«Պետրե Մելիքիշվիլի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
Տող 18. Տող 18.


== Ուսումնասիրություներ ==
== Ուսումնասիրություներ ==
Մելիքիշվիլու գիտական աշխատանքները հիմնականում վերաբերում են ոչ սահմանային օրգանական թթուներին և ոչ օրգանական պերօքսիդներին<ref>{{cite web
| author =
| authorlink =
| coauthors =
| date =
| url =http://www.physchem.chimfak.rsu.ru/Source/History/Persones/Melikishvili.html
| title =МЕЛИКИШВИЛИ, Пётр Григорьевич
| format =Краткий очерк истории химии
| work =Кафедра физхимии РГУ
| publisher =Южный федеральный университет
| accessdate = 2015-7-22
| lang =ru
| description =
| archiveurl =
| archivedate =
}}</ref>.

[[1873]]-[[1891]] թթ. հայտնագործել և ուսումնասիրել է [[օրգանական միացություններ]]ի նոր դաս՝ [[գլիցիդային թթուներ]]։ [[1897]]-[[1913]] թթ. Լ․ Պիսարժևսկու հետ սինթեզել է Ս, Nb, Та, W, В, Mo, Ti, V-ի գերթթուները։ Առաջինն է ստացել [[ամոնիումի գերօքսիդ]] և [[նատրիումի գերբորատ]]։
[[1873]]-[[1891]] թթ. հայտնագործել և ուսումնասիրել է [[օրգանական միացություններ]]ի նոր դաս՝ [[գլիցիդային թթուներ]]։ [[1897]]-[[1913]] թթ. Լ․ Պիսարժևսկու հետ սինթեզել է Ս, Nb, Та, W, В, Mo, Ti, V-ի գերթթուները։ Առաջինն է ստացել [[ամոնիումի գերօքսիդ]] և [[նատրիումի գերբորատ]]։


Առաջարկել է վերլուծական նոր [[մեթոդ]]ներ։
Առաջարկել է վերլուծական նոր [[մեթոդ]]ներ։

== Գրականություն ==
== Գրականություն ==
* ''Волков В. А., Вонский Е. В., Кузнецова Г. И.'' Выдающиеся химики мира. — М.: ВШ, 1991. 656 с.
* ''Волков В. А., Вонский Е. В., Кузнецова Г. И.'' Выдающиеся химики мира. — М.: ВШ, 1991. 656 с.

18:56, 12 Մայիսի 2019-ի տարբերակ

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Մելիքիշվիլի (այլ կիրառումներ)
Պետրե Մելիքիշվիլի
Ծնվել էհունիսի 29 (հուլիսի 11), 1850[1]
Թիֆլիս, Թիֆլիսի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Մահացել էմարտի 23, 1927(1927-03-23) (76 տարեկան)
Թիֆլիս, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
ԳերեզմանԹիֆլիս
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն,  Անդրկովկասյան ԴՖՀ,  Վրաստանի Դեմոկրատական Հանրապետություն և  ԽՍՀՄ
Մասնագիտությունքիմիկոս
Հաստատություն(ներ)Օդեսայի ազգային համալսարան
Գործունեության ոլորտքիմիա
Ալմա մատերՕդեսայի ազգային համալսարան
Գիտական աստիճանքիմիական գիտությունների դոկտոր
 Petre Melikishvili Վիքիպահեստում

Մելիքիշվիլի Պյոտր Գրիգորի (վրաց.՝ პეტრე მელიქიშვილი, հունիսի 29 (հուլիսի 11), 1850[1], Թիֆլիս, Թիֆլիսի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - մարտի 23, 1927(1927-03-23), Թիֆլիս, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), խորհրդային քիմիկոս գիտնական, ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիայի թղթակից-անդամ, Թբիլիսիի պետական համալսարանի հիմնադիրներից մեկը և նրա առաջին ռեկտորը[2][3]

Կենսագրություն

Պետրե Մելիքիշվիլին ծագումով հայ-վրացական ազնվականական Մելիքիշվիլի տոհմից է: Նրա ծնողները 1840-ական թվականներին Ախալցխայից տեղափոխվել էին Թիֆլիս, որտեղ էլ ծնվել է Պետրեն:

Նա 1868 թվականին ավարտել է Թիֆլիսի գիմնազիան, հաջորդ տարում ընդունվել Օդեսայի Նովոռոսիյսկյան կոչված համալսարան (ներկայումս՝ Օդեսայի Ի. Մեչնիկովի անվան ազգային համալսարան)[4]: Նրա ուսումնառության տարիներին այդ համալսարանում դասախոսում էին մի շարք ականավոր գիտնականներ, նրանց թվում՝ Լև Ցենկովսկին, Իլյա Մեչնիկովը, Նիկոլայ Սոկոլովը...

1872 թվականին Մելիքիշվիլին գերազանցությամբ ավարտել է Օդեսայի համալսարանի ֆիզմաթ ֆակուլտետը, հաջորդ տարում գրել է իր առաջին գիտական աշխատանքը և կարճ ժամանակ անց ուղարկվել է արտասահման՝ գիտության մեջ խորանալու: 1875 թվականին վերադարձել է, դրանից տասը տարի անց պաշտպանել դոկտորական ատենախոսությունը: 1885-ից մինչև 1917 թվականը Մելիքիշվիլին աշխատել է Օդեսայի Ի. Մեչնիկովի անվան համալսարանում, որտեղ էլ հենց նրան շնորհվել է պրոֆեսորի կոչում:

1893 թվականից նա հիմնականում մասնագիտացել է անօրգանական քիմիայի բնագավառում: 1899 թվականին այդ ասպարեզում ձեռք բերած ակնառու նվաճումների համար արժանացել է Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիայի Լոմոնոսովյան մրցանակին:

Անմիջական մասնակցություն է ունեցել Թիֆլիսի համալսարանի հիմնադրման գործում, նորաստեղծ բարձրագույն կրթօջախի պրոֆեսորների՝ 1918 թվականի հունվարի 13-ին կայացած հավաքում ընտրվել համալսարանի առաջին ռեկտոր, սակայն շուրջ մեկ տարի անց, Թիֆլիսի գեներալ-նահանգապետի հետ ունեցած քաղաքական տարաձայնությունների պատճառով, ստիպված է եղել հրաժարվել այդ պաշտոնից:

1921 թվականի հուլիսին դարձել է համալսարանի գյուղատնտեսության ֆակուլտետի դեկան: Գիտական բեղմնավոր աշխատանքը հաշվի առնելով՝ հետագայում նրան ընտրել են ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիայի թղթակից-անդամ:

Մելիքիշվիլին մահացել է 77 տարեկան հասակում՝ 1927 թվականի մարտի 23-ին, Թիֆլիսում: Հուղարկավորվել է Թիֆլիսի պետական համալսարանի զբոսայգում: Շիրմի վրա կանգնեցվել է նրա հուշարձանը: Մելիքիշվիլու անունով է կոչվել Վրաստանի գիտությունների ակադեմիայի քիմիայի ինստիտուտը, ինչպես նաև՝ Աջարիայի մայրաքաղաք Բաթումի փողոցներից մեկը: Թբիլիսիում այն շենքի պատին, որտեղ երկար տարիներ բնակվել է անվանի գիտնականը, փակցվել է հուշատախտակ: Բացի այդ, սահմանվել է Մելիքիշվիլու անունը կրող հատուկ գիտական մրցանակ՝ հանրապետության լավագույն քիմիկոս գիտնականներին խրախուսելու նպատակով:

Ուսումնասիրություներ

Մելիքիշվիլու գիտական աշխատանքները հիմնականում վերաբերում են ոչ սահմանային օրգանական թթուներին և ոչ օրգանական պերօքսիդներին[5].

1873-1891 թթ. հայտնագործել և ուսումնասիրել է օրգանական միացությունների նոր դաս՝ գլիցիդային թթուներ։ 1897-1913 թթ. Լ․ Պիսարժևսկու հետ սինթեզել է Ս, Nb, Та, W, В, Mo, Ti, V-ի գերթթուները։ Առաջինն է ստացել ամոնիումի գերօքսիդ և նատրիումի գերբորատ։

Առաջարկել է վերլուծական նոր մեթոդներ։

Գրականություն

  • Волков В. А., Вонский Е. В., Кузнецова Г. И. Выдающиеся химики мира. — М.: ВШ, 1991. 656 с.
  • Цицишвили Н. С., Меликишвили П. Г., в кн.: Материалы по истории отечественной химии. Сб. докладов, М.—Л., 1950 (Имеется список научных трудов П. Г. Меликишвили.).

Ծանոթագրություններ

  1. ↑ 1,0 1,1 Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  2. ↑ Меликов Пётр Григорьевич, статья в Большой советской энциклопедии
  3. ↑ Меликишвили (Меликов) Петр Григорьевич на сайте Архивов РАН
  4. ↑ «Petre Melikishvili». Ivane Javakhishvili Tbilisi State University. Վերցված է 2018-05-14-ին.
  5. ↑ «МЕЛИКИШВИЛИ, Пётр Григорьевич» (Краткий очерк истории химии). Кафедра физхимии РГУ (ռուսերեն). Южный федеральный университет. Վերցված է 2015-7-22-ին. {{cite web}}: Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (օգնություն)

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պետրե Մելիքիշվիլի» հոդվածին։
 ⛭ 
  Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Չափորոշչային վերահսկողություն
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 7, էջ 387)։


{{{alt}}} Սա անձի մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Պետրե_Մելիքիշվիլի&oldid=6322680» էջից