«Հրազդան գետ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
No edit summary
Գետը ցույց տվող ավելի հստակ պատկերի ավելացում:
Տող 4. Տող 4.
| Պատկեր = Hrazdanatproshian.jpg
| Պատկեր = Hrazdanatproshian.jpg
| Նկարագրում = Հրազդան գետը [[Երևան]]ի Պռոշյան փողոցից
| Նկարագրում = Հրազդան գետը [[Երևան]]ի Պռոշյան փողոցից
| Քարտեզ = Rivers of Armenia new.jpg
| Քարտեզ = Hrazdan river - panoramio.jpg
| Նկարագրումք = Մոխրագույնով նշված է Հրազդանի ավազանը
| Նկարագրումք = Մոխրագույնով նշված է Հրազդանի ավազանը
| Ակունք = [[Սևանա լիճ]]
| Ակունք = [[Սևանա լիճ]]

07:29, 9 Օգոստոսի 2017-ի տարբերակ

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Հրազդան
Հրազդան գետ
Հրազդան գետը Երևանի Պռոշյան փողոցից
Բնութագիր
Երկարություն141
Ավազանի մակերես2560
Ջրի ծախս17,9
Ջրահոսք
ԱկունքՍևանա լիճ
Ակունքի տեղակայումՍևանա լիճ
Բարձրություն1896 մ
Կոորդինատներ40°18′38″ հս․ լ. 45°20′57″ ավ. ե.HGЯO
ԳետաբերանԱրաքս գետը
Գետաբերանի տեղակայումԱրաքս
Տեղակայում
Հոսող հոսքերԳետառ, Ակունք, Արայի գետ, Բջնի, Գալար, Դալար, Ծաղկաձոր, Սարալանջ, Ուռագետ, Մարմարիկ, Ախտա և Ալափարս
Ջրի մարմիններՍևանա լիճ
ԵրկիրՀայաստան Հայաստան
ԵրկրամասԱրարատի մարզ և Կոտայքի մարզ

Հրազդանը (նաև՝ Իլդարունի, Զանգու), գետ Հայաստանի Հանրապետությունում, Արաքսի ձախ վտակը։

Անվանում

Գետի անվանումն առաջին անգամ հանդիպում է հին հայկական հեղինակների՝ մասնավորապես Սեբեոսի (Հուրազդան տեսքով) և Մովսես Խորենացու մոտ (ավելի հին, Հրազդան)[1][2]։

Աշխարհագրություն

Ունի 141 կմ երկարություն։ Ավազանի մակերեսը 2650 կմ2 է (առանց Սևանա լճի)։ Սկիզբ է առնում Սևանա լճից, հոսում հարավ-արևմտյան ընդհանուր ուղղությամբ, անցնում Գեղարքունիքի, Կոտայքի մարզերով, Երևան քաղաքով, Արարատի մարզով ու թափվում Արաքսը։

Վերին հոսանքում մոտ 20 կմ հոսում է դեպի արևմուտք՝ այդ ընթացքում առաջացնելով գալարներ, միջին հոսանքում անցնում է նեղ ու խոր (120-150 մ) կիրճով, ստորին հոսանքում ուղղվում է դեպի հարավ-արևելք, դուրս գալիս Արարատյան դաշտ, դառնում հանդարտահոս ու ծովի մակարդակից 820 մ բարձրության վրա լցվում Արաքսը։

Գետի ընդհանուր անկումը կազմում է 1100 մ։ Բնական պայմաններում Հրազդանի սնումը 62.5%-ով ստորերկրյա է, հորդացումը՝ գարնանային, վարարումները՝ ամռանն ու աշնանը։ Ջրի տարեկան միջին ծախսը 22.6 մ³/վրկ է, առավելագույնը՝ 138 մ³/վրկ, նվազագույնը՝ 9 մ³/վրկ, տարեկան հոսքը 712 միլիոն մ³։

Հրազդանի վրա կառուցվել են Սևանի, Աթարբեկյան, Գյումուշի, Արզնիի, Քանաքեռի, Երևանի ՀԷԿ-երը, մի շարք ջրանցքներ, Երևանյան լիճը։

Ծանոթագրություններ

  1. Г. Хюбшман Armenische Grammatik. — Leipzig, 1897. — С. 61.
  2. Г. Налбандян К этимологии армянского hражешт и гидронима hраздан // Вестник Ереванского университета. — 1983. — № 2. — С. 246—248.
Այս հոդվածի նախնական տարբերակը կամ նրա մասը վերցված է Հայկական համառոտ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։