«Օնոն»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ oգտվելով ԱՎԲ |
No edit summary |
||
Տող 10. | Տող 10. | ||
|Երկարություն = 1032 |
|Երկարություն = 1032 |
||
|Ավազանի տարածք = 96200 |
|Ավազանի տարածք = 96200 |
||
|Ավազան = Շիլկա/Ամուր |
|Ավազան = [[Շիլկա (գետ)|Շիլկա]] / [[Ամուր (գետ)|Ամուր]] |
||
|Ջրի ծախս = 191 |
|Ջրի ծախս = 191 |
||
|Չափման վայր = 12 կմ գետաբերանից |
|Չափման վայր = 12 կմ գետաբերանից |
||
Տող 18. | Տող 18. | ||
|s_lat_dir = |s_lat_deg = |s_lat_min = |s_lat_sec = |
|s_lat_dir = |s_lat_deg = |s_lat_min = |s_lat_sec = |
||
|s_lon_dir = |s_lon_deg = |s_lon_min = |s_lon_sec = |
|s_lon_dir = |s_lon_deg = |s_lon_min = |s_lon_sec = |
||
|Գետաբերան = Շիլկա |
|Գետաբերան = [[Շիլկա (գետ)|Շիլկա]] |
||
|Գետաբերանի տեղակայում = |
|Գետաբերանի տեղակայում = |
||
|Գետաբերանի բարձրություն = |
|Գետաբերանի բարձրություն = |
||
Տող 24. | Տող 24. | ||
|m_lon_dir = |m_lon_deg = |m_lon_min = |m_lon_sec = |
|m_lon_dir = |m_lon_deg = |m_lon_min = |m_lon_sec = |
||
|Գետի թեքություն = |
|Գետի թեքություն = |
||
|Երկիր = |
|Երկիր = {{դրոշավորում|Մոնղոլիա}} <br> {{դրոշավորում|Ռուսաստան}} |
||
|Երկրամաս = |
|Երկրամաս = |
||
|Վիքիպահեստ = |
|Վիքիպահեստ = |
||
}} |
}} |
||
'''Օնոն''' ({{lang-bua|Онон гол}}, {{lang-mn|Онон гол}}) |
'''Օնոն''' ({{lang-bua|Онон гол}}, {{lang-mn|Онон гол}}) գետ, հոսում է հյուսիսարևելյան [[Մոնղոլիա]]յի և [[Ռուսաստան]]ի [[Անդրբայկալյան երկրամաս]]ի տարածքում և կազմում է [[Շիլկա (գետ)|Շիլկայի]] աջ մասը։ |
||
== Աշխարհագրություն == |
== Աշխարհագրություն == |
||
Գետի երկարությունը 1032 կմ է (որից 298 կմ-ը գտնվում է Մոնղոլիայի տարածքում), ջրահավաք ավազանի մակերեսը կազմում է 96 200 կմ²։ Սկիզբ է առնում արևելյան Մոնղոլիայում Հենտեյ լեռնաշխարհի Հենտիյն-Նուրրու և Իհ-Հենտեյ լեռնանցքների բաժանման շրջաններում՝ Հան-Հենտեյ-Նուրրու ազգային |
Գետի երկարությունը 1032 կմ է (որից 298 կմ-ը գտնվում է Մոնղոլիայի տարածքում), ջրահավաք ավազանի մակերեսը կազմում է 96 200 կմ²։ Սկիզբ է առնում արևելյան Մոնղոլիայում Հենտեյ լեռնաշխարհի Հենտիյն-Նուրրու և Իհ-Հենտեյ լեռնանցքների բաժանման շրջաններում՝ Հան-Հենտեյ-Նուրրու ազգային պարկում։ Հոսում է Հենտեյ-Չիկոյսկական լեռնաշխարհում (կղզում), Մոգոյտույսկական և Բորշովական լեռնանցքների միջև՝ ստորին հոսանքի վայրերում։ Միանալով [[Ինգոդա]]յի հետ՝ առաջացնում է Շիլկա գետը։ Անդրբայկալյան երկրամասի տարածքում գետահովիտ է։ |
||
Հիմնական վտակները |
Հիմնական վտակները աջ կողմում՝ Հուրահ-Գոլ, Բորզյա, Ունդա։, ձախ կողմում՝ Ագուցա, Կըռա, Իլյա, Ագա։ |
||
== Ջրագրություն== |
== Ջրագրություն== |
||
Տող 39. | Տող 39. | ||
== Պատմական տեղեկություններ == |
== Պատմական տեղեկություններ == |
||
Օնոնի վերին հոսանքը (Դելյուն-Բոլդոկ բնասահմանը) այն հավանական վայրերից մեկն է, որտեղ ծնվել և մեծացել է Չինգիզ |
Օնոնի վերին հոսանքը (Դելյուն-Բոլդոկ բնասահմանը) այն հավանական վայրերից մեկն է, որտեղ ծնվել և մեծացել է [[Չինգիզ խան]]ը։ Ըստ ավանդույթի՝ այստեղ էլ թաղվել է նա։ Այդպիսի պնդումը հայտնվել է 20-րդ դարի վերջում։ Մինչև 1930-ական թվականները Ռուսական կայսրության քարտեզների վրա Չինգիզ խանի ծննդավայրը նշված է եղել Օնոնի միջին մասում՝ Ներքին Ցաուսչեյ ավանում<ref>[[s:ЭСБЕ/Делюн-Болдок|ЭСБЕ: Делюн-Болдок]]</ref>։ Ռուսական հետազոտողները անգամ շեշտում էին, որ այդ տեղեկությունները ստացել են մոնղոլ պատմաբաններից։ |
||
== Ծանոթագրություններ == |
== Ծանոթագրություններ == |
12:41, 3 փետրվարի 2017-ի տարբերակ
Օնոն | |
---|---|
Բնութագիր | |
Երկարություն | 1032 |
Ավազանի մակերես | 96 200 կմ² |
Ավազան | Շիլկա / Ամուր |
Ջրի ծախս | 191 (12 կմ գետաբերանից) |
Ջրահոսք | |
Ակունքի տեղակայում | Հենտեյ լեռ |
Գետաբերան | Շիլկա |
Գետաբերանի տեղակայում | Շիլկա |
Կոորդինատներ | |
Տեղակայում | |
Հոսող հոսքեր | Aga River?, Borzya River?, Unda?, Kyra?, Agutsa?, Baldzha?, Ilya? և Turga? |
Երկիր | Մոնղոլիա Ռուսաստան |
Երկրամաս | Խենթիի և Անդրբայկալյան երկրամաս |
Ջրահավաք | Ամուրի ավազան |
Օնոն (բուրյաթերեն՝ Онон гол, մոնղ.՝ Онон гол) գետ, հոսում է հյուսիսարևելյան Մոնղոլիայի և Ռուսաստանի Անդրբայկալյան երկրամասի տարածքում և կազմում է Շիլկայի աջ մասը։
Աշխարհագրություն
Գետի երկարությունը 1032 կմ է (որից 298 կմ-ը գտնվում է Մոնղոլիայի տարածքում), ջրահավաք ավազանի մակերեսը կազմում է 96 200 կմ²։ Սկիզբ է առնում արևելյան Մոնղոլիայում Հենտեյ լեռնաշխարհի Հենտիյն-Նուրրու և Իհ-Հենտեյ լեռնանցքների բաժանման շրջաններում՝ Հան-Հենտեյ-Նուրրու ազգային պարկում։ Հոսում է Հենտեյ-Չիկոյսկական լեռնաշխարհում (կղզում), Մոգոյտույսկական և Բորշովական լեռնանցքների միջև՝ ստորին հոսանքի վայրերում։ Միանալով Ինգոդայի հետ՝ առաջացնում է Շիլկա գետը։ Անդրբայկալյան երկրամասի տարածքում գետահովիտ է։
Հիմնական վտակները աջ կողմում՝ Հուրահ-Գոլ, Բորզյա, Ունդա։, ձախ կողմում՝ Ագուցա, Կըռա, Իլյա, Ագա։
Ջրագրություն
Սնումը հիմնականում ձնային է[1]։ Հեղեղաջրերը իրար հետևից առաջացնում են ամառային գետավարարումներ։ Ջրի միջին տարեկան ծախսը գետաբերանից մոտ 12 կմ հեռավորության վրա կազմում է 191մ³/վ, ամենաշատը՝ 2810մ³/վ, նվազագույնը՝ 1,22 մ³/վ։ Սառչում է նոյեմբերին, ծանծաղուտներում ամբողջությամբ սառչում է։ Հալվում է ապրիլին և մայիսի սկզբին։ Օգտագործվում է ոռոգման և արդյունաբերական ջրամատակարարման համար։
Պատմական տեղեկություններ
Օնոնի վերին հոսանքը (Դելյուն-Բոլդոկ բնասահմանը) այն հավանական վայրերից մեկն է, որտեղ ծնվել և մեծացել է Չինգիզ խանը։ Ըստ ավանդույթի՝ այստեղ էլ թաղվել է նա։ Այդպիսի պնդումը հայտնվել է 20-րդ դարի վերջում։ Մինչև 1930-ական թվականները Ռուսական կայսրության քարտեզների վրա Չինգիզ խանի ծննդավայրը նշված է եղել Օնոնի միջին մասում՝ Ներքին Ցաուսչեյ ավանում[2]։ Ռուսական հետազոտողները անգամ շեշտում էին, որ այդ տեղեկությունները ստացել են մոնղոլ պատմաբաններից։
Ծանոթագրություններ
- ↑ Онон — статья из Большой советской энциклопедии.
- ↑ ЭСБЕ: Делюн-Болдок
Գրականություն
- «Онон, река Забайкальской области». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.
{{cite book}}
: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
|