«Արագություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ oգտվելով ԱՎԲ |
|||
Տող 7. | Տող 7. | ||
}} |
}} |
||
{{Դասական մեխանիկա}} |
{{Դասական մեխանիկա}} |
||
'''Արագություն''' (սովորաբար նշանակվում է <math>\vec v</math>, {{lang-en|velocity}}-ից կամ {{lang-fr|vitesse}}) [[նյութական կետ]]ի շարժման հիմնական կինեմատիկական բնութագրիչներից մեկը։ |
'''Արագություն''' (սովորաբար նշանակվում է <math>\vec v</math>, {{lang-en|velocity}}-ից կամ {{lang-fr|vitesse}}) [[նյութական կետ]]ի շարժման հիմնական կինեմատիկական բնութագրիչներից մեկը։ Սահմանվում է որպես [[շառավիղ-վեկտոր]]ի ածանցյալն ըստ ժամանակի՝ |
||
:<math>\vec v = {\mathrm{d}{\vec r} \over \mathrm{d}t}</math>, |
:<math>\vec v = {\mathrm{d}{\vec r} \over \mathrm{d}t}</math>, |
13:37, 1 Օգոստոսի 2016-ի տարբերակ
Արագություն | |
---|---|
Ընդհանուր սիմվոլներ | |
ՍԻ համակարգ | մ/վ |
ՍԳՎ համակարգ | սմ/վ |
Չափում LT−1 |
Դասական մեխանիկա |
---|
Դասական մեխանիկայի պատմություն · Դասական մեխանիկայի ժամանակացույց |
Ճյուղեր |
Հիմնական հասկացություններ Տարածություն · Ժամանակ · Արագություն · Արագացում · Զանգված · Ձգողություն · Ուժ · Իմպուլս · Իմպուլսի մոմենտ · Իներցիա · Իներցիայի մոմենտ · Էներգիա · Կինետիկ էներգիա · Պոտենցիալ էներգիա · Աշխատանք · Հզորություն |
Գիտնականներ |
Արագություն (սովորաբար նշանակվում է , անգլ.՝ velocity-ից կամ ֆր.՝ vitesse) նյութական կետի շարժման հիմնական կինեմատիկական բնութագրիչներից մեկը։ Սահմանվում է որպես շառավիղ-վեկտորի ածանցյալն ըստ ժամանակի՝
- ,
որտեղ ֊ը կետի շառավիղ֊վեկտորն է։
Արագությունը վեկտոր է, որի ուղղությունը համընկնում է հետագծի համապատասխան կետին տարած շոշափողի ուղղությանը։ Եթե նյութական կետը շարժվում Է հավասարաչափ, ապա արագության մեծությունը թվապես հավասար Է անցած ճանապարհի (S) և այդ ճանապարհն անցնելու ժամանակամիջոցի (t) հարաբերությանը՝
- ։
Միջին արագություն
Անհավասարաչափ շարժումը բնութագրելու համար կիրառվում է միջին արագության (Vմիջ) գաղափարը։ Այդ արագությունը որոշելու համար շարժման տևողությունը բաժանում են այնպիսի Δt փոքր ժամանակամիջոցների, որոնցից յուրաքանչյուրի ընթացքում շարժումը կարելի Է ընդունել հավասարաչափ
- ։
Եթե Δt ժամանակամիջոցը անվերջ փոքրացվի, ապա միջին արագությունը կձգտի ինչ-որ սահմանի, որն անվանում են կետի արագություն ժամանակի տվյալ պահին (ակնթարթային արագություն)՝
- ։
Արագության պրոյեկցիաները դեկարտյան ուղղանկյուն կոորդինատական համակարգի առանցքների վրա հավասար են կոորդինատների առաջին կարգի ածանցյալներին ըստ ժամանակի՝
- ,
իսկ բացարձակ մեծությունը՝
- ։
Պտտական շարժման դեպքում մտցվում է անկյունային արագության գաղափարը՝ պտտման անկյան առաջին կարգի ածանցյալը ըստ ժամանակի՝
- ։
Բոլոր այս արագությունները ընդհանրացված արագության մասնավոր դեպքեր են։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ |