«Դերասան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
No edit summary
չ կետադրական նշանը ծանոթագրությունից հետո oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1. Տող 1.
{{Արևմտահայերեն|Դերասան (արեւմտահայերէն)}}
{{Արևմտահայերեն|Դերասան (արեւմտահայերէն)}}



'''Դերասանն''' անձ է, որը խաղում է դրամատիկական կամ կատակերգական ստեղծագործություններում և աշխատում է կինոյում, թատրոնում, հեռուստատեսությունում, ռադիոյում կամ այլ նման հաստատություններում<ref>
'''Դերասանն''' անձ է, որը խաղում է դրամատիկական կամ կատակերգական ստեղծագործություններում և աշխատում է կինոյում, թատրոնում, հեռուստատեսությունում, ռադիոյում կամ այլ նման հաստատություններում<ref>
Տող 6. Տող 5.


== Տերմինաբանություն ==
== Տերմինաբանություն ==
1660 թ. հետո առաջին անգամ սկսեցին օգտագործել ''դերասան'' և ''դերասանուհի'' տերմինները։ Օրինակ անգլիացիներն այդ բառը փոխառել են ֆրանսերենից։<ref name="OED2010">{{cite book|title=Oxford English Dictionaryedition=3|date=November 2010|publisher=Oxford University Press|location=Oxford, England|chapter=actress, n.|quote=Although actress remains in general use, actor is increasingly preferred for performers of both sexes as a gender-neutral term.}}</ref> ''Դերասան'' բառն առաջ բնորոշում էր բեմի վրա գործող անձ՝ անկախ սեռական պատկանելիությունից։ Բայց հասարակական կյանքում մեծ տարածում գտավ ''դերասանուհի'' տերմինը, որը բնորոշում էր կոնկրետ իգական սեռի ներկայացուցիչներին<ref name="OED2010" />: Գործնականում ''դերասանուհի'' տերմինը մեծ կիրառում գտավ 1950-1960 թթ., երբ կանանց ներդրումն արդեն էական էր մշակույթում<ref name="De GayGoodman1998">{{cite book|last1=Goodman|first1=Lizbeth|authorlink1=Lizbeth Goodman|last2=Holledge|first2=Julie|title=The Routledge reader in gender and performance|year=1998|publisher=Routledge|location=New York|isbn=0-415-16583-0|pages=8; 93}}</ref>: Այնուհետև մրցանակաբաշխությունների ժամանակ սկսեց օգտագործվել ''դերասանուհի'' տերմինը՝ բնորոշելու համար կին հաղթողներին<ref name="latimes">{{cite web|url=http://articles.latimes.com/2009/jan/18/entertainment/ca-actress18|title=From actor to actress and back again|last=Linden|first=Sheri|date=հունվարի 18, 2009 |work=Entertainment|publisher=Los Angeles Times|accessdate=2009 թ․ մարտի 14|quote=It would be several decades before the word "actress" appeared -- 1700, according to the Oxford English Dictionary, more than a century after the word "actor" was first used to denote a theatrical performer, supplanting the less professional-sounding "player."}}</ref>:
1660 թ. հետո առաջին անգամ սկսեցին օգտագործել ''դերասան'' և ''դերասանուհի'' տերմինները։ Օրինակ անգլիացիներն այդ բառը փոխառել են ֆրանսերենից<ref name="OED2010">{{cite book|title=Oxford English Dictionaryedition=3|date=November 2010|publisher=Oxford University Press|location=Oxford, England|chapter=actress, n.|quote=Although actress remains in general use, actor is increasingly preferred for performers of both sexes as a gender-neutral term.}}</ref>։ ''Դերասան'' բառն առաջ բնորոշում էր բեմի վրա գործող անձ՝ անկախ սեռական պատկանելիությունից։ Բայց հասարակական կյանքում մեծ տարածում գտավ ''դերասանուհի'' տերմինը, որը բնորոշում էր կոնկրետ իգական սեռի ներկայացուցիչներին<ref name="OED2010" />: Գործնականում ''դերասանուհի'' տերմինը մեծ կիրառում գտավ 1950-1960 թթ., երբ կանանց ներդրումն արդեն էական էր մշակույթում<ref name="De GayGoodman1998">{{cite book|last1=Goodman|first1=Lizbeth|authorlink1=Lizbeth Goodman|last2=Holledge|first2=Julie|title=The Routledge reader in gender and performance|year=1998|publisher=Routledge|location=New York|isbn=0-415-16583-0|pages=8; 93}}</ref>: Այնուհետև մրցանակաբաշխությունների ժամանակ սկսեց օգտագործվել ''դերասանուհի'' տերմինը՝ բնորոշելու համար կին հաղթողներին<ref name="latimes">{{cite web|url=http://articles.latimes.com/2009/jan/18/entertainment/ca-actress18|title=From actor to actress and back again|last=Linden|first=Sheri|date=հունվարի 18, 2009 |work=Entertainment|publisher=Los Angeles Times|accessdate=2009 թ․ մարտի 14|quote=It would be several decades before the word "actress" appeared -- 1700, according to the Oxford English Dictionary, more than a century after the word "actor" was first used to denote a theatrical performer, supplanting the less professional-sounding "player."}}</ref>:


==Պատմություն==
==Պատմություն==
Տող 12. Տող 11.
Դերասանական խաղի ամենաառաջին գրանցված դեպքը վերաբերում է [[մ.թ.ա. 534]] թ. (թեև օրացույցների բազմաթիվ փոփոխությունների պատճառով կոնկրետ ժամանակ նշելը դժվար է), երբ հույն դերասան [[Թեփսիս]]ը ելույթ ունեցավ Դիոնիոսի թատրոնում և դարձավ առաջին հայտնի մարդը, որը պատմական կերպար էր բեմադրել։ Մինչ Թեփսիսի դերը պատմությունը արձանագրել է միայն երգիչներ, պարողներ և մեկնաբաններ։ Թեփսիսի պատվին դերասաններին հաճախ անվանում են ''Թեփսիաներ''։ Թատերական լեգենդները մինչև հիմա էլ հավատացնում են, որ Թեփսիսը մինչ այժմ գոյություն ունի որպես ոգի, և թատերական անհաջողություններից շատերը վերագրվում են նրա ուրվականի միջամտությանը։
Դերասանական խաղի ամենաառաջին գրանցված դեպքը վերաբերում է [[մ.թ.ա. 534]] թ. (թեև օրացույցների բազմաթիվ փոփոխությունների պատճառով կոնկրետ ժամանակ նշելը դժվար է), երբ հույն դերասան [[Թեփսիս]]ը ելույթ ունեցավ Դիոնիոսի թատրոնում և դարձավ առաջին հայտնի մարդը, որը պատմական կերպար էր բեմադրել։ Մինչ Թեփսիսի դերը պատմությունը արձանագրել է միայն երգիչներ, պարողներ և մեկնաբաններ։ Թեփսիսի պատվին դերասաններին հաճախ անվանում են ''Թեփսիաներ''։ Թատերական լեգենդները մինչև հիմա էլ հավատացնում են, որ Թեփսիսը մինչ այժմ գոյություն ունի որպես ոգի, և թատերական անհաջողություններից շատերը վերագրվում են նրա ուրվականի միջամտությանը։


Դերասաններն [[վաղ միջնադար]]ում ավանդաբար բարձր կարգավիճակ չունեին։ Նրանք թատերական խմբերով անընդհատ շրջագայում էին և մարդկանց վստահությանը չէին արժանանում։ Եվրոպայի շատ վայրերում դերասանները նույնիսկ քրիստոնեական կանոններով չէին հուղարկավորվում, և այդ դարաշրջանում համարում էին, որ դերասանները դատապարտված են նման ճակատագրի։ Այդ բացասական կարծիքը շարունակվում էր մինչև [[19-րդ դար|XIX դարասկիզբ]], իսկ դրանից հետո ''դերասան'' մասնագիտությունը դարձավ ամենահարգված և ամենատարածված մասնագիտություններից մեկը արվեստի բնագավառում։<ref>{{Cite book | author=Wilmeth, Don B.; Bigsby, C.W.E. | authorlink= | coauthors= | title=The Cambridge history of American theatre | year=1998 | publisher=Cambridge University Press | location=Cambridge, U.K. | isbn=978-0-521-65179-0 | pages=449–450}}</ref
Դերասաններն [[վաղ միջնադար]]ում ավանդաբար բարձր կարգավիճակ չունեին։ Նրանք թատերական խմբերով անընդհատ շրջագայում էին և մարդկանց վստահությանը չէին արժանանում։ Եվրոպայի շատ վայրերում դերասանները նույնիսկ քրիստոնեական կանոններով չէին հուղարկավորվում, և այդ դարաշրջանում համարում էին, որ դերասանները դատապարտված են նման ճակատագրի։ Այդ բացասական կարծիքը շարունակվում էր մինչև [[19-րդ դար|XIX դարասկիզբ]], իսկ դրանից հետո ''դերասան'' մասնագիտությունը դարձավ ամենահարգված և ամենատարածված մասնագիտություններից մեկը արվեստի բնագավառում։<ref>{{Cite book | author=Wilmeth, Don B.; Bigsby, C.W.E. | authorlink= | coauthors= | title=The Cambridge history of American theatre | year=1998 | publisher=Cambridge University Press | location=Cambridge, U.K. | isbn=978-0-521-65179-0 | pages=449–450}}</ref>


== Աշխատանքի վայր ==
== Աշխատանքի վայր ==
[[Թատրոն]]ներ, [[Կինոստուդիա|կինոստուդիա]]ներ, [[Գովազդային գործակալություն|գովազդային գործակալություններ]]
[[Թատրոն]]ներ, [[կինոստուդիա]]ներ, [[գովազդային գործակալություն]]ներ


== Պատկերներ ==
== Պատկերներ ==
Տող 28. Տող 27.
Պատկեր:Portrait of an actor in the role. Theatre of St. Petersburg, 1883 8.jpg
Պատկեր:Portrait of an actor in the role. Theatre of St. Petersburg, 1883 8.jpg
Պատկեր:Portrait of an actor in the role. Theatre of St. Petersburg, 1883 9.jpg
Պատկեր:Portrait of an actor in the role. Theatre of St. Petersburg, 1883 9.jpg
</gallery>
</gallery>


== Հղումներ ==
== Հղումներ ==

05:31, 4 Հունիսի 2019-ի տարբերակ


Դերասանն անձ է, որը խաղում է դրամատիկական կամ կատակերգական ստեղծագործություններում և աշխատում է կինոյում, թատրոնում, հեռուստատեսությունում, ռադիոյում կամ այլ նման հաստատություններում[1]:

Տերմինաբանություն

1660 թ. հետո առաջին անգամ սկսեցին օգտագործել դերասան և դերասանուհի տերմինները։ Օրինակ անգլիացիներն այդ բառը փոխառել են ֆրանսերենից[2]։ Դերասան բառն առաջ բնորոշում էր բեմի վրա գործող անձ՝ անկախ սեռական պատկանելիությունից։ Բայց հասարակական կյանքում մեծ տարածում գտավ դերասանուհի տերմինը, որը բնորոշում էր կոնկրետ իգական սեռի ներկայացուցիչներին[2]: Գործնականում դերասանուհի տերմինը մեծ կիրառում գտավ 1950-1960 թթ., երբ կանանց ներդրումն արդեն էական էր մշակույթում[3]: Այնուհետև մրցանակաբաշխությունների ժամանակ սկսեց օգտագործվել դերասանուհի տերմինը՝ բնորոշելու համար կին հաղթողներին[4]:

Պատմություն

Դերասաններ Ջիմ Բրոչուն և Սթիվ Շալչլին Մեծ ձայնը. Աստված և Մերմանը թատերական ներկայացմանը։

Դերասանական խաղի ամենաառաջին գրանցված դեպքը վերաբերում է մ.թ.ա. 534 թ. (թեև օրացույցների բազմաթիվ փոփոխությունների պատճառով կոնկրետ ժամանակ նշելը դժվար է), երբ հույն դերասան Թեփսիսը ելույթ ունեցավ Դիոնիոսի թատրոնում և դարձավ առաջին հայտնի մարդը, որը պատմական կերպար էր բեմադրել։ Մինչ Թեփսիսի դերը պատմությունը արձանագրել է միայն երգիչներ, պարողներ և մեկնաբաններ։ Թեփսիսի պատվին դերասաններին հաճախ անվանում են Թեփսիաներ։ Թատերական լեգենդները մինչև հիմա էլ հավատացնում են, որ Թեփսիսը մինչ այժմ գոյություն ունի որպես ոգի, և թատերական անհաջողություններից շատերը վերագրվում են նրա ուրվականի միջամտությանը։

Դերասաններն վաղ միջնադարում ավանդաբար բարձր կարգավիճակ չունեին։ Նրանք թատերական խմբերով անընդհատ շրջագայում էին և մարդկանց վստահությանը չէին արժանանում։ Եվրոպայի շատ վայրերում դերասանները նույնիսկ քրիստոնեական կանոններով չէին հուղարկավորվում, և այդ դարաշրջանում համարում էին, որ դերասանները դատապարտված են նման ճակատագրի։ Այդ բացասական կարծիքը շարունակվում էր մինչև XIX դարասկիզբ, իսկ դրանից հետո դերասան մասնագիտությունը դարձավ ամենահարգված և ամենատարածված մասնագիտություններից մեկը արվեստի բնագավառում։[5]

Աշխատանքի վայր

Թատրոններ, կինոստուդիաներ, գովազդային գործակալություններ

Պատկերներ

Հղումներ

  1. «Actor: Job description and activities». Prospects UK. Վերցված է 2009 թ․ փետրվարի 12-ին.
  2. 2,0 2,1 «actress, n.». Oxford English Dictionaryedition=3. Oxford, England: Oxford University Press. November 2010. «Although actress remains in general use, actor is increasingly preferred for performers of both sexes as a gender-neutral term.»
  3. Goodman, Lizbeth; Holledge, Julie (1998). The Routledge reader in gender and performance. New York: Routledge. էջեր 8, 93. ISBN 0-415-16583-0.
  4. Linden, Sheri (հունվարի 18, 2009). «From actor to actress and back again». Entertainment. Los Angeles Times. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 14-ին. «It would be several decades before the word "actress" appeared -- 1700, according to the Oxford English Dictionary, more than a century after the word "actor" was first used to denote a theatrical performer, supplanting the less professional-sounding "player."»
  5. Wilmeth, Don B.; Bigsby, C.W.E. (1998). The Cambridge history of American theatre. Cambridge, U.K.: Cambridge University Press. էջեր 449–450. ISBN 978-0-521-65179-0. {{cite book}}: Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (օգնություն)CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դերասան» հոդվածին։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դերասան» հոդվածին։