«Տարի»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
ավելացվել են տարվա եղանակներ, հայկական տոմարի հղում և այլ տվյալներ |
||
Տող 1. | Տող 1. | ||
'''Տարին''' ժամանակի միավոր է, որը համապատասխանում է [[Երկիր|Երկիր մոլորակի]] առանցքի մեկ պտույտի տևողությանը [[Արեգակ]]ի շուրջ: Աստղագիտության մեջ այն համապատասխանում է Երկիր մոլորակի [[սիդերիկ պարբերություն|սիդերիկ պարբերությանը]]: |
|||
'''Տարին''' [[Երկիր|Երկրի]] իր առանցքով [[Արեգակ]]ի շուրջ [[սիդերիկ պարբերություն]]ն է: Երկրի առանցի թեքությունը տարվա ընթացքում ստեղծում է [[եղանակ]]ները, ինչի արդյուքնում փոխվում են նաև ցերեկվա և գիշերվա տևողություները: Տարվա ընթացքում փոխվում է չորս եղանակ, որոնք կոչվում են ''[[գարուն]]'', ''[[ամառ]]'', ''[[աշուն]]'' և ''[[ձմեռ]]'': [[Արևադարձային գոտիներ|Արևադարձային]] և [[Մերձարևադարձային կլիմա|Մերձարևադարձային]] գոտիներում և որոշ աշխարհագրական վայրերում եղանակի փոփոխությունները հիմնականում չեն զգացվում, փոխարենը լինում են չոր կամ թաց եղանակներ: |
|||
== Օրացուցային տարի == |
|||
Օրացույցային տարին ցույց է տալի օրերի քանակը, որի ընթացքում Երկիրը մի ամբողջ շրջան է պտտվում [[Արեգակ|Արեգակի]] շուրդ: [[Գրիգորյան օրացույց|Գրիգորյան օրացույցով]] օրացույցային տարին բաժանվում է 12 ամիսների և ընդգրկում է ոչ նահանջ տարիներին 365 օր, իսկ [[նահանջ տարի]]ներին՝ 366 օր: |
|||
Քանի որ [[Երկիր|Երկիր մոլորակի]] պտույտը Արեգակի շուրջ անընդմեջ և անհամաչափ դանդաղում է, [[Աստղագիտություն|աստղագիտական]] դիտարկումներին համաձայն որոշ տարինենին տարվա տևողությունը երկարացվում է [[Կոորդինացիոն վայրկյան|կոորդինացիոն վարկյանով]]: |
|||
Աստղագիտության մեջ տարվա սկզբի համարժեք չկա: Գրիգորյան օրացույցով տարին սկսում է հունվարի մեկին: Այլ օրացույցներում որպես տարվա սկիզբ հաճախ ընտրվել է գարնանային [[Գիշերահավասար|գիշերահավասարի]] օրը: Իսկ ըստ [[Հայկյան տոմար|հին հայկական օրացույցի]]՝ տարին սկսվում էր Նավասարդ ամսվա1-ին (համապատասխանում է օգոստոսի 11-ին)։ |
|||
== Տարվա եղանակներ == |
|||
Երկրի առանցի թեքությունը տարվա ընթացքում ստեղծում է [[եղանակ]]ները, ինչի արդյուքնում փոխվում են նաև ցերեկվա և գիշերվա տևողություները: |
|||
Տարին ընդունված է բաժանել չորս [[Տարվա եղանակներ|տարվա եղանակների]], որոնք կոչվում են [[գարուն]], [[ամառ]], [[աշուն]] և [[ձմեռ]]: Աստղագիտականորեն տարվա եղանակները իրարից բաժանվում են գիշերահավասարի և առավել երկար լուսային օրվա և գիշերվա օրերին: Օրացույցով տարվա եղանակների բաժանումը կարատվում է ամիսներին 1-ին օրով: |
|||
Հետխորհրդային երկրներում հիմնականում գործածվում է օրացուցային եղանակի սահմանումը: Իսկ եվրոպական երկրներում՝ հիմնակում աստղագիտական տարվա սահմանումը: Այսինքն՝ ասելով գարուն եվրոպացին հավանաբար նկատի կունենա մարտի 21-ից միչև հունիսի 21-ը ընկած ժամանակահատվածը, իսկ ռուսը՝ մարտի 1-ից մայիսի 31-ը: |
|||
== Այլ գործածումներ == |
|||
=== Ուսումնական տարի === |
|||
[[Կրթություն|Կրթության]] ոլորտում հաճախ օգտագործվում է [[Ուսումնական տարի|ուսումնական տարվա]] գաղափարը: |
|||
=== Ֆինանսական տարի === |
|||
Որոշ երկրներում հաշվապահության մեչ օգտագործվում է ֆինանսական տարվա գաղափարը: Այն թույլ է տալիս [[Ձեռնարկություն|ձեռնարկություններին]] ընտրել տարեկան հաշվետվություն կազմելու և ներկայացնելու համար այլ սկզբի ժամկետ ընտրել: |
|||
[[Կատեգորիա:Ժամանակի չափման միավորներ]] |
[[Կատեգորիա:Ժամանակի չափման միավորներ]] |
05:56, 5 հունվարի 2018-ի տարբերակ
Տարին ժամանակի միավոր է, որը համապատասխանում է Երկիր մոլորակի առանցքի մեկ պտույտի տևողությանը Արեգակի շուրջ: Աստղագիտության մեջ այն համապատասխանում է Երկիր մոլորակի սիդերիկ պարբերությանը:
Օրացուցային տարի
Օրացույցային տարին ցույց է տալի օրերի քանակը, որի ընթացքում Երկիրը մի ամբողջ շրջան է պտտվում Արեգակի շուրդ: Գրիգորյան օրացույցով օրացույցային տարին բաժանվում է 12 ամիսների և ընդգրկում է ոչ նահանջ տարիներին 365 օր, իսկ նահանջ տարիներին՝ 366 օր:
Քանի որ Երկիր մոլորակի պտույտը Արեգակի շուրջ անընդմեջ և անհամաչափ դանդաղում է, աստղագիտական դիտարկումներին համաձայն որոշ տարինենին տարվա տևողությունը երկարացվում է կոորդինացիոն վարկյանով:
Աստղագիտության մեջ տարվա սկզբի համարժեք չկա: Գրիգորյան օրացույցով տարին սկսում է հունվարի մեկին: Այլ օրացույցներում որպես տարվա սկիզբ հաճախ ընտրվել է գարնանային գիշերահավասարի օրը: Իսկ ըստ հին հայկական օրացույցի՝ տարին սկսվում էր Նավասարդ ամսվա1-ին (համապատասխանում է օգոստոսի 11-ին)։
Տարվա եղանակներ
Երկրի առանցի թեքությունը տարվա ընթացքում ստեղծում է եղանակները, ինչի արդյուքնում փոխվում են նաև ցերեկվա և գիշերվա տևողություները:
Տարին ընդունված է բաժանել չորս տարվա եղանակների, որոնք կոչվում են գարուն, ամառ, աշուն և ձմեռ: Աստղագիտականորեն տարվա եղանակները իրարից բաժանվում են գիշերահավասարի և առավել երկար լուսային օրվա և գիշերվա օրերին: Օրացույցով տարվա եղանակների բաժանումը կարատվում է ամիսներին 1-ին օրով:
Հետխորհրդային երկրներում հիմնականում գործածվում է օրացուցային եղանակի սահմանումը: Իսկ եվրոպական երկրներում՝ հիմնակում աստղագիտական տարվա սահմանումը: Այսինքն՝ ասելով գարուն եվրոպացին հավանաբար նկատի կունենա մարտի 21-ից միչև հունիսի 21-ը ընկած ժամանակահատվածը, իսկ ռուսը՝ մարտի 1-ից մայիսի 31-ը:
Այլ գործածումներ
Ուսումնական տարի
Կրթության ոլորտում հաճախ օգտագործվում է ուսումնական տարվա գաղափարը:
Ֆինանսական տարի
Որոշ երկրներում հաշվապահության մեչ օգտագործվում է ֆինանսական տարվա գաղափարը: Այն թույլ է տալիս ձեռնարկություններին ընտրել տարեկան հաշվետվություն կազմելու և ներկայացնելու համար այլ սկզբի ժամկետ ընտրել: