«Իրավագիտություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

11:06, 24 Հունիսի 2019-ի տարբերակ

Իրավագիտությունը կամ իրավաբանությունը գիտություն է իրավունքի մասին։ Իրավաբանները զբաղվում են իրավունքի բնույթի և զարգացման համակարգված պարզաբանմամբ, բացահայտում են այն սկզբունքները, որոնց վրա հիմնված է կամ պետք է հիմնված լինի իրավունքը՝ ներառյալ դրա կապը այլ հաստատությունների և գործելակերպերի, օրինակ՝ բարոյականության հետ, ինչպես նաև բացահայտում են դրա ներքին գործելակերպը։ «Իրավունքը» կարող է լինել փաստական (գործող) և բնական (այստեղից է «բնական իրավագիտություն») կարևոր ավանդույթը) կամ նույնիսկ ներկայացվել որպես կարգավորիչ օրենսգիրք, որը պաշտոնական իրավական համակարգի բաղկացուցիչ մասը չէ։

Կարող է թվալ, թե այս խնդիրների վերացական բնույթը հեռացնում է իրավաբանությունը իրավունքի բովանդակությունից, սակայն սկզբունքները, որոնք իրավաբանությունն ուսումնասիրում կամ նկարագրում է, կազմում են (կարող են կազմել) իրավաբանների գործելակերպի բաղկացուցիչ մասը կամ կիրառվում են (կարող են կիրառվել) իրավական համակարգի շրջանակներում։ Հետևաբար, իրավունքի և իրավագիտության կապը նման է քաղաքականության և քաղաքագիտության կապին։

Պատմություն

Անտիկ շրջան

Իրավագիտության տարրերը ծագել են իրավական գիտությունների և օրենսդրության զարգացման շրջանում․ իրավունքի մասին որոշ տեղեկություններ ընդգրկված են եղել դեռ հնում կրթության ընդհանուր համակարգում։ Ի սկզբանե նրանք մտնում էին կրոնական գիտությունների և փիլիսոփայության մեջ։ Օրինակ՝ Իսրայելում իրավական հանձնարարությունները ուսումնասիրվում էին Մովսեսի օրենքներով։ Հին Հունական ստոիկյան դպրոցներում, սովորեցնում են դատական հռետորություն։ Ի սկզբանե Հին Հռոմում իրավունքի իմացությունը հանդիսացել է քրմերի արտոնությունը։

Առաջին մասնավոր իրավաբանական դպրոցը, որտեղ ուսուցիչներ կարդում էին էին դասախոսություններ և աշակերտների հետ կազմակերպում քննարկումներ, հիմնադրվել է Մազուրեի Սաբինի կողմից (սաբինյան դպրոցը, Կապիտոնի դպրոցից շուտ է հիմնադրվել)։

IV-V դարերում գոյություն են ունեցել չորսամյա ժամկետով իրավաբանական դպրոցներ (Հռոմում, Կոստանդնուպոլսում, Աթենքում, Ալեքսանդրիայում, Կեսարիայում), որտեղ աշակետները ուսսումնասիրում էին հայտնի հռոմեական իրավաբանների գործերը։ 533 թվականին Հուստինիանոսը հրապարակել է հատուկ սահմանադրություն, ուսումնական դասընթացը 5 ամյա դարձնելու համար, որտեղ պարտադիր ուսումնասիրում էին Պանդեկտները և Հուստինիանոսի օրենսգիրքը։

Միջնադար

Հռոմեական իրավական^[1] ավանդույթներին փոխարինել է Բյուզանդական իրավաբանությունը։

Արաբական երկրներում գերիշխանությունը անցել է Շարիաթական օրենքին։

Վաղ միջնադարում Արևմտյան Եվրոպայում հատուկ իրավական կրթություն չի եղել։ Սակայն X դարում Պավիայում հիմնադրվել է դպրոց, որտեղ ուսուցանվել է Լոմբարդիական օրենք։ դարի վերջում Բոլոնիայում արվեստի դպրոցին կից բացվել է իրավական դպրոց, իսկ ավելի ուշ համալսարան, որտեղ XII դարի կեսերին ուսացանել և սովորել են հռոմեական իրավունք, տարբեր երկրներից։

XII-XV դարերում Արևմտյան Եվրոպայի մի շարք երկրներում բացվեցին համալսարաններ (Օքսֆորդի, Քեմբրիջի, Փարիզյան), որտեղ առաջատար էին իրավաբանական ֆակուլտետները, որոշներում ուսուցանում էին հռոմեական իրավունք: Արևմտյան Եվրոպայում իրավունքը աստիճանաբար դառնում է մշակութային զարգացման ուղեկից: Իրավաբանությունը աստիճանաբար զարգացավ Իտալիայում, Անգլիայում, Ֆրանսիայում և Գերմանիայում, այս շրջանում իրավաբանները զբաղվում էին հռոմեական իրավունքի ուսումնասիրմամբ, այնպես էլ փիլիսոփայական վարդապետությունների վերլուծությամբ և այսպես կոչված բնական իրավունքով: Այս իրավաբանների նախնական գործը իրավաբանական փոխկապակցված գործարքների կնքումն է դատական գործընթացի մասին:

Զգալի տարբերություն կա անգլիական տեղական իրավական ավանդույթների և մայրցամաքայինից, նրա հիմքում հիմնականում ընկած է ռոմանական իրավունքը, իսկ հետագայում զարգացել են առանձին անգլո-սաքսոնական և ռոմանա-գերմանական իրավական ընտանիքները: Մինչև XV դարը Ֆրանսիական իրավաբանությունը իր ուշադրությունը սևեռել էր սովորական իրավունքի կոտյումների (ֆր. coutume — սովորություն) հավաքման և մշակման վրա, բայց առավելապես զբաղվում էին հռոմեական իրավունքի ուսումնասիրությամբ: Օրինակ՝ Բուվեզիի Կոտյումները, Նորմանդիի Մեծ կոտյումները:

Նոր ժամանակներ

Անգլիա

XV դարի երկրորդ կեսին անգլիական իրավագիտությանը նոր զարկ է տալիս Ֆորտեքսյուի «De laudibus legum Angliae» և Լիտլտոնի «Tenures» աշխատությունները: Առաջինը ունի նախապատվական նշանակություն հրապայակային, իսկ երկրորդը մասնավոր իրավունքի ոլորտում: Լիտլտոնին հաջորդում են Ժերմանը («Dialogus de fundamentis legum Angliae et de conscientia», 1523), Ֆիտցգերբերտը («New Natura Brevium», 1538), Ստաունֆորդը անգլիական իրավունքի ամենահին տեսաբանը («The Pleas of the Crown», մինչև 1558 թվական), Սմիթ (նրա «De republica Anglorum» աշխատությունը պատմում է իր ժամանակի (1565 թվական) Անգլիայի պետական, քաղաքացիական և քրեական իրավունքների մասին):

Նաև լավ հայտնի են Կոկաի ընդհանուր բնույթի աշխատությունները ՝«Institutes of the laws of England»:

Ֆրանսիա

XV դարի վերջում Ֆրանսիայում սկսվում է դատական որոշումների լուրջ մշակումի շահ գործնականում կիրառվող Jurisprudence des Arrêts իրավունքի: Այդ գործում հատկապես աչքի են ընկել գործիչներ Լոունեթը (Louet), և Դենիսարթը (Denisart):

Ֆրանսիական մեծ հեղափոխությունից հետո ի հայտ եկան նոր օրենսգրքեր, քրեական օրենսգիրքը և Նապոլեոնի քաղաքացիական օրենսգիրքը, և առաջացել է դրանց մեկնաբանների մեծաթիվ խումբ և ստեղծել են գիտական գործունեություններ, որոնք ուղղաված են եղել ֆրանսիական իրավունքի զարգացմանը:

Ժամանակակից իրավաբանություն

Իրավաբանական կրթություն

XX դարում Արևմտյան Եվրոպայի, Հյուսիսային Ամերիկայի զարգացած մի շարք երկրներում իրավաբանական կրթությունը տարածվել է չափազանց արագ և դարձել է ավանդական: Ժամանակակից երկրներում դա պայմանավորված է հասարակական հարաբերությունների իրավական կարգավորման աճող դերի շնորհիվ: Իրավաբան ուսանողների որոշ կրճատումներ նկատվել են Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ավարտից հետո, սակայն 1950-ական թվականներին ԱՄՆ-ում, Մեծ Բրիտանիայում, Գերմանիայում և մի շարք այլ երկրներում իրավաբանի դիպլոմը հնարավորություն էր տալիս զբաղվել զուտ իրավաբանությամբ կամ նմանատիպ այլ աշխատանքով:

Բայց որոշ երկրներում դատարանում փաստաբան աշխատելու համար պահանջում էին լրացուցիչ մասնագիտական պատրաստումներ: Ֆրանսիայում դատական պաշտոն զբաղեցնելու կան հենց փաստաբան աշխատելու համար անհրաժեշտ էր ունենալ դիպլոմ, հանձնել լրացուցիչ քննություններ և ստանալ ևս մեկ դիպլոմ (այսինքն որոկավորման վկայական): Սկանդինավյան երկրներում, Լատինական Ամերիկայում իրավաբանական կրթության դիպլոմը որպես կանոն բավական է ցանկացած իրավաբանական ոլորտի պաշտոն զբաղեցնելու համար:

Իրավաբանական կրթությունը^[2] բաժանվում է տարբեր ուսումնական ցիկլերի: ԱՄՆ-ում, Մեծ Բրիտանիայում, Մեքսիկայում և այլ երկրներում 1-ին ցիկլը տևում է 3 տարի, և ստանում է բակալավրի իրավունքներ, 2-րդ ցիկլը 1 տարի (շրջանավարտները ստանում են մագիստրոսական աստիճանի իրավունք)^[3]:

Որոշ համալսարաններում գոյություն ունի 3-րդ ցիկլը, որը նախատեսված է ավելի գիտական պատրաստությունների համար, որից հետո սովորողին շնորհվում է դոկտորային աստիճանի իրավունք: Ֆրանսիայում իրավաբանական կրթությունը ներառում է երկու երկամյա ցիկլ. ընդհանուր պատրաստում (ավարտից հետո տրվում է դիպլոմ) և մասնագիտացում (շնորհվում է լիցենզիոն իրավունք): Դոկտորի իրավունք շնորհվում է լրացուցիչ ցիկլը ավարտած բարձր մակարդակի և գրված ատենախոսության համար:

Տես նաև

Գրականություն

Գագիկ Հարությունյան, Սուրեն Մարտիկյան, Արտակ Մովսիսյան, Օքսֆորդի քաղաքագիտության և քաղաքականության բառարան (խմբ. Ալեքսանդր Աղաբեկյան, Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Գիտանք»», 2003 — 592, էջեր 592 — 592 էջ. — 500 հատ։

Ծանոթագրություններ

↑ (PDF) http://ilp.rau.am/uploads/blocks/0/1/138/files/uch_posobie_safaryan.pdf. {{cite web}}: Missing or empty |title= (օգնություն)
↑ «Իրավագիտության ֆակուլտետ». www.ysu.am. Վերցված է 2017-09-10-ին.
↑ ««Եվրոպական Ուսումնասիրություններ» միջմասնագիտական մագիստրոսական ծրագիր». www.ces.am. Վերցված է 2017-09-10-ին.

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իրավագիտություն» հոդվածին։

Ընթերցե՛ք «իրավաբանություն» բառի բացատրությունը Հայերեն Վիքիբառարանում։

[1] (PDF) http://ilp.rau.am/uploads/blocks/0/1/138/files/uch_posobie_safaryan.pdf. {{cite web}}: Missing or empty |title= (օգնություն)

[2] «Իրավագիտության ֆակուլտետ». www.ysu.am. Վերցված է 2017-09-10-ին.

[3] ««Եվրոպական Ուսումնասիրություններ» միջմասնագիտական մագիստրոսական ծրագիր». www.ces.am. Վերցված է 2017-09-10-ին.

[1]

[2]

[3]

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
-{{Արևմտահայերեն|Իրաւաբանութիւն}}
 [[Պատկեր:CourtGavel.JPG|250px|աջից]]
 '''Իրավագիտությունը կամ իրավաբանությունը''' գիտություն է իրավունքի մասին։ Իրավաբանները զբաղվում են իրավունքի բնույթի և զարգացման համակարգված պարզաբանմամբ, բացահայտում են այն սկզբունքները, որոնց վրա հիմնված է կամ պետք է հիմնված լինի իրավունքը՝ ներառյալ դրա կապը այլ հաստատությունների և գործելակերպերի, օրինակ՝ բարոյականության հետ, ինչպես նաև բացահայտում են դրա ներքին գործելակերպը։ «Իրավունքը» կարող է լինել փաստական (գործող) և բնական (այստեղից է «բնական իրավագիտություն») կարևոր ավանդույթը) կամ նույնիսկ ներկայացվել որպես կարգավորիչ օրենսգիրք, որը պաշտոնական իրավական համակարգի բաղկացուցիչ մասը չէ։
 Կարող է թվալ, թե այս խնդիրների վերացական բնույթը հեռացնում է իրավաբանությունը իրավունքի բովանդակությունից, սակայն սկզբունքները, որոնք իրավաբանությունն ուսումնասիրում կամ նկարագրում է, կազմում են (կարող են կազմել) իրավաբանների գործելակերպի բաղկացուցիչ մասը կամ կիրառվում են (կարող են կիրառվել) [[իրավական համակարգ]]ի շրջանակներում։ Հետևաբար, իրավունքի և իրավագիտության կապը նման է քաղաքականության և քաղաքագիտության կապին։
@@ Տող 8. / Տող 7. @@
 === Անտիկ շրջան ===
-Իրավագիտության տարրերը ծագել են իրավական գիտությունների և [[Օրենսդրություն|օրենսդրության]] զարգացման շրջանում․ [[Իրավունք|իրավունքի]] մասին որոշ տեղեկություններ ընդգրկված են եղել դեռ հնում կրթության ընդհանուր համակարգում։ Ի սկզբանե նրանք մտնում էին կրոնական գիտությունների և [[Փիլիսոփայություն|փիլիսոփայության]] մեջ։ Օրինակ՝ [[Իսրայել|Իսրայելում]] իրավական հանձնարարությունները ուսումնասիրվում էին Մովսեսի օրենքներով։ <nowiki/>[[Հին Հունաստան|Հին Հունական]] [[Ստոիցիզմ|ստոիկյան դպրոցներում]], սովորեցնում են դատական [[հռետորություն]]։ Ի սկզբանե [[Հին Հռոմ|Հին Հռոմում]] իրավունքի իմացությունը հանդիսացել է քրմերի արտոնությունը։
+Իրավագիտության տարրերը ծագել են իրավական գիտությունների և [[Օրենսդրություն|օրենսդրության]] զարգացման շրջանում․ [[իրավունք]]ի մասին որոշ տեղեկություններ ընդգրկված են եղել դեռ հնում կրթության ընդհանուր համակարգում։ Ի սկզբանե նրանք մտնում էին կրոնական գիտությունների և [[Փիլիսոփայություն|փիլիսոփայության]] մեջ։ Օրինակ՝ [[Իսրայել]]ում իրավական հանձնարարությունները ուսումնասիրվում էին Մովսեսի օրենքներով։ <nowiki/>[[Հին Հունաստան|Հին Հունական]] [[Ստոիցիզմ|ստոիկյան դպրոցներում]], սովորեցնում են դատական [[հռետորություն]]։ Ի սկզբանե [[Հին Հռոմ]]ում իրավունքի իմացությունը հանդիսացել է քրմերի արտոնությունը։
-Առաջին մասնավոր իրավաբանական դպրոցը, որտեղ ուսուցիչներ կարդում էին էին դասախոսություններ և աշակերտների հետ կազմակերպում քննարկումներ, հիմնադրվել է [[Մազուրեի Սաբին|Մազուրեի Սաբինի]] կողմից (սաբինյան դպրոցը, [[Գայոս Աթեոս Կապիտոն|Կապիտոնի]] դպրոցից շուտ է հիմնադրվել)։
+Առաջին մասնավոր իրավաբանական դպրոցը, որտեղ ուսուցիչներ կարդում էին էին դասախոսություններ և աշակերտների հետ կազմակերպում քննարկումներ, հիմնադրվել է [[Մազուրեի Սաբին]]ի կողմից (սաբինյան դպրոցը, [[Գայոս Աթեոս Կապիտոն|Կապիտոնի]] դպրոցից շուտ է հիմնադրվել)։
-IV-V դարերում գոյություն են ունեցել չորսամյա ժամկետով իրավաբանական դպրոցներ ([[Հռոմ|Հռոմում]], [[Կոստանդնուպոլիս|Կոստանդնուպոլսում]], [[Աթենք|Աթենքում]], [[Ալեքսանդրիա|Ալեքսանդրիայում]], [[Կեսարիա|Կեսարիայում]]), որտեղ աշակետները ուսսումնասիրում էին հայտնի հռոմեական [[Իրավաբանական անձ|իրավաբանների]] գործերը։ 533 թվականին Հուստինիանոսը հրապարակել է հատուկ սահմանադրություն, ուսումնական դասընթացը 5 ամյա դարձնելու համար, որտեղ պարտադիր ուսումնասիրում էին [[Պանդեկտներ|Պանդեկտները]] և [[Հուստինիանոսի օրենսգիրք|Հուստինիանոսի  օրենսգիրքը]]։
+IV-V դարերում գոյություն են ունեցել չորսամյա ժամկետով իրավաբանական դպրոցներ ([[Հռոմ]]ում, [[Կոստանդնուպոլիս|Կոստանդնուպոլսում]], [[Աթենք]]ում, [[Ալեքսանդրիա]]յում, [[Կեսարիա]]յում), որտեղ աշակետները ուսսումնասիրում էին հայտնի հռոմեական [[Իրավաբանական անձ|իրավաբանների]] գործերը։ 533 թվականին Հուստինիանոսը հրապարակել է հատուկ սահմանադրություն, ուսումնական դասընթացը 5 ամյա դարձնելու համար, որտեղ պարտադիր ուսումնասիրում էին [[Պանդեկտներ]]ը և [[Հուստինիանոսի օրենսգիրք|Հուստինիանոսի  օրենսգիրքը]]։
 === [[Միջնադար]] ===
@@ Տող 19. / Տող 18. @@
 Արաբական երկրներում գերիշխանությունը անցել է [[Շարիաթ|Շարիաթական օրենքին]]։
-Վաղ միջնադարում Արևմտյան Եվրոպայում հատուկ իրավական  կրթություն չի եղել։ Սակայն [[10-րդ դար|X դարում]] [[Պավիա|Պավիայում]] հիմնադրվել է դպրոց, որտեղ  ուսուցանվել է [[Լոմբարդիա|Լոմբարդիական]] օրենք։  դարի վերջում [[Բոլոնիայի համալսարան|Բոլոնիայում]] արվեստի դպրոցին կից բացվել է իրավական դպրոց, իսկ ավելի ուշ համալսարան, որտեղ [[12-րդ դար|XII դարի]] կեսերին  ուսացանել և սովորել են <nowiki/>[[հռոմեական իրավունք]], տարբեր  երկրներից։
+Վաղ միջնադարում Արևմտյան Եվրոպայում հատուկ իրավական  կրթություն չի եղել։ Սակայն [[10-րդ դար|X դարում]] [[Պավիա]]յում հիմնադրվել է դպրոց, որտեղ  ուսուցանվել է [[Լոմբարդիա]]կան օրենք։  դարի վերջում [[Բոլոնիայի համալսարան|Բոլոնիայում]] արվեստի դպրոցին կից բացվել է իրավական դպրոց, իսկ ավելի ուշ համալսարան, որտեղ [[12-րդ դար|XII դարի]] կեսերին  ուսացանել և սովորել են <nowiki/>[[հռոմեական իրավունք]], տարբեր  երկրներից։
-XII-XV դարերում [[Արևմտյան Եվրոպա|Արևմտյան Եվրոպայի]] մի շարք երկրներում բացվեցին համալսարաններ ([[Օքսֆորդի համալսարան|Օքսֆորդի]], [[Քեմբրիջի համալսարան|Քեմբրիջի]], [[Փարիզի համալսարան|Փարիզյան]]), որտեղ առաջատար էին իրավաբանական [[Ֆակուլտետ|ֆակուլտետները]], որոշներում ուսուցանում էին հռոմեական իրավունք: Արևմտյան Եվրոպայում իրավունքը աստիճանաբար դառնում է մշակութային զարգացման ուղեկից: Իրավաբանությունը աստիճանաբար զարգացավ [[Իտալիա|Իտալիայում]], [[Անգլիա|Անգլիայում]], [[Ֆրանսիա|Ֆրանսիայում]] և [[Գերմանիա|Գերմանիայում]], այս շրջանում իրավաբանները զբաղվում էին հռոմեական իրավունքի ուսումնասիրմամբ, այնպես էլ փիլիսոփայական վարդապետությունների վերլուծությամբ և այսպես կոչված բնական իրավունքով: Այս իրավաբանների նախնական գործը իրավաբանական փոխկապակցված գործարքների կնքումն է դատական գործընթացի մասին:
+XII-XV դարերում [[Արևմտյան Եվրոպա]]յի մի շարք երկրներում բացվեցին համալսարաններ ([[Օքսֆորդի համալսարան|Օքսֆորդի]], [[Քեմբրիջի համալսարան|Քեմբրիջի]], [[Փարիզի համալսարան|Փարիզյան]]), որտեղ առաջատար էին իրավաբանական [[ֆակուլտետ]]ները, որոշներում ուսուցանում էին հռոմեական իրավունք: Արևմտյան Եվրոպայում իրավունքը աստիճանաբար դառնում է մշակութային զարգացման ուղեկից: Իրավաբանությունը աստիճանաբար զարգացավ [[Իտալիա]]յում, [[Անգլիա]]յում, [[Ֆրանսիա]]յում և [[Գերմանիա]]յում, այս շրջանում իրավաբանները զբաղվում էին հռոմեական իրավունքի ուսումնասիրմամբ, այնպես էլ փիլիսոփայական վարդապետությունների վերլուծությամբ և այսպես կոչված բնական իրավունքով: Այս իրավաբանների նախնական գործը իրավաբանական փոխկապակցված գործարքների կնքումն է դատական գործընթացի մասին:
-Զգալի տարբերություն կա անգլիական տեղական իրավական ավանդույթների և մայրցամաքայինից, նրա հիմքում հիմնականում ընկած է ռոմանական իրավունքը, իսկ հետագայում զարգացել են առանձին անգլո-սաքսոնական և ռոմանա-գերմանական իրավական ընտանիքները: Մինչև XV դարը  Ֆրանսիական իրավաբանությունը իր ուշադրությունը սևեռել էր  սովորական իրավունքի կոտյումների ([[Ֆրանսերեն|ֆր]]. coutume — սովորություն)  հավաքման և մշակման վրա, բայց առավելապես զբաղվում էին հռոմեական իրավունքի ուսումնասիրությամբ: Օրինակ՝ [[Բուվեզիի Կուտյումներ|Բուվեզիի Կոտյումները]], [[Նորմանդիի Մեծ կոտյումներ|Նորմանդիի Մեծ կոտյումները]]:
+Զգալի տարբերություն կա անգլիական տեղական իրավական ավանդույթների և մայրցամաքայինից, նրա հիմքում հիմնականում ընկած է ռոմանական իրավունքը, իսկ հետագայում զարգացել են առանձին անգլո-սաքսոնական և ռոմանա-գերմանական իրավական ընտանիքները: Մինչև XV դարը  Ֆրանսիական իրավաբանությունը իր ուշադրությունը սևեռել էր  սովորական իրավունքի կոտյումների ([[Ֆրանսերեն|ֆր]]. coutume — սովորություն)  հավաքման և մշակման վրա, բայց առավելապես զբաղվում էին հռոմեական իրավունքի ուսումնասիրությամբ: Օրինակ՝ [[Բուվեզիի Կուտյումներ|Բուվեզիի Կոտյումները]], [[Նորմանդիի Մեծ կոտյումներ]]ը:
 === Նոր ժամանակներ ===
@@ Տող 33. / Տող 32. @@
 ==== [[Ֆրանսիա]] ====
-XV դարի  վերջում Ֆրանսիայում սկսվում է դատական որոշումների լուրջ մշակումի շահ  գործնականում կիրառվող Jurisprudence des Arrêts իրավունքի: Այդ գործում հատկապես աչքի են ընկել գործիչներ Լոունեթը (Louet), և [[Դենիսարթ|Դենիսարթը]]  (Denisart):
+XV դարի  վերջում Ֆրանսիայում սկսվում է դատական որոշումների լուրջ մշակումի շահ  գործնականում կիրառվող Jurisprudence des Arrêts իրավունքի: Այդ գործում հատկապես աչքի են ընկել գործիչներ Լոունեթը (Louet), և [[Դենիսարթ]]ը  (Denisart):
-[[Ֆրանսիական մեծ հեղափոխություն|Ֆրանսիական մեծ հեղափոխությունից]] հետո ի հայտ եկան նոր  [[Օրենսգիրք|օրենսգրքեր]], քրեական օրենսգիրքը և Նապոլեոնի քաղաքացիական օրենսգիրքը, և առաջացել է դրանց մեկնաբանների մեծաթիվ խումբ և ստեղծել են գիտական գործունեություններ, որոնք ուղղաված են եղել <nowiki/>[[Ֆրանսիայի իրավական համակարգ|ֆրանսիական իրավունքի]] զարգացմանը:
+[[Ֆրանսիական մեծ հեղափոխություն]]ից հետո ի հայտ եկան նոր  [[Օրենսգիրք|օրենսգրքեր]], քրեական օրենսգիրքը և Նապոլեոնի քաղաքացիական օրենսգիրքը, և առաջացել է դրանց մեկնաբանների մեծաթիվ խումբ և ստեղծել են գիտական գործունեություններ, որոնք ուղղաված են եղել <nowiki/>[[Ֆրանսիայի իրավական համակարգ|ֆրանսիական իրավունքի]] զարգացմանը:
 == Ժամանակակից իրավաբանություն ==
 === Իրավաբանական կրթություն ===
-[[20-րդ դար|XX դարում]] Արևմտյան Եվրոպայի, [[Հյուսիսային Ամերիկա|Հյուսիսային Ամերիկայի]]  զարգացած մի շարք երկրներում իրավաբանական կրթությունը տարածվել  է չափազանց արագ և դարձել է ավանդական: Ժամանակակից երկրներում դա պայմանավորված է հասարակական հարաբերությունների  իրավական կարգավորման աճող դերի շնորհիվ: Իրավաբան ուսանողների որոշ կրճատումներ նկատվել  են [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ|Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի]] ավարտից հետո, սակայն 1950-ական թվականներին [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ|ԱՄՆ]]-ում, Մեծ Բրիտանիայում, [[Գերմանիա|Գերմանիայում]] և մի շարք այլ երկրներում իրավաբանի դիպլոմը հնարավորություն էր տալիս զբաղվել  զուտ իրավաբանությամբ կամ նմանատիպ այլ աշխատանքով:
+[[20-րդ դար|XX դարում]] Արևմտյան Եվրոպայի, [[Հյուսիսային Ամերիկա]]յի  զարգացած մի շարք երկրներում իրավաբանական կրթությունը տարածվել  է չափազանց արագ և դարձել է ավանդական: Ժամանակակից երկրներում դա պայմանավորված է հասարակական հարաբերությունների  իրավական կարգավորման աճող դերի շնորհիվ: Իրավաբան ուսանողների որոշ կրճատումներ նկատվել  են [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]ի ավարտից հետո, սակայն 1950-ական թվականներին [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ|ԱՄՆ]]-ում, Մեծ Բրիտանիայում, [[Գերմանիա]]յում և մի շարք այլ երկրներում իրավաբանի դիպլոմը հնարավորություն էր տալիս զբաղվել  զուտ իրավաբանությամբ կամ նմանատիպ այլ աշխատանքով:
-Բայց որոշ երկրներում դատարանում փաստաբան աշխատելու համար պահանջում էին լրացուցիչ  մասնագիտական պատրաստումներ: Ֆրանսիայում դատական պաշտոն զբաղեցնելու  կան հենց փաստաբան աշխատելու համար անհրաժեշտ էր ունենալ դիպլոմ, հանձնել լրացուցիչ քննություններ և ստանալ ևս մեկ դիպլոմ (այսինքն որոկավորման վկայական): [[Սկանդինավիա|Սկանդինավյան]] երկրներում, [[Լատինական Ամերիկա|Լատինական Ամերիկայում]] իրավաբանական կրթության դիպլոմը որպես կանոն բավական է  ցանկացած իրավաբանական ոլորտի պաշտոն զբաղեցնելու համար:
+Բայց որոշ երկրներում դատարանում փաստաբան աշխատելու համար պահանջում էին լրացուցիչ  մասնագիտական պատրաստումներ: Ֆրանսիայում դատական պաշտոն զբաղեցնելու  կան հենց փաստաբան աշխատելու համար անհրաժեշտ էր ունենալ դիպլոմ, հանձնել լրացուցիչ քննություններ և ստանալ ևս մեկ դիպլոմ (այսինքն որոկավորման վկայական): [[Սկանդինավիա|Սկանդինավյան]] երկրներում, [[Լատինական Ամերիկա]]յում իրավաբանական կրթության դիպլոմը որպես կանոն բավական է  ցանկացած իրավաբանական ոլորտի պաշտոն զբաղեցնելու համար:
-Իրավաբանական կրթությունը<ref>{{Cite web|url=http://www.ysu.am/faculties/hy/Law/section/entrant|title=Իրավագիտության ֆակուլտետ|website=www.ysu.am|accessdate=2017-09-10}}</ref> բաժանվում է տարբեր ուսումնական ցիկլերի: ԱՄՆ-ում, [[Միացյալ Թագավորություն|Մեծ Բրիտանիայում]], [[Մեքսիկա|Մեքսիկայում]] և այլ երկրներում 1-ին ցիկլը տևում է 3 տարի, և ստանում է բակալավրի իրավունքներ, 2-րդ ցիկլը 1 տարի (շրջանավարտները ստանում են [[Մագիստրոս|մագիստրոսական]] աստիճանի  իրավունք)<ref>{{Cite web|url=http://www.ces.am/online/hy/graduate-programmes/master-programme-in-european-studies|title=«Եվրոպական Ուսումնասիրություններ» միջմասնագիտական մագիստրոսական ծրագիր|website=www.ces.am|language=hy-am|accessdate=2017-09-10}}</ref>:
+Իրավաբանական կրթությունը<ref>{{Cite web|url=http://www.ysu.am/faculties/hy/Law/section/entrant|title=Իրավագիտության ֆակուլտետ|website=www.ysu.am|accessdate=2017-09-10}}</ref> բաժանվում է տարբեր ուսումնական ցիկլերի: ԱՄՆ-ում, [[Միացյալ Թագավորություն|Մեծ Բրիտանիայում]], [[Մեքսիկա]]յում և այլ երկրներում 1-ին ցիկլը տևում է 3 տարի, և ստանում է բակալավրի իրավունքներ, 2-րդ ցիկլը 1 տարի (շրջանավարտները ստանում են [[մագիստրոս]]ական աստիճանի  իրավունք)<ref>{{Cite web|url=http://www.ces.am/online/hy/graduate-programmes/master-programme-in-european-studies|title=«Եվրոպական Ուսումնասիրություններ» միջմասնագիտական մագիստրոսական ծրագիր|website=www.ces.am|language=hy-am|accessdate=2017-09-10}}</ref>:
 Որոշ համալսարաններում գոյություն ունի 3-րդ ցիկլը, որը նախատեսված է ավելի գիտական պատրաստությունների համար, որից հետո սովորողին շնորհվում է դոկտորային աստիճանի իրավունք: Ֆրանսիայում իրավաբանական կրթությունը ներառում է երկու երկամյա ցիկլ. ընդհանուր պատրաստում (ավարտից հետո տրվում է դիպլոմ) և մասնագիտացում (շնորհվում է լիցենզիոն իրավունք): [[Գիտությունների դոկտոր|Դոկտորի]] իրավունք շնորհվում է լրացուցիչ ցիկլը ավարտած բարձր մակարդակի և գրված ատենախոսության համար:
@@ Տող 85. / Տող 84. @@
 {{Իրավունք}}
 {{Միջազգային իրավունք}}
 [[Կատեգորիա:Իրավաբանություն]]
 [[Կատեգորիա:Հռոմեական իրավունք]]