«Կանեփ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Տող 68. | Տող 68. | ||
== Արտաքին հղումներ == |
== Արտաքին հղումներ == |
||
* [http://encyclopedia.am/pages.php?hId=336 Կանեփը և կտավատը հայկական հանրագիտարանում] |
|||
*[http://www.antidrug.health.am/news/arm/addiction/2358/ Հակաթմրամոլային քաղաքացիական դաշինք] - Կաննաբինոիդներ |
|||
* [http://oldgazette.ru/lib/galenkov/index.html П. В. Галенков. «Коноплеводство Средневолжского края: на путь развития»] Издание Крайконоплеводсоюза, [[Самара]], 1931 г. (Проект «Старые Газеты») |
|||
* [http://diderix.petergen.com/plz-knpl.htm Алексей Кондратенко «Золотой век конопли», Орёл, 1998] |
* [http://diderix.petergen.com/plz-knpl.htm Алексей Кондратенко «Золотой век конопли», Орёл, 1998] |
||
* [http://www.weedy.be/2010 Олег Види «Конопляная энциклопедия», Ипр, 2010] |
* [http://www.weedy.be/2010 Олег Види «Конопляная энциклопедия», Ипр, 2010] |
||
Տող 76. | Տող 75. | ||
[[Կատեգորիա:Կանեփազգիներ]] |
[[Կատեգորիա:Կանեփազգիներ]] |
||
[[Կատեգորիա:Թմրամիջոցներ]] |
[[Կատեգորիա:Թմրամիջոցներ]] |
||
[[af:Dagga]] |
|||
[[als:Marihuana]] |
|||
[[ar:قنب]] |
|||
[[az:Kənaf]] |
|||
[[bg:Коноп]] |
|||
[[bn:গাঁজা]] |
|||
[[ca:Cànnabis]] |
|||
[[cs:Konopí]] |
|||
[[cy:Cannabis]] |
|||
[[da:Cannabis]] |
|||
[[de:Hanf]] |
|||
[[el:Κάνναβη]] |
|||
[[en:Cannabis]] |
|||
[[eo:Kanabo]] |
|||
[[es:Cannabis (género)]] |
|||
[[et:Kanep]] |
|||
[[fa:شاهدانه]] |
|||
[[fi:Kannabis]] |
|||
[[fo:Hash]] |
|||
[[fr:Chanvre]] |
|||
[[ga:Cannabas]] |
|||
[[hr:Konoplja]] |
|||
[[hsb:Konop]] |
|||
[[hu:Kender]] |
|||
[[id:Cannabis]] |
|||
[[ilo:Cannabis]] |
|||
[[io:Kanabo]] |
|||
[[is:Kannabis]] |
|||
[[it:Cannabis]] |
|||
[[ja:アサ]] |
|||
[[jbo:marna snexu'i]] |
|||
[[jv:Ganja]] |
|||
[[ka:კანაფი]] |
|||
[[koi:Пыш]] |
|||
[[kv:Пыш]] |
|||
[[la:Cannabis]] |
|||
[[li:Kemp]] |
|||
[[lt:Kanapė]] |
|||
[[lv:Marihuāna]] |
|||
[[mk:Канабис]] |
|||
[[ml:കഞ്ചാവ്]] |
|||
[[mn:Олс (ургамал)]] |
|||
[[mrj:Кӹне]] |
|||
[[ms:Ganja]] |
|||
[[my:ဆေးခြောက်]] |
|||
[[myv:Мушко]] |
|||
[[nl:Marihuana]] |
|||
[[no:Hamp]] |
|||
[[pl:Marihuana]] |
|||
[[pt:Cannabis]] |
|||
[[qu:Kañamu]] |
|||
[[ro:Cannabis]] |
|||
[[ru:Конопля]] |
|||
[[sh:Konoplja]] |
|||
[[sk:Marihuana]] |
|||
[[sl:Marihuana]] |
|||
[[sq:Konopi]] |
|||
[[sr:Конопља]] |
|||
[[stq:Hoamp]] |
|||
[[sv:Hampa]] |
|||
[[sw:Mbangi]] |
|||
[[th:กัญชา]] |
|||
[[tr:Esrar]] |
|||
[[tt:Киндер]] |
|||
[[uk:Коноплі (рослина)]] |
|||
[[vi:Cần sa]] |
|||
[[zh:大麻]] |
|||
[[zh-min-nan:Toā-moâ]] |
|||
[[zh-yue:大麻]] |
16:02, 17 Սեպտեմբերի 2017-ի տարբերակ
Կանեփ | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Գիտական դասակարգում | ||||||||||||
|
||||||||||||
Լատիներեն անվանում | ||||||||||||
Cannabis | ||||||||||||
Միակ պոլիմորֆ տեսակը | ||||||||||||
|
Կանեփ (լատին․՝ Cannabis), կանեփազգիների ընտանիքին (Cannabaceae) պատկանող միամյա խոտաբույս։ Ընդգրկում է մեկ պոլիմորֆ տեսակ՝ Cannabis sativa L. (ցանովի կանեփ)}[1], ավելի ուշ առանձնացրեցին նաև հետևյալ տեսակները.
- Cannabis indica Lam.
- Cannabis sativa subsp. indica
- Cannabis sativa subsp. sativa
- Cannabis ruderalis Janisch.
Կենսաբանական նկարագիր
Ցողուն
Ցողունի բարձրությունը 0,5-4 մ է, հաստությունը՝ 8-30 մմ։ Արական բույսերի վեգետացիան ավելի կարճ է, ցողունները՝ նուրբ, դրանցից ստացվում է վւափուկ և ամուր, իսկ իգականից՝ կոպիտ, ամուր, ջրում չփտող թել։ Արական բույսերի թելը կազմում է չոր ցողունի 20-25%, իգականինը՝ 12-20%։ Թելից պատրաստում են ճոպան, պարան, լարան, ուռկան, պարուսին, բրեզենտ են։
Պտուղ
Կանեփի պտուղները պարունակում են 30-35% յուղ, որն օգտագործվում է սննդի մեջ և տեխնիկական (օլիֆ, ներկեր,թմրանյութ) նպատակներով։ Քուսպն արժեքավոր կեր է, պարունակում է 22-25% սպիտակուցներ, 5-8% ճարպեր։ Նախկին Խորհրդային Միությունում թելի բերքը առաջավոր տնտեսություններում 11-12 ց/հա էր, սերմի բերքը՝ 4-6 ց/հա։ Պտուղը երկփեղկանի ընկուզիկ է։
Արմատ
Արմատն առանցքային է, ցողունի բարձրությունը՝ 0,5-4 մ։
Տերև
Տերևները մատնաձև են՝ թաթաձև հատվածավոր։
Ծաղիկ
Արական ծաղիկները ողկուզանման-հուրանանման ծաղկաբույլերով են, իգականները հասկանման ճյուղավորված են տերևանութներում։ Ծաղկում է օգոստոսին։
Տեսակներ
Հայտնի է կանեփի 53, Հայաստանում՝ 3 տեսակ. մշակովի կամ սովորական, որից ստացվում են թել ու սերմ, հնդկական, որից ստանում են թմրանյութեր (հաշիշ, մարիխուան), և մոլախոտային, որը գարնանացան բույսերի ցանքերի մոլախոտ է։ Հայաստանում տարածված է մշակում են ցանովի կանեփը (C. sativa), որը միամյա, երկտուն, խաչաձե փոշոտվող բույս է։ Ստացված են նաե միատուն սորտեր։
Հայտնի են կանեփի 3 ինքնուրույն տեսակներ՝
- Սովորական կանեփ (Cannabis Sativa L.)
- Հնդկական կանեփ (Cannbis Indica Lam.)
- Մոլախոտային կանեփ (Cannabis ruderalis janisch.)
Օգտագործում
Կանեփը մշակում են թել ստանալու համար։ Կանեփի թելն աչքի է ընկնում իր ամրությամբ և փտման գործընթացի նկատմամբ դիմացկունությամբ։ Այդ թելը օգտագործվում է պարուսին, բրեզենտ, նավագնացային և ձկնորսական հանդերձանքներ, ճոպան, թոկ, լարան և տարբեր իրեր պատրաստելու համար։
Որպես թմրանյութ
Կանեփը (այլ կերպ՝ մարիխուանա, գանջա, հայերեն ժարգոնում՝ պլան, քոլ) երբեմն օգտագործվում է որպես թմրամիջոց։ Կանեփի ծաղիկը պարունակում է ՏՀԿ (տետրահիդրականաբիրոլ) կոչվող քիմիական բաղադրիչը։ Այն ծխող կամ նույնիսկ ուտող մարդկանց մտցնում է ընդարմության մեջ։ Կանեփի ռեկրեացիոն օգտագործումը պետականորեն արգելված է բազմաթիվ երկրներում։ Չնայած դրան, բազմաթիվ երկրներում և երկրամասերում տվյալ թմրամիջոցի օգտագործումն օրինականացված է։
Ծանոթագրություններ
Գրականություն
- Ярмлоленко А. В. Род 375. Конопля — Cannabis // Флора СССР. В 30 т. / Гл. ред. и ред. тома акад. В. Л. Комаров. — М.—Л.։ Изд-во АН СССР, 1936. — Т. V. — С. 483—484. — 762 + XXVI с. — 5175 экз.
- Гельтман Д. Д. Конопля — Cannabis L // Флора Восточной Европы / Отв. ред. и ред. тома Н. Н. Цвелёв. — М.; СПб.։ Т-во науч. изд. КМК, 2004. — Т. XI. — С. 43—44. — 536 с. — 1000 экз. — ISBN 5-87317-160-2.
- Шипунов А. Б. К вопросу о систематике конопли (Cannabis L.) // Теория и практика судебной экспертизы. — 2010. — № 19. — С. 128—130.
Արտաքին հղումներ
- Կանեփը և կտավատը հայկական հանրագիտարանում
- Алексей Кондратенко «Золотой век конопли», Орёл, 1998
- Олег Види «Конопляная энциклопедия», Ипр, 2010
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 237)։ |