«Ախալքալաք»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
|||
Տող 87. | Տող 87. | ||
== Պատկերասրահ == |
== Պատկերասրահ == |
||
<gallery> |
<gallery mode=packed> |
||
Սուրբ Խաչ եկեղեցին.jpg|Սուրբ Խաչ եկեղեցին |
Սուրբ Խաչ եկեղեցին.jpg|Սուրբ Խաչ եկեղեցին |
||
Ախալքալաքի ամրոցը.jpg |Ախալքալաքի ամրոցը |
Ախալքալաքի ամրոցը.jpg |Ախալքալաքի ամրոցը |
06:55, 29 Ապրիլի 2017-ի տարբերակ
- Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Ախալքալաք (այլ կիրառումներ)
Քաղաք | |||||
---|---|---|---|---|---|
Ախալքալաք | |||||
ახალქალაქი | |||||
| |||||
Քաղաքի կենտրոնական Մեսրոպ Մաշտոցի հրապարակը | |||||
Երկիր | Վրաստան | ||||
Երկրամաս | Սամցխե-Ջավախք | ||||
Մունիցիպալիտետ | Ախալքալաքի մունիցիպալիտետ | ||||
Հիմնադրված է | 1064 թ. | ||||
ԲԾՄ | 1707±1 մետր | ||||
Պաշտոնական լեզու | վրացերեն | ||||
Բնակչություն | 60 975 մարդ (2002) | ||||
Ազգային կազմ | Հայեր | ||||
Կրոնական կազմ | Հայ Առաքելական եկեղեցի | ||||
Տեղաբնականուն | ախալքալաքցի | ||||
Ժամային գոտի | UTC+4 | ||||
Ավտոմոբիլային կոդ | 261 | ||||
Պաշտոնական կայք | akhalkalaki.ge | ||||
| |||||
Ախալքալաք[1] (վրաց.՝ ახალქალაქი [ախալքալաքի], հայերեն՝ Նոր Քաղաք), քաղաք Վրաստանում, Սամցխե-Ջավախք նահանգի կազմի մեջ մտնող համանուն շրջանի շրջկենտրոն, Ջավախք երկրամասի (պատմական Մեծ Հայքի Գուգարք նահանգի Վերին Ջավախք գավառի տարածք) կենտրոն։
Ըստ 2009 թ. պաշտոնական տվյալների քաղաքի բնակչության 9,4 հազար մարդ է[2], որից 90%-ը կազմում են հայերը։ Աշխարհագրական տեսանկյունից տեղակայված է Ախալքալաքի սարավանդում, Փարվանա գետի ավազանում։
Անվանում
Անվանումը բառացի թարգմանվում է որպես Նոր քաղաք (վրաց.՝ ახალი ― նոր, վրաց.՝ ქალაქი ― քաղաք)։
Քաղաքի պատմությունը
Ախալքալաքը հիշատակվում է 12-րդ դարի վերջերից ի թիվս Հյուսիսային Հայաստանի այլ գավառների՝ վրաց Թամար թագուհու կողմից հայ Զաքարյաններին՝ որպես ժառանգական կալվածք փոխանցելու կապակցությամբ։ 1637 թ. քաղաքը գրավում են օսմանյան թուրքերը, իսկ 1829 թ. այն անցնում է Ռուսական կայսրության տիրապետության տակ։ 1830-ական թթ. Ախալքալաք քաղաք և գավառ են տեղափոխվում Էրզրումից գաղթած հազարավոր հայեր, որոնք հիմնադրում են 50 գյուղ[3]։
19-րդ դարի ընթացքում Ախալքալաքը դառնում է արհեստավորական կենտրոն, իսկ գավառի գյուղերը սկսում են կարևոր դեր խաղալ Անդրկովկասում հացահատիկի ու մսամթերքի արտադրության բնագավառում։ 1830-ական թթ. սկզբներին Ախալքալաքում բացվում է Մեսրոպյան ծխական արական դպրոցը։ 1918 թ. մայիսին Անդրկովկաս կատարած թուրքական արշավանքի պատճառով քաղաքի և գավառի բնակչության ճնշող մեծամասնությունն արտագաղթում է Բակուրիանի անտառներ ու Ծալկայի շրջան։ Գաղթած 80 հազար հայերից 35-40 հազարը զոհվում է[4]։
Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդայնացումից հետո, 1921 թ. նոյեմբերի 6-ին երկու խորհրդային հանրապետությունների միջև պայմանագիր է կնքվում, որի համաձայն Ախալքալաքն ու գավառը անցնում են Վրաստանին։
Պատկերասրահ
-
Սուրբ Խաչ եկեղեցին
-
Ախալքալաքի ամրոցը
-
Խաչքար եկեղեցու բակում
-
Եկեղեցու բակը.jpg
-
Սուրբ Խաչի բակում
Ծանոթագրություններ
- ↑ Հովհաննես Բարսեղյան (2006). «Վրացական տեղանունների հայերեն տառադարձության մասին որոշում». Տերմինաբանական և ուղղագրական տեղեկատու. Երևան: 9-րդ հրաշալիք. էջ 46. ISBN 99941-56-03-9.
- ↑ Statistical Yearbook Of Georgia, 2009
- ↑ Հայկական հարց հանրագիտարան, Երևան, 1996, էջ 25:
- ↑ http://www.miacum.am/forum/politics/djavahk/2927
Արտաքին հղումներ
Ընթերցե՛ք «ախալքալաք» բառի բացատրությունը Հայերեն Վիքիբառարանում։ |
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Ախալքալաք կատեգորիայում։ |
|
|
|