«Էդմ Մարիոտ»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ +անավարտ։ Special:Permalink/4212167#Անավարտի կաղապար, մաս N oգտվելով ԱՎԲ |
No edit summary |
||
Տող 1. | Տող 1. | ||
{{Տեղեկաքարտ |
{{Տեղեկաքարտ Անձ |
||
| ԱԱՀ = Էդմ Մարիոտ |
|||
| բնագիր ԱԱՀ = Edme Mariotte |
|||
| background-color = #ededed |
|||
| պատկեր = |
|||
| չափ = |
|||
| նկարագրում = |
|||
| ծննդյան օր = [[1620]] |
|||
| ծննդավայր = [[Դիժոն]] |
|||
| վախճանի օր = [[մայիսի 12]], [[1684]] |
|||
| վախճանի վայրը = [[Փարիզ]] |
|||
| քաղաքացիություն = |
|||
| ազգություն = ֆրանսիացի |
|||
| ալմա մատեր = |
|||
| կրոն = |
|||
| ազդվել է = |
|||
| ազդել է = |
|||
| գրքեր = |
|||
| աշխատանք = |
|||
| կարողություն = |
|||
| մասնագիտություն = |
|||
| գործունեություն = |
|||
| աշխատավայր = |
|||
| ամուսին = |
|||
| ծնողներ = |
|||
| երեխաներ = |
|||
| պարգևներ և մրցանակներ = |
|||
| կայք = |
|||
| ստորագրություն = |
|||
| Վիքիպահեստ = |
|||
}} |
}} |
||
'''էդմ Մարիոտ''' ({{lang-fr|Edme Mariotte}}, [[1620]]-[[1684]]), ֆրանսիացի [[ֆիզիկոս]], Փարիզի գիտությունների ակադեմիայի անդամ հիմնադրման օրից ([[1666]])։ Եղել է [[Դիժոն]]ի շրջակայքում գանվող վանքի [[քահանա]]։ Աշխատանքները վերաբերում են գազերի և հեղուկների մեխանիկային, ինչպես նաև օպտիկային։ [[1676]]-ին արտածել է գազի ծավալի և ճնշման հակադարձ համեմատականության օրենքը։ Առաջինն է օգտագործել այդ օրենքը բաբոմետրի ցուցմունքով տեղանքի բարձրությունը որոշելու համար։ [[1668]]-ին հայտնաբերել է աչքի կույր բիծը։ Նկարագրել է շատրվանների գործողությունը, հեղուկների հոսքըխողովակներով։ Հետազոտել է նաև մարմինների հարվածի երևույթը, [[Արեգակ]]ի և [[Լուսին|Լուսնի]] շուրջը երեկացող գունավոր օղակները։ |
'''էդմ Մարիոտ''' ({{lang-fr|Edme Mariotte}}, [[1620]]-[[1684]]), ֆրանսիացի [[ֆիզիկոս]], Փարիզի գիտությունների ակադեմիայի անդամ հիմնադրման օրից ([[1666]])։ Եղել է [[Դիժոն]]ի շրջակայքում գանվող վանքի [[քահանա]]։ Աշխատանքները վերաբերում են գազերի և հեղուկների մեխանիկային, ինչպես նաև օպտիկային։ [[1676]]-ին արտածել է գազի ծավալի և ճնշման հակադարձ համեմատականության օրենքը։ Առաջինն է օգտագործել այդ օրենքը բաբոմետրի ցուցմունքով տեղանքի բարձրությունը որոշելու համար։ [[1668]]-ին հայտնաբերել է աչքի կույր բիծը։ Նկարագրել է շատրվանների գործողությունը, հեղուկների հոսքըխողովակներով։ Հետազոտել է նաև մարմինների հարվածի երևույթը, [[Արեգակ]]ի և [[Լուսին|Լուսնի]] շուրջը երեկացող գունավոր օղակները։ |
||
== Կենսագրություն == |
|||
Ծնվել է [[1620]] թվականին՝ Դիժոնում: |
|||
Ապրում էր Դիժոնի մոտակայքում: Մարիոտը Փարիզում հիմնադրված գիտությունների ակադեմիայի հիմնադիրերից և առաջին անդամներից էր: Մահացել է Փարիզում [[1684]]թ.: |
|||
Մարիոտի կարևորագույն աշխատանքները հավաքված են նրա «Essais de physique»-ում (4 թողարկում, [[1676]]-[[1681]]), նրանցից ամենահայտնին երկրորդ թողարկումն է. «De la nature de l’air» ([[1679]]), որը պարունակում էր գազի առանձգականության և ծավալի միջև հայտնի կախվածության շարադրանքը, նույն օրենքը 17 տարի առաջ հայտնաբերվել էր Բոյլի կողմից և սովորաբար այն անվանում են «Բոյլ-Մարիոտի օրենք»: |
|||
Այլ «Essais»-ները վերաբերում են հեղուկների շարժման և բնույթին վերաբերող հարցերին, մարմինների անկմանը և այլն, չորրորդը իրենից գույների և ներկերի մասին հետաքրքիր մենագրություն էր ներկայացնում` հարցի ֆիզիկական և ֆիզիոլոգիական կողմով, Մարիոտի բազմաթիվ հետաքրքիր դիտումների մեջ արժե մատնանշել նրա կողմից աչքում կույր բծի հայտնաբերումը: |
|||
«Recueil des ouvrages de MM. de l’ Académie des Science» հավաքածուն և «Histoire et Mémoires de l’Académie»-ի առաջին հատորը պարունակում են Մարիոտի հեղինակած բազմաթիվ հոդվածներ հիդրոդինամիկայի վերաբերյալ, ելնելով Գալիլեյի և Տորիչելլիի եզրահանգումներից, Մարիոտը գալիս է մեծ թվով կարևոր եզրահանգումների հեղուկների հոսքի, խողովակների, խողովակների միջի ճնշման, հեղուկ մարմինների հավասարակշռության և այլնի վերաբերյալ: |
|||
== Հիշողություն == |
|||
[[1970]]թ. միջազգային աստղագիտական միությունը Մարիոտի անվամբ Լուսնի հակառակ կողմում գտնվող խառնարան կոչեց: |
|||
== Ծանոթագրություններ == |
== Ծանոթագրություններ == |
16:36, 2 Հոկտեմբերի 2016-ի տարբերակ
Էդմ Մարիոտ Edme Mariotte | |
---|---|
Ծնվել է | 1620 |
Ծննդավայր | Դիժոն |
Մահացել է | մայիսի 12, 1684 |
Մահվան վայր | Փարիզ |
Քաղաքացիություն | Ֆրանսիա |
Ազգություն | ֆրանսիացի |
Կրոն | Catholic? |
Մասնագիտություն | քիմիկոս, կաթոլիկ քահանա, բուսաբան և ֆիզիկոս |
Անդամություն | Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիա |
Edme Mariotte Վիքիպահեստում |
էդմ Մարիոտ (ֆր.՝ Edme Mariotte, 1620-1684), ֆրանսիացի ֆիզիկոս, Փարիզի գիտությունների ակադեմիայի անդամ հիմնադրման օրից (1666)։ Եղել է Դիժոնի շրջակայքում գանվող վանքի քահանա։ Աշխատանքները վերաբերում են գազերի և հեղուկների մեխանիկային, ինչպես նաև օպտիկային։ 1676-ին արտածել է գազի ծավալի և ճնշման հակադարձ համեմատականության օրենքը։ Առաջինն է օգտագործել այդ օրենքը բաբոմետրի ցուցմունքով տեղանքի բարձրությունը որոշելու համար։ 1668-ին հայտնաբերել է աչքի կույր բիծը։ Նկարագրել է շատրվանների գործողությունը, հեղուկների հոսքըխողովակներով։ Հետազոտել է նաև մարմինների հարվածի երևույթը, Արեգակի և Լուսնի շուրջը երեկացող գունավոր օղակները։
Կենսագրություն
Ծնվել է 1620 թվականին՝ Դիժոնում: Ապրում էր Դիժոնի մոտակայքում: Մարիոտը Փարիզում հիմնադրված գիտությունների ակադեմիայի հիմնադիրերից և առաջին անդամներից էր: Մահացել է Փարիզում 1684թ.: Մարիոտի կարևորագույն աշխատանքները հավաքված են նրա «Essais de physique»-ում (4 թողարկում, 1676-1681), նրանցից ամենահայտնին երկրորդ թողարկումն է. «De la nature de l’air» (1679), որը պարունակում էր գազի առանձգականության և ծավալի միջև հայտնի կախվածության շարադրանքը, նույն օրենքը 17 տարի առաջ հայտնաբերվել էր Բոյլի կողմից և սովորաբար այն անվանում են «Բոյլ-Մարիոտի օրենք»: Այլ «Essais»-ները վերաբերում են հեղուկների շարժման և բնույթին վերաբերող հարցերին, մարմինների անկմանը և այլն, չորրորդը իրենից գույների և ներկերի մասին հետաքրքիր մենագրություն էր ներկայացնում` հարցի ֆիզիկական և ֆիզիոլոգիական կողմով, Մարիոտի բազմաթիվ հետաքրքիր դիտումների մեջ արժե մատնանշել նրա կողմից աչքում կույր բծի հայտնաբերումը: «Recueil des ouvrages de MM. de l’ Académie des Science» հավաքածուն և «Histoire et Mémoires de l’Académie»-ի առաջին հատորը պարունակում են Մարիոտի հեղինակած բազմաթիվ հոդվածներ հիդրոդինամիկայի վերաբերյալ, ելնելով Գալիլեյի և Տորիչելլիի եզրահանգումներից, Մարիոտը գալիս է մեծ թվով կարևոր եզրահանգումների հեղուկների հոսքի, խողովակների, խողովակների միջի ճնշման, հեղուկ մարմինների հավասարակշռության և այլնի վերաբերյալ:
Հիշողություն
1970թ. միջազգային աստղագիտական միությունը Մարիոտի անվամբ Լուսնի հակառակ կողմում գտնվող խառնարան կոչեց:
Ծանոթագրություններ
|
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 7, էջ 322)։ |