«Էնդոսկոպիա»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
|||
| Տող 1. | Տող 1. | ||
'''Էնդոսկոպիա''', որոշ ներքին օրգանների ուսումնասիրման մեթոդ, որը կատարվում է էնդոսկոպի միջոցով։ Էնդոսկոպիայի ժամանակ էնդոսկոպը |
'''Էնդոսկոպիա''', որոշ ներքին օրգանների ուսումնասիրման մեթոդ, որը կատարվում է էնդոսկոպի միջոցով։ Էնդոսկոպիայի ժամանակ էնդոսկոպը տեղադրվում է խոռոչի մեջ ինչպես բնական մուտքրերի (օրինակ՝ բերանի և [[Կերակրափող|կերակրափողի]] միջոցով անցնում են դեպի [[ստամոքս]], [[Կոկորդ|կոկորդի]] միջոցով՝ դեպի [[թոքեր]] և [[Բրոնխներ|բրոնխներ]], [[Միզուկ|միզուկի]] միջոցով՝ դեպի [[միզապարկ]]), այնպես էլ սրսկման և վիրահատական մուտքի ստեղծման ճանապարհներով ([[լապարասկոպիա]] և այլն)։ |
||
== Էնդոսկոպիային պատմությունը == |
== Էնդոսկոպիային պատմությունը == |
||
| Տող 6. | Տող 6. | ||
Մինչև որոշակի ժամանակահատված, ներքին օրգանների զննումն առանց վիրահատական միջամտության անհնար էր։ Բժիշկներին հասանելի էին բժշկական այնպիսի մեթոդներ ինչպիսիք էին՝ շոշափումը, աուսկուլտացիան, պերկուսիան։ |
Մինչև որոշակի ժամանակահատված, ներքին օրգանների զննումն առանց վիրահատական միջամտության անհնար էր։ Բժիշկներին հասանելի էին բժշկական այնպիսի մեթոդներ ինչպիսիք էին՝ շոշափումը, աուսկուլտացիան, պերկուսիան։ |
||
Էնդոսկոպիայի օգտագործման առաջին փորձերը կատարվել են 18-րդ դարի վերջում, սակայն դրանք վտանգավոր և անիրատեսական |
Էնդոսկոպիայի օգտագործման առաջին փորձերը կատարվել են 18-րդ դարի վերջում, սակայն դրանք վտանգավոր և անիրատեսական էին: Միայն 1806 թվականին, Ֆիլիպ Բոզինին (Ph.Bozzini), որ այժմ համարվում է [[էնդոսկոպ|էնդոսկոպի]] գյուտարարը, մշակել է [[Ուղեղ|ուղեղի]] և [[արգանդ|արգանդի]] խոռոչի ուսումնասիրման սարք: Սարքն իրենից ներկայացնում էր կոշտ խողովակ՝ [[Ոսպնյակներ|ոսպնյակների]] և հայելիների համակարգով, իսկ լույսի աղբյուրը մոմն էր: Այս սարքը երբևէ չի օգտագործվել մարդկային օրգանիզմի ուսումնասիրությունների նպատակով, քանի որ հեղինակը պատժվել է Վիեննայի բժշկական ֆակուլտետի կողմից «հետաքրքրասիրության համար»: |
||
Հետագայում էնդոսկոպներում մոմը փոխարինվեց սպիրտայրոցով, |
Հետագայում էնդոսկոպներում մոմը փոխարինվեց [[Սպիրտայրոց|սպիրտայրոցով]], իսկ կոշտ խողովակի փոխարեն սկսեցին օգտագործել ճկուն խողովակ: Այս փուլում հիմնական բարդությունները եղել են սպիրտայրոցից առաջացող [[Այրվածքներ|այրվածքները]], որոնցից բժիշկները մասամբ ազատվեցին մանր էլեկտրոլամպերի հայտնաբերումից հետո, որոնք ամրացվեցին խոռոչի մեջ ներմուծվող սարքի ծայրին: |
||
Փակ միջավայրերում, որոնք չունեն բնական կապ արտաքին միջավայրի հետ, սարքը դեպի խոռոչ անցկացվում է հատուկ ստեեղծված բացվածքի միջոցով<ref>{{ВТ-ЭСБЕ|Эндоскопия|[[Островский, Владимир Маркович|Островский В. М.]],}}</ref>): Այնուամենայնիվ, մինչև օպտիկամանրաթելային համակարգերի կիրառումը ըէնդոսկոպիկ ախտորոշումը լայն տարածում չունեմ: |
|||
Էնդոսկոպիայի հնարավորությունները զգալիորեն ընդլայնվել են 20-րդ դարի երկրորդ կեսից ապակե օպտիկամանրաթելային մանրաթելերի առաջացման և դրանց հիման վրա օպտիկամանրաթելային գործիքների առաջացման հետևանքով։ Գրեթե բոլոր օրգանները հասանելի դարձան զննության, ուսումնասիրված օրգանների լուսավորությունը բարձրացավ, օգտագործվեց լուսանկարչության և նկարահանման պայմաններ (էնդոլուսանկարչություն և էնդոսկինեմատոգրաֆիա), և հնարավորություն ստեղծվեց սև և սպիտակ, կամ գունավոր պատկերներ ձայնագրել վիդեո ձայնագրիչի վրա (ստանդարտ լուսա և կինոխցիկների հարմարեցված տարբերակները): |
Էնդոսկոպիայի հնարավորությունները զգալիորեն ընդլայնվել են 20-րդ դարի երկրորդ կեսից ապակե օպտիկամանրաթելային մանրաթելերի առաջացման և դրանց հիման վրա օպտիկամանրաթելային գործիքների առաջացման հետևանքով։ Գրեթե բոլոր օրգանները հասանելի դարձան զննության, ուսումնասիրված օրգանների լուսավորությունը բարձրացավ, օգտագործվեց լուսանկարչության և նկարահանման պայմաններ (էնդոլուսանկարչություն և էնդոսկինեմատոգրաֆիա), և հնարավորություն ստեղծվեց սև և սպիտակ, կամ գունավոր պատկերներ ձայնագրել վիդեո ձայնագրիչի վրա (ստանդարտ լուսա և կինոխցիկների հարմարեցված տարբերակները): |
||
21:49, 4 Նոյեմբերի 2017-ի տարբերակ
Էնդոսկոպիա, որոշ ներքին օրգանների ուսումնասիրման մեթոդ, որը կատարվում է էնդոսկոպի միջոցով։ Էնդոսկոպիայի ժամանակ էնդոսկոպը տեղադրվում է խոռոչի մեջ ինչպես բնական մուտքրերի (օրինակ՝ բերանի և կերակրափողի միջոցով անցնում են դեպի ստամոքս, կոկորդի միջոցով՝ դեպի թոքեր և բրոնխներ, միզուկի միջոցով՝ դեպի միզապարկ), այնպես էլ սրսկման և վիրահատական մուտքի ստեղծման ճանապարհներով (լապարասկոպիա և այլն)։
Էնդոսկոպիային պատմությունը
Էնդոսկոպիան իր զարգացման ընթացքում անցել է մի քանի փուլ, որոնք բնութագրվում են օպտիկական գործիքների բարելավմամբ, ախտորոշման և բուժման նոր մեթոդների առաջացմամբ:
Մինչև որոշակի ժամանակահատված, ներքին օրգանների զննումն առանց վիրահատական միջամտության անհնար էր։ Բժիշկներին հասանելի էին բժշկական այնպիսի մեթոդներ ինչպիսիք էին՝ շոշափումը, աուսկուլտացիան, պերկուսիան։
Էնդոսկոպիայի օգտագործման առաջին փորձերը կատարվել են 18-րդ դարի վերջում, սակայն դրանք վտանգավոր և անիրատեսական էին: Միայն 1806 թվականին, Ֆիլիպ Բոզինին (Ph.Bozzini), որ այժմ համարվում է էնդոսկոպի գյուտարարը, մշակել է ուղեղի և արգանդի խոռոչի ուսումնասիրման սարք: Սարքն իրենից ներկայացնում էր կոշտ խողովակ՝ ոսպնյակների և հայելիների համակարգով, իսկ լույսի աղբյուրը մոմն էր: Այս սարքը երբևէ չի օգտագործվել մարդկային օրգանիզմի ուսումնասիրությունների նպատակով, քանի որ հեղինակը պատժվել է Վիեննայի բժշկական ֆակուլտետի կողմից «հետաքրքրասիրության համար»:
Հետագայում էնդոսկոպներում մոմը փոխարինվեց սպիրտայրոցով, իսկ կոշտ խողովակի փոխարեն սկսեցին օգտագործել ճկուն խողովակ: Այս փուլում հիմնական բարդությունները եղել են սպիրտայրոցից առաջացող այրվածքները, որոնցից բժիշկները մասամբ ազատվեցին մանր էլեկտրոլամպերի հայտնաբերումից հետո, որոնք ամրացվեցին խոռոչի մեջ ներմուծվող սարքի ծայրին:
Փակ միջավայրերում, որոնք չունեն բնական կապ արտաքին միջավայրի հետ, սարքը դեպի խոռոչ անցկացվում է հատուկ ստեեղծված բացվածքի միջոցով[1]): Այնուամենայնիվ, մինչև օպտիկամանրաթելային համակարգերի կիրառումը ըէնդոսկոպիկ ախտորոշումը լայն տարածում չունեմ:
Էնդոսկոպիայի հնարավորությունները զգալիորեն ընդլայնվել են 20-րդ դարի երկրորդ կեսից ապակե օպտիկամանրաթելային մանրաթելերի առաջացման և դրանց հիման վրա օպտիկամանրաթելային գործիքների առաջացման հետևանքով։ Գրեթե բոլոր օրգանները հասանելի դարձան զննության, ուսումնասիրված օրգանների լուսավորությունը բարձրացավ, օգտագործվեց լուսանկարչության և նկարահանման պայմաններ (էնդոլուսանկարչություն և էնդոսկինեմատոգրաֆիա), և հնարավորություն ստեղծվեց սև և սպիտակ, կամ գունավոր պատկերներ ձայնագրել վիդեո ձայնագրիչի վրա (ստանդարտ լուսա և կինոխցիկների հարմարեցված տարբերակները):
Էնդոսկոպիկ հետազոտության արդյունքների փաստաթղթավորումը օգնում է օբյեկտիվորեն ուսումնասիրել օրգանում տեղի ունեցող պաթոլոգիական պրոցեսների դինամիկան:
Էնդոսկոպիկ միջոցների օգտագործումը բժշկության մեջ
Ներկայումս էնդոսկոպիկ հետազոտական մեթոդները օգտագործվում են ինչպես ախտորոշման, այնպես էլ տարբեր հիվանդությունների բուժման համար: Ժամանակակից էնդոսկոպիան հատուկ դեր է խաղում բազմաթիվ հիվանդությունների վաղ փուլերի ճանաչման գործում, մասնավորապես` տարբեր օրգանների (ստամոքսի, միզապարկի, թոքերի) օնկոլոգիական հիվանդություններ (քաղցկեղ):
Հաճախ էնդոսկոպիան համակցվում է տեսողության հետ (տեսողության ղեկավարության տակ) բիոպսիա, թերապևտիկ միջոցներ (դեղորայք), հնչեղություն:
Էնդոսկոպիայի տեսակները
- Նազոֆարինգոսկոպիա - բերանի խոռոչի, քթի, կոկորդի զննում
- Բրոնխոսկոպիա - բրոնխների զննում
- Հիստերոսկոպիան - արգանդի խոռոչի զննում
- Կոլոնոսկոպիա - հաստ աղիքի լորձաթաղանթ
- Կոլպոսկոպիա - մուտք դեպի հեշտոց և հեշտոցի պատեր
- Լապարոսկոպիա - որովայնի խոռոչ
- Օտոսկոպիա - արտաքին լսողական անցք և թմբկաթաղանթ
- Ռեկտոռոմանոսկոպիա - ուղիղ աղիք
Էնդոսկոպիկ վիրաբուժություն
Էնդոսկոպիկ սարքավորումների զարգացման և մանրադիտակային գործիքների ստեղծման առաջընթացը հանգեցրեց նոր վիրաբուժական տեխնիկայի՝ էնդոսկոպիկ վիրաբուժության առաջացմանը: Ներկառուցված օրգաններում կամ որովայնի խոռոչում նման գործողության ժամանակ հատուկ մանիպուլյատոր գործիքներ են իրականացվում էնդոսկոպի և ճկուն ֆիբրոապարատների միջոցով, որը վերահսկվում է վիրաբույժի կողմից, դիտարկելով մոնիտորի վրա կատարված աշխատանքը:
Ծանոթագրություններ
- ↑ Островский В. М., (1890–1907). «Эндоскопия». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link)