«Բանդար Սերի Բեգավան»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 43. | Տող 43. | ||
| կլիմա = [[Արևադարձային կլիմա|Արևադարձային]] |
| կլիմա = [[Արևադարձային կլիմա|Արևադարձային]] |
||
| պաշտոնական լեզու = |
| պաշտոնական լեզու = |
||
| բնակչություն = |
| բնակչություն = 50 000 |
||
| մարդահամարի թվական = |
| մարդահամարի թվական = 2015 |
||
| խտություն = |
| խտություն = 1 395 |
||
| ագլոմերացիա = |
| ագլոմերացիա = 279 924 |
||
| ազգային կազմ = [[Մալայացիներ]], [[չինացիներ]], [[հնդիկներ]] և այլն |
| ազգային կազմ = [[Մալայացիներ]], [[չինացիներ]], [[հնդիկներ]] և այլն |
||
| կրոնական կազմ = [[Իսլամ]], [[Բուդդայականություն]], [[Քրիստոնեություն]], [[Աթեիզմ]] |
| կրոնական կազմ = [[Իսլամ]], [[Բուդդայականություն]], [[Քրիստոնեություն]], [[Աթեիզմ]] |
||
Տող 61. | Տող 61. | ||
| կայք =http://www.municipal-bsb.gov.bn/ |
| կայք =http://www.municipal-bsb.gov.bn/ |
||
}} |
}} |
||
'''Բանդար Սերի Բեգավան''' ([[մալայերեն]] ''Bandar Seri Begawan''), [[Բրունեյ]] պետության մայրաքաղաքն ու խոշորագույն քաղաքը։ Գտնվում է Կալիմանտան կղզում, ունի |
'''Բանդար Սերի Բեգավան''' ([[մալայերեն]]՝ ''Bandar Seri Begawan''), [[Բրունեյ]] պետության մայրաքաղաքն ու խոշորագույն քաղաքը։ Գտնվում է [[Կալիմանտան]] կղզում, ունի հասարակածային կլիմա, ավտոմոբիլային ուղիներով կապված է երկրի շրջանների հետ։ Ունի միջազգային [[օդանավակայան]]։ |
||
== Պատմություն == |
|||
[[Բրունեյ (գետ)|Բրունեյ]] գետի ափին բնակավայրերն ի հայտ են եկել դեռևս [[7-րդ դար]]ում: Մինչ [[1970]] թվականը քաղաքը կրում էր Բրունեյ անվանումը<ref name="off_history">[http://www.municipal-bsb.gov.bn/History_of_Bandar_Seri_Begawan.html История города на официальном сайте]</ref>: |
|||
Իր պատմության ընթացքում քաղաքի դիրքը փոխվել է երեք անգամ՝ առաջին բնակավայրերը այժմյան դիրքը գրավելուց առաջ գտնվել են Կոտա Բատույում, այնուհետև՝ Կամպոնգ Այերում<ref name="off_history" />: |
|||
[[1920]] թվականին բնակավայրը ստացել է պաշտոնական քաղաքի կարգավիճակը և դարձել բրիտանական տերությունների կենտրոնը: [[1970]] թվականի [[հոկտեմբերի 5]]-ին Բրունեյի նախկին սուլթան [[Օմար Ալի Սայֆուդին]]ի պատվին վերանվանվել է Բանդար Սերի Բեգավան, ինչը [[մալայերեն]]ից թարգմանաբար նշանակում է «''Նորին Գերազանցության քաղաք''»<ref name="off_history" /><ref>{{БРЭ|Бандар-Сери-Бегаван|id=1849697|автор=Н. А. Гожева, Э. М. Гуревич, Л. Ф. Пахомова|том= 2|страницы= 749—750}}</ref>: |
|||
Ժամանակակից պատմության ընթացքում քաղաքի տարածքը մեծանում էր վեց անգամ՝ [[1931]], [[1936]], [[1940]], [[1949]], [[1956]] թվականներին<ref name="off_history" />: [[2007]] թվականի [[օգոստոսի 1]]-ին Բրունեյի սուլթանը հավանություն է տվել քաղաքի մակերեսի ընդլայնումը 12,87 կմ²-ից մինչև 100,36 կմ²: |
|||
== Աշխարհագրություն == |
|||
Բանդար Սերի Բեգավանը գտնվում է [[Մալայան արշիպելագ]]ի [[Կալիմանտան]] կղզում: Այն տեղակայված է Բրունեյ գետի հյուսիսային ափին: [[Աշխարհագրական կոորդինատներ]]ն են՝ 4°53'25"N, 114°56'32"E: |
|||
== Կլիմա == |
|||
Քաղաքի կլիման [[Հասարակածային կլիմա|հասարակածային]] է, խոնավ<ref>{{cite book|author=Encyclopaedia Britannica, Inc|title=Britannica Student Encyclopedia|url=https://books.google.com/books?id=6IOKAwAAQBAJ&pg=RA1-PA137|date=1 May 2014|publisher=Encyclopedia Britannica, Inc.|isbn=978-1-62513-172-0|pages=1–}}</ref>, տեղումները թափվում են ամբողջ տարվա ընթացքում, ընդհանուր առմամբ տարեկան մոտ 2000 մմ: Ամսեկան միջին ջերմաստիճանը կազմում է +26...+28 ˚C: |
|||
{{Եղանակի Աղյուսակ |
|||
|location = Բանդար Սերի Բեգավան |
|||
|metric first = Yes |
|||
|single line = Yes |
|||
|collapsed = |
|||
|Jan record high C = 33.9 |
|||
|Feb record high C = 35.3 |
|||
|Mar record high C = 38.3 |
|||
|Apr record high C = 37.6 |
|||
|May record high C = 36.4 |
|||
|Jun record high C = 35.5 |
|||
|Jul record high C = 35.7 |
|||
|Aug record high C = 36.6 |
|||
|Sep record high C = 35.5 |
|||
|Oct record high C = 34.7 |
|||
|Nov record high C = 34.5 |
|||
|Dec record high C = 36.2 |
|||
|year record high C = 38.3 |
|||
|Jan high C = 30.4 |
|||
|Feb high C = 30.7 |
|||
|Mar high C = 31.9 |
|||
|Apr high C = 32.5 |
|||
|May high C = 32.6 |
|||
|Jun high C = 32.5 |
|||
|Jul high C = 32.3 |
|||
|Aug high C = 32.4 |
|||
|Sep high C = 32.0 |
|||
|Oct high C = 31.6 |
|||
|Nov high C = 31.4 |
|||
|Dec high C = 31.0 |
|||
|year high C = 31.8 |
|||
|Jan low C = 23.3 |
|||
|Feb low C = 23.3 |
|||
|Mar low C = 23.5 |
|||
|Apr low C = 23.7 |
|||
|May low C = 23.7 |
|||
|Jun low C = 23.4 |
|||
|Jul low C = 23.0 |
|||
|Aug low C = 23.1 |
|||
|Sep low C = 23.1 |
|||
|Oct low C = 23.2 |
|||
|Nov low C = 23.2 |
|||
|Dec low C = 23.2 |
|||
|year low C = 23.3 |
|||
|Jan record low C = 18.4 |
|||
|Feb record low C = 18.9 |
|||
|Mar record low C = 19.4 |
|||
|Apr record low C = 20.5 |
|||
|May record low C = 20.3 |
|||
|Jun record low C = 19.2 |
|||
|Jul record low C = 19.1 |
|||
|Aug record low C = 19.4 |
|||
|Sep record low C = 19.6 |
|||
|Oct record low C = 20.5 |
|||
|Nov record low C = 18.8 |
|||
|Dec record low C = 19.5 |
|||
|year record low C = 18.4 |
|||
|rain colour = green |
|||
|Jan rain mm = 292.6 |
|||
|Feb rain mm = 158.9 |
|||
|Mar rain mm = 118.7 |
|||
|Apr rain mm = 189.4 |
|||
|May rain mm = 234.9 |
|||
|Jun rain mm = 210.1 |
|||
|Jul rain mm = 225.9 |
|||
|Aug rain mm = 226.6 |
|||
|Sep rain mm = 264.4 |
|||
|Oct rain mm = 312.3 |
|||
|Nov rain mm = 339.9 |
|||
|Dec rain mm = 339.6 |
|||
|year rain mm = 2913.3 |
|||
|Jan rain days = 16 |
|||
|Feb rain days = 12 |
|||
|Mar rain days = 11 |
|||
|Apr rain days = 16 |
|||
|May rain days = 18 |
|||
|Jun rain days = 16 |
|||
|Jul rain days = 16 |
|||
|Aug rain days = 16 |
|||
|Sep rain days = 19 |
|||
|Oct rain days = 21 |
|||
|Nov rain days = 23 |
|||
|Dec rain days = 21 |
|||
|Jan sun = 196 |
|||
|Feb sun = 191 |
|||
|Mar sun = 225 |
|||
|Apr sun = 239 |
|||
|May sun = 236 |
|||
|Jun sun = 210 |
|||
|Jul sun = 222 |
|||
|Aug sun = 218 |
|||
|Sep sun = 199 |
|||
|Oct sun = 206 |
|||
|Nov sun = 205 |
|||
|Dec sun = 211 |
|||
|year sun = 2558 |
|||
|source 1 = [[World Meteorological Organisation]]<ref> |
|||
{{cite web |
|||
| title = World Weather Information Service - Bandar Seri Begawan |
|||
| url = http://www.worldweather.org/023/c00095.htm |
|||
| publisher = World Meteorological Organisation |
|||
| accessdate = 14 May 2010}}</ref> |
|||
|source 2 = NOAA (sun and extremes 1961−1990)<ref name="NOAA">{{cite web |
|||
| url = ftp://ftp.atdd.noaa.gov/pub/GCOS/WMO-Normals/TABLES/REG__V/BP/96315.TXT |
|||
| title = Brunei Darussalam Climate Normals 1961−1990 |
|||
| publisher = National Oceanic and Atmospheric Administration |
|||
| accessdate = 29 November 2013}}</ref> |
|||
|date = August 2010 |
|||
}} |
|||
== Տրանսպորտ == |
|||
Բրունեյի մայրաքաղաքը երկրի արևմտյան հատվածի հետ միանում է ավտոմոբիլային ճանապարհներով: Արևելյան հատվածը առանձնանում է [[ծոց]]ով, այնտեղ կարելի է հասնել կամ ծովային ճանապարհով, կամ [[Մալայզիա]]յի տարածքով: |
|||
Բրունեյի միջազգային օդանավակայանը գտնվում է քաղաքի կենտրոնից 11 կմ հեռավորության վրա: Այն սպասարկում է ամբողջ պետությունը: |
|||
Ջրային տրանսպորտը ներկայացված է [[կատեր]]ային տաքսիներով (տեղական անվանումը՝ ''պենամբանգ''), որոնք գետով երթևեկում են քաղաքի կենտրոնից մինչև [[Կամպոնգ Այեր]]ը: Բացի այդ, կատերները կապում են մայրաքաղաքը [[Բանգար]] և [[Լիմբանգ]] քաղաքների հետ: |
|||
== Տեսարժան վայրեր == |
|||
Քաղաքում կան բազմաթիվ պատմական և մշակութային տեսարժան վայրեր՝ ներառյալ Օմար Ալի Սայֆուդինի մզկիթը, արքայական դամբարանները, պալատները և բազմաթիվ [[թանգարան]]ները, այդ թվում [[Բրունեյի ազգային թանգարան]]ը: |
|||
Քաղաքի սահմանների մեջ է մտնում նաև ցցագերանների վրա կառուցված Կամպոնգ Այեր գյուղը, որը գետի երկայնությամբ ձգվում է ավելի քան 8 կմ: Գյուղում բնակվում են արհեստավորներ, որոնց արվեստը ներկայացված է տեղական [[պատկերասրահ]]ում: |
|||
Քաղաքային պարկերի թվում առաջին հերթին մեծ հետաքրքրություն է առաջացնում Պերսիարան Դամուան պարկը, որտեղ ներկայացված են [[Հարավ-արևելյան Ասիայի պետությունների ասոցիացիա]]յի մեջ մտնող պետությունների ներկայացուցիչների կողմից ստեղծված քանդակները: Այստեղ կարելի է տեսնել նաև [[երկարաքիթ կապիկ]]ներ, ինչպես նաև [[կապիկներ]]ի այնպիսի տեսակներ, որոնք բնակվում են միայն Կալիմանտան կղզում: |
|||
== Հայտնի մարդիկ == |
|||
[[Պենգիրան Անակ Սարա]] (ծնվել է 1987 թվականին) – Բրունեյի արքայադուստր, թագաժառանգի կինը: |
|||
== Ծանոթագրություններ == |
|||
{{ծանցանկ}} |
|||
{{Ասիական երկրների մայրաքաղաքներ}} |
{{Ասիական երկրների մայրաքաղաքներ}} |
11:45, 16 Հուլիսի 2016-ի տարբերակ
Քաղաք | ||
---|---|---|
Բանդար Սերի Բեգավան | ||
بندر سري بڬاوان | ||
Երկիր | Բրունեյ | |
Հիմնադրված է | 1920 թ. | |
Այլ անվանումներ | Բանդար-Բրունեյ, Բանդար-թաուն | |
Մակերես | 100,36 կմ² | |
ԲԾՄ | 925 մ | |
Կլիմայի տեսակ | Արևադարձային | |
Բնակչություն | 50 000 մարդ (2015) | |
Խտություն | 1 395 մարդ/կմ² | |
Ագլոմերացիա | 279 924 | |
Ազգային կազմ | Մալայացիներ, չինացիներ, հնդիկներ և այլն | |
Կրոնական կազմ | Իսլամ, Բուդդայականություն, Քրիստոնեություն, Աթեիզմ | |
Ժամային գոտի | UTC+8 | |
Հեռախոսային կոդ | +673 | |
Պաշտոնական կայք | municipal-bsb.gov.bn | |
| ||
Բանդար Սերի Բեգավան (մալայերեն՝ Bandar Seri Begawan), Բրունեյ պետության մայրաքաղաքն ու խոշորագույն քաղաքը։ Գտնվում է Կալիմանտան կղզում, ունի հասարակածային կլիմա, ավտոմոբիլային ուղիներով կապված է երկրի շրջանների հետ։ Ունի միջազգային օդանավակայան։
Պատմություն
Բրունեյ գետի ափին բնակավայրերն ի հայտ են եկել դեռևս 7-րդ դարում: Մինչ 1970 թվականը քաղաքը կրում էր Բրունեյ անվանումը[1]:
Իր պատմության ընթացքում քաղաքի դիրքը փոխվել է երեք անգամ՝ առաջին բնակավայրերը այժմյան դիրքը գրավելուց առաջ գտնվել են Կոտա Բատույում, այնուհետև՝ Կամպոնգ Այերում[1]:
1920 թվականին բնակավայրը ստացել է պաշտոնական քաղաքի կարգավիճակը և դարձել բրիտանական տերությունների կենտրոնը: 1970 թվականի հոկտեմբերի 5-ին Բրունեյի նախկին սուլթան Օմար Ալի Սայֆուդինի պատվին վերանվանվել է Բանդար Սերի Բեգավան, ինչը մալայերենից թարգմանաբար նշանակում է «Նորին Գերազանցության քաղաք»[1][2]:
Ժամանակակից պատմության ընթացքում քաղաքի տարածքը մեծանում էր վեց անգամ՝ 1931, 1936, 1940, 1949, 1956 թվականներին[1]: 2007 թվականի օգոստոսի 1-ին Բրունեյի սուլթանը հավանություն է տվել քաղաքի մակերեսի ընդլայնումը 12,87 կմ²-ից մինչև 100,36 կմ²:
Աշխարհագրություն
Բանդար Սերի Բեգավանը գտնվում է Մալայան արշիպելագի Կալիմանտան կղզում: Այն տեղակայված է Բրունեյ գետի հյուսիսային ափին: Աշխարհագրական կոորդինատներն են՝ 4°53'25"N, 114°56'32"E:
Կլիմա
Քաղաքի կլիման հասարակածային է, խոնավ[3], տեղումները թափվում են ամբողջ տարվա ընթացքում, ընդհանուր առմամբ տարեկան մոտ 2000 մմ: Ամսեկան միջին ջերմաստիճանը կազմում է +26...+28 ˚C:
Բանդար Սերի Բեգավանի կլիմայական տվյալները | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
Ռեկորդային բարձր °C (°F) | 33.9 (93) |
35.3 (95.5) |
38.3 (100.9) |
37.6 (99.7) |
36.4 (97.5) |
35.5 (95.9) |
35.7 (96.3) |
36.6 (97.9) |
35.5 (95.9) |
34.7 (94.5) |
34.5 (94.1) |
36.2 (97.2) |
38.3 (100.9) |
Միջին բարձր °C (°F) | 30.4 (86.7) |
30.7 (87.3) |
31.9 (89.4) |
32.5 (90.5) |
32.6 (90.7) |
32.5 (90.5) |
32.3 (90.1) |
32.4 (90.3) |
32.0 (89.6) |
31.6 (88.9) |
31.4 (88.5) |
31.0 (87.8) |
31.8 (89.2) |
Միջին ցածր °C (°F) | 23.3 (73.9) |
23.3 (73.9) |
23.5 (74.3) |
23.7 (74.7) |
23.7 (74.7) |
23.4 (74.1) |
23.0 (73.4) |
23.1 (73.6) |
23.1 (73.6) |
23.2 (73.8) |
23.2 (73.8) |
23.2 (73.8) |
23.3 (73.9) |
Ռեկորդային ցածր °C (°F) | 18.4 (65.1) |
18.9 (66) |
19.4 (66.9) |
20.5 (68.9) |
20.3 (68.5) |
19.2 (66.6) |
19.1 (66.4) |
19.4 (66.9) |
19.6 (67.3) |
20.5 (68.9) |
18.8 (65.8) |
19.5 (67.1) |
18.4 (65.1) |
Անձրևի տեղումներ մմ (դյույմ) | 292.6 (11.52) |
158.9 (6.256) |
118.7 (4.673) |
189.4 (7.457) |
234.9 (9.248) |
210.1 (8.272) |
225.9 (8.894) |
226.6 (8.921) |
264.4 (10.409) |
312.3 (12.295) |
339.9 (13.382) |
339.6 (13.37) |
2913,3 (114,697) |
Միջ. անձրևոտ օրեր | 16 | 12 | 11 | 16 | 18 | 16 | 16 | 16 | 19 | 21 | 23 | 21 | 205 |
Միջին ամսական արևային ժամ | 196 | 191 | 225 | 239 | 236 | 210 | 222 | 218 | 199 | 206 | 205 | 211 | 2558 |
Աղբյուր #1: World Meteorological Organisation[4] | |||||||||||||
Աղբյուր #2: NOAA (sun and extremes 1961−1990)[5] |
Տրանսպորտ
Բրունեյի մայրաքաղաքը երկրի արևմտյան հատվածի հետ միանում է ավտոմոբիլային ճանապարհներով: Արևելյան հատվածը առանձնանում է ծոցով, այնտեղ կարելի է հասնել կամ ծովային ճանապարհով, կամ Մալայզիայի տարածքով:
Բրունեյի միջազգային օդանավակայանը գտնվում է քաղաքի կենտրոնից 11 կմ հեռավորության վրա: Այն սպասարկում է ամբողջ պետությունը: Ջրային տրանսպորտը ներկայացված է կատերային տաքսիներով (տեղական անվանումը՝ պենամբանգ), որոնք գետով երթևեկում են քաղաքի կենտրոնից մինչև Կամպոնգ Այերը: Բացի այդ, կատերները կապում են մայրաքաղաքը Բանգար և Լիմբանգ քաղաքների հետ:
Տեսարժան վայրեր
Քաղաքում կան բազմաթիվ պատմական և մշակութային տեսարժան վայրեր՝ ներառյալ Օմար Ալի Սայֆուդինի մզկիթը, արքայական դամբարանները, պալատները և բազմաթիվ թանգարանները, այդ թվում Բրունեյի ազգային թանգարանը:
Քաղաքի սահմանների մեջ է մտնում նաև ցցագերանների վրա կառուցված Կամպոնգ Այեր գյուղը, որը գետի երկայնությամբ ձգվում է ավելի քան 8 կմ: Գյուղում բնակվում են արհեստավորներ, որոնց արվեստը ներկայացված է տեղական պատկերասրահում:
Քաղաքային պարկերի թվում առաջին հերթին մեծ հետաքրքրություն է առաջացնում Պերսիարան Դամուան պարկը, որտեղ ներկայացված են Հարավ-արևելյան Ասիայի պետությունների ասոցիացիայի մեջ մտնող պետությունների ներկայացուցիչների կողմից ստեղծված քանդակները: Այստեղ կարելի է տեսնել նաև երկարաքիթ կապիկներ, ինչպես նաև կապիկների այնպիսի տեսակներ, որոնք բնակվում են միայն Կալիմանտան կղզում:
Հայտնի մարդիկ
Պենգիրան Անակ Սարա (ծնվել է 1987 թվականին) – Բրունեյի արքայադուստր, թագաժառանգի կինը:
Ծանոթագրություններ
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 История города на официальном сайте
- ↑ Бандар-Сери-Бегаван / Н. А. Гожева, Э. М. Гуревич, Л. Ф. Пахомова // Анкилоз — Банка. — М. : Большая российская энциклопедия, 2005. — С. 749—750. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—2017, т. 2). — ISBN 5-85270-330-3.
- ↑ Encyclopaedia Britannica, Inc (1 May 2014). Britannica Student Encyclopedia. Encyclopedia Britannica, Inc. էջեր 1–. ISBN 978-1-62513-172-0.
- ↑ «World Weather Information Service - Bandar Seri Begawan». World Meteorological Organisation. Վերցված է 14 May 2010-ին.
- ↑ «Brunei Darussalam Climate Normals 1961−1990». National Oceanic and Atmospheric Administration. Վերցված է 29 November 2013-ին.
|