«Դիվալի»–ի խմբագրումների տարբերություն
Տող 1. | Տող 1. | ||
'''Դիուալին '''կամ '''Դիպավալին''' Հնդկական լույսերի փառատոն է,որը տոնում են ամեն տարի աշնանը՝ հյուսիսային կիսագնդում (գարնանը՝ Հարավային կիսագնդում)։ Այս տոնը պաշտոնապես ընդունված է մի շարք երկիր֊պետություններում․ [[Ֆիջի]], [[Գայանա|Գույանա]], [[Հնդկաստան]], [[Պակիստան]], [[Մալայզիա|,Մալայզիա]], [[Մավրիկիոս|Լյուքսեմբուրգ]], [[Մյանմա]], [[Նեպալ]], [[Սինգապուր]], [[Շրի Լանկա|Շրի-Լանկա]], [[Սուրինամ]] և [[Տրինիդադ և Տոբագո]]։ Հինդուիզմի ամենագլխավոր տոներից մեկն է, որը հոգեպես խորհրդանշում է լույսի հաղթանակը ընդդեմ խավարի, բարու հաղթանակն ընդդեմ չարի, գիտելիքի հաղթանակը՝ տգիտության, և հույսը՝ հուսահատության։ Տոնակատարությունը բովանդակում է միլիոնավոր լույսերով զարդարված տանիքներ, մուտքի դռներ և պատուհաններ, տաճարներ և համայնքների այլ շինություններ և երկրներ։ Որպես կանոն, փառատոնի նախապատրաստական աշխատանքները և ծեսերը |
'''Դիուալին '''կամ '''Դիպավալին''' Հնդկական լույսերի փառատոն է,որը տոնում են ամեն տարի աշնանը՝ հյուսիսային կիսագնդում (գարնանը՝ Հարավային կիսագնդում)։ Այս տոնը պաշտոնապես ընդունված է մի շարք երկիր֊պետություններում․ [[Ֆիջի]], [[Գայանա|Գույանա]], [[Հնդկաստան]], [[Պակիստան]], [[Մալայզիա|,Մալայզիա]], [[Մավրիկիոս|Լյուքսեմբուրգ]], [[Մյանմա]], [[Նեպալ]], [[Սինգապուր]], [[Շրի Լանկա|Շրի-Լանկա]], [[Սուրինամ]] և [[Տրինիդադ և Տոբագո]]։ Հինդուիզմի ամենագլխավոր տոներից մեկն է, որը հոգեպես խորհրդանշում է լույսի հաղթանակը ընդդեմ խավարի, բարու հաղթանակն ընդդեմ չարի, գիտելիքի հաղթանակը՝ տգիտության, և հույսը՝ հուսահատության։ Տոնակատարությունը բովանդակում է միլիոնավոր լույսերով զարդարված տանիքներ, մուտքի դռներ և պատուհաններ, տաճարներ և համայնքների այլ շինություններ և երկրներ։ Որպես կանոն, փառատոնի նախապատրաստական աշխատանքները և ծեսերը իրականացվում են հինգօրյա ժամանակաընթացքում, սակայն Դիուալիի հիմնական տոնախմբային գիշերը համընկնում է Բիկրամ Սամբատ օրացույցի Հնդկական լուսնարեգակնային Կարտիկա ամսվա ամենամութ լուսնային գիշերվա հետ։ [[Գրիգորյան օրացույց|Գրիգորյան օրացույցում]], Դիուալի գիշերը ընկնում է հոկտեմբերի կեսի և նոյեմբերի կեսի միջև։ |
||
Մինչ Դիուալիի գիշերը, մարդիկ մաքրում, վերանորոգում և զարդարում են իրենց տները և գրասենյակները։ Դիուալիի գիշերը մարդիկ հագնում են նոր հագուստ կամ իրենց լավագույն հանդերձանքը, իրենց տներում և բակերում վառում են ''դիյասները'' (լամպեր և մոմեր), որպես կանոն մասնակցում են |
Մինչ Դիուալիի գիշերը, մարդիկ մաքրում, վերանորոգում և զարդարում են իրենց տները և գրասենյակները։ Դիուալիի գիշերը մարդիկ հագնում են նոր հագուստ կամ իրենց լավագույն հանդերձանքը, իրենց տներում և բակերում վառում են ''դիյասները'' (լամպեր և մոմեր), որպես կանոն մասնակցում են Լակշմիին՝ բերրիության և բարգավաճման աստվածուհուն ուղղված ընտանեկան պուջայի (աղոթքի): Պուջային հետևում է հրավառությունը, ապա ընտանեկան խնջույքը՝ ներառելով միտայը (քաղցրավենիք) և ընտանիքի անդամների ու մտերիմ ընկերների միջև նվերների փոխանակումը։ Այն երկրներում, որտեղ տոնում են Դիպավալին, այդ շրջանում իրականացնում են ամենախոշոր առևտուրը։ |
||
== Պատմություն == |
== Պատմություն == |
15:02, 5 Նոյեմբերի 2016-ի տարբերակ
Դիուալին կամ Դիպավալին Հնդկական լույսերի փառատոն է,որը տոնում են ամեն տարի աշնանը՝ հյուսիսային կիսագնդում (գարնանը՝ Հարավային կիսագնդում)։ Այս տոնը պաշտոնապես ընդունված է մի շարք երկիր֊պետություններում․ Ֆիջի, Գույանա, Հնդկաստան, Պակիստան, ,Մալայզիա, Լյուքսեմբուրգ, Մյանմա, Նեպալ, Սինգապուր, Շրի-Լանկա, Սուրինամ և Տրինիդադ և Տոբագո։ Հինդուիզմի ամենագլխավոր տոներից մեկն է, որը հոգեպես խորհրդանշում է լույսի հաղթանակը ընդդեմ խավարի, բարու հաղթանակն ընդդեմ չարի, գիտելիքի հաղթանակը՝ տգիտության, և հույսը՝ հուսահատության։ Տոնակատարությունը բովանդակում է միլիոնավոր լույսերով զարդարված տանիքներ, մուտքի դռներ և պատուհաններ, տաճարներ և համայնքների այլ շինություններ և երկրներ։ Որպես կանոն, փառատոնի նախապատրաստական աշխատանքները և ծեսերը իրականացվում են հինգօրյա ժամանակաընթացքում, սակայն Դիուալիի հիմնական տոնախմբային գիշերը համընկնում է Բիկրամ Սամբատ օրացույցի Հնդկական լուսնարեգակնային Կարտիկա ամսվա ամենամութ լուսնային գիշերվա հետ։ Գրիգորյան օրացույցում, Դիուալի գիշերը ընկնում է հոկտեմբերի կեսի և նոյեմբերի կեսի միջև։
Մինչ Դիուալիի գիշերը, մարդիկ մաքրում, վերանորոգում և զարդարում են իրենց տները և գրասենյակները։ Դիուալիի գիշերը մարդիկ հագնում են նոր հագուստ կամ իրենց լավագույն հանդերձանքը, իրենց տներում և բակերում վառում են դիյասները (լամպեր և մոմեր), որպես կանոն մասնակցում են Լակշմիին՝ բերրիության և բարգավաճման աստվածուհուն ուղղված ընտանեկան պուջայի (աղոթքի): Պուջային հետևում է հրավառությունը, ապա ընտանեկան խնջույքը՝ ներառելով միտայը (քաղցրավենիք) և ընտանիքի անդամների ու մտերիմ ընկերների միջև նվերների փոխանակումը։ Այն երկրներում, որտեղ տոնում են Դիպավալին, այդ շրջանում իրականացնում են ամենախոշոր առևտուրը։
Պատմություն
Դիուալին գնում է դեպի Հնդկաստանի հին շրջան, որպես Հնդկական Կարտիկա օրացույցային ամսվա ամառային բերքահավաքին հաջորդող տոնախմբություն։ Փառատոնը հիշատակվում է Սանսկրիտ տեքստերում, ինչպիսիք են "Պադմա Պուրանա", "Սկանդա Պուրանա" երկուսն էլ ամբողջացրած մ․թ․ 1-ին հազարամյակի երկրորդ կեսին, սակայն, ենթադրվում է, որ հիմնական տեքստը ընդլայնվել է ավելի վաղ դարաշրջանում։ Դիյասները (լամպեր) հիշատակվում են "Սկանդա Պուրանայում", որոնք խորհրդանշականորեն ներկայացնում են արևամասերը, տիեզերական լուսատուները ու ողջ կյանքի եռանդը։
Թագավոր Հարշան 7-րդ դարի սանսկրիտ ներկայացման՝ Նագանանդայի մեջ, Դիպավալին հիշատակում է որպեսԴիպապրատիպադուտսավա, որտեղ լամպերը վառվել են և նորանշան հարսնացուներին և փեսացուներին տրվել են նվերներ: Rajasekhara կոչվում է Дипавали ինչպես Dipamalika 9-րդ դարում Kavyamimamsa, որտեղ նա նշում է ավանդույթը տների, побелены և յուղային ճրագ տուն ձեւավորում շուկաները, փողոցները և գիշերը. պարսկերեն ճանապարհորդ և պատմաբան Ալ-Бируниիր 11-րդ դարում հուշեր Հնդկաստանի մասին, գրել է Дипавали նշվում է Индуистами է նորալուսին ամսվա Картика.
Դիուալիի առասպելական պատմությունները տարբեր են տարածաշրջաններում և հինդուիզմի ավանդույթներում: Այնուամենայնիվ, նրանք բոլորը նշում են լուսավառ Դիուալիի ուրախությունն ու տոնակատարությունը, որը հիշեցնում է գիտելիքի կարևորության, ինքնակատարելագործման մասին, իմանալու և փնտրելու լավ և ճիշտ ճանապարհը: Փոխաբերություն է դիմադրությունը չարի դեմ, փարատումը՝ խավարի և կարեկցանքը մյուսների համար: Սա հնդկական հավատքի տոնական վերահաշվարկումն է, որ բարին ի վերջո հաղթում է չարին: