«Կաղամախի»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ չտողադարձվող բացատը (։Դ Non-breaking space) փոխարինում եմ սովորականով։ oգտվելով ԱՎԲ |
No edit summary |
||
| Տող 1. | Տող 1. | ||
| ⚫ | |||
{{Տաքսոտուփ |
|||
|image file = PopulusTremula002.JPG |
|||
|image title = Կաղամախ |
|||
|image descr = Կաղամախ (Populus tremula) |
|||
| regnum = Բույսեր |
|||
| phylum = [[Ծաղկավորներ]] |
|||
| classis = [[Երկշաքիլավորներ]] |
|||
| ordo = [[Մարգագետածաղկավորներ]] |
|||
| familia = [[Ուռազգիներ]] |
|||
| genus = '''Կաղամախ''' |
|||
|parent = |
|||
|rang = |
|||
|latin = Populus tremula |
|||
|author = [[L.]], 1753 |
|||
|syn = |
|||
|typus = |
|||
|children name = |
|||
|children = |
|||
|range map = |
|||
|range map caption = |
|||
|range map width = |
|||
|range legend = |
|||
|iucnstatus = |
|||
|iucn = |
|||
|wikispecies = Populus tremula |
|||
|commons = Category:Populus tremula |
|||
|grin = 29422 |
|||
}} |
|||
| ⚫ | |||
== Կենսաբանկան նկարագիր == |
== Կենսաբանկան նկարագիր == |
||
[[Պատկեր:Illustration Populus tremula0.jpg|thumb|left|{{Бот.илл.|Томе}}]] |
|||
Բարձրությունը՝ մինչև 35 մ, տրամագիծը՝ 1 մ։ Տերևները պարզ են, հերթադիր, կլոր կամ լայն կոնաձև, խոշոր անհավասար ատամներով։ Տերևակոթունը երկու կողմից սեղմված է, տափակացած, որի պատճառով տերևներն անընդհատ շարժվում են (այստեղից՝ «դողդոշուն բարդի» անվանումը)։ |
Բարձրությունը՝ մինչև 35 մ, տրամագիծը՝ 1 մ։ Տերևները պարզ են, հերթադիր, կլոր կամ լայն կոնաձև, խոշոր անհավասար ատամներով։ Տերևակոթունը երկու կողմից սեղմված է, տափակացած, որի պատճառով տերևներն անընդհատ շարժվում են (այստեղից՝ «դողդոշուն բարդի» անվանումը)։ |
||
Ծաղկում է մարտ-ապրիլին, մինչե տերևների բացվելը։ [[Ծաղիկներ]]ը կատվիկներ են։ [[Պտուղ]]ը տուփիկ է։ Բազմանում է սերմերով, կտրոններով, արմատային մացառներով։ Աճում է արագ, ապրում 80-100 տարի։ |
Ծաղկում է մարտ-ապրիլին, մինչե տերևների բացվելը։ [[Ծաղիկներ]]ը կատվիկներ են։ [[Պտուղ]]ը տուփիկ է։ Բազմանում է սերմերով, կտրոններով, արմատային մացառներով։ Աճում է արագ, ապրում 80-100 տարի։ |
||
[[Պատկեր:Osina kaluga.JPG|thumb|left|Կաղամախի արտաքին տեսքը]] |
|||
== Տարածումը == |
== Տարածումը == |
||
Տարածված է [[Եվրասիա]]յում և Ասիայում, հատկապես ասեղնատերև և լայնատերև տեսակների խառն անտառներում։ [[Հայաստան]]ում հանդիպում Է [[Մարմարիկ (գետ)|Մարմարիկի հովտում]], [[Ապարան]]ում, [[Գառնիի արգելանոց]]ում, [[Վայք]], [[Ախուրյան (Շիրակի մարզ)|Ախուրյանում]], [[Կաղնի|կաղնու]], [[բոխի|բոխու]] և մասամբ [[Հաճարենի|հաճարենու]] անտառներում։ |
Տարածված է [[Եվրասիա]]յում և Ասիայում, հատկապես ասեղնատերև և լայնատերև տեսակների խառն անտառներում։ [[Հայաստան]]ում հանդիպում Է [[Մարմարիկ (գետ)|Մարմարիկի հովտում]], [[Ապարան]]ում, [[Գառնիի արգելանոց]]ում, [[Վայք]], [[Ախուրյան (Շիրակի մարզ)|Ախուրյանում]], [[Կաղնի|կաղնու]], [[բոխի|բոխու]] և մասամբ [[Հաճարենի|հաճարենու]] անտառներում։ |
||
| Տող 47. | Տող 16. | ||
* ''Скворцов В. Э.'' Учебный атлас. Флора Средней России. — М.: ЧеРо, 2004. — С. 95. |
* ''Скворцов В. Э.'' Учебный атлас. Флора Средней России. — М.: ЧеРо, 2004. — С. 95. |
||
* |
|||
== Արտաքին հղումներ == |
|||
* [http://linnaeus.nrm.se/flora/di/salica/popul/poputre.html Arne og Anna-Lena Anderberg: ''Den virtuella floran'', Naturhistoriska riksmuseet] {{sv sprog}} |
|||
{{ՎՊԵ|Populus tremula}} |
{{ՎՊԵ|Populus tremula}} |
||
{{ՀՍՀ|հատոր=5|էջ=194}} |
{{ՀՍՀ|հատոր=5|էջ=194}} |
||
11:24, 14 Հունիսի 2019-ի տարբերակ
| Կաղամախի | |
 Կաղամախի | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Վերնաբաժին | Բարձրակարգ բույսեր (Embryophyta) |
| Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Մալպիգիածաղկավորներ (Malpighiales) |
| Ընտանիք | Ուռազգիներ (Salicaceae) |
| Ցեղ | Բարդի (Populus) |
| Տեսակ | Կաղամախի (P. tremula) |
| Միջազգային անվանում | |
| Populus tremula | |
| Տարածվածություն և պահպանություն | |
Հատուկ պահպանության կարգավիճակ՝  Քիչ մտահոգող տեսակ  Տաքսոնի տարածվածությունը | |
Կաղամախի, դողդոջուն բարդի (լատին․՝ Pópulus trémula), ուռազգիների ընտանիքի բարդի ցեղի տերևաթափ երկտուն ծառ։
Կենսաբանկան նկարագիր
Բարձրությունը՝ մինչև 35 մ, տրամագիծը՝ 1 մ։ Տերևները պարզ են, հերթադիր, կլոր կամ լայն կոնաձև, խոշոր անհավասար ատամներով։ Տերևակոթունը երկու կողմից սեղմված է, տափակացած, որի պատճառով տերևներն անընդհատ շարժվում են (այստեղից՝ «դողդոշուն բարդի» անվանումը)։ Ծաղկում է մարտ-ապրիլին, մինչե տերևների բացվելը։ Ծաղիկները կատվիկներ են։ Պտուղը տուփիկ է։ Բազմանում է սերմերով, կտրոններով, արմատային մացառներով։ Աճում է արագ, ապրում 80-100 տարի։
Տարածումը
Տարածված է Եվրասիայում և Ասիայում, հատկապես ասեղնատերև և լայնատերև տեսակների խառն անտառներում։ Հայաստանում հանդիպում Է Մարմարիկի հովտում, Ապարանում, Գառնիի արգելանոցում, Վայք, Ախուրյանում, կաղնու, բոխու և մասամբ հաճարենու անտառներում։
Օգտագործումը
Օգտագործվում է պաշտպանական անտառաբուծության, կանաչապատման մեջ։ Բնափայտը դեղնասպիտակավուն է, թեթև, փափուկ, կիրառվում է լուցկու, թաղանթանյութի, թղթի արդյունաբերության, շինարարության մեջ։ Բարդին ունի բուժիչ հատկություն. կեղևը պարունակում է աղաղանյութեր, տերևը՝ վիտամիններ, բողբոջը՝ եթերայուղեր։ Աճեցվում է որպես գեղազարդիչ բույս, կիրառվում է փլվածքների, ձորակների, ավազուտների ամրացման և դաշտապաշտպան անտառաշերտեր ստեղծելու նպատակով։ Բնափայտը բնամիջուկ չունի, թեթև է, ամուր, կիրառվում է որպես շինանյութ և վառելանյութ, լուցկու արտադրության մեջ և այլն։
Գրականություն
- Гроздова Н. Б., Некрасов В. И., Глоба-Михайленко Д. А. Деревья, кустарники и лианы: Справочное пособие. — М.: Лесн. пром-сть, 1986. — С. 287—288.
- Иванова Т. Н., Путинцева Л. Ф. Лесная кладовая. — Тула: Приок. кн. изд-во, 1993. — С. 55—56.
- Скворцов В. Э. Учебный атлас. Флора Средней России. — М.: ЧеРо, 2004. — С. 95.
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Կաղամախի կատեգորիայում։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 194)։ 
|