«Ասպիրակ»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ 2A02:2698:424:183B:CD79:723D:BB1C:F586 (քննարկում) մասնակցի խմբագրումները հետ են շրջվել Anulka Nahapetyan մասնակցի վերջին տարբերակին։ Պիտակ՝ Հետշրջում |
No edit summary |
||
| Տող 1. | Տող 1. | ||
| ⚫ | {{Տաքսոտուփ2|Վիքիդատա=այո}}'''Ասպիրակ''' ({{lang-lat|Spiraea}}), թագուհի մարգաց, մարգուդշխո, [[վարդազգիներ]]ի ([[վարդածաղիկներ]]) ընտանիքի տերևաթափ թփերի ցեղ։ Հայտնի է 20 (այլ տվյալներով՝ 40), ՀՀ-ում՝ 2 տեսակ՝ {{bt-armlat|ասպիրակ աղեղնաեզր|S. crenata}} և {{bt-armlat|ասպիրակ արևքուրիկատերև|S. hypericifolia}}։ Տարածված է գրեթե բոլոր մարզերում։ Աճում է սաղարթավոր անտառների բացատներում։ |
||
{{Taxobox |
|||
| name = Ասպիրակ |
|||
| image file = Spiraea - flowers (aka).jpg |
|||
| image title = |
|||
| image descr = Ասպիրակի ծաղիկները |
|||
| regnum = Բույսեր |
|||
|divisio = [[Ծածկասերմեր]] |
|||
|classis = [[Երկշաքիլավորներ]] |
|||
|ordo = [[Վարդածաղկավորներ]] |
|||
|familia = [[Վարդազգիներ]] |
|||
|subfamilia = [[Սալորազգիներ]] |
|||
|genus = Ասպիրակ |
|||
| latin = Spiraea |
|||
| author = [[L.]], 1753 |
|||
| syn = |
|||
* {{bt|Eleiosina|[[Raf.]]}} |
|||
* {{bt|Pentactina|[[Nakai]]}} |
|||
| arm_syn = |
|||
*Թագուհի մարգաց |
|||
* Մարգուդշխո |
|||
| typus = ''Spiraea salicifolia'' |
|||
| children = |
|||
| range map = |
|||
| range map caption = |
|||
| range map width = |
|||
| range legend = |
|||
| iucnstatus = |
|||
| wikispecies = Spiraea |
|||
| commons = Category:Spiraea |
|||
| iucn = |
|||
| itis = 25328 |
|||
| ncbi = 23224 |
|||
| eol = 29951 |
|||
| grin = 11409 |
|||
| ipni = 34048 |
|||
| ⚫ | }}'''Ասպիրակ''' ({{lang-lat|Spiraea}}), թագուհի մարգաց, մարգուդշխո, [[վարդազգիներ]]ի ([[վարդածաղիկներ]]) ընտանիքի տերևաթափ թփերի ցեղ։ Հայտնի է 20 (այլ տվյալներով՝ 40), ՀՀ-ում՝ 2 տեսակ՝ {{bt-armlat|ասպիրակ աղեղնաեզր|S. crenata}} և {{bt-armlat|ասպիրակ արևքուրիկատերև|S. hypericifolia}}։ Տարածված է գրեթե բոլոր մարզերում։ Աճում է սաղարթավոր անտառների բացատներում։ |
||
== Ձևաբանություն == |
== Ձևաբանություն == |
||
Ցողունը կլոր է, բարձրությունը՝ 1-1, 5 մ։ Տերևները հերթադիր են, ատամնաեզր կամ սղոցաեզր։ [[Ծաղկաբույլ]]ը վահանաևման է, հովաևոցանման կամ հուրանանման, ծաղիկը՝ երկսեռ, սպիտակ, կարմիր, ծիրանագույն և այլն։ Ծաղկում է հունիս-հուլիսին։ Պտուղը տերևապտուղ է, սերմերը՝ մանր, թևավոր։ |
Ցողունը կլոր է, բարձրությունը՝ 1-1, 5 մ։ Տերևները հերթադիր են, ատամնաեզր կամ սղոցաեզր։ [[Ծաղկաբույլ]]ը վահանաևման է, հովաևոցանման կամ հուրանանման, ծաղիկը՝ երկսեռ, սպիտակ, կարմիր, ծիրանագույն և այլն։ Ծաղկում է հունիս-հուլիսին։ Պտուղը տերևապտուղ է, սերմերը՝ մանր, թևավոր։ |
||
==Բուժիչ նշանակություն== |
==Բուժիչ նշանակություն== |
||
Ժողովրդական բժշկության մեջ օգտագործում են ծաղկաբույլերը, արմատները և վերգետնյա մասը։ Հավաքում են ծաղկելու շրջանում, իսկ արմատները՝ աշնանը։ Բացի աղաղանյութերից, այս բույսի մեջ կան [[ֆլավանոնիդներ]], եթերային յուղ, լորձ, [[սալիցիլաթթու]] և այլն։ |
Ժողովրդական բժշկության մեջ օգտագործում են ծաղկաբույլերը, արմատները և վերգետնյա մասը։ Հավաքում են ծաղկելու շրջանում, իսկ արմատները՝ աշնանը։ Բացի աղաղանյութերից, այս բույսի մեջ կան [[ֆլավանոնիդներ]], եթերային յուղ, լորձ, [[սալիցիլաթթու]] և այլն։ Ժողովրդական բժշկության մեջ այս բույսով բուժում են կոկորդը, աղեստամոքսային հիվանդությունները, արնալուծը և սակավարյունությունը։ Չորացած ծաղիկների փոշին շնչում են [[հարբուխ|հարբուխի]] ժամանակ։ Ծաղիկները և արմատներն օգտագործում են [[ռևմատիզմ|ռևմատիզմի]], արնալուծի, արյան բարձր ճնշման բուժման և թարախային վերքերի, խոցերի ժամանակ։ Խոտը և արմատները երբեմն օգտագործում են չարորակ ուռուցքների ժամանակ։ |
||
Ժողովրդական բժշկության մեջ այս բույսով բուժում են կոկորդը, աղեստամոքսային հիվանդությունները, արնալուծը և սակավարյունությունը։ Չորացած ծաղիկների փոշին շնչում են [[հարբուխ|հարբուխի]] ժամանակ։ Ծաղիկները և արմատներն օգտագործում են [[ռևմատիզմ|ռևմատիզմի]], արնալուծի, արյան բարձր ճնշման բուժման և թարախային վերքերի, խոցերի ժամանակ։ Խոտը և արմատները երբեմն օգտագործում են չարորակ ուռուցքների ժամանակ։ |
|||
Գտել են, որ 20% խոսքի [[թրմօղի|թրմօղին]] ունի հակաբակտերիալ ազդեցություն և նպաստում է վերքերի, խոցերի, նաև այրվածքների ապաքինմանը և մաշկի վերականգնմանը։ |
Գտել են, որ 20% խոսքի [[թրմօղի|թրմօղին]] ունի հակաբակտերիալ ազդեցություն և նպաստում է վերքերի, խոցերի, նաև այրվածքների ապաքինմանը և մաշկի վերականգնմանը։ |
||
Ծաղիկների պատրաստուկներն ունեն հանգստացնող հակակծկային ազդեցություն կենտրոնական նյարդային համակարգի վրա։ Իջեցնում է մազանոթների պատերի անցանելիությունը և կանխարգելում ստամոքսի խոցի և [[էրոզա|էրոզայի]] առաջացումը։ Բուժում է ռևմատիզմը և մրսածությունը։ Նույն ազդեցությունն ունեն նաև դրա արմատները։ |
Ծաղիկների պատրաստուկներն ունեն հանգստացնող հակակծկային ազդեցություն կենտրոնական նյարդային համակարգի վրա։ Իջեցնում է մազանոթների պատերի անցանելիությունը և կանխարգելում ստամոքսի խոցի և [[էրոզա|էրոզայի]] առաջացումը։ Բուժում է ռևմատիզմը և մրսածությունը։ Նույն ազդեցությունն ունեն նաև դրա արմատները։ |
||
17:38, 27 Մայիսի 2019-ի տարբերակ
| Ասպիրակ | |
| |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Վերնաբաժին | Բարձրակարգ բույսեր (Embryophyta) |
| Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Վարդածաղկավորներ (Rosales) |
| Ընտանիք | Վարդազգիներ (Rosaceae) |
| Ենթաընտանիք | Ասպիրակայիններ (Spiraeoideae) |
| Ցեղ | Ասպիրակ (Spiraea) L., 1753 |
Ասպիրակ (լատին․՝ Spiraea), թագուհի մարգաց, մարգուդշխո, վարդազգիների (վարդածաղիկներ) ընտանիքի տերևաթափ թփերի ցեղ։ Հայտնի է 20 (այլ տվյալներով՝ 40), ՀՀ-ում՝ 2 տեսակ՝ ասպիրակ աղեղնաեզր (S. crenata) և ասպիրակ արևքուրիկատերև (S. hypericifolia)։ Տարածված է գրեթե բոլոր մարզերում։ Աճում է սաղարթավոր անտառների բացատներում։
Ձևաբանություն
Ցողունը կլոր է, բարձրությունը՝ 1-1, 5 մ։ Տերևները հերթադիր են, ատամնաեզր կամ սղոցաեզր։ Ծաղկաբույլը վահանաևման է, հովաևոցանման կամ հուրանանման, ծաղիկը՝ երկսեռ, սպիտակ, կարմիր, ծիրանագույն և այլն։ Ծաղկում է հունիս-հուլիսին։ Պտուղը տերևապտուղ է, սերմերը՝ մանր, թևավոր։
Բուժիչ նշանակություն
Ժողովրդական բժշկության մեջ օգտագործում են ծաղկաբույլերը, արմատները և վերգետնյա մասը։ Հավաքում են ծաղկելու շրջանում, իսկ արմատները՝ աշնանը։ Բացի աղաղանյութերից, այս բույսի մեջ կան ֆլավանոնիդներ, եթերային յուղ, լորձ, սալիցիլաթթու և այլն։ Ժողովրդական բժշկության մեջ այս բույսով բուժում են կոկորդը, աղեստամոքսային հիվանդությունները, արնալուծը և սակավարյունությունը։ Չորացած ծաղիկների փոշին շնչում են հարբուխի ժամանակ։ Ծաղիկները և արմատներն օգտագործում են ռևմատիզմի, արնալուծի, արյան բարձր ճնշման բուժման և թարախային վերքերի, խոցերի ժամանակ։ Խոտը և արմատները երբեմն օգտագործում են չարորակ ուռուցքների ժամանակ։ Գտել են, որ 20% խոսքի թրմօղին ունի հակաբակտերիալ ազդեցություն և նպաստում է վերքերի, խոցերի, նաև այրվածքների ապաքինմանը և մաշկի վերականգնմանը։ Ծաղիկների պատրաստուկներն ունեն հանգստացնող հակակծկային ազդեցություն կենտրոնական նյարդային համակարգի վրա։ Իջեցնում է մազանոթների պատերի անցանելիությունը և կանխարգելում ստամոքսի խոցի և էրոզայի առաջացումը։ Բուժում է ռևմատիզմը և մրսածությունը։ Նույն ազդեցությունն ունեն նաև դրա արմատները։ Խոտի եփուկն ունի հակաշաքարախտային ազդեցություն և կանխարգելում է տրոմբների գոյացումը։ Կոճղերն օգտագործում են սպիտակարյունության ժամանակ։ Արմատը և դրանցից պատրաստած եփուկն օգտագործում են կենդանիների և օձերի խայթոցի ժամանակ։ Այս բույսն ունի ոչ միայն հանգստացնող, այլև հակակծկային ազդեցություն և կարգավորում է քունը։ Ասպիրակը կարելի է ազատ օգտագործել, քանի որ չունի ոչ մի հակացուցում[1]։
Կիրառական նշանակությունը
Դեղաբույս է պարունակում է C վիտամին։ Մեղրատու է և գեղազարդիչ։ Օգտագործվում է կանաչ շինարարության մեջ։
Ծանոթագրություններ
- ↑ Բնությունը՝ հարուստ դեղատուն
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ 
|
|
Սա անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։ Այս նշումը հարկավոր է փոխարինել համապատասխան թեմատիկ նշումով։ |