«Բագրատիոնիներ»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ Rob տեղափոխեց էջը «Բագրատիոնիներ»-ից «Բագրատունիներ Վրաց»: ըստ քննարկման արդյունքների |
No edit summary |
||
Տող 1. | Տող 1. | ||
'''Բագրատունիներ վրաց''', թագավորական հարստություն [[Վրաստան]]ում 9-19-րդ դարեր։ Մի շարք գիտնականների ուսումնասիրություններում պարզված է, որ վրաց Բագրատունիների հիմնադիրը եղել է 775 թվականին [[Վասակ Բագրատունի]]ն։ 9-րդ դարի կեսից Բագրատունիները հաջողությամբ պայքարել են |
'''Բագրատունիներ վրաց''' ({{lang-ka|ბაგრატიონები}} («Բագրատիոնիներ»)), թագավորական հարստություն [[Վրաստան]]ում 9-19-րդ դարեր։ Մի շարք գիտնականների ուսումնասիրություններում պարզված է, որ վրաց Բագրատունիների հիմնադիրը եղել է 775 թվականին [[Վասակ Բագրատունի]]ն։ 9-րդ դարի կեսից Բագրատունիները հաջողությամբ պայքարել են [[Տփղիս]]ի արաբական ամիրայության դեմ. նրան աջակցել են հայ [[Բագրատունիներ]]ը։ Վերջիններս խալիֆայի կողմից 862 թվականից, սկսած [[Աշոտ Ա]]–ից, ճանաչված էին Հայոց և Վրաց իշխանաց իշխաններ։ Այնուհետև Բագրատունիները պայքարել են վրացական հողերը միավորելու համար։ Այս ուղղությամբ առաջինը լուրջ քայլեր է արել [[Բագրատ III]] ([[978]]-[[1014]] թթ.)։ Բագրատի հաջորդները պայքարել են սելջուկ-թուրքերի և տեղական անհնազանդ իշխանների դեմ։ Վրաց Բագրատունիների ականավոր ներկայացուցիչներն էին [[Դավիթ Շինարար]]ը ([[1089]]-[[1125]] թթ.), [[Գեորգի III]] ([[1156]]-[[1184]] թթ.), [[Թամար]]ը ([[1184]]-[[1213]] թթ.)։ |
||
Սելջուկ–թաթարների արշավանքների հետևանքով Բագրատունիները թուլացել են և դարձել հարկատու [[Ոսկե Հորդա]]յին։ [[Գեորգի V]]–ին հաջողվել է ազատվել մոնղոլներին հարկ տալուց, միավորել երկիրը։ [[Լենկթեմուր]]ի արշավանքների, ֆեոդալական երկպառակությունների հետևանքով Բագրատունիների իշխանությունը վերստին թուլացել է։ |
Սելջուկ–թաթարների արշավանքների հետևանքով Բագրատունիները թուլացել են և դարձել հարկատու [[Ոսկե Հորդա]]յին։ [[Գեորգի V]]–ին հաջողվել է ազատվել մոնղոլներին հարկ տալուց, միավորել երկիրը։ [[Լենկթեմուր]]ի արշավանքների, ֆեոդալական երկպառակությունների հետևանքով Բագրատունիների իշխանությունը վերստին թուլացել է։ |
||
1801 թվականին, [[Վրաստան]]ի [[Ռուսաստան]]ին միանալուց հետո, Բագրատունիների թագավորական իշխանությունը վերացվել է։ |
1801 թվականին, [[Վրաստան]]ի [[Ռուսաստան]]ին միանալուց հետո, Բագրատունիների թագավորական իշխանությունը վերացվել է։ |
07:18, 2 Դեկտեմբերի 2019-ի տարբերակ
Բագրատունիներ վրաց (վրաց.՝ ბაგრატიონები («Բագրատիոնիներ»)), թագավորական հարստություն Վրաստանում 9-19-րդ դարեր։ Մի շարք գիտնականների ուսումնասիրություններում պարզված է, որ վրաց Բագրատունիների հիմնադիրը եղել է 775 թվականին Վասակ Բագրատունին։ 9-րդ դարի կեսից Բագրատունիները հաջողությամբ պայքարել են Տփղիսի արաբական ամիրայության դեմ. նրան աջակցել են հայ Բագրատունիները։ Վերջիններս խալիֆայի կողմից 862 թվականից, սկսած Աշոտ Ա–ից, ճանաչված էին Հայոց և Վրաց իշխանաց իշխաններ։ Այնուհետև Բագրատունիները պայքարել են վրացական հողերը միավորելու համար։ Այս ուղղությամբ առաջինը լուրջ քայլեր է արել Բագրատ III (978-1014 թթ.)։ Բագրատի հաջորդները պայքարել են սելջուկ-թուրքերի և տեղական անհնազանդ իշխանների դեմ։ Վրաց Բագրատունիների ականավոր ներկայացուցիչներն էին Դավիթ Շինարարը (1089-1125 թթ.), Գեորգի III (1156-1184 թթ.), Թամարը (1184-1213 թթ.)։ Սելջուկ–թաթարների արշավանքների հետևանքով Բագրատունիները թուլացել են և դարձել հարկատու Ոսկե Հորդային։ Գեորգի V–ին հաջողվել է ազատվել մոնղոլներին հարկ տալուց, միավորել երկիրը։ Լենկթեմուրի արշավանքների, ֆեոդալական երկպառակությունների հետևանքով Բագրատունիների իշխանությունը վերստին թուլացել է։ 1801 թվականին, Վրաստանի Ռուսաստանին միանալուց հետո, Բագրատունիների թագավորական իշխանությունը վերացվել է։
Գրականություն
- Baddeley, JF, Gammer M (INT) (2003), The Russian Conquest of the Caucasus, Routledge (UK), ISBN 0-7007-0634-8 (First published in 1908; 1999 edition, reprinted in 2003)
- Lang, DM (1957), The Last Years of the Georgian Monarchy: 1658—1832, New York։ Columbia University Press.
- Rapp, SH (2003), Studies In Medieval Georgian Historiography: Early Texts And Eurasian Contexts, Peeters Bvba ISBN 90-429-1318-5.
- A. Khakhanov. «Histoire de la Georgie», Paris, 1900 (in French)
- A. Manvelichvili. «Histoire de la Georgie», Paris, 1951 (in French)
- A. Manvelishvili. «Russia and Georgia. 1801—1951», Vol. I, Paris, 1951 (in Georgian)
- K. Salia. «History of the Georgian Nation», Paris, 1983
- Kartlis Tskhovreba, vol. I—IV, Tbilisi, 1955—1973 (in Georgian)
- P. Ingorokva. Giorgi Merchule (a monograph), Tbilisi, 1954 (in Georgian)
- E. Takaishvili. «Georgian chronology and the beginning of the Bagratid rule in Georgia».- Georgica, London, v. I, 1935
- Sumbat Davitis dze. «Chronicle of the Bagration’s of Tao-Klarjeti», with the investigation of Ekvtime Takaishvili, Tbilisi, 1949 (in Georgian)
- «Das Leben Kartlis», ubers. und herausgegeben von Gertrud Patch, Leipzig, 1985 (in German)
- V. Guchua, N. Shoshiashvili. «Bagration’s».- Encyclopedia «Sakartvelo», vol. I, Tbilisi, 1997, pp. 318–319 (in Georgian)