«Աքեմենյաններ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
չ փոխարինվեց: 9]]թ → 9]] թ oգտվելով ԱՎԲ
Տող 118. Տող 118.
[[Կատեգորիա:Աքեմենյաններ| ]]
[[Կատեգորիա:Աքեմենյաններ| ]]
[[Կատեգորիա:Իրանի պատմություն]]
[[Կատեգորիա:Իրանի պատմություն]]


{{hist-stub}}

11:12, 11 Մայիսի 2016-ի տարբերակ

Աքեմենյաններ, մ.թ.ա. 550-330 թվականների պարսկական թագավորական դինաստիա։ Անունն ստացել են իրենց նախնու՝ պարսկական ցեղերի միության առաջնորդ Աքեմենի անունից։

Աքեմենը և նրա սերունդներ Չիշպիշը, Կյուրոս I-ը, Կյուրոս Բ Մեծը եղել են Պարսուա և Անշան երկրների թագավորներ, վասալական կախման մեջ գտնվել Ասորեստանի, ապա Մարաստանի թագավորներից։ Կյուրոս Բ Մեծը 550 թվականին տապալեց Մարաստանի թագավորին և նվաճողական արշավանքներով հիմնեց ծավալուն աշխարհակալություն՝ Աքեմենյան պետությունը։
Կյուրոսի երիտասարդության ժամանակվա որսընկերն էր հայոց արքա Տիգրան I Երվանդյանը։
Մ.թ.ա. 546 թ. Կյուրոսը պարտության է մատնում Լիդիայի արքա Կրեսոսին և տիրում Փոքր Ասիային։ Մ.թ.ա. 539 թ. նա գրավում է Բաբելոնը։
Կյուրոս Մեծը սպանվել է սկյութների դեմ պատերազմներում։
Նրա որդի Կամբյուսեսը մ.թ.ա. 525 թ. նվաճում է Եգիպտոսը։ Իմանալով, որ Պարսկաստանում խռովություն է բարձրացրել քուրմ Գաումատան (Սմերդիս), նա շուտափույթ վերադառնում է Պարսկաստան, բայց ճանապարհին դավադրաբար սպանվում է։ Գահի համար սկսվում է պայքար, որում հաղթում է Վշտասպի որդին ՝ Դարեհը։

Տես նաև. Աքեմենյան պետություն

Աքեմենյանները

Տոհմի ավագ գիծը Տոհմի կրտսեր գիծը

Աքեմենյանների տոհմածառը

 
 
 
Աքեմենես
Պարսից թագավոր
705 — 675
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Թեիսպես
Պարսից թագավոր
675 - 640
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Արիարամնես
Արքայազն
 
Կյուրոս I
Պարսկաստանի արքա
640 — 600
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Արշամ
Արքայազն
 
Կամբյուսես I
Պարսկաստանի արքա
600 — 559
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Վշտասպ
Արքայազն
 
Կյուրոս II Մեծ
Պարսկաստանի արքա
559 — 530/28
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Դարեհ I Մեծ
Պարսից թագավոր
Եգիպտոսի փարավոն

522 - 486

 
Atossa
Արքայադուստր
Կամբյուսես II
Պարսից թագավոր
530 - 522

Եգիպտոսի փարավոն

525-522
 
Բարդիա
Արքայազն

(ինքնակոչ Գաումատա
իշխել է որպես Սմերդիս)

522
 
Artystone
Արքայադուստր
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Քսերքսես I Մեծ
Պարսից թագավոր
Եգիպտոսի փարավոն

485 - 465

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Արտաքսերքսես I
Պարսից թագավոր
Եգիպտոսի փարավոն
465 - 424
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Քսերքսես II
Պարսից թագավոր
Եգիպտոսի փարավոն
424
 
Սոգդիանոս
Պարսից թագավոր
Եգիպտոսի փարավոն
424 - 423
 
Դարեհ II
Պարսից թագավոր
423 - 404

Եգիպտոսի փարավոն

423-405
 
Arsites
Արքայազն
 
Parysatis
Արքայադուստր
 
Bagapaios
Արքայազն
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Արտաքսերքսես II
Պարսից թագավոր
404 - 358
 
Amestris
Արքայադուստր
 
Կյուրոս Կրտսեր
Արքայազն
 
Կյուրոս (IV)
Արքայազն
 
 
 
 
Ostanes
Արքայազն
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Արտաքսերքսես III
Պարսից մեծ արքա (շահ)
358 - 338

Եգպտոսի փարավոն

343-338
 
Ocha
Արքայազն
 
Rodrogune
Արքայադուստր
 
Apama
Արքայադուստր
 
Sisygambis
Արքայադուստր
 
Արշամ (II)
Արքայազն
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Արտաքսերքսես IV

(Արսես)

Պարսից թագավոր
338 - 336

Ստորին Եգիպտոսի փարավոն

338
 
Parysatis (II)
Արքայադուստր
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Դարեհ III
Պարսից թագավոր
336 - 330

Եգիպտոսի փարավոն

336-332
 
Oxathres
Արքայազն
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Արտաքսերքսես V
(Բեսոս)
Պարսից թագավոր
330 - 329
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ստատիրա II
Արքայադուստր
 
Աղեքսանդր Մեծ
Մակեդոնիայի եւ Պարսկաստանի արքա
329 - 323