«Կարոլինգյան արվեստ»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ հստակեցնում եմ աղբյուրը oգտվելով ԱՎԲ |
No edit summary |
||
| Տող 1. | Տող 1. | ||
Codexaureus 19.jpg |
|||
'''Կարոլինգյան արվեստ''', [[Կարլոս Մեծ]]ի կայսրության և Կարուինգների թագավորական դինաստիայի թագավորությունների (VIII-X դարեր) արվեստը։ Ծաղկման է հասել «Կարոլինգյան վերածննդի» շրջանում VIII-IX դարերում, հիմնականում [[Ֆրանսիա]]յում և [[Գերմանիա]]յում։ «Կարոլինգյան վերածնունդն» ընթացել է անտիկ կրթության «վերածննդի» նշանաբանով. կազմակերպվել են նոր դպրոցներ (Տուրում, Կորբիում, Ֆուլդայում, Ռեյմսում և այլուր), արքունիք են հրավիրվել մի շարք ուսյալ գործիչներ, լուրջ ուշադրություն է դարձվել անտիկ գրականությանն ու ընդհանրապես աշխարհիկ գիտելիքներին, [[Պատմագրություն|պատմագրության]], [[կերպարվեստ]]ի և [[Ճարտարապետություն|ճարտարապետության]] զարգացմանը, ձեռագրերի ընդօրինակմանը։ Այս արվեստում ձևավորվել են եվրոպական միջնադարյան ֆեոդալական արվեստի հիմունքները։ Այդ դարաշրջանի ինտենսիվ շինարարության մասին վկայում են գրական աղբյուրները (վանքերի, պալատների ընդարձակ համալիրներ, «բուրգ»-ամրություններ, բազիլիկ եկեղեցիներ)։ Պահպանված սակավաթիվ կառույցներից են՝ [[Ախեն]]ի բազմանկյուն կենտրոնակազմ կապելլան (մինչև 798-805), Ֆուլդայի Սանկտ-Միխայել կապելլա-ռոտոնդան (մոտ 820—822), Կորվեի եռանավ եկեղեցին (822—885), Լորշի վերդարպասյա կառույցը (մուռ 774)։ Տաճարների և պալատները գեղազարդվել են խճանկարներով (ժերմինյի-դե-Պրե եկեղեցի, 806 թվականից հետո) և որմնանկարներով (Մյունստերի եկեղեցու որմնանկարները, մոտ 800)։ Զարգացել է մանրանկարչությունը (ավետարանիչների պատկերներ, աստվածաշնչյան տեսարաններ, կարոլինգյան դինաստիայի միապետներ)։ Որոշ մանրանկարներ առանձնանում են անտիկ ոճավորման և միջնադարյան սիմվոլիկայի ու զարդանկարների համադրմամբ, մյուսները («Ադայի Ավետարան», IX դարի սկիզբ, Քաղաքային գրադարան, Թրիթ, «էբբոյի Ավետարան», մոտ 816-835, Քաղաքային գրադարան, էպերնե)՝ ազատ, դինամիկ կոմպոզիցիայով։ Փղոսկրից պատրաստվել են գրքերի կազմեր, զարդատուփեր և այլն։ Տարածված են եղել ձուլումը, դրվագումը, փորագրությունը, արծնակիտումը, քարի քանդակազարդումը։ |
'''Կարոլինգյան արվեստ''', [[Կարլոս Մեծ]]ի կայսրության և Կարուինգների թագավորական դինաստիայի թագավորությունների (VIII-X դարեր) արվեստը։ Ծաղկման է հասել «Կարոլինգյան վերածննդի» շրջանում VIII-IX դարերում, հիմնականում [[Ֆրանսիա]]յում և [[Գերմանիա]]յում։ «Կարոլինգյան վերածնունդն» ընթացել է անտիկ կրթության «վերածննդի» նշանաբանով. կազմակերպվել են նոր դպրոցներ (Տուրում, Կորբիում, Ֆուլդայում, Ռեյմսում և այլուր), արքունիք են հրավիրվել մի շարք ուսյալ գործիչներ, լուրջ ուշադրություն է դարձվել անտիկ գրականությանն ու ընդհանրապես աշխարհիկ գիտելիքներին, [[Պատմագրություն|պատմագրության]], [[կերպարվեստ]]ի և [[Ճարտարապետություն|ճարտարապետության]] զարգացմանը, ձեռագրերի ընդօրինակմանը։ Այս արվեստում ձևավորվել են եվրոպական միջնադարյան ֆեոդալական արվեստի հիմունքները։ Այդ դարաշրջանի ինտենսիվ շինարարության մասին վկայում են գրական աղբյուրները (վանքերի, պալատների ընդարձակ համալիրներ, «բուրգ»-ամրություններ, բազիլիկ եկեղեցիներ)։ Պահպանված սակավաթիվ կառույցներից են՝ [[Ախեն]]ի բազմանկյուն կենտրոնակազմ կապելլան (մինչև 798-805), Ֆուլդայի Սանկտ-Միխայել կապելլա-ռոտոնդան (մոտ 820—822), Կորվեի եռանավ եկեղեցին (822—885), Լորշի վերդարպասյա կառույցը (մուռ 774)։ Տաճարների և պալատները գեղազարդվել են խճանկարներով (ժերմինյի-դե-Պրե եկեղեցի, 806 թվականից հետո) և որմնանկարներով (Մյունստերի եկեղեցու որմնանկարները, մոտ 800)։ Զարգացել է մանրանկարչությունը (ավետարանիչների պատկերներ, աստվածաշնչյան տեսարաններ, կարոլինգյան դինաստիայի միապետներ)։ Որոշ մանրանկարներ առանձնանում են անտիկ ոճավորման և միջնադարյան սիմվոլիկայի ու զարդանկարների համադրմամբ, մյուսները («Ադայի Ավետարան», IX դարի սկիզբ, Քաղաքային գրադարան, Թրիթ, «էբբոյի Ավետարան», մոտ 816-835, Քաղաքային գրադարան, էպերնե)՝ ազատ, դինամիկ կոմպոզիցիայով։ Փղոսկրից պատրաստվել են գրքերի կազմեր, զարդատուփեր և այլն։ Տարածված են եղել ձուլումը, դրվագումը, փորագրությունը, արծնակիտումը, քարի քանդակազարդումը։ |
||
{{ՀՍՀ|հատոր=5|էջ=340}} |
{{ՀՍՀ|հատոր=5|էջ=340}} |
||
14:21, 13 Սեպտեմբերի 2016-ի տարբերակ
Codexaureus 19.jpg Կարոլինգյան արվեստ, Կարլոս Մեծի կայսրության և Կարուինգների թագավորական դինաստիայի թագավորությունների (VIII-X դարեր) արվեստը։ Ծաղկման է հասել «Կարոլինգյան վերածննդի» շրջանում VIII-IX դարերում, հիմնականում Ֆրանսիայում և Գերմանիայում։ «Կարոլինգյան վերածնունդն» ընթացել է անտիկ կրթության «վերածննդի» նշանաբանով. կազմակերպվել են նոր դպրոցներ (Տուրում, Կորբիում, Ֆուլդայում, Ռեյմսում և այլուր), արքունիք են հրավիրվել մի շարք ուսյալ գործիչներ, լուրջ ուշադրություն է դարձվել անտիկ գրականությանն ու ընդհանրապես աշխարհիկ գիտելիքներին, պատմագրության, կերպարվեստի և ճարտարապետության զարգացմանը, ձեռագրերի ընդօրինակմանը։ Այս արվեստում ձևավորվել են եվրոպական միջնադարյան ֆեոդալական արվեստի հիմունքները։ Այդ դարաշրջանի ինտենսիվ շինարարության մասին վկայում են գրական աղբյուրները (վանքերի, պալատների ընդարձակ համալիրներ, «բուրգ»-ամրություններ, բազիլիկ եկեղեցիներ)։ Պահպանված սակավաթիվ կառույցներից են՝ Ախենի բազմանկյուն կենտրոնակազմ կապելլան (մինչև 798-805), Ֆուլդայի Սանկտ-Միխայել կապելլա-ռոտոնդան (մոտ 820—822), Կորվեի եռանավ եկեղեցին (822—885), Լորշի վերդարպասյա կառույցը (մուռ 774)։ Տաճարների և պալատները գեղազարդվել են խճանկարներով (ժերմինյի-դե-Պրե եկեղեցի, 806 թվականից հետո) և որմնանկարներով (Մյունստերի եկեղեցու որմնանկարները, մոտ 800)։ Զարգացել է մանրանկարչությունը (ավետարանիչների պատկերներ, աստվածաշնչյան տեսարաններ, կարոլինգյան դինաստիայի միապետներ)։ Որոշ մանրանկարներ առանձնանում են անտիկ ոճավորման և միջնադարյան սիմվոլիկայի ու զարդանկարների համադրմամբ, մյուսները («Ադայի Ավետարան», IX դարի սկիզբ, Քաղաքային գրադարան, Թրիթ, «էբբոյի Ավետարան», մոտ 816-835, Քաղաքային գրադարան, էպերնե)՝ ազատ, դինամիկ կոմպոզիցիայով։ Փղոսկրից պատրաստվել են գրքերի կազմեր, զարդատուփեր և այլն։ Տարածված են եղել ձուլումը, դրվագումը, փորագրությունը, արծնակիտումը, քարի քանդակազարդումը։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 340)։ 
|