«Իլիական»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
Տող 75. Տող 75.
* [http://records.viu.ca/~johnstoi/homer/homertranslations.htm Published English translations of Homer], with samples and some reviews by translator and scholar [[Ian Johnston (translator)|Ian Johnston]]
* [http://records.viu.ca/~johnstoi/homer/homertranslations.htm Published English translations of Homer], with samples and some reviews by translator and scholar [[Ian Johnston (translator)|Ian Johnston]]
* [http://daten.digitale-sammlungen.de/0005/bsb00050607/images/index.html?fip=193.174.98.30&id=00050607&seite=1 Digital facsimile of the first printed publication (''editio princeps'') of the ''Iliad'' in Homeric Greek by Demetrios Chalkokondyles, Bayerische Staatsbibliothek]
* [http://daten.digitale-sammlungen.de/0005/bsb00050607/images/index.html?fip=193.174.98.30&id=00050607&seite=1 Digital facsimile of the first printed publication (''editio princeps'') of the ''Iliad'' in Homeric Greek by Demetrios Chalkokondyles, Bayerische Staatsbibliothek]
{{Навигация
|Тема = Илиада
|Портал =
|Викисловарь =
|Викиучебник =
|Викицитатник =
|Викитека = Илиада (Гомер)
|Викивиды =
|Викиновости =
|Метавики =
|Проект =
}}
* {{Lib.ru|http://www.lib.ru/POEEAST/GOMER/gomer01.txt|title=Полный текст: Гомер. Илиада в пер. Н. Гнедича с предисловием}}
* {{Lib.ru|http://az.lib.ru/g/gomer/text_0040.shtml|title=Полный текст: Гомер. Илиада в пер. В. Вересаева}}
* [http://ancientrome.ru/antlitr/homer/index.htm «Илиада» в переводе Н. И. Гнедича с параллельным греч. текстом]
* [http://el.wikisource.org/wiki/%CE%99%CE%BB%CE%B9%CE%AC%CF%82 Греческий текст в Викитеке]
* [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/collection?collection=Perseus:collection:Greco-Roman Греческий текст с инструментами по переводу]
* [http://librarius.narod.ru/articles/shu_il01.htm «Илиада» Песнь 1, с комментариями] перевод Шуйский;
{{Արտաքին հղումներ}}
{{Արտաքին հղումներ}}
[[Կատեգորիա:Իլիական]]
[[Կատեգորիա:Իլիական]]

15:35, 7 Մարտի 2019-ի տարբերակ

Իլիական
հին հունարեն՝ Ἰλιάς
Տեսակգրական ստեղծագործություն, էպոս և oral poetry?
Ժանրհերոսական վեպ
Ձևբանաստեղծություն
ՀեղինակՀոմերոս
ԵրկիրՀին Հունաստան
Բնագիր լեզուHomeric Greek? և հին հունարեն
Գրվել էմ.թ.ա. 8-րդ դար
ԿերպարներՀեկտոր, Անդրոմախի, Էրիս, Աֆրոդիտե, Ապոլլոն, Արես, Արտեմիս, Դիոնե, Լետո, Սկամանդր (դիցաբանություն), Աթենաս, Պոսեյդոն, Հերա, Հեփեստոս, Հերմես, Թետիս, Զևս, Paean?, Իրիս, Հեբե, Մոյրաներ, Հիպնոս, Աքիլլես, Ագամեմնոն, Ajax the Lesser?, Ajax the Great?, Asteropaios?, Կալխաս, Կասսանդրա, Դեիֆոբուս, Diomedes?, Dolon?, Հեկաբե, Հեղինե Չքնաղ, Էնեաս, Glaucus?, Մաքաոն, Մենելայոս, Myrmidons?, Նեստոր, Pandarus?, Պարիս, Պատրոկլուս, Polypoetes?, Պրիամոս, Rhesus of Thrace?, Sarpedon?, Ոդիսևս, Eudoros?, Alcimedon?, Menesthius?, Peisander and Hippolochus? և Ակամաս
ՇարքEpic Cycle?
ՆախորդCypria?
ՀաջորդAethiopis? և Posthomerica?
Թվային տարբերակԻլիական
 Iliad

Իլիական (հին հունարեն՝ Ἰλιάς), Հոմերոսին վերագրվող վիպերգ (էպիկական պոեմ), հին հունական գրականության հնագույն հուշարձաններից մեկը։ «Իլիականի» նյութը շարադրված է 15,700 տողում, որոնք դեռ անտիկ գիտնականները, ըստ հին հունական այբուբենի տառերի թվի, բաժանել են 24 գրքի կամ երգի։

Աշխարհաբար հայերենը թարգմանվել է երեք անգամ՝ (գրաբարից) Մկրտիչ Խերանյանի և (հունարենից) Հ. Արսեն Ղազիկեանի և Համազասպ Համբարձումյանի կողմից[1][2][3]։

Իլիականի սկիզբը

Իլիականի առաջին տողերը՝ հունարեն
Թարգմանությունը՝ Մ. Խերանյանի Թարգմանությունը՝ Հ. Համբարձումյանի
Երգի՛ր, Մուսա, քենը երգի՛ր Պելևսածին Աքիլլեսի,
Քենը դժնյա, որ անհամար ցավեր բերեց աքայեցոց,
Որ բազմաթիվ դյուցազների գահավիժեց դըժոխքն ի վար
Եվ դին նըրանց դարձըրեց կեր թըռչունների և շների։
Կատարվում էր Արամազդի կամքը այսպես, երբ մի անգամ
Վեճի մտան իրարու հետ ու մեկ-մյուսից գըժտըվեցին
Ատրիդեսը՝ արանց արքան և Աքիլլեսն աստվածազարմ։
Զայրույթն երգիր, աստվածուհի, Պելևսածին Աքիլլեսի,
Զայրույթն ահեղ, որ աքայանց մատնեց անթիվ աղետների
Եվ փառապանծ շատ քաջերի հոգիները դժոխք նետեց։
Զևսի կամքով դա կատարվեց, սկսվելով այն օրվանից,
Երբ չարաղետ պառակտվեցին զարհուրելի
Ագամեմնոն արանց արքան և Աքիլլեսն աստվածազարմ։

«Իլիականի» և «Ոդիսականի» հիմքում ընկած հունական առասպելի համառոտ սյուժեն

Տրոյա քաղաք-պետության արքայազն Ալեքսանդրը (Պարիս) փախցնում է հույների Սպարտայի թագավոր Մենելայոսի կնոջը՝ Հեղինեին։ Հեղինեն Զևսի դուստրն էր, որն ուներ առասպելական գեղեցկություն։ Ահա այս գեղեցկուհուն առևանգում է տրոյացի արքայազն Պարիսը, և այս հանգամանքը դառնում է տրոյական պատերազմի պատճառը (իսկ ավելի շուտ՝ պատրվակը)։ Հույների (աքայացիների) զորքերի հրամանատարը Ագամեմնոնն է։ Նրանց կողմից են հերոսներ Աքիլլեսը, Պատրոկլեսը, հնարամիտ Ոդիսևսը և ուրիշներ։ Պատերազմը ձգձգվում է, և տասը տարի անց հակամարտության վերջը չի երևում։ Սակայն Ոդիսևսը իր հնարամտությամբ վերջ է դնում պատերազմին։ Նրա խորհրդով կառուցվում է փայտե մի մեծ ձի, որի մեջ թաքնվում են մի քանի հույն հերոսներ՝ Ոդիսևսը նրանց թվում։ Ձին թողնվում է քաղաքի դարպասների առաջ, իսկ հունական զորքը թաքնվում է հարևան կղզիներում, այդպիսով թողնելով տպավորություն, որ հույները ընդունել են իրենց պարտությունը և վերադարձել տուն։ Տրոյացիները փայտե ձին ներս են տանում, և տոնում են իրենց «հաղթանակը»։ Գիշերով, երբ խրախճանքից հարբած տրոյացիները քնած են, հույն հերոսները դուրս են գալիս ձիուց, կոտորում քաղաքի պահակազորը, և բացում դարպասները։ Հունական զորքը ներխուժում է Տրոյա, որի բնակչությունը կամ սրի է քաշվում, կամ գերեվարվում։ Հինավուրց քաղաքը կրակի է մատնվում և ավերվում։ Հեղինեն վերադարձվում է ամուսնուն, իսկ հույները տուն են մեկնում հսկայական ավարով։

Հեղինեն և Պարիսը

Գրականություն

Ծանոթագրություններ

  1. Իլիական / Հոմերոս, գրաբարից թարգմ.՝ Մ. Խերանյան, Երևան, ԵՊՀ, 1987, 500 էջ։
  2. Հոմերի Իլիական, բնագրէն թարգմանեց Հ. Արսէն Ղազարոս Ղազիկեան, Վենետիկ-Ս. Ղազար, Մխիթարեան տպագրութիւն, 1911, 835 էջ։
  3. Իլիական [Վիպերգ] / Հոմերոս, հին հուն. բնագր. թարգմ.՝ Հ. Համբարձումյան, խմբ.՝ Ս. Վահունի, Երևան, Հայպետհրատ, 1955, 512 էջ։

Արտաքին հղումներ

Վիքիդարանի պատկերանիշը
Վիքիդարանի պատկերանիշը
Վիքիդարանում կան նյութեր այս թեմայով՝
The Iliad
Վիքիդարանի պատկերանիշը
Վիքիդարանի պատկերանիշը
Հունարեն Վիքիդարանում կա այս հոդվածին վերաբերող բնօրինակ տեքստ:
Տես Ιλιάς