«Բալդր»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 1. Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Դիցաբանական կերպար}}
{{Տեղեկաքարտ Դիցաբանական կերպար}}
{{վֆ}}
{{վֆ}}
'''Բալդր''' (Baldr) կամ '''Բալդեր''', Գերմանասկանդինավական դիցաբանության մեջ համարվում է գարնան և լույսի աստվածը Բալդրը տարբեր ժողովուրդների դիցաբանության մեջ համարվում է բնության մեռնող և հարություն առնող աստվածություն, ինչպես նաև երկրագործության և բուսականության հովանավոր աստվածն է: Այդպիսի աստվածները ժողովրդների դիցաբանության և կրոնի մեջ ունեն յուրահատուկ դեր, որոնք ապրում կամ ապրել են այդ տարածքներում, որոնց հատկանշական են սեզոնային<ref name="АС">{{книга|автор=|часть=Бальдр|заглавие=Атеистический словарь|оригинал=|ссылка=|ответственный=Под общ. ред. М. П. Новикова|издание=2-е изд., испр. и доп|место=М.|издательство=Политиздат|год=1985|том=|страницы=7—8, 48, 466|страниц=512|серия=|isbn=|тираж=300000}}</ref> բնությունը:
'''Բալդր''' (Baldr) կամ '''Բալդեր''', գերմանասկանդինավական դիցաբանության մեջ համարվում է գարնան և լույսի աստվածը:
Բալդրը տարբեր ժողովուրդների [[Դիցաբանություն|դիցաբանության]] մեջ համարվում է բնության մեռնող և հարություն առնող աստվածություն, ինչպես նաև երկրագործության և բուսականության հովանավոր [[Աստված|աստվածն]] է: Այդպիսի աստվածները ժողովրդների դիցաբանության և [[Կրոն|կրոնի]] մեջ ունեն յուրահատուկ դեր, որոնք ապրում կամ ապրել են այդ տարածքներում, որոնց հատկանշական են սեզոնային<ref name="АС">{{книга|автор=|часть=Бальдр|заглавие=Атеистический словарь|оригинал=|ссылка=|ответственный=Под общ. ред. М. П. Новикова|издание=2-е изд., испр. и доп|место=М.|издательство=Политиздат|год=1985|том=|страницы=7—8, 48, 466|страниц=512|серия=|isbn=|тираж=300000}}</ref> բնությունը:


== Դիցաբանական սյուժե ==
== Դիցաբանական սյուժե ==
[[File:AM 738 4to, 36v, BW Baldr.jpeg|thumb|left|upright=0.6|Բալդր.Նկար [[Իսլանդիա|իսլանդական]] ձեռագրերից [[1680 թվական]]а]]
[[File:AM 738 4to, 36v, BW Baldr.jpeg|thumb|left|upright=0.6|Բալդր.Նկար [[Իսլանդիա|իսլանդական]] ձեռագրերից [[1680 թվական]]а]]
Բալդրը Օդինի և Ֆրիգգի որդին էր: Նա այնպես մաքուր ու գեղեցիկ էր հոգով, որ նրանից լույս էր ճառաքում: Բալդրը ամենավառն ու մաքուրն էր աստվածնեից: Երկրում նրա հայտնվելու հետ կյանքը սկսում էր արթնանալ, աշխուժանալ և ամեն ինչ դառնում էր գեղեցիկ ու գունավորված: Բալդրի կինը Նաննան էր, իսկ նրանց որդին Ֆորեստին էր: Անսպասելիորեն պատանին սկսեց չարագուշակ երազներ տեսնել, մահ կանխագուշակող: Անհանգստացած Օդինը հեծնեց իր ությնոտանի մտրուկին՝ Սլեյպնիրային և ուղևորվեց ննջեցյալների թագավորություն: Կախարդ գուշակը ասաց Օդինին, որ Բալդրը կմահանա սեփական եղբոր ձեռքեռով՝ կույր աստված Հյոդի ձեռքերով: Տխրամած Օդինը վերադառնում է Ասգարդ և այնտեղ Ֆրիգգը առաջարկում է Բալդրի փրկելու տարբերակ: Լեգենդի համաձայն Ֆրիգգը երդում է վերցնում յուրաքանչյուր քարից, յուրաքանչյուր մետաղից, յուրաքանչյուր բույսից, յուրաքանչյուր կենդանուց, յուրաքանչյուր թռչունից և յուրաքանչյուր ձկից, որ նրանցից ոչ ոք վնաս չի հասցնի Բալդրին: Բայց Լոկին, իմանում է որ Ֆրիգգը դեռ չի հասցրել երդում վերցնել օմելից(Mistlteinn- բառացիորեն «միգապատ սուր»)<ref>{{Книга|автор=Король Д.|заглавие=Вступ до історичної танатології: навч. посіб.|ответственный=|издание=|место=Київ|издательство=НаУКМА|год=2015|страницы=123—125|страниц=|isbn=|isbn2=}}</ref>, այդ բույսից պատրասեց նետ և խորամանկությամբ ստիպեց Հյոդին սպանել Բալդրին: Նետը խոցեց ուղիղ Բալդրի սիրտը:
Բալդրը՝ Օդինի և Ֆրիգգի որդին էր: Նա այնպես մաքուր ու գեղեցիկ էր հոգով, որ նրանից լույս էր ճառաքում: Բալդրը ամենավառն ու մաքուրն էր աստվածներից: Երկրում նրա հայտնվելու հետ կյանքը սկսում էր արթնանալ, աշխուժանալ և ամեն ինչ դառնում էր գեղեցիկ ու գունավորված: Բալդրի կինը Նաննան էր, իսկ նրանց որդին Ֆորեստին էր: Անսպասելիորեն պատանին սկսեց չարագուշակ երազներ տեսնել, մահ կանխագուշակող: Անհանգստացած Օդինը հեծնեց իր ութոտանի մտրուկին՝ Սլեյպնիրային և ուղևորվեց ննջեցյալների թագավորություն: Կախարդ գուշակը ասաց Օդինին, որ Բալդրը կմահանա սեփական եղբոր ձեռքեռով՝ կույր աստված Հյոդի ձեռքերով: Տխրած Օդինը վերադառնում է Ասգարդ և այնտեղ Ֆրիգգը առաջարկում է Բալդրի փրկելու տարբերակ: Լեգենդի համաձայն Ֆրիգգը երդում է վերցնում յուրաքանչյուր քարից, յուրաքանչյուր մետաղից, յուրաքանչյուր բույսից, յուրաքանչյուր կենդանուց, յուրաքանչյուր թռչունից և յուրաքանչյուր ձկից, որ նրանցից ոչ ոք վնաս չի հասցնի Բալդրին: Բայց Լոկին, իմանում է, որ Ֆրիգգը դեռ չի հասցրել երդում վերցնել Օմելից (Mistlteinn- բառացիորեն «միգապատ սուր»)<ref>{{Книга|автор=Король Д.|заглавие=Вступ до історичної танатології: навч. посіб.|ответственный=|издание=|место=Київ|издательство=НаУКМА|год=2015|страницы=123—125|страниц=|isbn=|isbn2=}}</ref>, այդ բույսից պատրասեց նետ և խորամանկությամբ ստիպեց Հյոդին սպանել Բալդրին: Նետը խոցեց ուղիղ Բալդրի սիրտը:


Հերմոդը գնաց մեռյալների թագավորություն եղբոր համար փրկագին վճարելու համար: Հելը, անդրշիրիմյան թագավորության ղեկավարը ասաց, որ ինքը Բալդրին կվերադարձնի կյանք, եթե ամբողջ աշխարհը լացի ու ողբա նրա մահը: Ու այսպես աստվածները ցրվեցին տարբեր ուղություններվ, որպեսզի շրջեն ամբողջ աշխարհով, բայց նրանց հանդիպեց Տոկկ վելիկանը, (որին դիմել էր Լոկկին) որը ասաց որ ինքը չի ողբա Բալդրի մահը, որովհետև նա մանցել է ննջեցյալների թագավորությունում:
Հերմոդը գնաց մեռյալների թագավորություն, եղբոր համար փրկագին վճարելու համար: Հելը, անդրշիրիմյան թագավորության ղեկավարը ասաց, որ ինքը Բալդրին կվերադարձնի կյանք, եթե ամբողջ աշխարհը լացի ու ողբա նրա մահը: Ու այսպես աստվածները ցրվեցին տարբեր ուղություններվ, որպեսզի շրջեն ամբողջ աշխարհով, բայց նրանց հանդիպեց Տոկկ վելիկանը (որին դիմել էր Լոկկին), որը ասաց, որ ինքը չի ողբա Բալդրի մահը, որովհետև նա մնացել է ննջեցյալների թագավորությունում:


Հետագայում աստվածները իմացան, որ նետը Հյոդին տվել է Լոկին, որից հետ նա կապվել էր և տեղափոխվել էր քարանձավ, որտեղ շղթայակապվել էր, իսկ նրա գլին կախել էին թունավոր օձ, որից անընդհատ թույն էր կաթում: Ու այդպես Լոկին տանջվեց անընդհատ երեսին կաթկթող թույնից:
Հետագայում աստվածները իմացան, որ նետը Հյոդին տվել է Լոկին, որից հետ նա կապվել էր և տեղափոխվել էր քարանձավ, որտեղ շղթայակապվել էր, իսկ նրա գլխին կախել էին թունավոր օձ, որից անընդհատ թույն էր կաթում: Ու այդպես Լոկին տանջվեց անընդհատ երեսին կաթկթող թույնից:


Սկանդինավները հավաում էին որ, հարությունը Բալդրի տեղի թ ունենալու Ռագնարյոկի օրը, երբ ծովից առաջանալու էր նոր ցամաք:
Սկանդինավները հավատում էին, որ Բալդրի հարությունը տեղի է ունենալու Ռագնարյոկի օրը, երբ ծովից առաջանալու էր նոր ցամաք:


== Ծանոթագրություններ ==
== Ծանոթագրություններ ==

16:25, 15 Հունիսի 2018-ի տարբերակ

Բալդր
Տեսակականդինավյան աստված
ԴիցաբանությունՍկանդինավյան դիցաբանություն
Սեռարական
ԶբաղմունքՆորվեգական կրոն[1], Germanic paganism?[1], Սկանդինավյան դիցաբանություն[1] և Germanic mythology?[1]
Սպանված էՀյոդ
ԱնդամակցությունԱսեր
ՀայրՕդին[2]
ՄայրՖրիգգ[2]
Քույր/ԵղբայրՀյոդ, Հերմոդ, Բրագի, Թոր, Մեիլի, Վիդար և Վալի
ԱմուսինNanna?[2]
ԶավակներՖորսետի[2]
 Baldr Վիքիպահեստում

Բալդր (Baldr) կամ Բալդեր, գերմանասկանդինավական դիցաբանության մեջ համարվում է գարնան և լույսի աստվածը:

Բալդրը տարբեր ժողովուրդների դիցաբանության մեջ համարվում է բնության մեռնող և հարություն առնող աստվածություն, ինչպես նաև երկրագործության և բուսականության հովանավոր աստվածն է: Այդպիսի աստվածները ժողովրդների դիցաբանության և կրոնի մեջ ունեն յուրահատուկ դեր, որոնք ապրում կամ ապրել են այդ տարածքներում, որոնց հատկանշական են սեզոնային[3] բնությունը:

Դիցաբանական սյուժե

Բալդր.Նկար իսլանդական ձեռագրերից 1680 թվականа

Բալդրը՝ Օդինի և Ֆրիգգի որդին էր: Նա այնպես մաքուր ու գեղեցիկ էր հոգով, որ նրանից լույս էր ճառաքում: Բալդրը ամենավառն ու մաքուրն էր աստվածներից: Երկրում նրա հայտնվելու հետ կյանքը սկսում էր արթնանալ, աշխուժանալ և ամեն ինչ դառնում էր գեղեցիկ ու գունավորված: Բալդրի կինը Նաննան էր, իսկ նրանց որդին Ֆորեստին էր: Անսպասելիորեն պատանին սկսեց չարագուշակ երազներ տեսնել, մահ կանխագուշակող: Անհանգստացած Օդինը հեծնեց իր ութոտանի մտրուկին՝ Սլեյպնիրային և ուղևորվեց ննջեցյալների թագավորություն: Կախարդ գուշակը ասաց Օդինին, որ Բալդրը կմահանա սեփական եղբոր ձեռքեռով՝ կույր աստված Հյոդի ձեռքերով: Տխրած Օդինը վերադառնում է Ասգարդ և այնտեղ Ֆրիգգը առաջարկում է Բալդրի փրկելու տարբերակ: Լեգենդի համաձայն Ֆրիգգը երդում է վերցնում յուրաքանչյուր քարից, յուրաքանչյուր մետաղից, յուրաքանչյուր բույսից, յուրաքանչյուր կենդանուց, յուրաքանչյուր թռչունից և յուրաքանչյուր ձկից, որ նրանցից ոչ ոք վնաս չի հասցնի Բալդրին: Բայց Լոկին, իմանում է, որ Ֆրիգգը դեռ չի հասցրել երդում վերցնել Օմելից (Mistlteinn- բառացիորեն «միգապատ սուր»)[4], այդ բույսից պատրասեց նետ և խորամանկությամբ ստիպեց Հյոդին սպանել Բալդրին: Նետը խոցեց ուղիղ Բալդրի սիրտը:

Հերմոդը գնաց մեռյալների թագավորություն, եղբոր համար փրկագին վճարելու համար: Հելը, անդրշիրիմյան թագավորության ղեկավարը ասաց, որ ինքը Բալդրին կվերադարձնի կյանք, եթե ամբողջ աշխարհը լացի ու ողբա նրա մահը: Ու այսպես աստվածները ցրվեցին տարբեր ուղություններվ, որպեսզի շրջեն ամբողջ աշխարհով, բայց նրանց հանդիպեց Տոկկ վելիկանը (որին դիմել էր Լոկկին), որը ասաց, որ ինքը չի ողբա Բալդրի մահը, որովհետև նա մնացել է ննջեցյալների թագավորությունում:

Հետագայում աստվածները իմացան, որ նետը Հյոդին տվել է Լոկին, որից հետ նա կապվել էր և տեղափոխվել էր քարանձավ, որտեղ շղթայակապվել էր, իսկ նրա գլխին կախել էին թունավոր օձ, որից անընդհատ թույն էր կաթում: Ու այդպես Լոկին տանջվեց անընդհատ երեսին կաթկթող թույնից:

Սկանդինավները հավատում էին, որ Բալդրի հարությունը տեղի է ունենալու Ռագնարյոկի օրը, երբ ծովից առաջանալու էր նոր ցամաք:

Ծանոթագրություններ

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Балдур (ռուս.) // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. АндреевскийСПб.: Брокгауз — Ефрон, 1891. — Т. IIа. — С. 796.
  3. Бальдр // Атеистический словарь / Под общ. ред. М. П. Новикова. — 2-е изд., испр. и доп. — М.: Политиздат, 1985. — С. 7—8, 48, 466. — 512 с. — 300 000 экз.
  4. Король Д. Вступ до історичної танатології: навч. посіб.. — Київ: НаУКМА, 2015. — С. 123—125.