդ»: Չնայած «Բեկ» տիտղոսը այլևս չի օգտագործվում Բոսնիայում, «Բեկ» ծագմամբ ընտանիքների հետքերը պահպանվում են: Սակայն «begović» վերջածանց պարունակող ազգանունը, ինքնին ծագման հստակ ցուցանիշ չէ: Օրինակ՝ «Բեգովիչ» անվամբ մի շարք ընտանիքներ կան, ոմանք ազնվական ծագում ունեն, իսկ ոմանք՝ ոչ: «Իդրիզբեգովիչը» ոչ-ազնվական ընտանիքի ևս մեկ օրինակ կլիներ վերջածանցով: «Բեկ» անվամբ ընտանքիների որոշ օրինակներ են՝ Շահբեկովիչ, Ռիզվանբեկիչ և այլն: Մյուս կողմից «Կուկավիցան» հայտնի «բեկ» անվամբ ընտանիքի օրինակ է, որն ինքնին տիտղոս չի պարունակում: Էնվեր Իմամովիչի «Porijeklo i pripadnost stanovništva Bosne i Hercegovine» գիրքը մանրամասն ներկայացնում է Բոսնիա և Հերցեգովինայում մեծ թվով ընտանիքների ծագումը[փա՞ստ]:

Այսօր, կան նաև այլընտրանքային ուղղագրություններ, ինչպիսիք են՝ Բեգ, Բեյգ, Բեկ, Բիկ:

Հատկանշական Բեգ

Աֆղանստան

Ալբանիա

Ադրբեջան

Բանգլադեշ

Բոսնիա

Կենտրոնական Ասիա

Անգլիա

Հնդկաստան

Իրան

Քաշգար

Պակիստան

Լեհաստան

Ռուսաստան

Շրի Լանկա

Թուրքիա

ԱՄՆ

  • Էդ Բայգ, ամերիկացի տեխնոլոգիական թղթակից է:

Տես նաև










Ծանոթագրություններ

  1. ↑ http://www.iranicaonline.org/articles/beg-pers
  2. ↑ http://www.iranicaonline.org/articles/baga-an-old-iranian-term-for-god-sometimes-designating-a-specific-god
  3. ↑ Rudelson, Justin Jon; Rudelson, Justin Ben-Adam (1997). Oasis Identities: Uyghur Nationalism Along China's Silk Road (illustrated ed.). Columbia University Press. էջ 31. ISBN 0231107862. Վերցված է 24 April 2014-ին. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (օգնություն)
  4. ↑ Clarke, Michael E. (2011). Xinjiang and China's Rise in Central Asia – A History. Taylor & Francis. էջ 20. ISBN 1136827064. Վերցված է 10 March 2014-ին.
  5. ↑ Millward, James A. (2007). Eurasian Crossroads: A History of Xinjiang (illustrated ed.). Columbia University Press. էջ 101. ISBN 0231139241. Վերցված է 10 March 2014-ին.
  6. ↑ Crossley, Pamela Kyle; Siu, Helen F.; Sutton, Donald S., eds. (2006). Empire at the Margins: Culture, Ethnicity, and Frontier in Early Modern China. Vol. Volume 28 of Studies on China (illustrated ed.). University of California Press. էջ 121. ISBN 0520230159. Վերցված է 10 March 2014-ին. {{cite book}}: |volume= has extra text (օգնություն)
  7. ↑ James A. Millward (1998). Beyond the pass: economy, ethnicity, and empire in Qing Central Asia, 1759-1864. Stanford University Press. էջ 204. ISBN 0-8047-2933-6. Վերցված է 2010-11-28-ին.
  8. ↑ Same surname beg, baig, bey / surname in part of Mirza and Ottoman Empire in Name Osman I


Քաղվածելու սխալ՝ <ref> tags exist for a group named "Ն", but no corresponding <references group="Ն"/> tag was found

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Բեկ&oldid=6712644» էջից