«Դիդակտիկա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

12:24, 18 Օգոստոսի 2016-ի տարբերակ

Դիդակտիկա (հունարեն՝ διδακτικός-ուսուցանող), մանկավարժության բաժին, որը մշակում է ուսուցման և կրթության տեսությունը: Գոյություն ունի ընդհանուր և մասնավոր դիդակտիկա: Առաջինն զբաղվում է ուսուցման և կրթության ընդհանուր տեսական հարցերով, երկրորդը՝ կոնկրետ ուսումնական առարկայով (մասնավոր մեթոդիկաներ): Սրանք փոխադարձաբար կապված են միմյանց: «Դիդակտիկա» տերմինը մանակվարժական գրականության մեջ գործածվել է դեռևս VXII դարում: Վ. Ռատկեն (1571-1635թվականներին) և Յան Ամոս Կոմենսկին (1952-1670)՝ հենվելով դեռևս Հին Հունաստանում կիրառվող ՙ« դիդասկոս», «դիդասկալ»( ուսուցիչ, ուսուցանել) արտահայտություններից, դիդակտիկան դիտում էին որպես «ուսուցանելու արվեստ»: Ուսուցման ու կրթության ընդհանուր տեսական հարցերն առաջին անգամ շարադրել է Յան Ամոս Կոմենսկին իր «Մեծ դիդակտիկա» (1657) աշխատությունում: Հիմնավորելով ուսուցման դսս-դասարանային համակարգը՝ նա կրթության բովանդակությունը համապատասխանեցնում էր սովոողների տարիքային-հոգեբանական առանձնահատկություններին: Դեմ լինելով դասային կրթությանը՝ Կոմենսկին զարգացրել է ընդհանուր կրթության գաղափարը, դարրով իշխող դոգմատիկ, մեխանիկորեն սերտելու մեթոդին հակադրել նոր մեթոդներ, հիմնավորել գիտակցականության, զննականության, մատչելիության, հաջորդականության և դիդակտիկական այլ այլ սկզբունքներ, սահմանել դիդակտիկայի «ոսկե կանոններ»-ը՝ ուսուցանելիս հեշտի դժվարին անցնելը, կոնկերտից՝ վերացականի, ծանոթից անծանոթին և այլն: Դիդակտիկական այդ սկզբունքներն ու կանոնները իրենց արտացոլումը գտան «Լեզուների և բոլոր գիտությունների բաց դուռ» (16361), «Զննական աշխարհ նկարներով» (1658) դասագրքերում: Կոմենսկու դիդակտիկական ողջ համակարգի հիմքումընկած է բնահարմարության սկզբուքը. մարդը բնության մի մասնիկն է և որպես այդպիսին ենթարկվում է նրա համընդհանուր օրենքներին, ուստի և կրթությունն ու դաստիարակությունը պետք է հարմարեցվեն բնությանը: Նրա դիտակտիկական հայացքները հիմնականում սենսուալիստական են և աշխարհճանաչողության ու սուսուցման ընթացքում առաջնակարգ նշանակություն են տալիս զգայական ըն կալումներին, զննականությանը: Կոմենսկու հայացքները XVIII-XX դարերին զարգացրին Ի. Պեստալոցին, Ա. Դիստերվեգը և ուրիշներ: Ըստ նրանց, ուսուցումն ու կրթությունը պետք է ներդաշնակորեն զարգացնեն «մարդու հոգևոր բոլոր ուժերն ու ընդունակությունները»: Ուսուցման տեսության նպատակն է սահմանել կրթության բովանդակությունը, ուսուցման սկզբունքները, մեթոդները և նրա կազմակերպման ձևերն ու եղանակները։ Շատ մանկավարժներ ընդհանրացնելով ձևակերպում են, թե դիդակտիկայի խնդիրն է սահմանել «Ինչ սովորեցնել» և «Ինչպես սովորեցնել»։ Առաջինը վերաբերում է կրթության բովանդակությանը, երկրորդը՝ ուսուցման մեթոդին։

Աղբյուրներ

Ա.Մովսիսյան,« ՙՙՈւրվագծեր հայ դպրոցի և մանկավարժության»

Սա անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։
Այս նշումը հարկավոր է փոխարինել համապատասխան թեմատիկ նշումով։

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
-'''Դիդակտիկա''' (հուներեն՝ διδακτικός-ուսուցանող), [[մանկավարժություն|մանկավարժության]] բաժին, որը մշակում է ուսուցման և կրթության տեսությունը: Գոյություն ունի ընդհանուր և մասնավոր դիդակտիկա: Առաջինն  զբաղվում է ուսուցման և կրթության ընդհանուր տեսական հարցերով, երկրորդը՝ կոնկրետ ուսումնական [[առարկա]]յով (մասնավոր մեթոդիկաներ): Սրանք փոխադարձաբար կապված են միմյանց: «Դիդակտիկա» տերմինը մանակվարժական գրականության մեջ գործածվել է դեռևս  VXII դարում: Վ. Ռատկեն  (1571-1635թվականներին) և Յան Ամոս Կոմենսկին (1952-1670)՝ հենվելով դեռևս [[Հին Հունաստան]]ում կիրառվող ՙ« դիդասկոս», «դիդասկալ»( ուսուցիչ, ուսուցանել) արտահայտություններից,  դիդակտիկան դիտում էին որպես «ուսուցանելու արվեստ»: Ուսուցման ու կրթության ընդհանուր տեսական հարցերն առաջին անգամ շարադրել է  Յան Ամոս Կոմենսկին իր «Մեծ դիդակտիկա» (1657) աշխատությունում: Հիմնավորելով ուսուցման դսս-դասարանային համակարգը՝ նա կրթության բովանդակությունը համապատասխանեցնում  էր սովոողների   տարիքային-հոգեբանական առանձնահատկություններին: Դեմ լինելով դասային կրթությանը՝ Կոմենսկին զարգացրել է [[ընդհանուր կրթություն|ընդհանուր կրթության]] գաղափարը, դարրով իշխող  դոգմատիկ, մեխանիկորեն սերտելու մեթոդին հակադրել նոր [[մեթոդ]]ներ, հիմնավորել գիտակցականության, [[զննականություն|զննականության]], մատչելիության, [[հաջորդականություն|հաջորդականության]] և դիդակտիկական այլ այլ սկզբունքներ, սահմանել  դիդակտիկայի «[[ոսկե կանոն]]ներ»-ը՝ ուսուցանելիս հեշտի դժվարին անցնելը, կոնկերտից՝ վերացականի, ծանոթից անծանոթին և այլն:
+'''Դիդակտիկա''' ({{Lang-gr|διδακτικός}}-ուսուցանող), [[մանկավարժություն|մանկավարժության]] բաժին, որը մշակում է ուսուցման և կրթության տեսությունը: Գոյություն ունի ընդհանուր և մասնավոր դիդակտիկա: Առաջինն  զբաղվում է ուսուցման և կրթության ընդհանուր տեսական հարցերով, երկրորդը՝ կոնկրետ ուսումնական [[առարկա]]յով (մասնավոր մեթոդիկաներ): Սրանք փոխադարձաբար կապված են միմյանց: «Դիդակտիկա» տերմինը մանակվարժական գրականության մեջ գործածվել է դեռևս  VXII դարում: Վ. Ռատկեն  (1571-1635թվականներին) և Յան Ամոս Կոմենսկին (1952-1670)՝ հենվելով դեռևս [[Հին Հունաստան]]ում կիրառվող ՙ« դիդասկոս», «դիդասկալ»( ուսուցիչ, ուսուցանել) արտահայտություններից,  դիդակտիկան դիտում էին որպես «ուսուցանելու արվեստ»: Ուսուցման ու կրթության ընդհանուր տեսական հարցերն առաջին անգամ շարադրել է  Յան Ամոս Կոմենսկին իր «Մեծ դիդակտիկա» (1657) աշխատությունում: Հիմնավորելով ուսուցման դսս-դասարանային համակարգը՝ նա կրթության բովանդակությունը համապատասխանեցնում  էր սովոողների   տարիքային-հոգեբանական առանձնահատկություններին: Դեմ լինելով դասային կրթությանը՝ Կոմենսկին զարգացրել է [[ընդհանուր կրթություն|ընդհանուր կրթության]] գաղափարը, դարրով իշխող  դոգմատիկ, մեխանիկորեն սերտելու մեթոդին հակադրել նոր [[մեթոդ]]ներ, հիմնավորել գիտակցականության, [[զննականություն|զննականության]], մատչելիության, [[հաջորդականություն|հաջորդականության]] և դիդակտիկական այլ այլ սկզբունքներ, սահմանել  դիդակտիկայի «[[ոսկե կանոն]]ներ»-ը՝ ուսուցանելիս հեշտի դժվարին անցնելը, կոնկերտից՝ վերացականի, ծանոթից անծանոթին և այլն:
 Դիդակտիկական այդ սկզբունքներն ու կանոնները իրենց արտացոլումը գտան «Լեզուների և բոլոր գիտությունների բաց դուռ» (16361), «Զննական աշխարհ նկարներով» (1658) դասագրքերում: Կոմենսկու դիդակտիկական ողջ համակարգի հիմքումընկած է բնահարմարության սկզբուքը. մարդը բնության մի մասնիկն է և որպես այդպիսին ենթարկվում է նրա համընդհանուր օրենքներին, ուստի և կրթությունն ու դաստիարակությունը պետք է հարմարեցվեն բնությանը: Նրա դիտակտիկական հայացքները հիմնականում [[սենսուալիստական]] են և աշխարհճանաչողության ու սուսուցման ընթացքում առաջնակարգ նշանակություն են տալիս զգայական ըն կալումներին, զննականությանը: [[Կամենսկի |Կոմենսկու]] հայացքները XVIII-XX դարերին զարգացրին Ի. Պեստալոցին, Ա. Դիստերվեգը և ուրիշներ: Ըստ նրանց, ուսուցումն ու  կրթությունը պետք է ներդաշնակորեն զարգացնեն «մարդու հոգևոր բոլոր ուժերն ու ընդունակությունները»:
 Ուսուցման տեսության նպատակն է սահմանել կրթության բովանդակությունը, ուսուցման սկզբունքները, մեթոդները և նրա կազմակերպման [[ձև]]երն ու եղանակները։ Շատ [[մանկավարժ]]ներ ընդհանրացնելով ձևակերպում են, թե դիդակտիկայի խնդիրն է սահմանել «Ինչ սովորեցնել» և «Ինչպես սովորեցնել»։ Առաջինը վերաբերում է կրթության բովանդակությանը, երկրորդը՝ ուսուցման մեթոդին։