«Արցախի Հանրապետության Պաշտպանության բանակ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Հեռացնում եմ ոչ չեզոք, ակնհայտ և թաքնված գովազդ պարունակող, սխալ ձևակերպված բովանդակությունը: |
Հեռացնում եմ ոչ չեզոք, ակնհայտ և թաքնված գովազդ պարունակող, սխալ ձևակերպված բովանդակությունը: |
||
Տող 41. | Տող 41. | ||
[[Պատկեր:Republic of Artsakh map.png|մինի|աջից|200px]] |
[[Պատկեր:Republic of Artsakh map.png|մինի|աջից|200px]] |
||
'''Արցախի Հանրապետության Պաշտպանության բանակ''' (նաև՝ '''Արցախի Հանրապետության զինված ուժեր''', '''Արցախի ՊԲ'''), Հայաստանի Հանրապետության զինված ուժերի բանակային կորպուս, որը ղեկավարվում է Հայաստանի Հանարապետության պաշտպանության նախարարության կողմից: |
'''Արցախի Հանրապետության Պաշտպանության բանակ''' (նաև՝ '''Արցախի Հանրապետության զինված ուժեր''', '''Արցախի ՊԲ'''), Հայաստանի Հանրապետության զինված ուժերի բանակային կորպուս, որը ղեկավարվում է Հայաստանի Հանարապետության պաշտպանության նախարարության կողմից: |
||
== Ձևավորման սկզբնական փուլ == |
|||
Սկզբնական փուլում՝ նախքան Պաշտպանության բանակ կանոնավոր համակարգի ձևավորումը, կամավորական ստորաբաժանումների գործողությունները համակարգել են ընդհատակյա ինքնապաշտպանության կոմիտեն, շտաբը, [[ԼՂՀ]] պաշտպանության խորհուրդը՝ [[Արթուր Մկրտչյան (քաղաքական գործիչ)|Արթուր Մկրտչյանի]] գլխավորությամբ։ [[1991]]-ի [[փետրվար]]ից մինչև [[1992]] թվականի սկիզբը ԼՂՀ-ում կազմավորվել են 10-ից ավելի կամավորական վաշտեր ու ջոկատներ՝ 1000-ից ավելի կամավորականներով, որը կանոնավոր բանակի ստեղծման լուրջ նախադրյալ էր։ [[1992]] թվականի [[փետրվարի 29]]-ին կամավոր ստորաբաժանումներին շնորհվել է ինքնապաշտպանական ուժերի պետական կարգավիճակ, իսկ ԼՂՀ ԳԽ նախագահության [[1992]] թվականի [[մարտի 4]]-ի որոշմամբ [[գնդապետ]] [[Արկադի Տեր-Թադևոսյան]]ը նշանակվել է [[Արցախ]]ի [[ԻՊՈՒ]]-ի հրամանատար, որի պարտականությունները [[1991]] թվականի սեպտեմբերից կատարում էր [[Արկադի Կարապետյան]]ը։ [[1992]] թվականի [[հունվարի 21]]-ի՝ լույս 22-ի [[գիշեր]]ն ազատամարտիկները ճնշել են [[Ստեփանակերտ]]ի [[Կրկժան թաղամաս]]ում ամրացված թշնամու հենակետը, [[փետրվարի 10]]-[[Փետրվարի 22|22]]-ին վնասազերծել են Մալիբեկլու, Ղուշչիլար, Ղարադադլու և Վերին Վեյսալու գյուղերի կրակակետերը, [[փետրվարի 26-]]ին ազատագրել [[Խոջալու]]ն և [[օդանավակայան]]ը։ 1992 թվականի [[մարտի 26]]-ին, մինչև ՊՆ-ի ստեղծումը, ԼՂՀ Նախարարների խորհրդին առընթեր ստեղծվել է ռազմական ոլորտի ժամանակավոր կառավարման մարմին՝ Ինքնապաշտպանության կոմիտե (ԻՊԿ, նախագահ՝ [[Սերժ Սարգսյան]])։ ԻՊՈՒ-ի առաջին խոշոր մարտական հաջողությունը [[Շուշիի ազատագրում]]ն էր 1992 թվականի [[մայիսի 9]]-ին (այդ օրն ավելի ուշ հայտարարվել է ԼՂՀ ՊԲ ստեղծման օր), որին հաջորդել է [[Լաչին]]ի ազատագրումն ու [[ՀՀ]]-ի հետ ցամաքային կապի վերականգնումը։ ԻՊԿ նախագահի հրամանով 1992 թվականի [[օգոստոսի 14-]]ին ԻՊՈՒ-ի կազմում ստեղծվել են [[Ասկերան]]ի (հրամանատար՝ [[Վիտալի Բալասանյան]]), [[Հադրութ]]ի ([[Արթուր Աղաբեկյան]], 1993 թվականի սեպտեմբեր-դեկտեմբերին՝ [[Վարդան Ավետիսյան]]), [[Մարտակերտ]]ի (Նորայր Ղանիելյան, [[1993]] թվականի նոյեմբերից՝ Աշոտ Առուշանյան), Մարտունիի (Մոնթե Մելքոնյան, 1993 թվականի հունիսից՝ [[Մովսես Հակոբյան]]), 3-րդ [կազմավորվել է 1993-ի դեկտեմբերինին, Մարտունիի պաշտպան, շրջանի (ՊՇ) վերակազմավորման արդյունքում, հրամանատար՝ [[Նելսոն Սողոմոնյան]]], Շահումյանի (կազմավորվել է [[1994]] թվականին՝ «Եղնիկներ» պարտիզան, ջոկատի հիմքի վրա, հրամանատար՝ [[Սերգեյ Չալյան]]), [[Շուշի]]ի ([[Վաչագան Իշխանյան]]), [[Ստեփանակերտ]]ի (Կենտրոնական, [[Սամվել Կարապետյան]]) ՊՇ-ները։ Նույն թվականի օգոստոսի 15-ին ԼՂՀ ԳԽ նախագահության որոշմամբ Պատվո պահակախումբ [[Ստեփանակերտ]]ի պանթեոն-հուշահամալիրը կազմավորվել է Պաշտպանության պետական կոմիտե (ՊՊԿ, նախագահ՝ [[Ռոբերտ Քոչարյան]]), որին վերապահվելեն երկրի ողջ գործադիր իշխանության գործառույթները։ |
|||
== 1994-ականներ == |
== 1994-ականներ == |
11:58, 31 Մարտի 2018-ի տարբերակ
Այս հոդվածը կարող է վիքիֆիկացման կարիք ունենալ Վիքիպեդիայի որակի չափանիշներին համապատասխանելու համար։ Դուք կարող եք օգնել հոդվածի բարելավմանը՝ ավելացնելով համապատասխան ներքին հղումներ և շտկելով բաժինների դասավորությունը, ինչպես նաև վիքիչափանիշներին համապատասխան այլ գործողություններ կատարելով։ |
Զինանշան | |
Տեսակ | զինված ուժեր |
Երկիր | Հայաստանի Հանրապետություն Արցախի Հանրապետություն |
Հիմնադրված է | Մայիսի 9, 1992 |
Լուծարված է | սեպտեմբերի 20, 2023 |
Գլխավոր շտաբ | Ստեփանակերտ, Ադրբեջան |
Կայք | nkrmil.am |
Military of the Republic of Artsakh Վիքիպահեստում |
Արցախի Հանրապետության Պաշտպանության բանակ (նաև՝ Արցախի Հանրապետության զինված ուժեր, Արցախի ՊԲ), Հայաստանի Հանրապետության զինված ուժերի բանակային կորպուս, որը ղեկավարվում է Հայաստանի Հանարապետության պաշտպանության նախարարության կողմից:
1994-ականներ
1994 թվականի հրադադարից հետո ԼՂՀ Զինված ուժերում տեղի են ունեցել կազմակերպակառուցվածքային բարեփոխումներ, ստեղծվել են նոր կազմավորումներ (միավորումներ, բրիգադներ և այլն)։ Ստեփանակերտում գործում է Ք. Իվանյանի անվան ռազմամարզական վարժարանը, որը միջին սպայական կադրեր է պատրաստում ՊԲ-ի համար։ ԼՂՀ ՊՇ-ների առջև խնդիր է դրվել մարտական շփման գծի երկայնքով ապահովել պաշտպանության ամուր դիրքեր՝ ռազմատեխնիկ և ինժեներական ժամանակակից սարքավորումներով հանդերձված։ ԼՂՀ ՊԲ-ն Արցախյան ազատամարտի ամենակարևոր ձեռքբերումներից է և հանրապետության անկախության հիմնական գրավականը։
Սպառազինություն
ԼՂՀ ցամաքային զորքերի սպառազինությունը 2016 թվականի դրությամբ | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Անվանում | Արտադրություն | Նշանակություն | Քանակ | Ծանոթագրություններ | Պատկեր | ||
Տանկեր | |||||||
Տ-72 | ԽՍՀՄ | Հիմնական մարտական տանկ | 371[1] | Հայաստանի Հանրապետության կողմից շահագործվում է 200 Տ-72 տանկեր: Ընդհանուր առմամբ հայկական երկու հանրապետություններում միասին շահագործվում է ավելի քան 571 Տ-72 տանկեր: | |||
Տ-55 | ԽՍՀՄ | Միջին տանկ | 34[2] | ||||
Հետևակի մարտական մեքենաներ | |||||||
ԲՄՊ-1 | ԽՍՀՄ | Հետևակի մարտական մեքենա | 80[3] | ||||
ԲՄՊ-2 | ԽՍՀՄ | Հետևակի մարտական մեքենա | 153[4] | ||||
Մարտական հետախուզության մեքենաներ | |||||||
ԲՌՄ-1Կ | ԽՍՀՄ | Մարտական հետախուզության մեքենա | 5[5] | ||||
Զրահափոխադրիչներ | |||||||
ԲՏՌ-70 | ԽՍՀՄ | Զրահափոխադրիչ | 9[6] | ||||
ԲՏՌ-80 | ԽՍՀՄ | Զրահափոխադրիչ | որոշ քանակություն | ||||
ԲՌԴՄ-2 | ԽՍՀՄ | Զրահափոխադրիչ | որոշ քանակություն | ||||
ՄՏ-ԼԲ | ԽՍՀՄ | Զրահամեքենա | որոշ քանակություն | ||||
Հակատանկային սպառազինություն | |||||||
Շտուրմ (ՀՏԿՀ) | ԽՍՀՄ | հակատանկային կառավարվող հրթիռ | 6[7] | ||||
Կոնկուրս (ՀՏԿՀ) | ԽՍՀՄ | Հակատանկային կառավարվող հրթիռ | 6[8] | ||||
Մարտավարական հրթիռային համալիրներ | |||||||
Սկադ-Բ | ԽՍՀՄ | ՕՄՀՀ | 4 արձակման կայաններ | ||||
Համազարկային կրակի ռեակտիվ համակարգեր | |||||||
ՎՄ-80 | Չինաստան | 273-մմ ՀԿՌՀ | 4[2][9] | ||||
ԲՄ-21 Գրադ | ԽՍՀՄ | 122-մմ ՀԿՌՀ | 44[2] | ||||
Հրետանային համակարգեր | |||||||
2Ս1 «Գվոզդիկա» | ԽՍՀՄ | 122-մմ ԻՀՄ | 12[10] | ||||
2Ս3 «Ակացիա» | ԽՍՀՄ | 152-մմ ԻՀՄ | 12[11] | ||||
«Գիացինտ-Բ» | ԽՍՀՄ | 152-մմ թնդանոթ | ~50[12] | ||||
Դ-30 | ԽՍՀՄ | 122-մմ հաուբից | ~100[13] | ||||
Դ-20 | ԽՍՀՄ | 152-մմ թնդանոթ-հաուբից | ~50[14] | ||||
Դ-1 | ԽՍՀՄ | 152-մմ հաուբից | 16[15] | ||||
Հակաօդային Պաշտպանություն | |||||||
Ս-300 | ԽՍՀՄ | Հեռահար ԶՀՀ | 1 դիվիզիոն[16] | ||||
Կուբ | ԽՍՀՄ | Փոքր հեռահարության ԶՀՀ | 1 դիվիզիոն[17] | ||||
Կռուգ | ԽՍՀՄ | Միջին հեռահարության ԶՀՀ | 15-18[18] | ||||
Ս-125 | ԽՍՀՄ | Փոքր հեռահարության ԶՀՀ | որոշ քանակություն[19] | ||||
Ս-75 | ԽՍՀՄ | Փոքր հեռահարության ԶՀՀ | որոշ քանակություն[20] | ||||
Օսա | ԽՍՀՄ | Փոքր հեռահարության ԶՀՀ | 6-ից ավելի[21] | ||||
Ստրելա-10 | ԽՍՀՄ | Փոքր հեռահարության ԶՀՀ | որոշ քանակություն[22] | ||||
Շիլկա | ԽՍՀՄ | Փոքր հեռահարության ԶՀՀ | 6-ից ավելի[23] | ||||
ԶՈՒ-23-2 | ԽՍՀՄ | Փոքր հեռահարության ԶՀՀ | որոշ քանակություն[24] | ||||
Իգլա | ԽՍՀՄ | Դյուրակիր ԶՀՀ | որոշ քանակություն[25] | ||||
Ռազմաօդային Ուժեր | |||||||
Սու-25 | ԽՍՀՄ | Գրոհիչ | 2[26] | ||||
Մի-24 | ԽՍՀՄ | Հարվածային Ուղղաթիռ | 5[27] | ||||
Մի-8 | ԽՍՀՄ | Բազմաֆունկցիոնալ Ուղղաթիռ | 5[28] |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստան հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ |
- ↑ Military Confidence Building and Arms Control in Unresolved Territorial Conflicts
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ
<ref>
պիտակ՝ «ReferenceA
» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում: - ↑ Ալեքսանդր Խրամչիխին՝ «Ֆորպոստը հարցերով»
- ↑ Ալեքսանդր Խրամչիխին՝ «Ֆորպոստը հարցերով»
- ↑ Ալեքսանդր Խրամչիխին՝ «Ֆորպոստը հարցերով»
- ↑ Ալեքսանդր Խրամչիխին՝ «Ֆորպոստը հարցերով»
- ↑ Ալեքսանդր Խրամչիխին՝ «Ֆորպոստը հարցերով»
- ↑ Ալեքսանդր Խրամչիխին՝ «Ֆորպոստը հարցերով»
- ↑ ՎՄ-80 «Հրթիռային տեխնիկա» տեղեկատվական համակարգ ԲՊՏՀ
- ↑ Ալեքսանդր Խրամչիխին՝ «Ֆորպոստը հարցերով»
- ↑ Ալեքսանդր Խրամչիխին՝ «Ֆորպոստը հարցերով»
- ↑ Ալեքսանդր Խրամչիխին՝ «Ֆորպոստը հարցերով»
- ↑ Ալեքսանդր Խրամչիխին՝ «Ֆորպոստը հարցերով»
- ↑ Ալեքսանդր Խրամչիխին՝ «Ֆորպոստը հարցերով»
- ↑ Ալեքսանդր Խրամչիխին՝ «Ֆորպոստը հարցերով»
- ↑ Ալեքսանդր Խրամչիխին՝ «Ֆորպոստը հարցերով»
- ↑ Ալեքսանդր Խրամչիխին՝ «Ֆորպոստը հարցերով»
- ↑ Ալեքսանդր Խրամչիխին՝ «Ֆորպոստը հարցերով»
- ↑ Ալեքսանդր Խրամչիխին՝ «Ֆորպոստը հարցերով»
- ↑ Ալեքսանդր Խրամչիխին՝ «Ֆորպոստը հարցերով»
- ↑ Ալեքսանդր Խրամչիխին՝ «Ֆորպոստը հարցերով»
- ↑ Ալեքսանդր Խրամչիխին՝ «Ֆորպոստը հարցերով»
- ↑ Ալեքսանդր Խրամչիխին՝ «Ֆորպոստը հարցերով»
- ↑ Ալեքսանդր Խրամչիխին՝ «Ֆորպոստը հարցերով»
- ↑ Ալեքսանդր Խրամչիխին՝ «Ֆորպոստը հարցերով»
- ↑ Ալեքսանդր Խրամչիխին՝ «Ֆորպոստը հարցերով»
- ↑ Ալեքսանդր Խրամչիխին՝ «Ֆորպոստը հարցերով»
- ↑ Ալեքսանդր Խրամչիխին՝ «Ֆորպոստը հարցերով»