«Աբստրակտ հանրահաշիվ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
չNo edit summary
Տող 20. Տող 20.
* Խմբակերպ կամ խմբոիդ
* Խմբակերպ կամ խմբոիդ
* Կիսախումբ
* Կիսախումբ
* Միավոր գործողություն
* Միավոր էլեմենտ
* Մոնոիդ
* Մոնոիդ
* Խումբ
* Խումբ

11:34, 29 փետրվարի 2012-ի տարբերակ

Աբստրակտ հանրահաշիվը (նաև բարձրագույն հանրահաշիվ կամ ընդհանուր հանրահաշիվ) — մաթեմատիկայի բաժին է, որն ուսումնասիրում է հանրահաշվական համակարգերը (նաև կոչվում են հանրահաշվական կառուցվածքներ), ինչպիսիք են խմբերը, օղակները, դաշտերը, մասնակի կարգավորված բազմությունները, ցանցերը, ինչպես նաև արտապատկերումները այդ կառուցվածքների միջև:

Պատմականորեն հանրահաշվական կառուցվածքները նախ առաջացել են մաթեմատիկայի այլ ոլորտների մեջ: Աբստրակցիայից և աքսիոմատիկ սահմանումների ձևակերպումից հետո նրանք դառնում էին աբստրակտ հանրահաշվի հետազոտման առարկա: Այդ իսկ պատճառով աբստրակտ հանրահաշիվը կիրառություն է գտնում մաթեմատիկայի բազմաթիվ այլ ոլորտներում:

Ստորև թվարկվում են աբստրակտ հանրահաշվի հիմնական հարաբերությունների և կառուցվածքների սահմանումները: Բերվում են գրաֆային օրինակներ: Բազմություն, բազմության պատկանելիություն, գործողություններ բազմությունների հետ և բազմությունների հետ կապված այլ հասկացությունների մեկնաբանությունը կարելի է գտնել Բազմությունների տեսություն բաժնում:

Հարաբերություններ

  • Հարաբերություն
  • Արտապատկերում
  • Միարժեք արտապատկերում
  • Փոխմիարժեք արտապատկերում
  • Գործողություն
  • Ռեֆլեքսիվ հարաբերություն
  • Սիմետրիկ հարաբերություն
  • Տրանզիտիվ հարաբերություն
  • Դիստրիբյուտիվ գործողություններ

Կառուցվածքներ

  • Խմբակերպ կամ խմբոիդ
  • Կիսախումբ
  • Միավոր էլեմենտ
  • Մոնոիդ
  • Խումբ
  • Կոմուտատիվ կամ Աբելյան խումբ
  • Վերջավոր խումբ
  • Ցիկլիկ խումբ
  • Խմբի Ծնիչ կամ Բազիս
  • Օղակ
  • Գծային կամ Վեկտորական տարածություն
  • Ենթատարածություն
  • Մետրիկական տարածություն
  • Նորմավորված տարածություն
  • Էվկլիդյան տարածություն
  • Հիլբերտյան տարածություն
  • Բանախյան տարածություն

Գրաֆային օրինակներ

  • Կողմնորոշված գրաֆ
  • Գրաֆ (Չկողմնորոշված)
  • Պարզ գրաֆ
  • Բաշխիչ ցանց