«Դիվալի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
Տող 1. Տող 1.
'''Դիուալին '''կամ '''Դիպավալին''' Հնդկական լույսերի փառատոն է,որը տոնում են ամեն տարի աշնանը՝ հյուսիսային կիսագնդում (գարնանը՝ Հարավային կիսագնդում)։ Այս տոնը պաշտոնապես ընդունված է մի շարք երկիր֊պետություններում․ [[Ֆիջի]], [[Գայանա|Գույանա]], [[Հնդկաստան]], [[Պակիստան]], [[Մալայզիա|,Մալայզիա]], [[Մավրիկիոս|Լյուքսեմբուրգ]], [[Մյանմա]], [[Նեպալ]], [[Սինգապուր]], [[Շրի Լանկա|Շրի-Լանկա]], [[Սուրինամ]] և [[Տրինիդադ և Տոբագո]]։ Հինդուիզմի ամենագլխավոր տոներից մեկն է, որը հոգեպես խորհրդանշում է լույսի հաղթանակը ընդդեմ խավարի, բարու հաղթանակն ընդդեմ չարի, գիտելիքի հաղթանակը՝ տգիտության, և հույսը՝ հուսահատության։ Տոնակատարությունը բովանդակում է միլիոնավոր լույսերով զարդարված տանիքներ, մուտքի դռներ և պատուհաններ, տաճարներ և համայնքների այլ շինություններ և երկրներ։ Որպես կանոն, փառատոնի նախապատրաստական աշխատանքները և ծեսերը տարածվում են հինգօրյա ժամանակաընթացքում, սակայն Դիուալիի հիմնական տոնախմբային գիշերը համընկնում է Բիկրամ Սամբատ օրացույցի Հնդկական լուսնարեգակնային Կարտիկա ամսվա ամենամութ լուսնային գիշերվա հետ։ [[Գրիգորյան օրացույց|Գրիգորյան օրացույցում]], Դիուալի գիշերը ընկնում է հոկտեմբերի կեսի և նոյեմբերի կեսի միջև։
'''Դիուալին '''կամ '''Դիպավալին''' Հնդկական լույսերի փառատոն է,որը տոնում են ամեն տարի աշնանը՝ հյուսիսային կիսագնդում (գարնանը՝ Հարավային կիսագնդում)։ Այս տոնը պաշտոնապես ընդունված է մի շարք երկիր֊պետություններում․ [[Ֆիջի]], [[Գայանա|Գույանա]], [[Հնդկաստան]], [[Պակիստան]], [[Մալայզիա|,Մալայզիա]], [[Մավրիկիոս|Լյուքսեմբուրգ]], [[Մյանմա]], [[Նեպալ]], [[Սինգապուր]], [[Շրի Լանկա|Շրի-Լանկա]], [[Սուրինամ]] և [[Տրինիդադ և Տոբագո]]։ Հինդուիզմի ամենագլխավոր տոներից մեկն է, որը հոգեպես խորհրդանշում է լույսի հաղթանակը ընդդեմ խավարի, բարու հաղթանակն ընդդեմ չարի, գիտելիքի հաղթանակը՝ տգիտության, և հույսը՝ հուսահատության։ Տոնակատարությունը բովանդակում է միլիոնավոր լույսերով զարդարված տանիքներ, մուտքի դռներ և պատուհաններ, տաճարներ և համայնքների այլ շինություններ և երկրներ։ Որպես կանոն, փառատոնի նախապատրաստական աշխատանքները և ծեսերը իրականացվում են հինգօրյա ժամանակաընթացքում, սակայն Դիուալիի հիմնական տոնախմբային գիշերը համընկնում է Բիկրամ Սամբատ օրացույցի Հնդկական լուսնարեգակնային Կարտիկա ամսվա ամենամութ լուսնային գիշերվա հետ։ [[Գրիգորյան օրացույց|Գրիգորյան օրացույցում]], Դիուալի գիշերը ընկնում է հոկտեմբերի կեսի և նոյեմբերի կեսի միջև։


Մինչ Դիուալիի գիշերը, մարդիկ մաքրում, վերանորոգում և զարդարում են իրենց տները և գրասենյակները։ Դիուալիի գիշերը մարդիկ հագնում են նոր հագուստ կամ իրենց լավագույն հանդերձանքը, իրենց տներում և բակերում վառում են ''դիյասները'' (լամպեր և մոմեր), որպես կանոն մասնակցում են Լակշմիին՝բերրիության և բարգավաճման աստվածուհուն ուղղված ընտանեկան պուջայի (աղոթքի): Պուջային հետևում է հրավառությունը, ապա ընտանեկան խնջույքը՝ ներառելով միտայը (քաղցրավենիք) և ընտանիքի անդամների ու մտերիմ ընկերների միջև նվերների փոխանակումը։ Այն երկրներում, որտեղ տոնում են Դիպավալին, այդ շրջանում իրականացնում են ամենախոշոր առևտուրը։
Մինչ Դիուալիի գիշերը, մարդիկ մաքրում, վերանորոգում և զարդարում են իրենց տները և գրասենյակները։ Դիուալիի գիշերը մարդիկ հագնում են նոր հագուստ կամ իրենց լավագույն հանդերձանքը, իրենց տներում և բակերում վառում են ''դիյասները'' (լամպեր և մոմեր), որպես կանոն մասնակցում են Լակշմիին՝ բերրիության և բարգավաճման աստվածուհուն ուղղված ընտանեկան պուջայի (աղոթքի): Պուջային հետևում է հրավառությունը, ապա ընտանեկան խնջույքը՝ ներառելով միտայը (քաղցրավենիք) և ընտանիքի անդամների ու մտերիմ ընկերների միջև նվերների փոխանակումը։ Այն երկրներում, որտեղ տոնում են Դիպավալին, այդ շրջանում իրականացնում են ամենախոշոր առևտուրը։


== Պատմություն ==
== Պատմություն ==

15:02, 5 Նոյեմբերի 2016-ի տարբերակ

Դիուալին կամ Դիպավալին Հնդկական լույսերի փառատոն է,որը տոնում են ամեն տարի աշնանը՝ հյուսիսային կիսագնդում (գարնանը՝ Հարավային կիսագնդում)։ Այս տոնը պաշտոնապես ընդունված է մի շարք երկիր֊պետություններում․ Ֆիջի, Գույանա, Հնդկաստան, Պակիստան, ,Մալայզիա, Լյուքսեմբուրգ, Մյանմա, Նեպալ, Սինգապուր, Շրի-Լանկա, Սուրինամ և Տրինիդադ և Տոբագո։ Հինդուիզմի ամենագլխավոր տոներից մեկն է, որը հոգեպես խորհրդանշում է լույսի հաղթանակը ընդդեմ խավարի, բարու հաղթանակն ընդդեմ չարի, գիտելիքի հաղթանակը՝ տգիտության, և հույսը՝ հուսահատության։ Տոնակատարությունը բովանդակում է միլիոնավոր լույսերով զարդարված տանիքներ, մուտքի դռներ և պատուհաններ, տաճարներ և համայնքների այլ շինություններ և երկրներ։ Որպես կանոն, փառատոնի նախապատրաստական աշխատանքները և ծեսերը իրականացվում են հինգօրյա ժամանակաընթացքում, սակայն Դիուալիի հիմնական տոնախմբային գիշերը համընկնում է Բիկրամ Սամբատ օրացույցի Հնդկական լուսնարեգակնային Կարտիկա ամսվա ամենամութ լուսնային գիշերվա հետ։ Գրիգորյան օրացույցում, Դիուալի գիշերը ընկնում է հոկտեմբերի կեսի և նոյեմբերի կեսի միջև։

Մինչ Դիուալիի գիշերը, մարդիկ մաքրում, վերանորոգում և զարդարում են իրենց տները և գրասենյակները։ Դիուալիի գիշերը մարդիկ հագնում են նոր հագուստ կամ իրենց լավագույն հանդերձանքը, իրենց տներում և բակերում վառում են դիյասները (լամպեր և մոմեր), որպես կանոն մասնակցում են Լակշմիին՝ բերրիության և բարգավաճման աստվածուհուն ուղղված ընտանեկան պուջայի (աղոթքի): Պուջային հետևում է հրավառությունը, ապա ընտանեկան խնջույքը՝ ներառելով միտայը (քաղցրավենիք) և ընտանիքի անդամների ու մտերիմ ընկերների միջև նվերների փոխանակումը։ Այն երկրներում, որտեղ տոնում են Դիպավալին, այդ շրջանում իրականացնում են ամենախոշոր առևտուրը։

Պատմություն

Դիուալին գնում է դեպի Հնդկաստանի հին շրջան, որպես Հնդկական Կարտիկա օրացույցային ամսվա ամառային բերքահավաքին հաջորդող տոնախմբություն։ Փառատոնը հիշատակվում է Սանսկրիտ տեքստերում, ինչպիսիք են "Պադմա Պուրանա", "Սկանդա Պուրանա"  երկուսն էլ ամբողջացրած մ․թ․ 1-ին հազարամյակի երկրորդ կեսին, սակայն, ենթադրվում է, որ  հիմնական տեքստը ընդլայնվել է ավելի վաղ դարաշրջանում։ Դիյասները (լամպեր) հիշատակվում են "Սկանդա Պուրանայում", որոնք խորհրդանշականորեն ներկայացնում են արևամասերը, տիեզերական լուսատուները ու ողջ կյանքի եռանդը։

Թագավոր Հարշան 7-րդ դարի սանսկրիտ ներկայացման՝ Նագանանդայի մեջ, Դիպավալին հիշատակում է որպեսԴիպապրատիպադուտսավա, որտեղ լամպերը վառվել են և նորանշան հարսնացուներին և փեսացուներին տրվել են նվերներ: Rajasekhara կոչվում է Дипавали ինչպես Dipamalika 9-րդ դարում Kavyamimamsa, որտեղ նա նշում է ավանդույթը տների, побелены և յուղային ճրագ տուն ձեւավորում շուկաները, փողոցները և գիշերը. պարսկերեն ճանապարհորդ և պատմաբան Ալ-Бируниիր 11-րդ դարում հուշեր Հնդկաստանի մասին, գրել է Дипавали նշվում է Индуистами է նորալուսին ամսվա Картика.

Դիուալիի առասպելական պատմությունները տարբեր են տարածաշրջաններում և հինդուիզմի ավանդույթներում: Այնուամենայնիվ, նրանք բոլորը նշում են լուսավառ Դիուալիի ուրախությունն ու տոնակատարությունը, որը հիշեցնում է գիտելիքի կարևորության, ինքնակատարելագործման մասին, իմանալու և փնտրելու լավ և ճիշտ ճանապարհը: Փոխաբերություն է դիմադրությունը չարի դեմ, փարատումը՝ խավարի և կարեկցանքը մյուսների համար: Սա հնդկական հավատքի տոնական վերահաշվարկումն է, որ բարին ի վերջո հաղթում է չարին: