«Իվանե Ա»–ի խմբագրումների տարբերություն
Հետ է շրջվում 564576 խմբագրումը, որի հեղինակն է՝ 46.241.150.104 (քննարկում) |
|||
| Տող 32. | Տող 32. | ||
==Գործունեությունը== |
==Գործունեությունը== |
||
[[1190]]-[[1210]] թթ-ին զինակցել է [[Զաքարե Բ]]-ին և մասնակցել [[Հայաստան]]ի ազատագրական պատերազմներին: Քսանամյա պատերազմներով, եղբորª [[Զաքարե Բ]]-ի հետ ազատագրել է [[Բագրատունյաց Հայաստան]]ից ավելի մեծ տարածք և դրա վրա ստեղծել բացարձակ ինքնուրույն, անկախ պետություն: Ազատագրված տարածքներից ստացել է [[Աղստև]]ը, [[Ձորագետ]]ը, Սևանա լճի ավազանը, Փառիսոսը, Բջնին, [[Դվին]]ը: [[Կայեն]], Բջնի ամրոցներից հետո գահանիստ է դարձրել [[Դվին]] քաղաքը, որը դարձել է Զաքարյան պետության արևելյան վարչաքաղաքական կենտրոնը: [[1209]] թ-ին [[Խլաթ]]ի պաշարման ժամանակ անզգուշորեն գերի է ընկել և ազատվել փրկագնովª դստերըª [[Թամթա]]յին [[Խլաթ]]ի ամիրայի որդուն կնության տալու պայմանով: ([[Թամթա]]ն 1245 թ-ին դարձել է [[Խլաթ]]ի կառավարիչ / թագավոր): [[Զաքարե Բ]]-ի մահից հետո փաստորեն դարձել է Հայաստանի միանձնյա տիրակալ և վրացական արքունիքի ամենաազդեցիկ դեմքը: Դիվանագիտական ակտիվ քաղաքականություն է իրականացրել [[Հայաստան]]ի մոտիկ ու հեռավոր հարևանների հետª ապահովելով [[Հայաստան]]ի անկախությունը: [[1219]] թ-ին ազատագրել է [[Սյունիք]]ի [[Որոտան]] բերդը: 1225 թ-ին Հայ-վրացական միացյալ բանակով [[Գառնի]] գյուղաքաղաքի մոտ ճակատամարտ է տվել Խորեզմի շահ Ջալալ ադ Դինի զորքերի դեմ և պարտվել: Հովանավորել է գիտության և մշակույթի գործիչներին, կառուցել է աշխարհիկ ու հոգևոր շինություններ: |
[[1190]]-[[1210]] թթ-ին զինակցել է [[Զաքարե Բ]]-ին և մասնակցել [[Հայաստան]]ի ազատագրական պատերազմներին: Քսանամյա պատերազմներով, եղբորª [[Զաքարե Բ]]-ի հետ ազատագրել է [[Բագրատունյաց Հայաստան]]ից ավելի մեծ տարածք և դրա վրա ստեղծել բացարձակ ինքնուրույն, անկախ պետություն: Ազատագրված տարածքներից ստացել է [[Աղստև]]ը, [[Ձորագետ]]ը, Սևանա լճի ավազանը, Փառիսոսը, Բջնին, [[Դվին]]ը: [[Կայեն]], Բջնի ամրոցներից հետո գահանիստ է դարձրել [[Դվին]] քաղաքը, որը դարձել է Զաքարյան պետության արևելյան վարչաքաղաքական կենտրոնը: [[1209]] թ-ին [[Խլաթ]]ի պաշարման ժամանակ անզգուշորեն գերի է ընկել և ազատվել փրկագնովª դստերըª [[Թամթա]]յին [[Խլաթ]]ի ամիրայի որդուն կնության տալու պայմանով: ([[Թամթա]]ն 1245 թ-ին դարձել է [[Խլաթ]]ի կառավարիչ / թագավոր): [[Զաքարե Բ]]-ի մահից հետո փաստորեն դարձել է Հայաստանի միանձնյա տիրակալ և վրացական արքունիքի ամենաազդեցիկ դեմքը: Դիվանագիտական ակտիվ քաղաքականություն է իրականացրել [[Հայաստան]]ի մոտիկ ու հեռավոր հարևանների հետª ապահովելով [[Հայաստան]]ի անկախությունը: [[1219]] թ-ին ազատագրել է [[Սյունիք]]ի [[Որոտան]] բերդը: 1225 թ-ին Հայ-վրացական միացյալ բանակով [[Գառնի]] գյուղաքաղաքի մոտ ճակատամարտ է տվել Խորեզմի շահ Ջալալ ադ Դինի զորքերի դեմ և պարտվել: Հովանավորել է գիտության և մշակույթի գործիչներին, կառուցել է աշխարհիկ ու հոգևոր շինություններ: |
||
лÕÇÝ³Ï [[îÇ·ñ³Ý ä»ïñáëÛ³Ýó]] |
|||
==Գրականություն== |
==Գրականություն== |
||
22:15, 17 Հոկտեմբերի 2011-ի տարբերակ
Իվանե Ա | |
|---|---|
| Թագավոր Հայոց/Շահնշահ | |
| Իշխանություն | 1212 – 1227 |
| Լրիվ անուն | Իվանե Ա Զաքարյան |
| Տիտղոսներ | Հայ-վրացական բանակի ամիրսպասալար/Աթաբեկ |
| Ծնվել է՝ | անհայտ[1] |
| Մահացել է՝ | 1227 |
| Թաղվել է՝ | Ախթալայի վանք |
| Ախթալայի վանք[1] | |
| Ազգություն | Հայ |
| Նախորդ | Զաքարե Բ |
| Տոհմ | Զաքարյաններ |
| զորավար, կառավարիչ և քաղաքական գործիչ | |
| Հայր | Սարգիս Զաքարյան |
| Մայր | Սահակդուխտ Արծրունի[1] |
| Երեխաներ | Ավագ Զաքարյան և Թամթա |
| Հավատք | ուղղափառություն |
Իվանե Ա Զաքարյան, (ծննդյան թվականն անհայտ – 1227 թ., թաղված է Ախթալայի վանքում) Զաքարյան Հայաստանի ինքնակալ թագավոր /1212-1227 թթ-ին/, պետական, ռազմական, դիվանագիտական գործիչ, Հայ-վրացական բանակի ամիրսպասալար Սարգիս Զաքարյանի կրտսեր որդին:
Կենսագրությունը
1191 թ-ին նշանակվել է Վրաստանի պետության մսախուրթուխուցես, 1212 թ-ինª ավագ եղբորª Զաքարե Բ-ի մահից հետոª Հայ-վրացական բանակի ամիրսպասալար, 1213 թ-ինª նաև Վրաստանի աթաբեկ:
Գործունեությունը
1190-1210 թթ-ին զինակցել է Զաքարե Բ-ին և մասնակցել Հայաստանի ազատագրական պատերազմներին: Քսանամյա պատերազմներով, եղբորª Զաքարե Բ-ի հետ ազատագրել է Բագրատունյաց Հայաստանից ավելի մեծ տարածք և դրա վրա ստեղծել բացարձակ ինքնուրույն, անկախ պետություն: Ազատագրված տարածքներից ստացել է Աղստևը, Ձորագետը, Սևանա լճի ավազանը, Փառիսոսը, Բջնին, Դվինը: Կայեն, Բջնի ամրոցներից հետո գահանիստ է դարձրել Դվին քաղաքը, որը դարձել է Զաքարյան պետության արևելյան վարչաքաղաքական կենտրոնը: 1209 թ-ին Խլաթի պաշարման ժամանակ անզգուշորեն գերի է ընկել և ազատվել փրկագնովª դստերըª Թամթային Խլաթի ամիրայի որդուն կնության տալու պայմանով: (Թամթան 1245 թ-ին դարձել է Խլաթի կառավարիչ / թագավոր): Զաքարե Բ-ի մահից հետո փաստորեն դարձել է Հայաստանի միանձնյա տիրակալ և վրացական արքունիքի ամենաազդեցիկ դեմքը: Դիվանագիտական ակտիվ քաղաքականություն է իրականացրել Հայաստանի մոտիկ ու հեռավոր հարևանների հետª ապահովելով Հայաստանի անկախությունը: 1219 թ-ին ազատագրել է Սյունիքի Որոտան բերդը: 1225 թ-ին Հայ-վրացական միացյալ բանակով Գառնի գյուղաքաղաքի մոտ ճակատամարտ է տվել Խորեզմի շահ Ջալալ ադ Դինի զորքերի դեմ և պարտվել: Հովանավորել է գիտության և մշակույթի գործիչներին, կառուցել է աշխարհիկ ու հոգևոր շինություններ:
Գրականություն
Տիգրան Հայազն /Տիգրան Պետրոսյանց/, Հրաչյա Պետրոսյանց, 200 հայ զորավարներ: Ե., 2011 թ., էջ 55-56: