«Թիամին»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

18:34, 20 Նոյեմբերի 2011-ի տարբերակ

Թիամին (վիտամին B₁) — ջրում լուծվող վիտամին, C₁₂H₁₇N₄բանաձևին համապատասխանող միացությունO S. Անգույն բյուրեղյա նյութ, ու ջրում լավ է լուծվում, սպիրտում՝ոչ: Տաքացնելիս քայքայվում է:

Հայտնի որպես վիտամին B₁, ածխաջրերի և ճարպերի մետաբոլիզմի պրոցեսում թիամինը կարևոր դեր է խաղում: Այն անհրաժեշտ է աճի և զարգացման պրոցեսներիի նորմալ ընթացքի համար և օգնում է սրտի, նյարդային և մարսողական համակաարգի կայուն աշխատանքը պահպանելու համար: Թիամինը օրգանիզմում չի կուտակվում և թունավոր չէ:

Պատմությունը

Христиа́н Э́йкман բրնձի հատիկի մեջ հայտնաբերեց պարալիտիկ թույնի և օրգանիզմի համար օգտակար տարրերի առկայությունը, որոնք бери-бери հիվանդությունը բուժում էին բրնձի թեփուկներով: Այդ հետազոտությունների համար, որոնք բերեցին վիտամինների բացահայտմանը Էյկմանը բժշկության բնագավառում Նոբելյան մրցանակի արժանացավ: 1911 թ. Կազիմիր Ֆունկը բրնձի թեփքւկներից ստացավ բիոլոգիական ակտիվ միացություն, որը կոչեց վիտամին, քանի որ մոլեկուլը ազոտ է պարունակում:

Մաքուր վիճակում առաջին անգամ թիամինը 1926 թ. ստացել է Յանսենը:

ֆիզիկա-քիմիական հատկությունները

Թիամինը լավ լուծվում է ջրում: Թթվային լուծույթներում տաքացման նկատմամբ բավական կայուն է, հիմնայինում՝ արագ քայքայվում է :

Մոլեկուլը բաղկացած է մեթիլենային կապով միացած երկու օղակներից՝ պիրիմիդինային և թիազոլային:

Մետաբոլական դերը և փոխանակությունը

Բնության մեջ թիամինը սինթեզվում է բույսերի և շատ միկրոօրգանիզմների կողմից: Կենդանիները և մարդիկ թիամին չեն կարող սինթեզել և այն ստանում են սննդի հետ: Բոլոր կենդանիները թիամինի կարիք ունեն բացի որոճողներից,քանի որ նրանց աղիները բավականաչափ վիտամին է սինթեզում:

Աղիներից ներծծվելով թիամինը դառնում է թիամինպիրոֆոսֆատ:

Թիամինի անբավարարություն

Թիամինի մշտական անբավարարությունը մի շարք ծանր խանգարումների պատճառ կարող է դառնալ,ամենաառաջինը ներվային համակարգի խաթարում: Թիամինի անբավարարության հետևանքների կոմպլեքսը հայտնի է որպես бери-бери հիվանդություն:

Որպես կանոն, թիամինի անբավարարությունը կապված է լինում սնման խաթարմամբ: Это может быть как следствием недостаточного поступления тиамина с пищей, так и происходить в результате избыточного употреблением продуктов, содержащих значительные количества антитиаминовых факторов. Так, свежие рыба и морепродукты содержат значительные количества тиаминазы, разрушающей витамин; чай и кофе ингибируют всасывание тиамина.

При бери-бери наблюдаются слабость, потеря веса, атрофия мышц, невриты, нарушения интеллекта, расстройства со стороны пищеварительной и сердечно-сосудистой системы, развитие парезов и параличей.

Одной из форм бери-бери, встречающейся преимущественно в развитых странах, является синдром Гайе-Вернике (иначе — синдром Вернике-Корсакова), развивающийся при алкоголизме.

При нарушении обмена тиамина в первую очередь возникает расстройство окислительного декарбоксилирования α-кетокислот и частично блокируется метаболизм углеводов. У больных бери-бери происходит накопление недоокисленных продуктов обмена пирувата, которые оказывают токсическое действие на ЦНС и обусловливают развитие метаболического ацидоза. Вследствие развития энергодефицита снижается эффективность работы ионных градиентных насосов, в том числе клеток нервной и мышечной ткани. Нарушается синтез жирных кислот и трансформация углеводов в жиры. Усиление катаболизма белков ведёт к развитию мышечной атрофии, у детей — к задержке физического развития. Вследствие затруднения образования из пировиноградной кислоты ацетил КоА страдает процесс ацетилирования холина.

Гипервитаминоз

Гипервитаминоз для тиамина не характерен. Парентеральное введение витамина B₁ в большой дозе может вызвать анафилактоидный шок вследствие способности тиамина вызывать неспецифическую дегрануляцию тучных клеток.

Распространение в природе и суточная потребность

Основные количества тиамина человек получает с растительной пищей. Богаты тиамином такие растительные продукты, как пшеничный хлеб из муки грубого помола, соя, фасоль, горох, шпинат. Меньше содержание тиамина в картофеле, моркови, капусте. Из животных продуктов содержанием тиамина выделяются печень, почки, мозг, свинина, говядина, также он содержится в дрожжах. В молоке его содержится около 0,5 мг/кг.^[1] Витамин B₁ синтезируется некоторыми видами бактерий, составляющих микрофлору толстого кишечника.

Взрослому человеку необходимо не менее 1,4—2,4 мг тиамина в день в зависимости от количества углеводов и калоража диеты.

Формы выпуска

таблетки 2 мг, 5 мг, 10 мг (тиамина хлорид);
таблетки 2,58 мг, 6,45 мг, 12,9 мг (тиамина бромид);
таблетки 100 мг, покрытые оболочкой (тиамина хлорид);
капсулы 100 мг

Примечания

↑ Источники витамина В1. В каких продуктах содержится витамин B1

Կաղապար:Витамины

Կաղապար:Кофакторы ферментов

Категория:Коферменты Категория:Витамины группы B Категория:Витамины и витаминоподобные средства

[1] Источники витамина В1. В каких продуктах содержится витамин B1

[1]

@@ Տող 21. / Տող 21. @@
 Բնության մեջ թիամինը սինթեզվում է բույսերի և շատ միկրոօրգանիզմների կողմից: Կենդանիները և մարդիկ թիամին չեն կարող սինթեզել և այն ստանում են սննդի հետ: Բոլոր կենդանիները թիամինի կարիք ունեն բացի   որոճողներից,քանի որ նրանց աղիները բավականաչափ վիտամին է սինթեզում:
 Աղիներից ներծծվելով թիամինը դառնում է թիամինպիրոֆոսֆատ:
-Другими производными тиамина являются:
-* '''Тиаминтрифосфат''', обнаружен у бактерий, грибов, растений и животных<ref>{{cite journal|author=Makarchikov AF, Lakaye B, Gulyai IE, Czerniecki J, Coumans B, Wins P, Grisar T and Bettendorff L |year=2003|title=Thiamine triphosphate and thiamine triphosphatase activities: from bacteria to mammals|journal=Cell. Mol. Life Sci |volume=60|pages=1477–1488|doi=10.1007/s00018-003-3098-4}}</ref>, у ''[[E. coli]]'' играет роль сигнальной молекулы при ответе на аминокислотное голодание<ref>{{cite journal|author=Lakaye B, Wirtzfeld B, Wins P, Grisar T and Bettendorff L |year=2004|title=Thiamine triphosphate, a new signal required for optimal growth of Escherichia coli during amino acid starvation|journal=J. Biol. Chem. |volume=279|pages=17142–17147|doi=10.1074/jbc.M313569200|pmid=14769791}}</ref>.
-* '''Аденозинтиаминдифосфат''' — накапливается у ''[[E. coli]]'' в результате углеродного голодания<ref name="Bettendorff">{{cite journal|author=Bettendorff L, Wirtzfeld B, Makarchikov AF, Mazzucchelli G, Frédérich M, Gigliobianco T, Gangolf M, De Pauw E, Angenot L and Wins P |year=2007|title=Discovery of a natural thiamine adenine nucleotide|journal=Nature Chem. Biol. |volume=3|pages= 211–212|doi=10.1038/nchembio867}}</ref>.
-* '''Аденозинтиаминтрифосфат''' — присутствует в небольших количествах в печени позвоночных, функция его неизвестна<ref name="Frédérich">{{cite journal | author = Frédérich M., Delvaux D., Gigliobianco T., Gangolf M., Dive G., Mazzucchelli G., Elias B., De Pauw E., Angenot L., Wins P. and Bettendorff L.|year=2009|title=Thiaminylated adenine nucleotides — chemical synthesis, structural characterization and natural occurrence FEBS J. |volume=276|pages= 3256-3268|doi=10.1111/j.1742-4658.2009.07040.x}}</ref>.
 == Թիամինի անբավարարություն ==