«Արևելյան Թիմոր»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ Բոտ: կոսմետիկ փոփոխություններ |
հեռացվել է Կատեգորիա:Կղզի պետություններ, ավելացվեց Կատեգորիա:Հնդկական օվկիանոսի կղզի պետություններ ՀոթՔաթ գործիքով |
||
Տող 39. | Տող 39. | ||
[[Կատեգորիա:Արևելյան Թիմոր]] |
[[Կատեգորիա:Արևելյան Թիմոր]] |
||
[[Կատեգորիա: |
[[Կատեգորիա:Հնդկական օվկիանոսի կղզի պետություններ]] |
||
[[Կատեգորիա:ՄԱԿ-ի անդամ երկրներ]] |
[[Կատեգորիա:ՄԱԿ-ի անդամ երկրներ]] |
11:23, 30 Հոկտեմբերի 2019-ի տարբերակ
Արևելյան Թիմորի Դեմոկրատական Հանրապետությունը (Արևելյան Թիմոր, Թիմոր Լեշթի կամ Թիմոր Լեսթե) պետություն է Հարավ-Արևելյան Ասիայում, որը զբաղեցնում Թիմոր կղզու արևելյան մասը, նաև փոքր էկսկլավ (Օկուսի Ամբենո շրջանը) արևմտյան մասում և երկու կղզյակ՝ Ատաուրու (հյուսիսում) և Ժակու (արևելքում)։ Արևելյան Թիմորի բնակչությունը անցնում է 1 միլիոնից։ Սահմանակից է Ինդոնեզիային։
Աշխարհագրական դիրք
Արևելյան Թիմորը գտնվում է Հարավարևելյան Ասիայում։ Զբաղեցնում է Թիմոր կղզու արևելյան մասը և երկու կղզյակ՝ Ատաուրու (հյուսիսում) և Ժակու (արևելքում)։ Սահմանակից է Ինդոնեզիային։ Տարածքը 14 900 կմ է։
Բնակչություն
Բնակչության թիվը 780 հազ. մարդ (2009 թվական)։ Բնակչության միջին խտությունը 52,3 մարդ։ Ազգային կազմ՝ մալայացիներ, չինացիներ։ Ուրբանիզացման մակարդակը 10%։ Պետական լեզուն՝ պորտուգալերեն։
Կրոն
Կաթոլիկներ (90%), մուսուլմաններ, բողոքականներ, հինդուիստներ և այլք։
Պետական կառուցվածք
Պետությունը գտնվում է կայացման փուլում։ Պետական կարգը՝ հանրապետություն։ Պետության ղեկավարը նախագահն է։ Բարձրագույն օրենսդիր մարմինը՝ Միապալատ ազգային պառլամենտ։ Մայրաքաղաքը՝ Դիլի (400 հազ. մարդ)։
Արևելյան Թիմորի զինված ուժեր
Արևելյան Թիմորի զինված ուժերը ստեղծվել են 2001 թվականին։ 2006 թվականին հասել են քայքայման վիճակի։ Ներկայումս գտնվում են վերականգնման փուլում։
Տնտեսություն
Արևելյան Թիմորը պատկանում է տնտեսապես թույլ զարգացած երկրների թվին։ Գյուղատնտեսական երկիր է։ Մշակում են եգիպտացորեն, գարի, բրինձ, սուրճ, բանան, սոյա, մրգեր, բանջարեղեն։ Զբաղվում են անասնապահությամբ։ Կան նավանորոգման, գյուղատնտեսական հումքի վերամշակման, ձեռնարկություններ։ Արտահանում է սուրճ, փայտանյութ։ Ներմուծում է նավթամթերք, սննդամթերք, մեքենաներ, սարքավորումներ, շինանյութ։ Առևտրական գլխավոր գործընկերներն են՝ Ավստրալիա, Պորտուգալիա, Ինդոնեզիա, Չինաստան։ ՀՆԱ-ն՝ մեկ շնչի հաշվով 454 ԱՄՆ դոլար։ Դրամական միավորը՝ ԱՄՆ դոլար։
Պատմություն
1976 թվականից օկուպացված է Ինդոնեզիայի կողմից՝ հակառակ ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի և Անվտանգության խորհրդի բանաձևերի։ 1999 թվականին երկրում անցկացվել է հանրաքվե և բնակչության 78%-ը քվեարկել է հօգուտ անկախության։ 2002 թվականի մայիսին ՄԱԿ-ը հայտարարել նոր անկախ պետության առաջացման մասին։
Ծանոթագրություններ
- ↑ https://www.hatutan.com/2022/04/01/domingos-soares-simu-posse-nuudar-administrador-munisipiu-atauro/
- ↑ https://www.jstor.org/stable/10.1525/as.2003.43.2.231
- ↑ Համաշխարհային բանկի տվյալների բազա — WB.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 http://timor-leste.gov.tl/?p=547&lang=en
- ↑ https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/asia
- ↑ Human Development Report — UNDP, 2022.
Աղբյուրներ
Աշխարհի երկրներ, Հեղ․ Է․ Հարությունյան։
|
|
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արևելյան Թիմոր» հոդվածին։ |
|