«Մասնակից:AniSargsyan04/Ավազարկղ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
No edit summary
Տող 1. Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Հիվանդություն}}
'''Մաշկի քաղցկեղ''', քաղցկեղի տեսակ, որն առաջանում է մաշկից: Դրանք պայմանավորված են ոչ նորմալ բջիջների զարգացմամբ, որոնք կարող են մետաստազներ առաջացնել մարմնի այլ մասերում<ref>{{cite web|title=Defining Cancer|url=http://www.cancer.gov/cancertopics/cancerlibrary/what-is-cancer|website=National Cancer Institute|accessdate=10 June 2014|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140625220940/http://www.cancer.gov/cancertopics/cancerlibrary/what-is-cancer|archivedate=25 June 2014|df=dmy-all}}</ref>: Մաշկի քաղցկեղը լինում է երեք տեսակ՝ մաշկի հիմային բջջային քաղցկեղ, մաշկի տափակ բջջային քաղցկեղ և մելանոմա<ref name=NCI2013TxPro>{{cite web|title=Skin Cancer Treatment (PDQ®)|url=http://www.cancer.gov/cancertopics/pdq/treatment/skin/HealthProfessional/page1/AllPages|website=NCI|accessdate=30 June 2014|date=2013-10-25|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140705234200/http://www.cancer.gov/cancertopics/pdq/treatment/skin/HealthProfessional/page1/AllPages|archivedate=5 July 2014|df=dmy-all}}</ref>: Առաջին երկու տեսակը, ինչպես նաև մի շարք քիչ տարածված քաղցկեղներ, հայտննի են որպես ոչ մելանոմային քաղցկեղներ<ref name=Cak2012/><ref name=ABC2008>{{cite book|last1=Marsden|first1=edited by Sajjad Rajpar, Jerry|title=ABC of skin cancer|date=2008|publisher=Blackwell Pub.|location=Malden, Mass.|isbn=9781444312508|pages=5–6|url=https://books.google.com/books?id=aRE_YuXmaFoC&pg=PA5|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160429172638/https://books.google.com/books?id=aRE_YuXmaFoC&pg=PA5|archivedate=29 April 2016|df=dmy-all}}</ref>: Մաշկի հիմային բջջային քաղցկեղը դանդաղ է աճում և կարող է վնասել հյուսվածքը, սակայն չի տարածվում և չի կարող հանգեցնել մահվան<ref name=Cak2012/>:
'''Մաշկի քաղցկեղ''', քաղցկեղի տեսակ, որն առաջանում է մաշկից: Դրանք պայմանավորված են ոչ նորմալ բջիջների զարգացմամբ, որոնք կարող են մետաստազներ առաջացնել մարմնի այլ մասերում<ref>{{cite web|title=Defining Cancer|url=http://www.cancer.gov/cancertopics/cancerlibrary/what-is-cancer|website=National Cancer Institute|accessdate=10 June 2014|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140625220940/http://www.cancer.gov/cancertopics/cancerlibrary/what-is-cancer|archivedate=25 June 2014|df=dmy-all}}</ref>: Մաշկի քաղցկեղը լինում է երեք տեսակ՝ մաշկի հիմային բջջային քաղցկեղ, մաշկի տափակ բջջային քաղցկեղ և մելանոմա<ref name=NCI2013TxPro>{{cite web|title=Skin Cancer Treatment (PDQ®)|url=http://www.cancer.gov/cancertopics/pdq/treatment/skin/HealthProfessional/page1/AllPages|website=NCI|accessdate=30 June 2014|date=2013-10-25|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140705234200/http://www.cancer.gov/cancertopics/pdq/treatment/skin/HealthProfessional/page1/AllPages|archivedate=5 July 2014|df=dmy-all}}</ref>: Առաջին երկու տեսակը, ինչպես նաև մի շարք քիչ տարածված քաղցկեղներ, հայտննի են որպես ոչ մելանոմային քաղցկեղներ<ref name=Cak2012/><ref name=ABC2008>{{cite book|last1=Marsden|first1=edited by Sajjad Rajpar, Jerry|title=ABC of skin cancer|date=2008|publisher=Blackwell Pub.|location=Malden, Mass.|isbn=9781444312508|pages=5–6|url=https://books.google.com/books?id=aRE_YuXmaFoC&pg=PA5|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160429172638/https://books.google.com/books?id=aRE_YuXmaFoC&pg=PA5|archivedate=29 April 2016|df=dmy-all}}</ref>: Մաշկի հիմային բջջային քաղցկեղը դանդաղ է աճում և կարող է վնասել հյուսվածքը, սակայն չի տարածվում և չի կարող հանգեցնել մահվան<ref name=Cak2012/>:


Տող 21. Տող 22.
== Դասակարգում ==
== Դասակարգում ==
Մաշկի քաղցկեղը բաժանվում է երեք հիմնական տեսակի՝ հիմային բջջային մաշկի քաղցկեղ, տափակ բջջային մաշկի քաղցկեղ, չարորակ մելանոմա:
Մաշկի քաղցկեղը բաժանվում է երեք հիմնական տեսակի՝ հիմային բջջային մաշկի քաղցկեղ, տափակ բջջային մաշկի քաղցկեղ, չարորակ մելանոմա:

<center>
{| class="wikitable"
|-
! Cancer
! Description
! Illustration
|-
| [[Basal-cell carcinoma]]
| Note the pearly translucency to fleshy color, tiny blood vessels on the surface, and sometime ulceration which can be characteristics. The key term is translucency.
| [[Image:Basal cell carcinoma3.JPG|center|150px]]
|-
| [[Squamous-cell skin carcinoma]]
| Commonly presents as a red, crusted, or scaly patch or bump. Often a very rapid growing tumor.
| [[Image:Squamous Cell Carcinoma1.jpg|center|150px]]
|-
| [[melanoma|Malignant melanoma]]
| The common appearance is an asymmetrical area, with an irregular border, color variation, and often greater than 6&nbsp;mm diameter.<ref>{{cite web|url=http://emedicine.medscape.com/article/1100753-overview|title=Malignant Melanoma: eMedicine Dermatology|format=|work=|accessdate=|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20101007220016/http://emedicine.medscape.com/article/1100753-overview|archivedate=7 October 2010|df=dmy-all}}</ref>
| [[Image:Melanoma.jpg|center|150px]]
|}</center>


Հիմային բջջային քաղցկեղն առաջանում է մաշկի՝ արևի կողմից «տեսանելի» հատվածներում, հատկապես՝ դեմքին: Այն հազվադեպ է տարածվում և առաջացնում մահ, հեշտությամբ բուժվում է վիրաբուհատական միջամտությամբ և ճառագայթմամբ: Մաշկի տափակ բջջային քաղցկեղը տարածված է, սակայն համեմատաբար քիչ, քան հիմային բջջայինը, սակայն առավել հաճախ է հանդիպում: Չնայած դրան տարածման աստիճանը կրկին համարվում է ցածր, բացառությամբ շուրթերի, ականջի և ընկճված իմուն համակարգով մարդկանց: Մելանոման մաշկի քաղցկեղի երեք տեսակներից ամենատարածվածն է: Այն հաճախ է մետաստազներ առաջացնում և կարող է մահվան պատճառ դառնալ:
Հիմային բջջային քաղցկեղն առաջանում է մաշկի՝ արևի կողմից «տեսանելի» հատվածներում, հատկապես՝ դեմքին: Այն հազվադեպ է տարածվում և առաջացնում մահ, հեշտությամբ բուժվում է վիրաբուհատական միջամտությամբ և ճառագայթմամբ: Մաշկի տափակ բջջային քաղցկեղը տարածված է, սակայն համեմատաբար քիչ, քան հիմային բջջայինը, սակայն առավել հաճախ է հանդիպում: Չնայած դրան տարածման աստիճանը կրկին համարվում է ցածր, բացառությամբ շուրթերի, ականջի և ընկճված իմուն համակարգով մարդկանց: Մելանոման մաշկի քաղցկեղի երեք տեսակներից ամենատարածվածն է: Այն հաճախ է մետաստազներ առաջացնում և կարող է մահվան պատճառ դառնալ:

08:16, 2 փետրվարի 2019-ի տարբերակ

AniSargsyan04/Ավազարկղ

Մաշկի քաղցկեղ, քաղցկեղի տեսակ, որն առաջանում է մաշկից: Դրանք պայմանավորված են ոչ նորմալ բջիջների զարգացմամբ, որոնք կարող են մետաստազներ առաջացնել մարմնի այլ մասերում[1]: Մաշկի քաղցկեղը լինում է երեք տեսակ՝ մաշկի հիմային բջջային քաղցկեղ, մաշկի տափակ բջջային քաղցկեղ և մելանոմա[2]: Առաջին երկու տեսակը, ինչպես նաև մի շարք քիչ տարածված քաղցկեղներ, հայտննի են որպես ոչ մելանոմային քաղցկեղներ[3][4]: Մաշկի հիմային բջջային քաղցկեղը դանդաղ է աճում և կարող է վնասել հյուսվածքը, սակայն չի տարածվում և չի կարող հանգեցնել մահվան[3]:

It often appears as a painless raised area of skin, that may be shiny with small blood vessels running over it or may present as a raised area with an ulcer[2]:

Մաշկի տափակ բջջային քաղցկեղը տարածվելու ավելի մեծ հավանականութոուն ունի[3]: Դրա հետևանքով սովորաբար առաջանում է գունդ՝ եղջերացող գագաթով, ինչի հետևանքով կարող է առաջնալ նաև խոց[5]: Մելանոմաները առավել ագրեսիվ են: Նշանները ներառում են մելանոցիտների առկայութոուն, որոնք ունեն փոփոխված չափ, ձև, գույն, անկանոն եզրեր, բազմագույն են, քոր են առաջաննում և արյունահոոող են[6]:

Առաջաման դեպքերի առնվազն 90%-ը արևի ուլտրամանուշակագույն ճառագայթների ազդեցութան հետևանքով են[7]: Այս ազդեցության հետևանքով երեք հիմնական տեսակների վտանգն էլ մեծանում է[7]: Օզոնի շերտի բարակեցման պատճառով լույսի ազդեցությունը հետզհետե մեծանում է[3][8]: Սոլյարիումները հանդիաանում են ուլտրամանուշակագունն ճառագայթման մեկ ալլ պատճառ: Հատկապես վնաաակար է երեխաների շրջանում մաշկի հիմային բջջային քաղցկեղի և մելանոմաների հատտնաբերումը[9]: Մաշկի տափակ բջջային քաղցկեղի հայտնաբերումը, անկախ այն բանից թե երբ է դա տեղի ունենում, կարևոր է[7]: Մելանոմաների 20-30%-ը զարգանում են մելանոցիտներից[9]:

People with light skin are at higher risk [2][10] as are those with poor immune function such as from medications or HIV/AIDS [3][11][6].

Լուսավոր մաշկ ունեցող մարդկանց մոտ ռիսկի գործոնն ավելի բարձր է, ինչպես նաև ցածր իմունիտետ ունեցող մարդկանց մոտ, ինչպիսիք են դեղորայքից կամ ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ից:

Ախտորոշումը կատարվում է բիոպսիայի միջոցով[6]:

Ուլտրամանուշակագույն ճառագայթների ազդեցությունը փոքրացումը և արևապաշտպան միջոցների օգտագործումը համարվում են կանխարգելիչ միջոցներ մելանոմայի և տափակ բջջային քաղցկեղի առաջացման համար[9][12]: Արևապաշտպան միջոցների ազդեցությունը հիմային բջջային քաղցկեղի ռիսկի գործոնի վրա պարզաբանված չէ[12]: Մաշկի ոչ մելանոմային քաղցկեղները սովորաբար բուժելի են[3]: Բուժումը գլխավորապես կատարվում է վիրահատական հեռացումով, բայց կարող է ներառել նաև ճառագայթային թերապիա կամ հրատապ օգտագործվող դեղամիջոցներ, օրինակ՝ ֆտորուրացիլ: Մելանոմայի բուժումը կարող է կատարվել վիրահատության, քիմիաթերապիայի, ճառագայթային թերապիայի և targeted(նպատակային?) թերապիայի համատեղությամբ[2][6]: Այն հիվանդների մոտ, որոնց հիվանդությունը տարածվել է մարմնի այլ մասեր, պալիատիվ օգնությունը կարող է բարելավել կյանքի որակը[6]: Քաղցկեղի տեսակներից՝ մելանոման ունի ապրելու ամենաբարձր ցուցանիշը. Միացյալ Թագավորությունում բնակվողների ավելի քան 86%-ը և Միացյալ Նահանգներում բնակվողների ավելի քան 90%-ը գոյատևում են ավելի քան հինգ տարի[13][14]:

Մաշկի քաղցկեղը՝ քաղցկեղների ամենատարածված տեսակն է, ընդհանուր հաշվարկով՝ դեպքերի առնվազն 40%-ը[3][15]: Ամենատարածված տեսակն է ոչ մելանոմային մաշկի քաղցկեղը, որը հանդիպում է տարեկան առնվազն երկուսից երեք միլիոն մարդու մոտ[2][9][16]: Ոչ մելնանոմայի մաշկի քաղցկեղների մոտ 80%-ը հիմային բջջային քաղցկեղն է, 20%-ը՝ տափակ բջջային քաղցկեղը[4] : Հիմային բջջային և տափակ բջջային մաշկի քաղցկեղները հազվադեպ են հանգեցնում մահվան[9]: Միացյալ Նահանգներում դրանք քաղցկեղի բոլոր մահացությունների 0.1%-ից պակաս են պատճառ հանդիսանում[2] : 2012 թվականին մելանոման աշխարհում հայտնվել է 232.000 մարդու մոտ և հանգեցրել է 55.000 մարդու մահվան[9] : Եվրոպոիդ ռասան Ավստրալիայում, Նոր Զելանդիայում և Հարավային Աֆրիկայում ունեն աշխարհում մելանոմայի ամենաբարձր ցուցանիշները[9][17]: Մաշկի քաղցկեղի երեք հիմնական տեսակները վերջին քսանից քառասուն տարիների ընթացքում առավել տարածված են դարձել հատկապես կովկասյան երկրներում[3][9]:

Դասակարգում

Մաշկի քաղցկեղը բաժանվում է երեք հիմնական տեսակի՝ հիմային բջջային մաշկի քաղցկեղ, տափակ բջջային մաշկի քաղցկեղ, չարորակ մելանոմա:

Cancer Description Illustration
Basal-cell carcinoma Note the pearly translucency to fleshy color, tiny blood vessels on the surface, and sometime ulceration which can be characteristics. The key term is translucency.
Squamous-cell skin carcinoma Commonly presents as a red, crusted, or scaly patch or bump. Often a very rapid growing tumor.
Malignant melanoma The common appearance is an asymmetrical area, with an irregular border, color variation, and often greater than 6 mm diameter.[18]

Հիմային բջջային քաղցկեղն առաջանում է մաշկի՝ արևի կողմից «տեսանելի» հատվածներում, հատկապես՝ դեմքին: Այն հազվադեպ է տարածվում և առաջացնում մահ, հեշտությամբ բուժվում է վիրաբուհատական միջամտությամբ և ճառագայթմամբ: Մաշկի տափակ բջջային քաղցկեղը տարածված է, սակայն համեմատաբար քիչ, քան հիմային բջջայինը, սակայն առավել հաճախ է հանդիպում: Չնայած դրան տարածման աստիճանը կրկին համարվում է ցածր, բացառությամբ շուրթերի, ականջի և ընկճված իմուն համակարգով մարդկանց: Մելանոման մաշկի քաղցկեղի երեք տեսակներից ամենատարածվածն է: Այն հաճախ է մետաստազներ առաջացնում և կարող է մահվան պատճառ դառնալ:

Մաշկի քաղցկեղի քիչ տարածված տեսակներն են` դերմատոֆիբրոաարքոմալ ուռուցք, Մերկելի բջջային քաղցկեղ, Կապոսիի սարկոմա, կերատոականտոմա, բջջային ուռուցքներ, էպիդերմալ քաղցկեղ, microcystic adnexal քաղցկեղ, կրծքի Պագետի հիվանդություն, ֆիբրոքսանտոմա, լեյոմիոսակոմա և անգիոսարկոմա:

Հիմային բջջային քաղցկեղը և տափակ բջջային քաղցկեղը հաճախ տանում են ուլտրամանուշակագույն UV-signature mutation մուտացիա, նշելով, որ այդ քաղցկեղն առաջանում է ԴՆԹ-ի վրա թողած՝ ուլտրամանուշակագույն ճառագայթների B տեաակի վնասակար ազդեցությամբ: Այնուամենայնիվ, չարորակ մելանոման հիմնականում առաջանում է ուլտրամանուշակագույն ճառագայթների A տեաակի վնասակար ազդեցությամբ: ԴՆԹ-ի անուղղակի վնասումը պայմանավորված է ազատ ռադիկալների եւ ռեակտիվ թթվածնի ազդեցութամբ: Հետազոտությունը ցույց է տալիս, որ վաթսուն րոպե մաշկի կողմից արևի ուլտրամանուշակագույն ճառագայթների կլանումը հանգեցնում է ազատ ռադիկալների առաջացման: Այնուամենայնիվ, հետազոտողները նշել են, որ վերջերս կրեմները հաճախ չեն պարունակում որոշակի միացություններ, և այլ բաղադրիչների համադրությունը ձգտում է պահպանել այդ միացությունները մաշկի վրա:

However, the researchers add that newer creams often do not contain these specific compounds, and that the combination of other ingredients tends to retain the compounds on the surface of the skin. They also add the frequent re-application reduces the risk of radical formation.

Դրանք նաև ավելացնում են հաճախակի կրկնապատկումը՝ նվազեցնելով արմատական ​​ձևավորման ռիսկը:

Նշաններ և ախտանիշներ

Սիմպտոմները մաշկի քաղցկեղի տարբեր տեսակների մոտ տարբեր են: Դրանք ներառում են մաշկի անդարձելի փոփոխութոուններ, խոցերի առաջացում, մաշկի գունազրկում և առկա խալերի փոփոխություններ, ինչպիսիք են ատամնավոր եզրերի առաջացումը և խալի մեծացումը:

Մաշկի հիմային բջջային քաղցկեղ

Մաշկի հիմային բջջային քաղցկեղը սովորաբար ներկայանում է որպես մեծացած, հարթ, մարգարտյա ուռուցք գլխի, պարանոցի կամ ուսերի մաշկի վրա: Երբեմն արյան փոքր անոթները (կոչվում է տելեանգիէկտազիա) տեսանելի են ուռուցքներում: Ուռուցքի կենտրոնում հաճախակի զարգանում են արյունահոսություններ: Հաճախ այն շփոթում են չբուժվող վերքերի տեսակների հետ: Մաշկի քաղցկեղի այս ձևը ամենաքիչ մահացուն է և պատշաճ բուժման դեպքում այն կարող է վերանալ:

Մաշկի տափակ բջջային քաղցկեղ

Մաշկի տափակ բջջային քաղցկեղը սովորաբար կարմիր, եղջերացող, թանձր գոյացություն է: Որոշները ամուր, կոշտ այտուցներ են կերատոականտոմաների նման գմբեթաձև են: Կարող են առաջանալ արյունահոսութոուններ և վերքը պատվի խոցերով: Երբ տափակ բջջային քաղցկեղը չի բուժվում, այն կարող է մեծ տարածում ունենալ: Երկրորդ ամենատարածված մաշկի քաղցկեղն է: Դա վտանգավոր է, բայց ոչ այնքան, որքան մելանոման:

Մելանոմա

Մելանոմային բնորոշ են տարբեր գույներ` շագանակագույնից մինչեւ սև: Մելանոմաների քիչ մասը վարդագույն են, կարմիր կամ գունաշատ: Վերջինս կոչվում է ամելանոտիկ մելանոմա և ավելի ագրեսիվ է: Չարորակ մելանոմայի զգուշացման նշաններն են խալի չափի, ձևի, գույնի կամ բարձրության փոփոխությունը: Այլ նշաններն են նոր խալի առաջացումը ծերացման կամ ցավերի, քորերի, խոցերի, կարմրության ընթաքում կամ արյունահոսության ժամանակ: Ամենահաճախ օգտագործվող մնեմոնիկան է «ABCDE»-ն, որտեղ A-ն(asymmetrical) նշանակում է ասիմետրիկ, B(borders)-եզրավոր C(color)-գունավոր, D(diameter)-մեծ տրամագծով E(evolving)-զարգացող:

Այլ

Մերկելի բջջային քաղցկեղը հաճախ շատ արագ է աճում: Կարմիր, մանուշակագույն կամ գունավոր ուռուցքները, որոնք ցավոտ չեն, առաջացնում են քոր: Դրանք հնարավոր է շփոթել քաղցկեղի այլ տեսակների հետ:

Առաջացման պատճառներ

Արևի ուլտրամանուշակագույն ճառագայթները մաշկի քաղցկեղի առաջացման գլխավոր շրջակա գործոնն են: Ռիսկի այլ գործոնները ներառում են՝

  • Ծխախոտ ծխախոտ
  • Մարդու պապիլլոմայի վիրուսը տափակ բջջային քաղցկեղի ռիսկի գործոն է
  • Որոշ գենետիկական համախտանիշներ, ներառյալ բնածին մելանոցիտիկ խալը, որը բնութագրվում է տարբեր փոփոխված չափերով խալերի բնածին առկայությությամբկամ առաջին վեց ամսվա ընթացքում դրա առաջացմամբ: Խալերը 20 մմ-ից մեծ են, երեք չորրորդը այն չափի, որը ռիսկային է քաղցկեղային դառնալու համար:
  • Քրոնիկ ոչ բուժիչ վերքեր: Դրանք կոչվում են Մարջոլինի խոցեր՝ հիմնվելով արտաքին տեսքին, և կարող են զարգանալ տափակ բջջային քաղցկեղի ժամանակ:
  • Իոնացնող ճառագայթներ, ինչպիսիք են ռենտգենյան ճառագայթները, շրջակա միջավայրի քաղցկեղածին գործոններ, արհեստական ուլտրամանուշակագույն ճառագայթներ(օրինակ՝ սոլյարիումները), ծերացումը, և մաշկի բաց գույնը: Ենթադրվում է, որ սոլյարիումները հարյուր հազարավոր հիմային և տափակ բջջային քաղցկեղնրի առաջացման պատճառ են: The World Health Organization now places people who use artificial tanning beds in its highest risk category for skin cancer: Ալկոհոլի օգտագործումը, հատկապես դրա չարաշահումը, արևահարման ռիսկի գործոն է:
  • Շատ իմունասուպրեսոր դեղամիջոցներ մեծացնում են մաշկի քաղցկեղի առաջացման վտանգը: Օրինակ ցիկլոսպորինը՝ կալցինեվրինի ինհիբիտորը, մեծացնում է երկու հարյուր անգամ, իսկ ազաթիոպրինը՝ վաթսուն անգամ:

Ախտաֆիզիոլոգիա

Չարորակ էպիթելային շերտը, որը հիմնականում առաջանում է էպիդերմիսում, քաղցկեղի լորձաթաղանթում կամ քրոմոսոմային մետապլազիայի շրջանում, կոչվում է տափակ բջջային քաղցկեղ:

Մակրոսկոպիկորեն ուռուցքը արագ բարձրանում է, սնկի նման աճում, առաջացնում է խոցեր անկանոն սահմաններով: Ուռուցքային բջիջները ոչնչացնում են հիմային թաղանթը և ձևավորվում շերտեր կամ կոմպակտ զանգվածներ, որոնք անցնում են բուն մաշկ: Լավ տարբերակված քաղցկեղի դեպքում ուռուցքային բջիջները պլեոմորֆիկ ատիպիկ են, բայց նմանվում են նորմալ կերատինոցիտներին from prickle layer(խոշոր, բազմանկյուն, առատ էլոզինոֆիլ(վարդագույն) ցիտոպլազմով և կենտրոնական դասավորությամբ կորիզով):

Նրանց դասավորությունը նման է նորմալ էպիդերմիսում բջիջների դասավորությանը. ծայրամասում չհասունացած բջիջներն են, իսկ կենտրոնում՝ հասուն: Ուռուցքի բջիջները վերածվում են կերատինացված քաղցկեղային բջիջների և համախմբվում են գեղձերի շուրջը համակենտրոն, թիթեղաձև շերտերով, որոնք կոչվում են «բջջային բներ» կամ «էպիթել-կերատինային մարգարիտներ»: Շրջապատող ստրոման կրճատվում է և պարունակում է բորբոքային ներսփռանք (լիմֆոցիտներ): Վատ տարբերակված տափակ բջջային քաղցկեղը պարունակում են ավելի շատ պլեոմորֆիկ բջիջներ և չեն պարունակում կերատին:

Հիվանդության մեջ ընդգրկված մոլեկուլային գործոնը PTCH1 գենի մուտացիան է, որը կարևոր դեր է խաղում Sonic hedgehog ազդանշանային ուղու համար:

Ախտորոշում

Ախտորոշումը կատարվում է բիոպսիայի և ախտահյուսվածաբանական հետազոտության միջոցով:

Մաշկի ոչ ինվազիվ քաղցկեղի հայտնաբերման մեթոդները ներառում են լուսանկարումը, դերմոսկոպիան, սոնոգրաֆիան, միկրոսկոպիան, սպեկտրոսկոպիան, ֆլուորեսցենցիալ սպեկտրոսկոպիան, տերահերցային սպեկտրոսկոպիան, օպտիկական կապերի տոմոգրաֆիան, տեսողական բազմատեսակ տեխնիկան, ջերմատեխնիկան, էլեկտրական դիմադրությունը, ժապավենագրությունը և համակարգչային վերլուծությունը:

Կանխարգելում

Արևապաշտպան միջոններն արդյունավետ են, և հետևաբար խորհուրդ է տրվում դրանք օգտագործել մելանոման և տափակ բջջային քաղցկեղը կանխարգելելու համար: Կա փոքր ապացույց այն բանի, որ դա արդյունավետ է նաև հիմային բջջային քաղցկեղը կանխարգելելու համար: Մաշկի քաղցկեղի առաջացման հավանականությունը նվազեցնելու համար խորհուրդ է տրվում կրել պաշտպանիչ հագուստ, արևային ակնոց, գլխարկ և խուսափել արևի ուղիղ ճառագայթներից: ԱՄՆ-ի կանխարգելիչ ծառայությունների ուժերը խորհուրդ են տալիս իննից քաանհինգ տարեկան մարդկանց խուսափել ուլտրամանուշակագույն ճառագայթների ազդեցությունից:

Մաշկի քաղցկեղի առաջացման ռիսկը կարող է կրճատվել մի շարք միջոցառումների, ներառյալ սոլյարիումների օգտագործման և արևի ազդեցության, ծխախոտի օգտագործման նվազմամբ, արևապաշտպան միջոցների օգտագործման ավելացմամբ:

Մաշկի քաղցկեղի հայտնաբերման համար քիչ փաստեր կան: Դրա կանխարգելման համար վիտամինային և հակաօքսիդանտային հավելումներ չեն հայտնաբերվել: Դիետիկ միջոցառումներից օգտվելու արդյունավետության ապացույցը նախնական է:

Ցինկի օքսիդը և տիտանի օքսիդը հաճախ օգտագործվում արևապաշտպան միջոցներում՝ ապահովելով լայն պաշտպանություն ուլտրամանուշակագույն ճառագայթներից:

Որոշ սննդամթերքներ կարող են նվազեցնել արևահարման վտանգը, սակայն դա քիչ արդյունավետ է արևապաշտպան միջոցներից:

Բարձր ռիսկային ֆիզիկական անձանց մաշկի քաղցկեղի կանխարգելման մետա-վերլուծությունը ցույց տվեց, որ T4N5 լիպոսոմի լոսյոնի լազերային օգտագործումը՝ պիգմենտային քսերոդերմայով հիվանդ մարդկանց մոտ նվազեցնում է հիմային բջջային քաղցկեղի հայտնաբերման հաճախականությունը, և բերանային ուղիով տրված ացիտրետինը փոխպատվաստված երիկամով մարդկանց համար կարող է օգտակար լինել:

Բուժում

Բուժումը կախված է քաղցկեղի հատուկ տեսակից, քաղցկեղի տեղադրությունից, անհատի տարիքից և այն փաստից, թե քաղցկեղը առաջին անգամ է հանդիպում տվալ մարդու մոտ թե կրկնվում է: For a small basal-cell cancer in a young person, the treatment with the best cure rate (Mohs surgery or CCPDMA) might be indicated


Բազմաթիվ բարդ բժշկական խնդիրներով տարեց խոցելի մարդկանց դեպքում քթի հիմային բջջային քաղցկեղի ակցիզացման դժվարությունը կարելի է հիմնավորել ճառագայթային թերապիայով (մի փոքր ավելի ցածր մակարդակի բուժում) կամ բուժում չկիրառելով: Հատուկ քիմիաթերապիան կարող է կիրառվել մեծ մակերեսային տափակ բջջային քաղցկեղի դեպքում լավ կոսմետիկ արդյունքների համար, մինչդեռ դա կարող է լինել անհամապատասխան ինվազիվ հիմային բջջային կամ տափակ բջջային քաղցկեղների համար: Ընդհանուր առմամբ, մելանոման վատ է արձագանքում ճառագայթմանը կամ քիմիաթերապիային:

Ցածր ռիսկային հիվանդությունների համար ճառագայթային թերապիան (արտաքին ճառագայթային ռադիոթերապիա կամ brachytherapy), topical քիմիոթերապիան(imiquimod կամ ֆտորուրացիլ) և կրիոթերապիան(քաղցկեղի սառեցումը) կարող են ապահովել հիվանդության պատշաճ վերահսկումը, սակայն կարող են ունենալ ընդհանուր բուժման ցածր ցուցանիշներ վիրահատությունների ալլ տեաակների համեմատ: Բուժման այլ եղանակները, ինչպիսիք են ֆոտոդինամիկ թերապիան, topical քիմիաթերապիան, electrodesiccation and curettage կարելի է գտնել հիմային բջջային քաղցկեղի և տափակ բջջային քաղցկեղի քննարկումներում:

Մոհսի միկրոգրաֆիկ վիրաբուժությունը այն մեթոդն է, որն օգտագործվում է քաղցկեղի՝ դրան շրջապատող հյուսվածքի հետ միասին հեռացմամբ, որից հետո տտուգվում է մնացած հյուսվածքը պարզելու համար՝ ուռուցք մնացել է թե ոչ:

Սա հնարավորություն է տալիս նվազագույն չափով հյուսվածք հեռացնել և լավագույն կոսմետիկ և բարենպաստ արդյունքներ ապահովել : Սա հատկապես կարևոր է այն տարածքների համար, որտեղ մաշկի քանակը սահմանափակ է, օրինակ՝ դեմքը: Վիրահատության տարածքը հավասարազոր է կտրվածքի լայնքին: Այս տեխնիկան կատարելու համար անհրաժեշտ է հատուկ վերապատրաստում: Այլընտրանքային մեթոդ է CCPDMA-ն և կարող է կատարվել Մոհսի վիրահատական եղանակին անծանոթ պաթոլոգի կողմից:

Մետաստազներ առաջացրած հիվանդության դեպքում կարող են պահանջվել հետագա վիրաբուժական միջամտություններ կամ քիմիաթերապիա:

Մետաստատիկ մելանոմայի բուժումը ներառում է կենսաբանական իմունոթերապևտիկ միջոցներ` իպիլիմումաբ, պեմբրոլիզումաբ և նիվոլումաբ, BRAF ինհիբիտորներ, ինչպիսիք են վեմուրաֆենիբը և դաբրաֆենիբը, և MEK ինհիբիտոր թրամեթինիբը:

Վերականգնում

Ներկայումս վիրահատական հեռացումը մաշկի քաղցկեղի բուժման ամենատարածված ձևն է: Վերականգնողական վիրաբուժության նպատակն է վերականգնել նորմալ տեսքը և գործառույթը: Վերականգնողական մեթոդի ընտրությունը կախված է թերության չափից և տեղադրվածությունից: Դեմքի մաշկի քաղցկեղի հեռացումը և վերականգնումը ընդհանուր առմամբ ավելի դժվար է, քանի որ դեմքի վրա առկա են տեսանելի և գործառութային անատոմիական կառույցներ:

Եթե մաշկի թերությունները չափերով փոքր են, շատերը կարող են վերականգնվել պարզ եղանակով, որի դեպքում մաշկի ծայրերը մոտեցվում են և փակվում կարերով, առաջանում է գծային սպի: Եթե ​​վերականգնումը կատարվի մաշկի բնական ծալքերի կամ կնճիռների երկայնքով, ապա սպին տեսանելի չի լինի:

Համաճարակաբանություն

Մաշկի քաղցկեղները 2010 թվականին հանդիսացել են 80,000 մահվան պատճառ, որից 49,000-ը մելանոմայի պատճառով, 31,000-ը՝ ոչ մելանոմային քաղցկեղների: 1990 թվականից այն աճել է 51,000-ով:

Միացյալ նահանգներում տարեկան հայտնաբերվում է մաշկի քաղցկեղով 3.5 միլիոն հիվանդ: Այդտեղ մաշկի քաղցկեղն ամենատարածված քաղցկեղի տեսակն է: Հինգ ամերիկացիներից մեկը մոտ կյանքի որոշակի շրջանում զարգանում է մաշկի քաղցկեղ: Ամենատարածվածը մաշկի քաղցկեղի տեսակն այստեղ հիմային բջջային քաղցկեղն է, այնուհետև՝ տափակ բջջայինը: Ի տարբերություն այլ քաղցկեղերի, ԱՄՆ-ում հիմային բջջային և տափակ բջջային քաղցկեղները ռեգիստրացիայի չեն ենթարկվում:

Մելանոմա

ԱՄՆ-ում 2008 թվականին 59,695 մարդու մոտ մելանոմա է ախտորոշվել, իսկ 8,623 մարդ մահացել է դրանից: Ավստրալիայում ամեն տարի հայտնաբերվում են ավելի քան 12.500 մելանոմայի նոր դեպքեր, որոնցից ավելի քան 1500ը մահանում է: Ավստրալիայում մելանոման մեկ շնչի հաշվով ամենամեծ տարածումն ունի:

Թեև ԱՄՆ-ում քաղցկեղի շատ տեսակների տարածվածությունը նվազում է, մելանոմայի տարածվածությունը շարունակում է աճել, և 2004 թվականին, համաձայն Քաղցկեղի Ազգային ինստիտուտի, 68,729 մարդու մոտ ախտորոշվել է մելանոմա:

Մելանոման Մեծ Բրիտանիայում հինգերորդ ամենատարածված քաղցկեղն է (2011 թվականին մոտ 13,300 մարդու մոտ հայտնաբերվել է մելանոմա), և մելանոման կազմում է քաղցկեղի բոլոր մահվան դեպքերի 1%-ը(2012 թվականին մահացել է շուրջ 2,100 մարդ):

Ոչ մելանոմա

Ամեն տարի Միացյալ Նահանգներում մոտավորապես 2000 մարդ մահանում է հիմային կամ տափակ բջջային մաշկի քաղցկեղից (ոչ մելանոմային քաղցկեղ): Վերջին տարիներին տարածվածությունը նվազել է: Մահացածների մեծ մասը տարեցներ են, ովքեր նախքան հիվանդության զարգացումը չեն այցելել բժշկի և իմունային համակարգի խանգարումներ ունեցող մարդիկ:

  1. ↑ «Defining Cancer». National Cancer Institute. Արխիվացված է օրիգինալից 25 June 2014-ին. Վերցված է 10 June 2014-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 «Skin Cancer Treatment (PDQ®)». NCI. 2013-10-25. Արխիվացված է օրիգինալից 5 July 2014-ին. Վերցված է 30 June 2014-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 Cakir, BÖ; Adamson, P; Cingi, C (November 2012). «Epidemiology and economic burden of nonmelanoma skin cancer». Facial plastic surgery clinics of North America. 20 (4): 419–22. doi:10.1016/j.fsc.2012.07.004. PMID 23084294.
  4. ↑ 4,0 4,1 Marsden, edited by Sajjad Rajpar, Jerry (2008). ABC of skin cancer. Malden, Mass.: Blackwell Pub. էջեր 5–6. ISBN 9781444312508. Արխիվացված է օրիգինալից 29 April 2016-ին. {{cite book}}: |first1= has generic name (օգնություն); Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  5. ↑ Lynne M Dunphy (2011). Primary Care: The Art and Science of Advanced Practice Nursing. F.A. Davis. էջ 242. ISBN 9780803626478. Արխիվացված է օրիգինալից 20 May 2016-ին. {{cite book}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 «General Information About Melanoma». NCI. 2014-04-17. Արխիվացված է օրիգինալից 5 July 2014-ին. Վերցված է 30 June 2014-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Gallagher, RP; Lee, TK; Bajdik, CD; Borugian, M (2010). «Ultraviolet radiation». Chronic diseases in Canada. 29 Suppl 1: 51–68. PMID 21199599.
  8. ↑ Maverakis E, Miyamura Y, Bowen MP, Correa G, Ono Y, Goodarzi H (2010). «Light, including ultraviolet». J Autoimmun. 34 (3): J247-57. doi:10.1016/j.jaut.2009.11.011. PMC 2835849. PMID 20018479.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 9,6 9,7 World Cancer Report 2014. World Health Organization. 2014. էջեր Chapter 5.14. ISBN 9283204298.
  10. ↑ Leiter, U; Garbe, C (2008). «Epidemiology of melanoma and nonmelanoma skin cancer—the role of sunlight». Advances in Experimental Medicine and Biology. 624: 89–103. doi:10.1007/978-0-387-77574-6_8. PMID 18348450.
  11. ↑ Chiao, EY; Krown, SE (September 2003). «Update on non-acquired immunodeficiency syndrome-defining malignancies». Current Opinion in Oncology. 15 (5): 389–97. doi:10.1097/00001622-200309000-00008. PMID 12960522.
  12. ↑ 12,0 12,1 Jou, PC; Feldman, RJ; Tomecki, KJ (June 2012). «UV protection and sunscreens: what to tell patients». Cleveland Clinic journal of medicine. 79 (6): 427–36. doi:10.3949/ccjm.79a.11110. PMID 22660875.
  13. ↑ «SEER Stat Fact Sheets: Melanoma of the Skin». NCI. Արխիվացված է օրիգինալից 6 July 2014-ին. Վերցված է 18 June 2014-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  14. ↑ «Release: Cancer Survival Rates, Cancer Survival in England, Patients Diagnosed 2005–2009 and Followed up to 2010». Office for National Statistics. 15 November 2011. Արխիվացված է օրիգինալից 17 October 2014-ին. Վերցված է 30 June 2014-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  15. ↑ Dubas, LE; Ingraffea, A (February 2013). «Nonmelanoma skin cancer». Facial plastic surgery clinics of North America. 21 (1): 43–53. doi:10.1016/j.fsc.2012.10.003. PMID 23369588.
  16. ↑ «How common is skin cancer?». World Health Organization. Արխիվացված է օրիգինալից 27 September 2010-ին. Վերցված է 30 June 2014-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  17. ↑ Harris, Randall E. (2013). Epidemiology of Chronic Disease (անգլերեն). Jones & Bartlett Publishers. էջ 271. ISBN 9780763780470.
  18. ↑ «Malignant Melanoma: eMedicine Dermatology». Արխիվացված է օրիգինալից 7 October 2010-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մասնակից:AniSargsyan04/Ավազարկղ&oldid=6151890» էջից