«Բալենի սովորական»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
|||
Տող 1. | Տող 1. | ||
⚫ | |||
{{Տաքսոտուփ |
|||
| regnum = Բույսեր |
|||
| image file = Cerasus vulgaris.jpg |
|||
| image title = |
|||
| image descr |
|||
| divisio = [[Ծածկասերմեր]] |
|||
| classis = [[Երկշաքիլավորներ]] |
|||
| ordo = [[Վարդածաղկավորներ]] |
|||
| familia = [[Վարդազգիներ]] |
|||
| subfamilia = |
|||
| genus = [[Բալենի]] |
|||
| species = |
|||
| parent = |
|||
| rang = |
|||
| latin = Cerasus vulgaris Mill. |
|||
| author = [[L.]] |
|||
| syn = |
|||
| children = |
|||
| range map = |
|||
| range map caption = |
|||
| range map width = |
|||
| range legend = |
|||
| iucnstatus = |
|||
| wikispecies = Cerasus vulgaris Mill. |
|||
| commons = Category:Cerasus vulgaris Mill. |
|||
| iucn = |
|||
| grin = |
|||
}} |
|||
⚫ | |||
== Կենսաբանական նկարագիր == |
== Կենսաբանական նկարագիր == |
15:43, 28 Մայիսի 2019-ի տարբերակ
Բալենի սովորական | |
Բալենի սովորական | |
Դասակարգում | |
Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
Կարգ | Վարդածաղկավորներ (Rosales) |
Ընտանիք | Վարդազգիներ (Rosaceae) |
Ենթաընտանիք | Սալորայիններ (Amygdaloideae) |
Տրիբա | Amygdaleae |
Ցեղ | Սալորենի (Prunus) |
Տեսակ | Բալենի սովորական (P. cerasus) |
Միջազգային անվանում | |
Prunus cerasus |
Բալենի սովորական (լատին․՝ Cerasus vulgaris Mill.), մինչև 3-4 մ բարձրությամբ ցածրաճ ծառ է՝ գնդաձև սաղաթով։
Կենսաբանական նկարագիր
Տերևները էլիպսաձև են կամ հակառակ ձվաձև։ Ծաղիկները հավաքված են հովանոցաձև ծաղկաբույլերում, 2-4 -ական են, սպիտակ։ Կորիզապտուղները բաց կարմրավուն են, համեղ և հյութալի։ Ծաղկում է ապրիլին, պտուղները հասունանում են հունիս-հուլիսին։ Երիտասարդ ընձյուղները սկզբում կանաչ են, այնուհետև ստանում են կարմրագորշավուն գունավորում։ Պատկանում է վարդազգիների ընտանիքին սալորայինների ենթաընտանիքին։
Տարածվածություն
Տարածված է Կովկասում, Ղրիմում, Եվրոպայում։ Հայաստանում վայրիացած հանդիպում է գրեթե բոլոր շրջաններում։Հայկական ՍՍՀ-ում հանդիպում է հյուսիսային և կենտրոնական շրջաններում։ Մշակվում է ամենուրեք։ Բնական պայմաններում աճում է բոլոր գոտիներում, համեմատաբար հարուստ և խոնավ հողերի վրա։
Նշանակություն
Պտուղները օգտագործվում են թարմ վիճակում և վեամշակված (մուրաբա, տարբեր հյութեր ու ըմպելիքներ)։ Պտուղները պարունակում են 6-15% շաքարներ, 13-15% C վիտամին, կարոտիններ և այլն։ Չորադիմացկուն է, լուսասեր, ցրտադիմացկուն։ Մշակության մեջ հայտնի են բալենու բազմաթիվ սորտեր, որոնց համար որպես հիմնական պատվաստակալ հանդիսանում է սովորական բալենին։ Գնահատվում է նաև որպես բարձր գեղազարդ ծառատեսակ։Լավ մեղրատու է, մեկ ծառից ստացվում է մինչև 4,3 կգ մեղր։ Պարունակում են 80-86 % ջուր, 1,5-2,5 % թթուներ, 0,75-1,3 % ազոտային նյութեր։ Կորիզը պարունակում է 35 % ճարպ, որն օգտագործում են օճառի արտադրության պրոցեսում[1]։
Գրականություն
- Ծառագիտություն, Ժ. Հ. Վարդանյան
- ↑ Լ․Վ․ Հարությունյան, Քո շրջապատի ծառերը