«Իտերբիում»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ clean up, փոխարինվեց: >: → >։, ): → )։ oգտվելով ԱՎԲ |
չ չտողադարձվող բացատը (։Դ Non-breaking space) փոխարինում եմ սովորականով։ oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 82. | Տող 82. | ||
'''Իտերբիում''', քիմիական տարր է որի նշանն է ''Yb'', [[պարբերական համակարգ]]ի 5-րդ պարբերության 3-րդ խմբի [[քիմիական տարր]]: Կարգահամարը 39 է, ատոմական զանգվածը՝ 88,9059: [[Լանթանիդներ|Լանթանիդ]] է, ատոմի արտաքին էլեկտրոնային թաղանթի կառուցվածքը՝ 6s²։ Ունի 7 իզոտոպ։ |
'''Իտերբիում''', քիմիական տարր է որի նշանն է ''Yb'', [[պարբերական համակարգ]]ի 5-րդ պարբերության 3-րդ խմբի [[քիմիական տարր]]: Կարգահամարը 39 է, ատոմական զանգվածը՝ 88,9059: [[Լանթանիդներ|Լանթանիդ]] է, ատոմի արտաքին էլեկտրոնային թաղանթի կառուցվածքը՝ 6s²։ Ունի 7 իզոտոպ։ |
||
Կռելի, մածուցիկ արծաթափայլ [[մետաղ]]: Գոյություն ունի երկու բյուրեղային մոդիֆիկացիաներ՝ α-Yb, խորանարդ բյուրեղացանցի կառուցվածքով և β-Yb, անցումային [[ջերմաստիճան]]ը՝ α↔β |
Կռելի, մածուցիկ արծաթափայլ [[մետաղ]]: Գոյություն ունի երկու բյուրեղային մոդիֆիկացիաներ՝ α-Yb, խորանարդ բյուրեղացանցի կառուցվածքով և β-Yb, անցումային [[ջերմաստիճան]]ը՝ α↔β 792 [[°C]]: |
||
{{clear|left}} |
{{clear|left}} |
||
== Պատմություն == |
== Պատմություն == |
||
Հայտնաբերել է շվեյցարացի գիտնական Ժ․ Մարինյակը [[1878]] թվականին<ref>[http://n-t.ru/ri/ps/pb070.htm Иттербий]. |
Հայտնաբերել է շվեյցարացի գիտնական Ժ․ Մարինյակը [[1878]] թվականին<ref>[http://n-t.ru/ri/ps/pb070.htm Иттербий]. — Популярная библиотека химических элементов</ref> էրբիումի օքսիդից։ Ցրված տարր է, [[երկրակեղև]]ում նրա պարունակությունը 3.3•10<sup>−5</sup>% է։ |
||
== Անվանում == |
== Անվանում == |
23:14, 22 Նոյեմբերի 2016-ի տարբերակ
| |||||
---|---|---|---|---|---|
Ատոմի հատկություններ | |||||
Անվանում, սիմվոլ, կարգաթիվ | Իտերբիում / Ytterbium (Yb), Yb, 70 | ||||
Խումբ, պարբերություն, բլոկ | 3, 5, | ||||
Ատոմային զանգված (մոլային զանգված) | 173,045(10)[1] զ. ա. մ. (գ/մոլ) | ||||
Էլեկտրոնային կոնֆիգուրացիա | [Xe] 4f14 6s2 | ||||
Ատոմի շառավիղ | 194 պմ | ||||
Քիմիական հատկություններ | |||||
Կովալենտ շառավիղ | 170 պմ | ||||
Իոնի շառավիղ | (+3e) 85.8 (+2e) 93 պմ | ||||
Էլեկտրաբացասականություն | 1,1 (Պոլինգի սանդղակ) | ||||
Էլեկտրոդային պոտենցիալ | Yb←Yb3+ -2,22 В Yb←Yb2+ -2,8 В | ||||
Օքսիդացման աստիճաններ | 3, 2 | ||||
Իոնացման էներգիա (առաջին էլեկտրոն) | 603,0 (6,25) կՋ/մոլ (էՎ) | ||||
Պարզ նյութի թերմոդինամիկական հատկություններ | |||||
Հալման ջերմաստիճան | 1 097 Կ | ||||
Եռման ջերմաստիճան | 1 466 Կ | ||||
Մոլյար ջերմունակություն | 26,7[2] Ջ/(Կ·մոլ) | ||||
Մոլային ծավալ | 24,8 սմ³/մոլ | ||||
Պարզ նյութի բյուրեղային ցանց | |||||
Բյուրեղացանցի կառուցվածք | խորանարդ | ||||
Բյուրեղացանցի տվյալներ | 5,490 | ||||
Այլ հատկություններ | |||||
Ջերմահաղորդականություն | (300 Կ) (34,9) Վտ/(մ·Կ) | ||||
CAS համար | CAS գրանցման համար? |
70 | Իտերբիում
|
173,04 | |
4f146s2 |
Իտերբիում, քիմիական տարր է որի նշանն է Yb, պարբերական համակարգի 5-րդ պարբերության 3-րդ խմբի քիմիական տարր: Կարգահամարը 39 է, ատոմական զանգվածը՝ 88,9059: Լանթանիդ է, ատոմի արտաքին էլեկտրոնային թաղանթի կառուցվածքը՝ 6s²։ Ունի 7 իզոտոպ։
Կռելի, մածուցիկ արծաթափայլ մետաղ: Գոյություն ունի երկու բյուրեղային մոդիֆիկացիաներ՝ α-Yb, խորանարդ բյուրեղացանցի կառուցվածքով և β-Yb, անցումային ջերմաստիճանը՝ α↔β 792 °C:
Պատմություն
Հայտնաբերել է շվեյցարացի գիտնական Ժ․ Մարինյակը 1878 թվականին[3] էրբիումի օքսիդից։ Ցրված տարր է, երկրակեղևում նրա պարունակությունը 3.3•10−5% է։
Անվանում
Իտերբիումը ևս երեք քիմիական տարրերի հետ (տերբիում, էրբիում, իտրիում) իր անվանումը ստացել են Իտերբիում գյուղի պատվին, որը գտնվում է Ռեսարո կղզում, Ստոկհոլմի արշիպելագ։
Բնության մեջ
Պարունակությունը երկրակեղևում 2,8-10−3 % է (ըստ կշռի), օվիկանոսի ջրում՝ 2×10−6[4]:
Ստացում
Ստացվում է օքսիդը (Y2O3) մագնեզիումի ներկայությամբ կալցիումով վերականգնելիս, ինչպես նաև ինտերբիումի քլորիդի հալույթի էլեկտրոլիզով:
Գներ
Մաքուր՝ 99—99,9 %, մետաղական իտերբիումի գները 2006 թվականին 1 կգ կազմել է 260-420 դոլլար։
Հատկություններ
Իտերբիումը սպիտակ-արծաթափայլ, փափուկ մետաղ է, հալման ջերմաստիճանը՝ 1525±25 °C, եռմանը՝ 3025 °C, խտությունը՝ 4472 կգ/մ3։ Սովորական պայմաններում կայուն է։ Քիմիական հատկություններով նման է լանթանիդներին:
Փոխազդեցությունը հալոգենների հետ.
Թթուների հետ.
Իզոտոպներ
Ունի մեկ կայուն իզոտոպ՝ 89Y: Արհեստական ռադիոակտիվ իզոտոպներից արժեքավոր են 91Y (T1/2 = 57,5 օր) և 90Y (T1/2 = 64,24 ժ)։
Կիրառություն
Կիրառվում է միջուկային տեխնիկայում: Իտերբիումի համաձուլվածքները (ալյումինի հետ) օգտագործվում են ինքնաթիռաշինության մեջ։
Տես նաև
Ծանոթագրություններ
Գրականություն
- Guide to the Elements – Revised Edition, Albert Stwertka, (Oxford University Press; 1998) ISBN 0-19-508083-1
Արտաքին հղումներ
Պարբերական աղյուսակ | |||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
H | He | ||||||||||||||||||||||||||||||
Li | Be | B | C | N | O | F | Ne | ||||||||||||||||||||||||
Na | Mg | Al | Si | P | S | Cl | Ar | ||||||||||||||||||||||||
K | Ca | Sc | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Co | Ni | Cu | Zn | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | ||||||||||||||
Rb | Sr | Y | Zr | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | Cd | In | Sn | Sb | Te | I | Xe | ||||||||||||||
Cs | Ba | La | Ce | Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Lu | Hf | Ta | W | Re | Os | Ir | Pt | Au | Hg | Tl | Pb | Bi | Po | At | Rn |
Fr | Ra | Ac | Th | Pa | U | Np | Pu | Am | Cm | Bk | Cf | Es | Fm | Md | No | Lr | Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | Ds | Rg | Cn | Nh | Fl | Mc | Lv | Ts | Og |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ |