«Հո Շի Մին»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ փոխարինվեց: 0թ → 0 թ (3) oգտվելով ԱՎԲ |
No edit summary |
||
| Տող 1. | Տող 1. | ||
{{Անձ}} |
{{Անձ}} |
||
'''Հո Շի Մին''' ( {{lang-en|Hօ Chi Minh}}, |
'''Հո Շի Մին''' ( {{lang-en|Hօ Chi Minh}}, {{ԱԾ}}), վիետնամական և միջազգային կոմունիստական, ազգային-ազատագրական շարժման գործիչ, [[Վիետնամ]]ի աշխատավորների կուսակցության (ՎԱԿ) կոմունիստական կուսակցության նախագահ, ՎԴՀ նախագահ։ |
||
[[1911]] թվականից հեռացել է [[Վիետնամ]]ից։ [[1912]]-[[1916]] թվականներին, որպես նավաստի և բեռնակիր աշխատել է ֆրանսիական և անգլիական նավերի վրա։ Բնակվել է [[Մեծ Բրիտանիա]]յում և [[ԱՄՆ]]-ում (1916-1919 թվականներին), իսկ [[1919]] թվականից՝ [[Ֆրանսիա]]յում։ [[1920]] թվականին մասնակցել է [[Ֆրանսիա]]յի սոցիալիստական կուսակցության Տուրի համագումարին, որտեղ ստեղծվել է Ֆրանսիայի կոմունիստական կուսակցությունը, և մտել նրա շարքերը։ Մասնակցել է նաև [[Կոմինտերն]]ի հինգերորդ ([[1924]]) և յոթերորդ ([[1935]]) համագումարներին։ [[1925]] թվականին Վիետնամի կոմունիստական խմբերի բազայի վրա ստեղծել է Վիետնամի հեղափոխական երիտասարդության ընկերությունը։ [[1930]] թվականին նրա ղեկավարությամբ երկրի բոլոր կոմունիստական կազմակերպությունները միավորվեցին [[Հնդկաչին]]ի կոմունիստական կուսակցության մեջ։ Հեղափոխական գործունեության համար բազմիցս ձերբակալվել և բանտարկվել է, [[1929]] թվականին, հեռակա կարգով, դատապարտվել է մահապատժի։ 1934-1938 թվականններին սովորել է Արևելքի աշխատավորների կոմունիստական համալսարանում, աշխատել Մոսկվայում։ [[1941]] թվականին վերադարձել է հայրենիք, որտեղ նրա ղեկավարությամբ, [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]ի տարիներին, ծավալվեց հեղափոխական շարժում ընդդեմ ֆրանսիական գաղութարարների և ճապոնական զավթիչների։ 1941 թվականին Հո Շի Մինի ղեկավարությամբ ստեղծվեց Վիետնամի անկախության համար պայքարի լիգան, և նա ընտրվեց որպես նախագահ։ [[1945]] թվականի [[Օգոստոսյան հեղափոխություն|Օգոստոսյան հեղափոխության]] հաղթանակից հետո Մինն ընտրվել է ՎԴՀ ժամանակավոր կառավարության նախագահ, 1946 թվականի մարտից՝ ՎԴՀ նախագահ։ |
[[1911]] թվականից հեռացել է [[Վիետնամ]]ից։ [[1912]]-[[1916]] թվականներին, որպես նավաստի և բեռնակիր աշխատել է ֆրանսիական և անգլիական նավերի վրա։ Բնակվել է [[Մեծ Բրիտանիա]]յում և [[ԱՄՆ]]-ում (1916-1919 թվականներին), իսկ [[1919]] թվականից՝ [[Ֆրանսիա]]յում։ [[1920]] թվականին մասնակցել է [[Ֆրանսիա]]յի սոցիալիստական կուսակցության Տուրի համագումարին, որտեղ ստեղծվել է Ֆրանսիայի կոմունիստական կուսակցությունը, և մտել նրա շարքերը։ Մասնակցել է նաև [[Կոմինտերն]]ի հինգերորդ ([[1924]]) և յոթերորդ ([[1935]]) համագումարներին։ [[1925]] թվականին Վիետնամի կոմունիստական խմբերի բազայի վրա ստեղծել է Վիետնամի հեղափոխական երիտասարդության ընկերությունը։ [[1930]] թվականին նրա ղեկավարությամբ երկրի բոլոր կոմունիստական կազմակերպությունները միավորվեցին [[Հնդկաչին]]ի կոմունիստական կուսակցության մեջ։ Հեղափոխական գործունեության համար բազմիցս ձերբակալվել և բանտարկվել է, [[1929]] թվականին, հեռակա կարգով, դատապարտվել է մահապատժի։ 1934-1938 թվականններին սովորել է Արևելքի աշխատավորների կոմունիստական համալսարանում, աշխատել Մոսկվայում։ [[1941]] թվականին վերադարձել է հայրենիք, որտեղ նրա ղեկավարությամբ, [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]ի տարիներին, ծավալվեց հեղափոխական շարժում ընդդեմ ֆրանսիական գաղութարարների և ճապոնական զավթիչների։ 1941 թվականին Հո Շի Մինի ղեկավարությամբ ստեղծվեց Վիետնամի անկախության համար պայքարի լիգան, և նա ընտրվեց որպես նախագահ։ [[1945]] թվականի [[Օգոստոսյան հեղափոխություն|Օգոստոսյան հեղափոխության]] հաղթանակից հետո Մինն ընտրվել է ՎԴՀ ժամանակավոր կառավարության նախագահ, 1946 թվականի մարտից՝ ՎԴՀ նախագահ։ |
||
11:12, 7 Հուլիսի 2016-ի տարբերակ
| Հո Շի Մին վիետ․՝ Hồ Chí Minh | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | մայիսի 19, 1890[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Kim Liên, Ֆրանսիական Հնդկաչին |
| Մահացել է | սեպտեմբերի 2, 1969[2][3][4][…] (79 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Հանոյ, Հյուսիսային Վիետնամ |
| Գերեզման | Ho Chi Minh Mausoleum |
| Քաղաքացիություն |  Հյուսիսային Վիետնամ, Վիետնամ, .svg){kind=small} Աննամ և .svg){kind=small} Ֆրանսիական Հնդկաչին |
| Մայրենի լեզու | վիետնամերեն |
| Կրոն | Vietnamese folk religion? |
| Կրթություն | Ի․Վ․ Ստալինի անվան Արևելքի աշխատավորների կոմունիստական համալսարան և Քուոք Հոք, Օժտված երեխաների Հյու ավագ դպրոց |
| Մասնագիտություն | քաղաքական գործիչ |
| Ծնողներ | հայր՝ Nguyễn Sinh Sắc?, մայր՝ Hoàng Thị Loan? |
| Զբաղեցրած պաշտոններ | Վիետնամի նախագահ |
| Կուսակցություն | Վիետնամի կոմունիստական կուսակցություն, Ֆրանսիայի կոմունիստական կուսակցություն և Բանվորական ինտերնացիոնալի սրանսիական բաժին |
| Պարգևներ և մրցանակներ | |
Ստորագրություն | |
 Ho Chi Minh Վիքիպահեստում | |
Հո Շի Մին ( անգլ.՝ Hօ Chi Minh, մայիսի 19, 1890[1][2][3][…], Kim Liên, Ֆրանսիական Հնդկաչին - սեպտեմբերի 2, 1969[2][3][4][…], Հանոյ, Հյուսիսային Վիետնամ), վիետնամական և միջազգային կոմունիստական, ազգային-ազատագրական շարժման գործիչ, Վիետնամի աշխատավորների կուսակցության (ՎԱԿ) կոմունիստական կուսակցության նախագահ, ՎԴՀ նախագահ։
1911 թվականից հեռացել է Վիետնամից։ 1912-1916 թվականներին, որպես նավաստի և բեռնակիր աշխատել է ֆրանսիական և անգլիական նավերի վրա։ Բնակվել է Մեծ Բրիտանիայում և ԱՄՆ-ում (1916-1919 թվականներին), իսկ 1919 թվականից՝ Ֆրանսիայում։ 1920 թվականին մասնակցել է Ֆրանսիայի սոցիալիստական կուսակցության Տուրի համագումարին, որտեղ ստեղծվել է Ֆրանսիայի կոմունիստական կուսակցությունը, և մտել նրա շարքերը։ Մասնակցել է նաև Կոմինտերնի հինգերորդ (1924) և յոթերորդ (1935) համագումարներին։ 1925 թվականին Վիետնամի կոմունիստական խմբերի բազայի վրա ստեղծել է Վիետնամի հեղափոխական երիտասարդության ընկերությունը։ 1930 թվականին նրա ղեկավարությամբ երկրի բոլոր կոմունիստական կազմակերպությունները միավորվեցին Հնդկաչինի կոմունիստական կուսակցության մեջ։ Հեղափոխական գործունեության համար բազմիցս ձերբակալվել և բանտարկվել է, 1929 թվականին, հեռակա կարգով, դատապարտվել է մահապատժի։ 1934-1938 թվականններին սովորել է Արևելքի աշխատավորների կոմունիստական համալսարանում, աշխատել Մոսկվայում։ 1941 թվականին վերադարձել է հայրենիք, որտեղ նրա ղեկավարությամբ, Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին, ծավալվեց հեղափոխական շարժում ընդդեմ ֆրանսիական գաղութարարների և ճապոնական զավթիչների։ 1941 թվականին Հո Շի Մինի ղեկավարությամբ ստեղծվեց Վիետնամի անկախության համար պայքարի լիգան, և նա ընտրվեց որպես նախագահ։ 1945 թվականի Օգոստոսյան հեղափոխության հաղթանակից հետո Մինն ընտրվել է ՎԴՀ ժամանակավոր կառավարության նախագահ, 1946 թվականի մարտից՝ ՎԴՀ նախագահ։ Կուսակցության համագումարում (1951), որտեղ Հնդկաչինի կոմունիստական կուսակցությունը անվանափոխվեց Վիետնամի աշխատավորների կուսակցության (1976 թվականից՝ Վիետնամի կոմունիստական 2-րդ կուսակցություն), Հո Շի Մինն ընտրվեց կուսակցության նախագահ, միաժամանակ (1956-1960)՝ գլխավոր քարտուղար։ 1955 թվականից եղել է Վիետնամի հայրենասիրական ճակատի պատվավոր նախագահ։
Հո Շի Մինը բանվորական և ազգային-ազատագրական շարժման, վիետնամական հեղափոխության զարգացման, Վիետնամում սոցիալիզմի կառուցման հարցերին նվիրված աշխատությունների հեղինակ է։ Նա 1917 թվականին պարգևատրվել է Լենինի շքանշանով, իսկ 1976 թվականից նրա անունով է կոչվում Սայգոն քաղաքը։
Ծանոթագրություններ
- ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Lacouture J. Encyclopædia Britannica
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 filmportal.de — 2005.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia, 1968.
- ↑ Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.