«Օձերի սյուն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

12:16, 24 Մարտի 2019-ի տարբերակ

Օձերի սյուն (հուն․՝ Τρικάρηνος Όφις, թուրքերեն՝ Yılanlı Sütun), անտիկ բրոնզե սյուն է Ստամբուլի Սուլթանահմեդ հրապարակում։ Եռոտանի զոհարանի մնացորդն է, որը ստեղծվել է հույն-պարսկական պատերազմի ժամանակ կայացած Պլատեի ճակատամարտում ( 479 մ․ թ․ ա․) պարսիկների զենքերից։ Սկզբում գտնվել է Դելֆիում, հետո Կոստանդիանոս Ա Մեծ կայսրը տեղափոխել է Հռոմեական կայսրության նոր մայրաքաղաք՝ Կոստանդնուպոլիս (այժմ Ստամբուլ)։ Նախապես ութ մետրանոց սյունը պսակվել է երեք օձերի գլուխներով։ 1700 թվականին այն մասնակի քանդվել է։ Օձերից մեկի գլուխը այժմ գտնվում է Ստամբուլի հնեագիտական թանգարանում։

Ստեղծման պատմություն

Հույները Պլատեի ճակատամարտում որոշիչ հաղթանակ են տարել՝ ջախջախել պարսիկներին և մեծ ռազմավար ձեռք բերել։ Ռազմավարի տասներորդ մասը ընծայել են աստվածներին, մասնավորապես՝ Դելֆիի Ապոլոնի սրբավայրին։ Ըստ Հերոդոտոսի «այդ տասներորդից սարքել են ոսկե եռոտանի, որն էլ գտնվում է Դելֆիում՝ անմիջապես զոհարանին մոտ, եռագլուխ պղնձե օձի վրա»^[1]։

Սյան ստեղծումը նշանավորվել է աղմկոտ վիճաբանությամբ։ Պլատեի ճակատամարտի հելլեն զորավար Պավսանիոսը հրամայել է եռոտանու վրա արձանագրություն փորագրել՝ «Հելլենական առաջնորդ և ղեկավար Պավսանիոսը, ի պատիվ Ֆեբի այս հուշարձանն է կանգնեցրել կոտորելով միդիացիների զորքը»^[2]։

Հույները Պավսանիոսի վարքից վիրավորվել են, քանի որ նա հաղթանակի ողջ փառքը իրեն է վերագրել։ Սպարտացիները մաքրել են արձանագրությունը, և ավելացրել ճակատամարտին մասնակցած բոլոր զորքերի 31 քաղաքների անունները։ Ըստ Դիոդորոս Սիկիլիացու նախկին գրության տեղը, փորագրել են հույն բանաստեղծ Սիմոնիդի երկտող բանաստեղծությունը։

Սա ընդարձակ Հունաստանի փրկարարների նվերն է,
Որոնք ազատել են պետությունը խայտառակ ստրկությունից

- Սիմոնիդ^[3]

Գրականություն

Diodorus Siculus. Diodorus of Sicily in Twelve Volumes with an English Translation by C. H. Oldfather. Vol. 4-8. Cambridge, Mass.: Harvard University Press; London: William Heinemann, Ltd. 1989.

Ծանոթագրություններ

↑ Հերոդոտոս. «Պատմություն, գիրք IX, Կալլիոպա, 81». ancientrome.ru. Վերցված է 24 Մարտ 2019-ին. (ռուս.)
↑ Թուկիդիդես. «Պելոպոնեսյան պատերազմի մասին». rulit.me. Վերցված է 24 Մարտ 2019-ին. (ռուս.)
↑ Դիոդորոս Սիկիլիացի. «Պատմական գրադարան 11․33». perseus.tufts.edu. Վերցված է 24 Մարտ 2019-ին.

[Հերոդոտոս-1] Հերոդոտոս. «Պատմություն, գիրք IX, Կալլիոպա, 81». ancientrome.ru. Վերցված է 24 Մարտ 2019-ին. (ռուս.)

[Թուկիդիդես-2] Թուկիդիդես. «Պելոպոնեսյան պատերազմի մասին». rulit.me. Վերցված է 24 Մարտ 2019-ին. (ռուս.)

[[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Diod.+11.29&fromdoc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0084_Диодор_Сицилийский._Персидская_история._11.29_—_11.33]-3] Դիոդորոս Սիկիլիացի. «Պատմական գրադարան 11․33». perseus.tufts.edu. Վերցված է 24 Մարտ 2019-ին.

[1]

[2]

[3]

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
 {{խմբագրում եմ|[[User:Beko|<font face="Comic Sans MS" color="black">'''Beko'''</font>]][[User talk:Beko|<sup><span style="color:blue;cursor:help">Քննարկում</span></sup>]]|2019-03-24 15:00:19}}
 {{coord|41|0|20.33|N|28|58|30.43|E|format=dms|display=title}}
-[[Պատկեր:Snake_column_Hippodrome_Constantinople_2007.jpg|thumb|Օձերի սյան ներկայիս տեսքը Ստամբուլի Սուլթանահմեթ հրապարակում]]
+[[Պատկեր:Snake_column_Hippodrome_Constantinople_2007.jpg|thumb|Օձերի սյան ներկայիս տեսքը Ստամբուլի Սուլթանահմեդ հրապարակում]]
-[[Պատկեր:Head serpent Hippodrome Istanbul Museum (5).JPG|thumb|Օձի գլխի հատվածը Ստամբուլի հնեագիտական թանգարանում]]
+[[Պատկեր:Head serpent Hippodrome Istanbul Museum (5).JPG|thumb|Օձի գլխի հատվածը Ստամբուլի հնագիտական թանգարանում]]
-'''Օձերի սյուն''' ({{lang-el|Τρικάρηνος Όφις}}, {{lang-tr|Yılanlı Sütun}}), անտիկ բրոնզե սյուն է Ստամբուլի Սուլթանահմեդ հրապարակում։ Եռոտանի զոհարանի մնացորդն է, որը ստեղծվել է [[Հույն-պարսկական պատերազմներ|հույն-պարսկական պատերազմի]] ժամանակ կայացած [[Պատեի ճակատամարտ|Պլատեի ճակատամարտում]] ( [[479 մ․ թ․ ա․]])  պարսիկների  զենքերից։ Սկզբում գտնվել է [[Դելֆի|Դելֆիում]], հետո [[Կոստանդիանոս Ա Մեծ]] կայսրը տեղափոխել է [[Հռոմեական կայսրություն|Հռոմեական կայսրության]] նոր մայրաքաղաք՝ [[Կոստանդնուպոլիս]] (այժմ [[Ստամբուլ]])։ Նախապես ութ մետրանոց սյունը պսակվել է երեք օձերի գլուխներով։ [[1700]] թվականին այն մասնակի քանդվել է։ Օձերից մեկի գլուխը այժմ գտնվում է [[Ստամբուլի հնագիտական թանգարան|Ստամբուլի հնեագիտական թանգարանում]]։
+'''Օձերի սյուն''' ({{lang-el|Τρικάρηνος Όφις}}, {{lang-tr|Yılanlı Sütun}}), անտիկ բրոնզե սյուն է Ստամբուլի Սուլթանահմեդ հրապարակում։ Եռոտանի զոհարանի մնացորդն է, որը ստեղծվել է [[Հույն-պարսկական պատերազմներ|հույն-պարսկական պատերազմի]] ժամանակ կայացած [[Պլատեի ճակատամարտ]]ում ( [[479 մ․ թ․ ա․]])  պարսիկների  զենքերից։ Սկզբում գտնվել է [[Դելֆի|Դելֆիում]], հետո [[Կոստանդիանոս Ա Մեծ]] կայսրը տեղափոխել է [[Հռոմեական կայսրություն|Հռոմեական կայսրության]] նոր մայրաքաղաք՝ [[Կոստանդնուպոլիս]] (այժմ [[Ստամբուլ]])։ Նախապես ութ մետրանոց սյունը պսակվել է երեք օձերի գլուխներով։ [[1700]] թվականին այն մասնակի քանդվել է։ Օձերից մեկի գլուխը այժմ գտնվում է [[Ստամբուլի հնագիտական թանգարան|Ստամբուլի հնեագիտական թանգարանում]]։
+== Ստեղծման պատմություն ==
+Հույները Պլատեի ճակատամարտում որոշիչ հաղթանակ են տարել՝ ջախջախել պարսիկներին և մեծ ռազմավար ձեռք բերել։ Ռազմավարի տասներորդ մասը ընծայել են աստվածներին, մասնավորապես՝ Դելֆիի Ապոլոնի սրբավայրին։ Ըստ [[Հերոդոտոս]]ի «այդ տասներորդից սարքել են ոսկե եռոտանի, որն էլ գտնվում է Դելֆիում՝ անմիջապես զոհարանին մոտ,  եռագլուխ պղնձե օձի վրա»<ref name="Հերոդոտոս">{{cite web | url=http://ancientrome.ru/antlitr/t.htm?a=1269009000#81 | title=Պատմություն, գիրք IX, Կալլիոպա, 81 | publisher=ancientrome.ru | accessdate=24 Մարտ 2019 | author=Հերոդոտոս}} {{ref-ru}}</ref>։
+Սյան ստեղծումը նշանավորվել է աղմկոտ վիճաբանությամբ։ Պլատեի ճակատամարտի հելլեն զորավար Պավսանիոսը հրամայել է եռոտանու վրա արձանագրություն փորագրել՝ «Հելլենական առաջնորդ և ղեկավար Պավսանիոսը, ի պատիվ Ֆեբի այս հուշարձանն է կանգնեցրել կոտորելով միդիացիների զորքը»<ref name="Թուկիդիդես">{{cite web | url=https://www.rulit.me/books/istoriya-read-74251-132.html | title=Պելոպոնեսյան պատերազմի մասին | publisher=rulit.me | accessdate=24 Մարտ 2019 | author=Թուկիդիդես}} {{ref-ru}}</ref>։
+[[Հույներ]]ը Պավսանիոսի վարքից վիրավորվել են, քանի որ նա հաղթանակի ողջ փառքը իրեն է վերագրել։ [[Սպարտա]]ցիները մաքրել են արձանագրությունը, և ավելացրել ճակատամարտին մասնակցած բոլոր զորքերի 31 քաղաքների անունները։ Ըստ [[Դիոդորոս Սիկիլիացի|Դիոդորոս Սիկիլիացու]] նախկին գրության տեղը, փորագրել են հույն բանաստեղծ Սիմոնիդի երկտող բանաստեղծությունը։
+{{քաղվածք|Սա ընդարձակ Հունաստանի փրկարարների նվերն է,<br />Որոնք ազատել են պետությունը խայտառակ ստրկությունից|Սիմոնիդ<ref name="[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Diod.+11.29&fromdoc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0084 Диодор Сицилийский. Персидская история. 11.29 — 11.33]">{{cite web | url=http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Diod.+11.33&fromdoc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0084 | title=Պատմական գրադարան 11․33 | publisher=perseus.tufts.edu | accessdate=24 Մարտ 2019 | author=Դիոդորոս Սիկիլիացի}}</ref>}}
+== Գրականություն ==
+* Diodorus Siculus. Diodorus of Sicily in Twelve Volumes with an English Translation by C. H. Oldfather. Vol. 4-8. Cambridge, Mass.: Harvard University Press; London: William Heinemann, Ltd. 1989.
+== Ծանոթագրություններ ==
+{{ծանցանկ}}