Իդիշ

հոդվածաշարի մաս
Հրեաներ և հուդայականություն
Ստուգաբանություն Ո՞վ է հրեա Jewish peoplehood Հրեական նույնականություն
Կրոն Աստվածը հուդայականությունում Names Principles of faith Mitzvot 613 Halakha Shabbat Holidays Prayer Tzedakah Land of Israel Brit Bar and Bat Mitzvah Marriage Bereavement Philosophy Ethics Կաբալա Customs Սինագոգ Ռաբբի
Տեքստեր Թանախ Torah Nevi'im Ketuvim Targum Թալմուդ Mishnah Gemara Rabbinic Midrash Tosefta Mishneh Torah Tur Shulchan Aruch Zohar
Համայնքներ Աշքենազներ Սեֆարդներ Միզրահի Բուխարայի Քրդական Լեռնային Եթովպական Romaniotes Կապված խմբեր. Lemba Խազարներ Karaim Krymchaks Samaritans Crypto-Jews Mosaic Arabs
Population Land of Israel Իսրայելի հրեաներ Պաղեստինի հրեաներ Եվրոպա Ռուսաստան Լեհաստան Գերմանիա Նիդերլանդներ Ավստրիա Հունգարիա Ռումինիա Մեծ Բրիտանիա Ֆրանսիա Պորտուգալիա Իսպանիա Իտալիա Հունաստան Բուլղարիա Ասիա Իրաք Եմեն Սիրիա Լիբանան Իրան Թուրքիա Վրաստան Հնդկաստան Պակիստան Վրաստան Աֆրիկա Մարոկկո Ալժիր Թունիս Լիբիա Եգիպտոս Եթովպիա Հարավային Աֆրիկա Զիմբաբվեր North America ԱՄՆ Կանադա Լատինական Ամերիկա Արգենտինա Բրազիլիա Մեքսիկա Օվկիանիա Ավստրալիա Նոր Զելանդիա Հուդայականությունը ըստ երկրի Հրեաների ցանկ Ռաբբներ Historical population comparisons
Denominations Alternative Պահպանողական Orthodox Ազատական Karaite Classical Reform Humanistic Haymanot Reconstructionist Reform Renewal Ավանդական
Մշակույթ Minyan Wedding Niddah Pidyon haben Music Cuisine Hiloni Shidduch Zeved habat Conversion to Judaism
Լեզուներ Եբրայերեն Աստվածաշնչյան Իդիշ Juhuri Judæo-Iranian Լադինո Judeo-Aramaic Արաբահրեական
Պատմություն Ժամանակագրություն Leaders Ancient Kingdom of Judah Temple in Jerusalem Babylonian captivity Yehud Medinata Երուսաղեմ in Judaism Timeline Hasmonean dynasty Sanhedrin Schisms Pharisees Հռոմա-հրեական պատերազմներ Քրիստոնեությունը և հուդայականությունը Islamic–Jewish relations Սփյուռք Միջնադար Sabbateans Hasidism Haskalah Emancipation Հոլոքոստ Ալիա Իսրայել պատմություն Արաբա-իսրայելական հակամարտություն Land of Israel Baal teshuva Persecution Antisemitism history
Քաղաքականություն Սիոնիզմ Labor Revisionist Religious Կանաչ General Bundism World Agudath Israel Ֆեմինիզմ Իսրայելի քաղաքականություն Ձախ Աջ
Կատեգորիա Պորտալ

Իդիշ (ייִדיש.՝ yidish կամ אידיש idish, բառացիորեն «հրեական»), հրեերեն լեզվի բառբառ է, հնդեվրոպական լեզվաընտանիքի գերմաներենի ճյուղին է պատկանում: Պատմականորեն այս լեզվով խոսել են աշկենազի կոչվող հրեաները: Նրանք եվրոպական ծագումով գերմանախոս հրեաներն են:

Այն մշակվել է ներգաղթած հրեա համայնքի կողմից Կենտրոնական և Արևելյան Եվրոպայում X—XIV դարերում` միջին և վերին գերմանական բարբառների հենքի վրա հին եբրայերեն և արամեերեն լեզուների բառապաշարից բազմաթիվ փոխառություններով: Այն կրել է նաև սլավոնական լեզուների ազդեցությունը, երբ աշկենազի համայնքը գաղթել է արևելք։ Իդիշ լեզուն օգտագործում է հին եբրայերենի այբուբենը։

Ծանոթագրություններ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իդիշ» հոդվածին։