«R (ծրագրավորման լեզու)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
չ Ռոբոտ․ Տեքստի ավտոմատ փոխարինում (-The New York Times +Նյու Յորք Թայմս)
չ Ռոբոտ․ Տեքստի ավտոմատ փոխարինում (- , +,, -, +, , - + )
Տող 11. Տող 11.
R-ը S ծրագրավորման լեզվի ընդլայնումն է<ref>{{cite journal|url=http://r.cs.purdue.edu/pub/ecoop12.pdf|title=Evaluating the design of the R language: objects and functions for data analysis|first1=Frances|last1=Morandat|first2=Brandon|last2=Hill|journal=[http://dl.acm.org/citation.cfm?id=2367172 ECOOP'12 Proceedings of the 26th European conference on Object-Oriented Programming]|year=2012}}</ref>։ S-ը ստեղծել է Ջոն Չեմբերսը (John Chambers)` Bell Labs-ում։
R-ը S ծրագրավորման լեզվի ընդլայնումն է<ref>{{cite journal|url=http://r.cs.purdue.edu/pub/ecoop12.pdf|title=Evaluating the design of the R language: objects and functions for data analysis|first1=Frances|last1=Morandat|first2=Brandon|last2=Hill|journal=[http://dl.acm.org/citation.cfm?id=2367172 ECOOP'12 Proceedings of the 26th European conference on Object-Oriented Programming]|year=2012}}</ref>։ S-ը ստեղծել է Ջոն Չեմբերսը (John Chambers)` Bell Labs-ում։


R-ը ստեղծել են Նոր Զելանդիայի Օկլանդ համալսարանի վիճակագրության ֆակուլտետի աշխատակիցներ Ռոս Այհեկը և Ռոբերտ Ջենտլմենը<ref>{{cite web | url=http://myprofile.cos.com/rgentleman | title=Individual Expertise profile of Robert Gentleman | last=Gentleman|first=Robert|date=դեկտեմբերի 9, 2006|accessdate=2009-07-20|archiveurl=http://web.archive.org/web/20110723215206/http://myprofile.cos.com/rgentleman|archivedate=հուլիսի 23, 2011}}</ref>։ R անվանումը ստացվել է նրանց անունների սկզբնատառերից։ Լեզվի մշակումով այժմ զբաղվում է ''R-ի մշակման հիմնական թիմը'' ({{lang-en |R Development Core Team}}), որի անդամներից է նաև Չեմբերսը։ R-ը GNU պրոյեկտ է<ref name="GNU R"/><ref name="R Project"/>, և [[ելակետային կոդ]]ը գրվել է [[C (ծրագրավորման լեզու)|C]], [[Fortran (ծրագրավորման լեզու)|Fortran]] և R լեզուներով<ref>{{cite web | author="Wrathematics"|url=http://librestats.com/2011/08/27/how-much-of-r-is-written-in-r/ | title=How Much of R Is Written in R | date=օգոստոսի 27, 2011|accessdate=2011-12-01|publisher=librestats}}</ref>։ Այն անվճար հասանելի է [[GNU ընդհանուր հանրային արտոնագիր|GNU ընդհանուր հանրային արտոնագրի]] (''{{lang-en|GNU General Public License}}'') միջոցով, և տարբեր [[օպերացիոն համակարգ]]երի համար ապահովվում են [[Կոմպիլյացիա (ծրագրավորում)|նախակոմպիլացված]] բինար տարբերակները։ R-ում օգտագործվում է [[հրամանային տողի միջավայր]], չնայած որ գոյություն ունեն նաև մի քանի գրաֆիկական միջավայրեր, օրինակ ''R Commander'', ''RKWard'', ''RStudio'', ''Weka'', ''Rapid Miner'', ''KNIME'' , ինչպես նաև [[Microsoft Office|Microsoft Office օֆիսային ծրագրերին]] ինտեգրվելու միջոցներ։ Բացի այդ, տարբեր [[տեքստային խմբագրիչ|տեքստային]] և [[կոդային խմբագրիչ|կոդային]] խմբագրիչներում նախատեսված են հատուկ ռեժիմներ R-ի հետ աշխատելու համար։
R-ը ստեղծել են Նոր Զելանդիայի Օկլանդ համալսարանի վիճակագրության ֆակուլտետի աշխատակիցներ Ռոս Այհեկը և Ռոբերտ Ջենտլմենը<ref>{{cite web | url=http://myprofile.cos.com/rgentleman | title=Individual Expertise profile of Robert Gentleman | last=Gentleman|first=Robert|date=դեկտեմբերի 9, 2006|accessdate=2009-07-20|archiveurl=http://web.archive.org/web/20110723215206/http://myprofile.cos.com/rgentleman|archivedate=հուլիսի 23, 2011}}</ref>։ R անվանումը ստացվել է նրանց անունների սկզբնատառերից։ Լեզվի մշակումով այժմ զբաղվում է ''R-ի մշակման հիմնական թիմը'' ({{lang-en |R Development Core Team}}), որի անդամներից է նաև Չեմբերսը։ R-ը GNU պրոյեկտ է<ref name="GNU R"/><ref name="R Project"/>, և [[ելակետային կոդ]]ը գրվել է [[C (ծրագրավորման լեզու)|C]], [[Fortran (ծրագրավորման լեզու)|Fortran]] և R լեզուներով<ref>{{cite web | author="Wrathematics"|url=http://librestats.com/2011/08/27/how-much-of-r-is-written-in-r/ | title=How Much of R Is Written in R | date=օգոստոսի 27, 2011|accessdate=2011-12-01|publisher=librestats}}</ref>։ Այն անվճար հասանելի է [[GNU ընդհանուր հանրային արտոնագիր|GNU ընդհանուր հանրային արտոնագրի]] (''{{lang-en|GNU General Public License}}'') միջոցով, և տարբեր [[օպերացիոն համակարգ]]երի համար ապահովվում են [[Կոմպիլյացիա (ծրագրավորում)|նախակոմպիլացված]] բինար տարբերակները։ R-ում օգտագործվում է [[հրամանային տողի միջավայր]], չնայած որ գոյություն ունեն նաև մի քանի գրաֆիկական միջավայրեր, օրինակ ''R Commander'', ''RKWard'', ''RStudio'', ''Weka'', ''Rapid Miner'', ''KNIME'', ինչպես նաև [[Microsoft Office|Microsoft Office օֆիսային ծրագրերին]] ինտեգրվելու միջոցներ։ Բացի այդ, տարբեր [[տեքստային խմբագրիչ|տեքստային]] և [[կոդային խմբագրիչ|կոդային]] խմբագրիչներում նախատեսված են հատուկ ռեժիմներ R-ի հետ աշխատելու համար։


== Յուրահատկություններ ==
== Յուրահատկություններ ==
Տող 38. Տող 38.
2007 թ.-ին հիմնված Revolution Analitics ընկերությունը իր գործունեությունը լրիվությամբ նվիրում է R լեզվի առևտրայնացմանը։ Նրա Revolution R փաթեթում ներառված են այնպիսի բաղադրիչներ (որոնք R –ի անվճար տարբերակի հետ չեն լինում), որոնք հնարավորություն են տալիս կատարել զուգահեռ ծրագրավորում, ինտեգրվել Web տեխնոլոգիաներին։ 2011 թ.-ի հոկտեմբերին Oracle ընկերությունը թողարկել է Big Data Appliance ապարատա-ծրագրային համալիր NoSql կլաստեր-սերվերների վրա զանգվածա-ծրագրային մշակումներ իրականացնելու համար<ref>[http://www.oracle.com/us/corporate/press/512001 Oracle Unveils the Oracle Big Data Appliance]</ref><ref>[http://www.theregister.co.uk/2011/10/03/oracle_big_data_appliance/ Oracle rolls its own NoSQL and Hadoop]</ref>, իսկ 2012-ին R-ը ներդրվել է [[Oracle Database]]-ում<ref>{{cite web
2007 թ.-ին հիմնված Revolution Analitics ընկերությունը իր գործունեությունը լրիվությամբ նվիրում է R լեզվի առևտրայնացմանը։ Նրա Revolution R փաթեթում ներառված են այնպիսի բաղադրիչներ (որոնք R –ի անվճար տարբերակի հետ չեն լինում), որոնք հնարավորություն են տալիս կատարել զուգահեռ ծրագրավորում, ինտեգրվել Web տեխնոլոգիաներին։ 2011 թ.-ի հոկտեմբերին Oracle ընկերությունը թողարկել է Big Data Appliance ապարատա-ծրագրային համալիր NoSql կլաստեր-սերվերների վրա զանգվածա-ծրագրային մշակումներ իրականացնելու համար<ref>[http://www.oracle.com/us/corporate/press/512001 Oracle Unveils the Oracle Big Data Appliance]</ref><ref>[http://www.theregister.co.uk/2011/10/03/oracle_big_data_appliance/ Oracle rolls its own NoSQL and Hadoop]</ref>, իսկ 2012-ին R-ը ներդրվել է [[Oracle Database]]-ում<ref>{{cite web
| url = http://www.theregister.co.uk/2012/02/10/oracle_advanced_analytics/
| url = http://www.theregister.co.uk/2012/02/10/oracle_advanced_analytics/
| title = Oracle tucks R stats language into database
| title = Oracle tucks R stats language into database
| last = Prickett Morgan
| last = Prickett Morgan
| first = Timothy
| first = Timothy
| date = 2012-02-10
| date = 2012-02-10
| format =
| format =
| work =
| work =
| publisher = The Register
| publisher = The Register
| accessdate = 2012-02-10
| accessdate = 2012-02-10
| lang = en
| lang = en
| archiveurl = http://www.webcitation.org/688sEwF9i
| archiveurl = http://www.webcitation.org/688sEwF9i
| archivedate = 2012-06-03
| archivedate = 2012-06-03
}}</ref>։ R-ի միջոցներով զանգվածային-զուգահեռ ճարտարագիտական վերլուծություններ են արվել [[IBM]] ընկերության [[Netezza]] համալիրներում<ref>{{cite news
}}</ref>։ R-ի միջոցներով զանգվածային-զուգահեռ ճարտարագիտական վերլուծություններ են արվել [[IBM]] ընկերության [[Netezza]] համալիրներում<ref>{{cite news
|last = Harris
|last = Harris
|first = Derrick
|first = Derrick
|title = IBM Creates Big Data Frankenstein With Netezza-R Fusion
|title = IBM Creates Big Data Frankenstein With Netezza-R Fusion
|url = http://www.nytimes.com/external/gigaom/2011/03/14/14gigaom-ibm-creates-big-data-frankenstein-with-netezza-r-78261.html
|url = http://www.nytimes.com/external/gigaom/2011/03/14/14gigaom-ibm-creates-big-data-frankenstein-with-netezza-r-78261.html
|accessdate = 2011-11-19
|accessdate = 2011-11-19
|publisher = [[Նյու Յորք Թայմս]]
|publisher = [[Նյու Յորք Թայմս]]
|date = 2011-03-141
|date = 2011-03-141
|lang = en}}</ref><ref>{{cite web
|lang = en}}</ref><ref>{{cite web
| last = Rosenberg
| last = Rosenberg
| first = Dave
| first = Dave
| title = Open-source 'R' gets Hadoop integration
| title = Open-source 'R' gets Hadoop integration
| url = http://news.cnet.com/8301-13846_3-20012446-62.html
| url = http://news.cnet.com/8301-13846_3-20012446-62.html
| work = CNet
| work = CNet
| publisher = CBS
| publisher = CBS
| lang = en
| lang = en
| accessdate = 2011-11-19
| accessdate = 2011-11-19
| archiveurl = http://www.webcitation.org/65WhlsAlm
| archiveurl = http://www.webcitation.org/65WhlsAlm
| archivedate = 2012-02-17
| archivedate = 2012-02-17
}}</ref>։
}}</ref>։

17:41, 25 Հունիսի 2017-ի տարբերակ

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ R (այլ կիրառումներ)
R
Изображение логотипа
Տեսակծրագրավորման լեզու, բազմահարացուցային ծրագրավորման լեզու, GNU package?, ազատ ծրագրային ապահովում, statistical package?, մասնագիտություն և հետազոտության թեմա
Սեմանտիկապրոցեդուրային
Կատարման ձևինտերպրետացվող
Առաջացել էօգոստոս 1993[1]
ՆախագծողRoss Ihaka?[2] և Robert Gentleman?[2]
ՕՀGNU/Linux[3], BSD[3], մաքՕՍ[3] և Windows[3]
ՏիպիզացիաԴինամիկ
Ներշնչվել էS
ԱրտոնագիրGPLv2[4]
Սխալնելի հայտման էջbugs.r-project.org/bugzilla3/
Կայքr-project.org(անգլ.)
Ելակոդsvn.r-project.org/R/trunk/
 GNU R Վիքիպահեստում

R, տվյալների վիճակագրական մշակման և համապատասխան գծապատկերների կառուցման համար նախատեսված ծրագրավորման լեզու։ Բացի այդ, այն բաց ծրագրային համակարգ է GNU-ի շրջանակներում[5][6] մաթեմատիկական տարբեր հաշվարկների իրականացման համար։ Հարցումները, տվյալներ մշակողների քննարկումները և տվյալների բազաների գիտական գրականության ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ R-ի հանրաճանաչությունը վերջին տարիների ընթացքում էականորեն աճել է։

R-ը S ծրագրավորման լեզվի ընդլայնումն է[7]։ S-ը ստեղծել է Ջոն Չեմբերսը (John Chambers)` Bell Labs-ում։

R-ը ստեղծել են Նոր Զելանդիայի Օկլանդ համալսարանի վիճակագրության ֆակուլտետի աշխատակիցներ Ռոս Այհեկը և Ռոբերտ Ջենտլմենը[8]։ R անվանումը ստացվել է նրանց անունների սկզբնատառերից։ Լեզվի մշակումով այժմ զբաղվում է R-ի մշակման հիմնական թիմը (անգլ.՝ R Development Core Team), որի անդամներից է նաև Չեմբերսը։ R-ը GNU պրոյեկտ է[5][6], և ելակետային կոդը գրվել է C, Fortran և R լեզուներով[9]։ Այն անվճար հասանելի է GNU ընդհանուր հանրային արտոնագրի (անգլ.՝ GNU General Public License) միջոցով, և տարբեր օպերացիոն համակարգերի համար ապահովվում են նախակոմպիլացված բինար տարբերակները։ R-ում օգտագործվում է հրամանային տողի միջավայր, չնայած որ գոյություն ունեն նաև մի քանի գրաֆիկական միջավայրեր, օրինակ R Commander, RKWard, RStudio, Weka, Rapid Miner, KNIME, ինչպես նաև Microsoft Office օֆիսային ծրագրերին ինտեգրվելու միջոցներ։ Բացի այդ, տարբեր տեքստային և կոդային խմբագրիչներում նախատեսված են հատուկ ռեժիմներ R-ի հետ աշխատելու համար։

Յուրահատկություններ

R-ն ունի վիճակագրական և թվային մեթոդների լայն սպեկտր և ունի փաթեթների օգնությամբ ընդլայնվելու լայն հնարավորություն։ Փաթեթները` հատուկ ֆունկցիաների կամ հատուկ ոլորտների իրականացման գրադարաններ են։ R-ի տեղադրվող ծրագրի հետ ներառված են հիմնական փաթեթները, իսկ ընդհանրապես 203-ի տվյալներով գոյություն ունեն ավելի քան 4000 փաթեթներ։ R-ի յուրահատկություններից է նաև գրաֆիկական հնարավորությունը, որը կայանում է բավականին արդ և որակյալ գրաֆիկների ստեղծման մեջ, որոնք պարունակում են նաև մաթեմատիկական սիմվոլներ։

Առավելություններ և թերություններ

Առավելություններ

  • R ազատ տարածվող ծրագրային համակարգ է։ Յուրաքանչյուր մարդ կարող է այն ներբեռնել http://www.rproject.org կայքից։
  • Բավականին հեշտ է տեղադրվում Windows, MacOS, Linux օպերացիոն համակարգերի վրա։
  • R-ի բազային փաթեթը շատ քիչ տեղ է զբաղեցնում կոշտ սկավառակի վրա և ներառում է վիճակագրական վերլուծության համար անհրաժեշտ բոլոր ֆունկցիաները։
  • Ավելի լուրջ աշխատանքի համար միշտ հնարավոր է ավելացնել լրացուցիչ օգտակար փաթեթներ։
  • Ներկայումս մշակված են բազմաթիվ փաթեթներ, որոնք կիրառվում են գիտության գրեթե բոլոր ոլորտներում, որտեղ օգտագործվում է վիճակագրություն։
  • Հնարավոր է աշխատել մեծ զանգվածային տվյալների հետ (մի քանի հարյուր հազար ուսումնասիրություններ)։
  • Օգնության և հուշումների ներդրված համակարգ։
  • Լավ գրաֆիկական հնարավորություններ հետազոտությունների արդյունքները ցուցադրելու համար։
  • Անհրաժեշտ ֆունկցիաների ինքնուրույն ստեղծման հնարավորություն։
  • R-ի վերաբերյալ կա բավականին շատ անվճար գրականություն։

Թերություններ

  • Ի տարբերություն այլ կոմերցիոն լեզուների, R-ը չունի գրաֆիկական աշխատանքային միջավայր։ Նրա միջավայրը հրամանային տողի միջավայրն է, այսինքն պետք է իմանալ անհրաժեշտ ֆունկցիաները և լեզվի ծրագրային շարահյուսությունը։
  • Չկա կոմերցիոն ապահովում (բայց գոյություն ունի միջազգային համակարգ՝ նորությունները տարածելու համար)։
  • Հայերեն լեզվով գրականություն չկա։

Առևտրայնացում

2007 թ.-ին հիմնված Revolution Analitics ընկերությունը իր գործունեությունը լրիվությամբ նվիրում է R լեզվի առևտրայնացմանը։ Նրա Revolution R փաթեթում ներառված են այնպիսի բաղադրիչներ (որոնք R –ի անվճար տարբերակի հետ չեն լինում), որոնք հնարավորություն են տալիս կատարել զուգահեռ ծրագրավորում, ինտեգրվել Web տեխնոլոգիաներին։ 2011 թ.-ի հոկտեմբերին Oracle ընկերությունը թողարկել է Big Data Appliance ապարատա-ծրագրային համալիր NoSql կլաստեր-սերվերների վրա զանգվածա-ծրագրային մշակումներ իրականացնելու համար[10][11], իսկ 2012-ին R-ը ներդրվել է Oracle Database-ում[12]։ R-ի միջոցներով զանգվածային-զուգահեռ ճարտարագիտական վերլուծություններ են արվել IBM ընկերության Netezza համալիրներում[13][14]։

CRAN

R-ը և նրա լրացուցիչ փաթեթները տարածված են CRAN-ի (Comprehensive R Archive Network) միջոցով։ Ներկայումս աշխարհում հասանելի է CRAN 60 հայելի։ Գլխավոր հայելին գտնվում է Վիեննայում։

R ինֆորմացիոն տեղեկագիր

Տարեկան երկու երեք անգամ լույս է տեսնում և ազատ տարածվում է R Journal տեղեկատվական տեղեկագիրը[15]։ Այն տեղեկություններ է պարունակում տվյալների վիճակագրական վերլուծության և մշակման մասին։ 2001 թվականի հունվարից 2008 թվականի հոկտեմբերը լույս է տեսել որպես R News տեղեկագիր[16]։

Կոնֆերանսներ

Սկսած 2004 թվականից R-ին նվիրված ամենահայտնի կոնֆերանսներից մեկը՝ useR!-ը (The R User Conference) անցկացվում է ամեն տարի։ 2009 թ.-ից սկսած յուրաքանչյուր գարնանը Չիկագոյում անցկացվում է կոնֆերանս նվիրված R-ի կիրառմանը ֆինանսական համակարգերում (R/Finance: Applied Finance with R)։ Իսկ 2013 թ.-ին տեղի ունեցավ առաջին կոնֆերանսը նվիրված R-ի կիրառմանը ապահովագրության ոլորտում։

Ծանոթագրություններ

  1. Ihaka R. R : Past and Future History
  2. 2,0 2,1 R: A Language for Data Analysis and Graphics
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Free Software Directory
  4. https://www.r-project.org/about.html
  5. 5,0 5,1 «GNU R». Free Software Foundation (FSF) Free Software Directory. հուլիսի 19, 2010. Վերցված է նոյեմբերի 13, 2012-ին.
  6. 6,0 6,1 R Project (n.d.). «What is R?». Վերցված է 2009-04-28-ին.
  7. Morandat, Frances; Hill, Brandon (2012). «Evaluating the design of the R language: objects and functions for data analysis» (PDF). ECOOP'12 Proceedings of the 26th European conference on Object-Oriented Programming. {{cite journal}}: External link in |journal= (օգնություն)
  8. Gentleman, Robert (դեկտեմբերի 9, 2006). «Individual Expertise profile of Robert Gentleman». Արխիվացված է օրիգինալից հուլիսի 23, 2011-ին. Վերցված է 2009-07-20-ին.
  9. "Wrathematics" (օգոստոսի 27, 2011). «How Much of R Is Written in R». librestats. Վերցված է 2011-12-01-ին.
  10. Oracle Unveils the Oracle Big Data Appliance
  11. Oracle rolls its own NoSQL and Hadoop
  12. Prickett Morgan, Timothy (2012-02-10). «Oracle tucks R stats language into database» (անգլերեն). The Register. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-06-03-ին. Վերցված է 2012-02-10-ին.
  13. Harris, Derrick (2011-03-141). «IBM Creates Big Data Frankenstein With Netezza-R Fusion» (անգլերեն). Նյու Յորք Թայմս. Վերցված է 2011-11-19-ին.
  14. Rosenberg, Dave. «Open-source 'R' gets Hadoop integration». CNet (անգլերեն). CBS. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-02-17-ին. Վերցված է 2011-11-19-ին.
  15. R Journal
  16. CRAN: R News
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «R (ծրագրավորման լեզու)» հոդվածին։