«Դունտինհու»–ի խմբագրումների տարբերություն

	Դունտինհու ; չինարեն հեշտ. 洞庭湖 , պինին: Dòngtíng Hú
	Պատկեր:Dongting Lake.jpg; Մայրամուտը Դունտինհուում
Կոորդինատներ
	29°20′41″ հս․. լ. 112°59′18″ ավ. ե.HGЯO
Կոորդինատներ
Տեղագրություն	Արևելյան Ասիա
Երկիր	Չինաստան
Ավազանի մակերեսը	2820 — 20000 կմ²
	Վիքիպահեստում

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ Հաջորդ տարբ →

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

10:14, 28 Մայիսի 2016-ի տարբերակ

Խնդրում ենք նշել կաղապարի տեղադրման ամսաթիվը 2024-04-19 13:13:46 ֆորմատով

Դունտինհու ( չինարեն հեշտ. 洞庭湖 , պինին: Dòngtíng Hú), խոշոր ոչ այնքան խորը լիճ չինական Հունան նահանգի հյուսիսարևելյան հատվածում։ Գտնվում է Յանցզի գետի ծոցի ավազանում, հետևաբար գետի մակերեսը կախված է տարվա եղանակից։

Դունտին լիճը չինական մշակույթում հայտնի է որպես վիշապների նավակների փառատոնի ծագման վայր։ Լճում բնակվում է անփետուր ծովախոզը, որի պոպուլյացիան Չինաստանում վտանգի տակ է գտնվում։

Անվանում

Հուբեյ և Հունան նահանգների անվանումները կապված են այս լճի հետ․ «հուբեյ» չինարեն նշանակում է «լճի հյուսիս», իսկ «հունան»՝ «լճի հարավ»։

Աշխարհագրություն

Ներկայումս Դունտինը Պոյանհուից հետո Չինաստանում մեծությամբ երկրորդ քաղցրահամ լիճն է։ Հուլիսից սեպտեմբեր ընկած ժամանակահատվածում Յանցզին լցվում է՝ շատ մեծացնելով լճի մակերեսը (սովորական 2820 կմ² չափսից այն կարող է հասնել մինչև 20 հազար կմ²)։ Լիճը սնվում է ևս չորս գետերի ջրից՝ Սյանցզյան, Ցզի, Յուան և Լիշուի։

Մշակույթ և առասպելաբանություն

Դունտին լճի շրջանը հաճախ հիշատակվում է Չինաստանի պատմության և գրականության մեջ։ Ասվում է, որ վիշապ-նավակների մրցավազքը ծնվել է հենց լճի արևելյան ափին՝ որպես տոն՝ ի հիշատակ բանաստեղծ Ցյույ Յուանի (մ․թ․ա 340-278), որը ինքնասպան է եղել լճի վտակներից մեկում։

Լճի կենտրոնում տեղակայված Ցզյունշան (չինարեն՝ 君山) գետը նախկինում ծառայել է որպես մեկուսության դաոսականության վայր, ինչպես նաև այն հայտնի է դեղին թեյի իր տեսակով։

Սյաո և Սյան գետերի լեռնային լանդշաֆտը հաճախ հիշատակվում է չինական պոեզիայում։ Սուն կայսրության ժամանակ ընդունված էր շրջանի բնապատկերները ներկայացնել 8 տեսարաններով, որոնք հաճախ կոչվում էին Սյաո և Սյան գետերի ութ բնատեսարան (չինարեն՝ 瀟湘八景)^[1]։ Այս ավանդույթը տարածվել է նաև Ճապոնիայում, որտեղ այլ հայտնի վայրեր սկսեցին պատկերվել Սյաո և Սյան գետերի հետ։

Էկոլոգիա

Լճի շրջակայքում կեղակայված արդյունաբերական ձեռնարկությունների կողմից ցեխի և թափոնների շարունակական անվերահսկելի լցման պատճառով (թղթի արտադրության 101 գործարան^[2]) լրջորեն խաթարվել է լճի էկոհամակարգը, լրջորեն վատթարացել է լճի որակը։ Նվազել է ջրլող թռչունների և լճի ձկների թվաքանակը։

2007 թվականին մտահոգություններ են ի հայտ եկել, որ լճում բնակվող անփետուր ծովախոզերը կարող են կիսել գետային դելֆինի վերացած տեսակի ճակատագիրը։ Չինաստանում ընդհանուր ապրում է ծովախոզերի տեսակի մոտավորապես 1400 առանձնյակ, որից 700-900-ը բնակվում է Յանցզի գետում, իսկ մնացած 500-ը՝ Պոյանհու և Դունտին լճերում։

Առանձնյակների թվաքականը 2007 թվականին 1997 թվականի համեմատած կրճատվել է 2 անգամ և շարունակում է կրճատվել տարեկան 7,3 % արագությամբ։

Ծովախոզերի համար անբարենպաստ գործոններ են լճում ինտենսիվ նավարկությունն ու ավազի արդյունահանումը^[3]։

2007 թվականին Յանցզի գետում ջրհեղեղից հետո շուրջ 2 մլրդ մուկ ստիպած լքել են կղզին։ Արդյունքում նրանք մեծ վնաս են հասցրել աճեցվող մշակաբույսերին^[4]։

2005 թվականին մեկնարկեց լճի կենսոլորտի վերականգման նորվեգաչինական ծրագիրը։ Չինաստանի կառավարությունը պնդում է, որ Դունտին լճի էկոլոգիան կվերականգնվի 5-10 տարվա ընթացքում^[5]։

Ծանոթագրություններ

↑ Японская школа художников дикой природы
↑ Экологический кризис озера Дунтин
↑ Спасение беспёрых морских свиней (անգլ.)
↑ www.physorg.com — 2 Billion Chinese Mice Overrun Lake Area
↑ «Lake back to health in 5 to 10 years» (на сайте Министерство водных ресурсов Китая) (անգլ.)

[1] Японская школа художников дикой природы

[2] Экологический кризис озера Дунтин

[3] Спасение беспёрых морских свиней (անգլ.)

[4] www.physorg.com — 2 Billion Chinese Mice Overrun Lake Area

[5] «Lake back to health in 5 to 10 years» (на сайте Министерство водных ресурсов Китая) (անգլ.)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Տող 51. / Տող 51. @@
 == Անվանում ==
-Հուբեյ և Հունան նահանգների անվանումները կապված են այս լճի հետ․ «հուբեյ» չինարեն նշանակում է «լճի հյուսիս», իսկ «հունան»՝ «լճի հարավ»։
+[[Հուբեյ]] և Հունան նահանգների անվանումները կապված են այս լճի հետ․ «հուբեյ» [[չինարեն]] նշանակում է «լճի հյուսիս», իսկ «հունան»՝ «լճի հարավ»։
 == Աշխարհագրություն ==
-Ներկայումս Դունտինը Պոյանհուից հետո Չինաստանում մեծությամբ երկրորդ քաղցրահամ լիճն է։ Հուլիսից սեպտեմբեր ընկած ժամանակահատվածում Յանցզին լցվում է՝ շատ մեծացնելով լճի մակերեսը (սովորական 2820 կմ² չափսից այն կարող է հասնել մինչև 20 հազար կմ²)։ Լիճը սնվում է ևս չորս գետերի ջրից՝ Սյանցզյան, Ցզի, Յուան և Լիշուի։
+Ներկայումս Դունտինը [[Պոյանհու]]ից հետո Չինաստանում մեծությամբ երկրորդ [[քաղցրահամ լիճ]]ն է։ Հուլիսից սեպտեմբեր ընկած ժամանակահատվածում Յանցզին լցվում է՝ շատ մեծացնելով լճի մակերեսը (սովորական 2820 կմ² չափսից այն կարող է հասնել մինչև 20 հազար կմ²)։ Լիճը սնվում է ևս չորս գետերի ջրից՝ [[Սյանցզյան]], [[Ցզի]], [[Յուան]] և [[Լիշուի]]։
 == Մշակույթ և առասպելաբանություն ==
-Դունտին լճի շրջանը հաճախ հիշատակվում է Չինաստանի պատմության և գրականության մեջ։ Ասվում է, որ վիշապ-նավակների մրցավազքը ծնվել է հենց լճի արևելյան ափին՝ որպես տոն՝ ի հիշատակ բանաստեղծ Ցյույ Յուանի (մ․թ․ա 340-278), որը ինքնասպան է եղել լճի վտակներից մեկում։
+Դունտին լճի շրջանը հաճախ հիշատակվում է [[Չինաստանի պատմություն|Չինաստանի պատմության]] և [[Չինական գրականություն|գրականության]] մեջ։ Ասվում է, որ վիշապ-նավակների մրցավազքը ծնվել է հենց լճի արևելյան ափին՝ որպես տոն՝ ի հիշատակ բանաստեղծ Ցյույ Յուանի (մ․թ․ա 340-278), որը ինքնասպան է եղել լճի վտակներից մեկում։
-Լճի կենտրոնում տեղակայված Ցզյունշան ({{lang-zh|君山}}) գետը նախկինում ծառայել է որպես մեկուսության դասուսականության վայր, ինչպես նաև այն հայտնի է դեղին թեյի իր տեսակով։
+Լճի կենտրոնում տեղակայված Ցզյունշան ({{lang-zh|君山}}) գետը նախկինում ծառայել է որպես մեկուսության [[Դաոսականություն|դաոսականության]] վայր, ինչպես նաև այն հայտնի է [[դեղին թեյ]]ի իր տեսակով։
-Սյաո և Սյան գետերի լեռնային լանդշաֆտը հաճախ հիշատակվում է չինական պոեզիայում։ Սուն կայսրության ժամանակ ընդունված էր շրջանի բնապատկերները ներկայացնել 8 տեսարաններով, որոնք հաճախ կոչվում էին Սյաո և Սյան գետերի ութ բնատեսարան ({{lang-zh|瀟湘八景}})<ref>[http://www.ecoethics.ru/b76/20.html Японская школа художников дикой природы]</ref>։ Այս ավանդույթը տարածվել է նաև Ճապոնիայում, որտեղ այլ հայտնի վայրեր սկսեցին պատկերվել Սյաո և Սյան գետերի հետ։
+Սյաո և Սյան գետերի լեռնային լանդշաֆտը հաճախ հիշատակվում է չինական պոեզիայում։ [[Սուն կայսրություն|Սուն կայսրության]] ժամանակ ընդունված էր շրջանի բնապատկերները ներկայացնել 8 տեսարաններով, որոնք հաճախ կոչվում էին Սյաո և Սյան գետերի ութ բնատեսարան ({{lang-zh|瀟湘八景}})<ref>[http://www.ecoethics.ru/b76/20.html Японская школа художников дикой природы]</ref>։ Այս ավանդույթը տարածվել է նաև [[Ճապոնիա]]յում, որտեղ այլ հայտնի վայրեր սկսեցին պատկերվել Սյաո և Սյան գետերի հետ։
 == Էկոլոգիա ==
-Լճի շրջակայքում կեղակայված արդյունաբերական ձեռնարկությունների կողմից ցեխի և թափոնների շարունակական անվերահսկելի լցման պատճառով (թղթի արտադրության 101 գործարան<ref>[http://www.epochtimes.ru/content/view/8787/4/ Экологический кризис озера Дунтин]</ref>) լրջորեն խաթարվել է լճի էկոհամակարգը, լրջորեն վատթարացել է լճի որակը։ Նվազել է ջրլող թռչունների և լճի ձկների թվաքանակը։
+Լճի շրջակայքում կեղակայված արդյունաբերական ձեռնարկությունների կողմից ցեխի և թափոնների շարունակական անվերահսկելի լցման պատճառով (թղթի արտադրության 101 գործարան<ref>[http://www.epochtimes.ru/content/view/8787/4/ Экологический кризис озера Дунтин]</ref>) լրջորեն խաթարվել է լճի [[էկոհամակարգ]]ը, լրջորեն վատթարացել է լճի որակը։ Նվազել է ջրլող թռչունների և լճի ձկների թվաքանակը։
-թվականին մտահոգություններ են ի հայտ եկել, որ լճում բնակվող անփետուր ծովային խոզերը կարող են կիսել գետային դելֆինի վերացած տեսակի ճակատագիրը։ Չինաստանում ընդհանուր ապրում է ծովային ծոզերի տեսակի մոտավորապես 1400 առանձնյակ, որից 700-900-ը
+թվականին մտահոգություններ են ի հայտ եկել, որ լճում բնակվող անփետուր ծովախոզերը կարող են կիսել գետային դելֆինի վերացած տեսակի ճակատագիրը։ Չինաստանում ընդհանուր ապրում է ծովախոզերի տեսակի մոտավորապես 1400 առանձնյակ, որից 700-900-ը բնակվում է Յանցզի գետում, իսկ մնացած 500-ը՝ Պոյանհու և Դունտին լճերում։
-բնակվում է Յանցզի գետում, իսկ մնացած 500-ը՝ Պոյանհու և Դունտին լճերում։
 Առանձնյակների թվաքականը 2007 թվականին 1997 թվականի համեմատած կրճատվել է 2 անգամ և շարունակում է կրճատվել տարեկան 7,3 % արագությամբ։
@@ Տող 75. / Տող 74. @@
 Ծովախոզերի համար անբարենպաստ գործոններ են լճում ինտենսիվ նավարկությունն ու ավազի արդյունահանումը<ref>[http://www.chinadialogue.net/article/show/single/en/839-Poyang-Lake-saving-the-finless-porpoise  Спасение беспёрых морских свиней] {{ref-en}}</ref>։
-թվականին Յանցզի գետում ջրհեղեղից հետո շուրջ 2 մլրդ մուկ ստիպած լքել են կղզին։ Արդյունքում նրանք մեծ վնաս են հասցրել աճեցվող մշակաբույսերին<ref>[http://www.physorg.com/news103199287.html www.physorg.com — 2 Billion Chinese Mice Overrun Lake Area]</ref>։
+թվականին Յանցզի գետում ջրհեղեղից հետո շուրջ 2 մլրդ [[մկներ|մուկ]] ստիպած լքել են կղզին։ Արդյունքում նրանք մեծ վնաս են հասցրել աճեցվող մշակաբույսերին<ref>[http://www.physorg.com/news103199287.html www.physorg.com — 2 Billion Chinese Mice Overrun Lake Area]</ref>։
-թվականին մեկնարկեց լճի կենսոլորտի վերականգման նորվեգաչինական ծրագիրը։ Չինաստանի կառավարությունը պնդում է, Դունտին լճի էկոլոգիան կվերականգնվի 5-10 տարվա ընթացքում<ref>[http://www.mwr.gov.cn/english/20070928/87014.asp «Lake back to health in 5 to 10 years»] (на сайте Министерство водных ресурсов Китая) {{ref-en}}</ref>։
+թվականին մեկնարկեց լճի կենսոլորտի վերականգման նորվեգաչինական ծրագիրը։ Չինաստանի կառավարությունը պնդում է, որ Դունտին լճի էկոլոգիան կվերականգնվի 5-10 տարվա ընթացքում<ref>[http://www.mwr.gov.cn/english/20070928/87014.asp «Lake back to health in 5 to 10 years»] (на сайте Министерство водных ресурсов Китая) {{ref-en}}</ref>։
 == Ծանոթագրություններ ==

Կոորդինատներ
Դունտինհու չինարեն հեշտ. 洞庭湖 , պինին: Dòngtíng Hú
Պատկեր:Dongting Lake.jpg Մայրամուտը Դունտինհուում
29°20′41″ հս․. լ. 112°59′18″ ավ. ե.^HGЯOL

Կոորդինատներ
Տեղագրություն	Արևելյան Ասիա
Երկիր	Չինաստան
Ավազանի մակերեսը	2820 — 20000 կմ²





	Վիքիպահեստում